Trzy dni potrwają uroczystości związane z obchodami 70. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim. Poza częścią oficjalną przygotowano spotkania, warsztaty i koncerty. W sobotę warszawiacy po raz pierwszy będą mogli obejrzeć wnętrza Muzeum Historii Żydów Polskich.
PIĄTEK, 19 KWIETNIA
W piątek o godz. 10.00 rozpoczną się oficjalne uroczystości przed Pomnikiem Bohaterów Getta na Muranowie. Prezydent Bronisław Komorowski, prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, inni przedstawiciele świata polityki i środowisk żydowskim oddadzą hołd powstańcom.
Potem wszyscy przemaszerują przed pomnik Umschlagplatz.
Tego dnia zostanie również zainaugurowana akcja "Żonkile", która ma przypomnieć warszawiakom o żydowskim zrywie z 1943 roku. Żonkile składał co roku w miejscach związanych z Zagładą Marek Edelman, jeden z przywódców powstania.
Kwiaty te stały się symbolem pamięci, szacunku i nadziei. Do niedzieli kilkuset wolontariuszy będzie je rozdawać na ulicach Warszawy papierowe żonkile-znaczki, które będzie można przypiąć do ubrań.
O godz. 20.00 w nowym budynku Muzeum Historii Żydów odbędzie się koncert "Bund Band. Tribute to Marek Edelman". To projekt jazzmana Wojtka Mazolewskiego, inspirowany pieśniami lewicowej żydowskiej partii Bund, której członkiem był Marek Edelman. O godz. 21.30 uruchomiona zostanie instalacja świetlna upamiętniająca wybuch Powstania w Getcie Warszawskim. Sprzed budynków muzeów Historii Żydów Polskich i Powstania Warszawskiego skierowane zostaną w niebo dwa snopy światła.
SOBOTA, 20 KWIETNIA
W sobotę swoje podwoje otworzy dla zwiedzających Muzeum Historii Żydów Polskich. Będzie to tzw. małe otwarcie, ponieważ w podziemiach co najmniej do stycznia 2014 trwać będzie instalacja ekspozycji. Ale nie oznacza to, że do tego momentu muzeum będzie martwe. W gotowych już przestrzeniach odbywać się będą koncerty, spotkania, pokazy filmowy czy warsztaty. 19 i 20 kwietnia placówka organizuje pierwsze w swojej historii Dni Otwarte. Co godzinę organizowane będą spacery dla dzieci i dorosłych, podczas których goście poznają architekturę niezwykłego budynku zaprojektowanego przez Rainera Mahlämakiego.
W holu głównym przez całe dni otwarte goście będą mogli podzielić się swoimi wizjami dotyczącymi muzeum zawieszając zapisane karteczki na drzewku życzeń.
W audytorium pokazany zostanie filmu "Rotem". Dokument Agnieszki Arnold opowiada o Symsze Ratajzerze Rotemie ps. Kazik, bojowniku powstania. Wykład pt. "Codzienność życia i śmierci. Emanuel Ringelblum i podziemne archiwum warszawskiego getta" wygłosi prof. Samuel Kassow z Trinity College w Hartfor. Dzień zakończy spektakl "Mapy pamięci" przygotowany w oparciu o teksty Marka Edelmana.
NIEDZIELA, 21 KWIETNIA
Spacery po muzeum będą kontynuowane także w niedzielę.
O godz. 13.00 rozpocznie się spotkanie z ocalałymi z Holocaustu, podczas którego opowiedzą oni, co działo się za murami getta, jak udało się przedostać na drugą stronę i jak radzą sobie z pamięcią o czasach okupacji. Potem czeka nas jeszcze debata "Trzy razy pod prąd" przybliżająca postaci Raphaela Lemkina, Emanuela Ringelbuma i Jana Karskiego. O godz. 17.00 wystartuje "Masa 43 w hołdzie Bohaterom Getta", czyli przejazd rowerowy upamiętniający Powstanie w Getcie Warszawskim. Wieczorem w muzeum swoją premierę będzie miał film "Ocaleni" Joanny Król i Karoliny Dzięciołowskiej. Jego bohaterami filmu są ocaleni z Holokaustu polscy Żydzi, dziś starsi ludzie mieszkający w Polsce i Izraelu, opowiadający co kształtowało ich wojenne losy.
Akt rozpaczy
Powstanie w getcie wybuchło 19 kwietnia 1943 r. Było aktem rozpaczy w ostatniej fazie likwidacji getta, rozpoczętej przez Niemców kilka miesięcy wcześniej. W chwili wybuchu powstania w getcie było ok. 70 tys. Żydów prawie 14 tys. z nich zginęło. Reszta została wywieziona do obozów zagłady.
Powstańcy w małych, rozproszonych grupach walczyli do 16 maja 1943 r. Tego dnia gen. SS Juergen Stroop ogłosił koniec akcji pacyfikacyjnej i rozkazał wysadzić w powietrze Wielką Synagogę na Tłomackiem.
bako/pap