Płyty z maskami pośmiertnymi Gabriela Narutowicza. Warszawa rozstrzygnęła konkurs na pomnik prezydenta

"Sąd konkursowy najwyżej ocenił pracę autorstwa Granity Skwara Group s.c. Mariusz Skwara, Sebastian Skwara, Monika Lewandowska Zabrodzie i Piotr Kudelski Wieliszew. Praca ta otrzymała pierwszą nagrodę w kwocie 25 000 zł oraz zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki na wykonanie projektu" - przekazała w mediach społecznościowych wiceprezydentka Warszawy Renata Kaznowska.

W uzasadnieniu przyznania pierwszej nagrody czytamy, że "pracę uznano za najlepszą ze względu na wartości artystyczne". "Zaproponowana prosta, czytelna forma umiejętnie eksponuje walory artystyczne rzeźby Edwarda Wittiga. Półkoliście usytuowane wokół popiersia pylony/płyty harmonijnie wpiszą się w przestrzeń przebudowanego placu, podkreślając centralny punkt kompozycji i główny element pomnika – popiersie na nowym cokole" - przekazano w uzasadnieniu.

Zaznaczono, że płyty kojarzące się z kolumnadą nawiązują do stylistyki dwudziestolecia międzywojennego. Jednocześnie w komunikacie przyznano, że "zastosowane reliefy przedstawiające maskę pośmiertną wzbudziły dyskusję wśród jury konkursowego".

Sąd konkursowy zalecił autorom zwycięskiej pracy: wykonanie makiety projektu, w celu dostosowania wysokości cokołu dla właściwej ekspozycji rzeźby oraz podkreślenie edukacyjnej funkcji założenia poprzez wykorzystanie pylonów dla wprowadzenia inskrypcji wskazujących na zasługi i osiągnięcia Gabriela Narutowicza jako naukowca, inżyniera i polityka. Ponadto autorzy projektu muszą przeanalizować, jaki rodzaj roślin należy zasadzić w okolicy pomnika, a także uwzględnić rozwiązania zapewniające dostępność dla osób o ograniczonej percepcji.

W konkursie przyznano również drugą nagrodę w wysokości 15 tysięcy złotych. Otrzymała ją praca autorstwa inż. arch. Tomasza Janko i mgr inż. arch. Grzegorza Wróbla z Warszawy. W uzasadnieniu zaznaczono, że praca architektów "jest prostą geometryczną formą, utworzoną przez dwa prostopadłościany wykonane z cortenu osadzonego na lekkim stelażu". "Tworzą one cokół i tło dla popiersia Gabriela Narutowicza, a jednocześnie zawierają w sobie miejsce na ekspozycję poświęconą Narutowiczowi. Jury zwróciło uwagę na walory edukacyjne projektu. Przemyślana forma iluminacji daje możliwość kontemplowania pomnika po zmroku" - wskazało jury w uzasadnieniu.

Sąd konkursowy stwierdził jednak, że wykorzystany tutaj corten "za mocno kontrastuje z architekturą i otoczeniem placu Narutowicza oraz kojarzy się z architekturą przemysłową". Zdaniem jury taki rodzaj materiału jest trudny w utrzymaniu w warunkach miejskich. "Praca nie była też kompletna - nie wskazywała doboru gatunków roślin do nasadzeń" - dodano w uzasadnieniu. Jury nie przyznało trzeciej nagrody ani wyróżnień.

O konkursie na koncepcję posadowienia popiersia prezydenta Gabriela Narutowicza i zagospodarowania otoczenia placu informowaliśmy pod koniec stycznia. Jak zapowiadał ratusz, postument zostanie przeniesiony z obrzeży placu w jego bardziej reprezentacyjną część - w miejsce, gdzie dziś stoi pawilon tramwajarzy. Pomnik będzie elementem docelowego zagospodarowania placu Narutowicza, ale zostanie tam ustawiony jeszcze przed jego kompleksową przebudową.

5 grudnia 1992 położono na miejscu przyszłego pomnika płytę z piaskowca z napisem: "Na tym skwerze zostanie wzniesiony pomnik prezydenta Gabriela Narutowicza". Z powodu braku środków zrezygnowano z budowy pomnika, zastępując go popiersiem Narutowicza według dwukrotnie powiększonej rzeźby Edwarda Wittiga znajdującej się w auli Politechniki Warszawskiej. Ustawiono je na cokole z polerowanego granitu. Monument odsłonięto 9 grudnia 2002, obok ustawiono tablicę z informacjami o prezydencie.

Na tvnwarszawa.pl informowaliśmy również o odnalezieniu oryginalnych form gipsowych używanych w fabryce Braci Łopieńskich do wyrobu rzeźb z brązu. Wśród nich znalazła się między innymi pośmiertna maska prezydenta Gabriela Narutowicza: