Zabytkowa wieża ciśnień przejdzie remont

- Wieża ciśnień wybudowana w latach 1885-1886 to symbol wodociągów warszawskich, ale też istotny element pejzażu stolicy. Wieża przejdzie remont, w trakcie którego przeprowadzona zostanie konserwacja murów, dachu, rur żeliwnych a także elementów drewnianych, jak drzwi i schody - przekazał rzecznik Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Marek Smółka. - Obecnie jesteśmy na etapie przygotowań – kończymy budować rusztowanie i wygradzamy plac budowy - dodał.

To nie pierwszy remont zabytkowego obiektu. W przeszłości wieża ciśnień była remontowana w roku 1937, kiedy to naprawiono zwieńczenie komina. Po zakończeniu działań wojennych w 1945 roku, w związku z uszkodzeniami po ostrzale, na szczęście niewielkimi, wykonano prace naprawcze. Kolejny remont wieża przechodziła w latach 1996-1999. Przeprowadzono wówczas wymianę ślusarki okiennej oraz czyszczenie i konserwację elewacji.

Wykonawcą remontu, który właśnie się rozpoczął, jest firma A-Projekt, a wartość umowy wynosi niespełna 1,7 mln zł i jest finansowana ze środków własnych spółki. - Prace są prowadzone w porozumieniu z Mazowieckim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków i planujemy ich zakończenie na przełomie roku 2022 i 2023 - podsumował Smółka.

Historia warszawskich wodociągów

W Warszawie, od połowy XIX wieku, działał wodociąg Henryka Marconiego wykorzystujący wodę z Wisły. Jednak wkrótce okazał się on niewystarczający dla szybko rozwijającego się miasta. Z inicjatywy prezydenta miasta Sokratesa Starynkiewicza w 1876 r. magistrat powierzył brytyjskiemu inżynierowi Williamowi Lindleyowi opracowanie projektu nowych wodociągów oraz systemu kanalizacji. Projekty zostały przekazane magistratowi dwa lata później i po ich zatwierdzeniu podpisano umowę z Williamem Lindleyem i jego synem Williamem Heerleinem Lindleyem na budowę sieci wodno-kanalizacyjnej dla miasta Warszawy. W miesiąc po podpisaniu umowy wycofał się z niej W.Lindley (ojciec), a wszystkie obowiązki z niej wynikające przejął W.H.Lindley (syn), który przez kolejne 34 lata (do 1915) nadzorował budowę całego systemu wodno-kanalizacyjnego Warszawy. Wodociąg Lindleya rozpoczął działalność w dniu 3 lipca 1886 roku.

Na system wodociągów warszawskich składały się Stacja Filtrów oraz Stacja Pomp Rzecznych, gdzie z Wisły czerpano wodę i przewodami przesyłowymi kierowano na Stację Filtrów. Jej urządzenia zostały przykryte ziemią – pod nią znajdowały się osadniki wody surowej, sześć grup filtrów powolnych oraz zbiorniki wody czystej. W późniejszych latach dobudowano Zakład Filtrów Pośpiesznych. Woda ze Stacji Pomp Rzecznych, po przejściu przez system filtrów, była kierowana do zbiorników wody czystej, a następnie do hal pomp, skąd była tłoczona do wieży ciśnień, gdzie rozpoczynała się sieć wodociągowa Górnego Miasta. Dolne Miasto, czyli Powiśle i Praga, było zasilane w wodę wypływającą bezpośrednio z filtrów.

Wieża ciśnień w rejestrze zabytków

W ramach systemu wodociągów powstała na terenie Stacji Filtrów wieża ciśnień, wzniesiona według projektu W.Lindleya. Wieża jest wysoka na ok. 42 metry, została zbudowana w najwyższym punkcie, na skraju ówczesnej aglomeracji warszawskiej (w miejscu dawnej szubienicy miejskiej) i była długo jej najwyższym budynkiem. U podstawy ma średnicę ok. 10,5 m, a na szczycie 9,5 m. Wieża nie ma zbiornika. Wewnątrz idą rury o średnicy 910 mm. Eksploatację wieży zakończono w 1934 r.

Wieża ciśnień jest symbolem Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Warszawie. Po zniszczeniach wojennych została odrestaurowana w 1996 roku. Cały zespół stacji filtrów jest wpisany do rejestru zabytków. Od 2004 r. z inicjatywy Stołecznego Konserwatora Zabytków trwają starania o wpisanie zespołu na listę światowego dziedzictwa UNESCO.