"Niemal niezmienione od XVIII wieku". Ogrody klasztorne sióstr wizytek zabytkiem

Jak zaznaczył prof. Jakub Lewicki, postępowanie w sprawie zostało przeprowadzone z urzędu. Wpis ogrodów do rejestru jest uzupełnieniem decyzji z 1965 roku wpisującej tam kościół pw. Opieki św. Józefa Oblubieńca Niepokalanej Bogurodzicy Maryi (zwany powszechnie kościołem wizytek) wraz z klasztorem, budynkami gospodarczymi i ogrodzeniem.

"Jednocześnie uzupełnia zbiór najcenniejszych założeń klasztornych skarpy warszawskiej objętych ochroną konserwatorską na przestrzeni ostatnich lat" - uzasadniał konserwator. Przypomnijmy: do rejestru zabytków zostały wpisane także tereny i ogrody klasztoru sakramentek (2007), klasztoru szarytek (2016), dawnego klasztoru karmelitów, dziś kościoła seminaryjnego (2019).

Zakonnice Nawiedzenia Panny Marii zwane wizytkami zostały sprowadzone do Polski w 1654 roku przez królową Ludwikę Marię Gonzagę z dwóch francuskich klasztorów w Troyes i Lyonie. 12 zakonnic wprowadziło się do drewnianego klasztoru i kościoła w sierpniu 1654 roku. Budynki powstały rok wcześniej. Wpis konserwatora dotyczy obszaru zawężonej w końcu XIX wieku historycznej nieruchomości, której granice zasadniczo pokrywają się z obszarem XVII-wiecznej fundacji.

"Unikalną strukturę funkcjonalno-przestrzenną zabytkowej posesji tworzy zespół zabudowań nierozłącznie powiązany z zielenią, murami i podziałami wewnętrznymi, które współdecydują o wyjątkowym charakterze miejsca. Podkreślić należy szczególne walory historyczne i naukowe przedmiotowego terenu z ukształtowanym wielowiekową tradycją sposobem ich zagospodarowania, układem zabudowań, podwórzy, zieleńców i ogrodów o strukturze niemal niezmienionej od XVIII w." - zaznaczył konserwator.

"Ogród posiada ponadto wartości estetyczne uwidaczniające się w strefach zieleni ozdobnej z towarzyszącymi jej dziełami rzeźbiarskimi i kapliczkami, w ukształtowaniu muru oporowego, dekorowanego arkadami czy siedemnastowiecznych bram" - dodał.

Posesja zgromadzenia sióstr przynależy zarazem do zespołu dawnych siedzib szlacheckich i założeń klasztornych, kreujących szczególny ład przestrzenny głównego traktu dawnej Warszawy i skarpy wiślanej. "Założenia wpisane w tarasowy układ terenu, powstające w pasie skarpy od Nowej Warszawy wzdłuż Traktu Królewskiego aż po ogrody Belwederu, obejmują łącznie cztery XVII-wieczne zespoły klasztorno-ogrodowe" - dodał.