Cenne archiwa pokazujące między innymi nastroje wśród studentów i robotników w związku z protestami z Marca 1968 roku odzyskała służba celna na lotnisku Chopina. Dokumenty zostały nadane do Stanów Zjednoczonych.

O sprawie poinformowała Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, której prokuratorzy odzyskali dokumenty we współpracy z Mazowiecką Krajową Administracją Skarbową.

- Dokumenty, które były nadane do Stanów Zjednoczonych, ujawnili na lotnisku w Warszawie funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej. Już po ich wstępnym przeglądzie można było się zorientować, że podlegają przekazaniu do zasobu archiwalnego IPN, ponieważ okazało się, że to dokumenty z lat 1967-1968 wytworzone przez organy bezpieczeństwa PRL - powiedział prok. Andrzej Pozorski, dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu i zastępca prokuratora generalnego.

Teczki, nośniki elektroniczne

Materiały takie - zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa - podlegają przekazaniu do zasobu archiwalnego IPN, dlatego zabezpieczone przez służbę celną materiały przekazano do Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie. Prokurator następnie wszczął śledztwo, ponieważ zgodnie z art. 54 ustawy o IPN, każdy, kto posiadając dokumenty podlegające przekazaniu do IPN, uchyla się od ich przekazania, utrudnia je lub udaremnia podlega karze pozbawienia wolności do 8 lat. Osobne postępowanie wyjaśniające w tej sprawie prowadzi również Naczelnik Mazowieckiego Urzędu Celno-Skarbowego w Warszawie.

- Wśród zabezpieczonych materiałów znajdowało się 11 teczek aktowych, z których każda zawierała od 30 do 250 kart dokumentów oraz ponad 100 nośników elektronicznych, cyfrowych i analogowych. Odzyskane przez służbę celną dokumenty zostały wytworzone w latach 1967-1968 przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz Komendy Wojewódzkie Milicji Obywatelskiej, a dokładnie Wydziały do spraw Służby Bezpieczeństwa - mówił prok. Pozorski.

- Dokumenty te dotyczą panującej wówczas sytuacji w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, w środowiskach studenckich, literackich, artystycznych, robotniczych oraz zawierają informacje o protestach z marca 1968 roku i późniejszych działaniach władz - dodał.

Nie ujawniają nadawcy

Szef pionu śledczego IPN poinformował też, że w toku prowadzonego śledztwa przeprowadzono przeszukanie pomieszczeń mieszkalnych i gospodarczych należących do nadawcy przesyłek. - Na tę chwilę nie chcemy ujawniać, kim był nadawca, ale mogę poinformować, że udało nam się zabezpieczyć kopię dysku twardego komputera, na którym zostały utrwalone skany dokumentów archiwalnych - relacjonował prok. Pozorski. Dodał, że zabezpieczony nośnik danych trafił do badań biegłego specjalisty z zakresu techniki komputerowej i informatyki; sprawdzi on, czy nośniki te nie zawierają kopii dokumentów podlegających przekazaniu do zasobu archiwalnego IPN.

Rzeczniczka prasowa Krajowej Administracji Skarbowej Anita Wielanek przekazała, że Mazowiecka KAS wykryła na lotnisku w Warszawie dwie przesyłki z dokumentami Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz Komend Wojewódzkich Milicji Obywatelskiej.

- Znaleziono 11 teczek z aktami, ponad 100 nośników elektronicznych, cyfrowych i analogowych. Przesyłki były nadane do USA. Materiały zostały przekazane Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie, której prokurator wszczął śledztwo w sprawie uchylania się od przekazania Instytutowi Pamięci Narodowej posiadanych bez tytułu prawnego dokumentów archiwalnych wytworzonych przez organy bezpieczeństwa państwa - dodała.

Odzyskanie przez prokuratorów Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - w ich ocenie - wartościowych dla badań historycznych dokumentów jest kolejnym z rzędu w ostatnim czasie.

Wcześniej, 22 września, prokuratorzy IPN we wspólnej akcji z ABW odzyskali ponad 100 tajnych dokumentów SB z lat 1970-90, które były nielegalnie przetrzymywane przez byłego funkcjonariusza wywiadu PRL, a po 1990 r. oficera w Urzędzie Ochrony Państwa. Odzyskane dokumenty dotyczą agentury PRL poza granicami Polski oraz działań Służby Bezpieczeństwa podczas stanu wojennego; prokuratorzy zapewniają, że wkrótce będą one odtajnione.

Ponadto w ostatnim czasie prokuratorzy IPN wspólnie z policją zabezpieczyli prawie 300 dokumentów z lat 1939-44, wytworzonych przez niemieckie władze okupacyjne w Łodzi. Cenne dla historyków materiały próbowano sprzedać na jednym z portali internetowych za 59 tys. zł.

Informowaliśmy również o wystawie "Warszawa na nowo":