Wybudowana w dwudziestoleciu międzywojennym w podwarszawskim Halinowie (powiat miński) willa "Wanda" trafiła do rejestru zabytków. W czasie drugiej wojny światowej okazały dom był miejscem tajnych spotkań członków podziemnych organizacji oraz punktem sanitarnym.
Jak przypomina na stronie internetowej konserwator, willa została wybudowana w 1934 roku z inicjatywy małżeństwa nauczycieli Wandy i Władysława Paszczykowskich. Była elementem kolonii nauczycielskiej składającej się z 10 działek. "Budynek został zrealizowany w formie inspirowanej dworem szlacheckim o symetrycznym planie oraz bryle zaakcentowanej gankiem, z wysokim dachem naczółkowym i historyzującym detalem, w tym dekoracyjnym szczytem wieńczącym facjatę" - opisano.
Willa wpisywała się w trend poszukiwania stylu narodowego, który rozwijał się w dwudziestoleciu międzywojennym.
Miejsce tajnych spotkań i punkt sanitarny
Podczas drugiej wojny światowej Halinów znalazł się pod okupacją niemiecką. Od 1940 roku na terenie dawnego powiatu warszawskiego zaczęły powstawać organizacje konspiracyjne. "Właściciele willi od początku zaangażowani byli w walkę z okupantem. Wanda Paszczykowska ps. ,'Kora' należała do podziemnej organizacji zrzeszającej halinowskich nauczycieli, jak również była sanitariuszką. Władysław Paszczykowski ps. 'Luśnia' z kolei został dowódcą, powstałej na przełomie 1942 i 1943 roku Służby Ochrony Powstania" - czytamy na stronie Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Willa była miejscem tajnych spotkań oraz pełniła funkcję punktu sanitarnego.
Po wojnie w budynku zorganizowano punkt Polskiego Czerwonego Krzyża. W 1976 roku część domu została sprzedana przez właścicieli.
Część miasta-ogrodu
Jak poinformowało dalej biuro konserwatora, willa "stanowiła część projektowanego w Halinowie miasta-ogrodu". "Dom zachował się w formie zbliżonej do pierwotnej z oryginalną konstrukcją i wyposażeniem m.in. więźbą dachową, detalem architektoniczny i stolarką. Dobry stan zachowania i forma nawiązująca do dworów szlacheckich, stanowi cenne źródło informacji o architekturze willowej i domów jednorodzinnych na Mazowszu w okresie II Rzeczpospolitej, zwłaszcza w kontekście projektów o inspiracjach narodowych" - wskazano w komunikacie.
Źródło: tvnwarszawa.pl
Źródło zdjęcia głównego: MWKZ