Tragiczne pożary w Kalifornii mogą stać się nową normalnością. "Gotowy przepis na katastrofę"

7 stycznia w kalifornijskim hrabstwie Los Angeles wybuchły co najmniej cztery pożary. Dwa spośród nich, Palisades i Eaton, szybko się rozprzestrzeniły, podsycane podmuchami suchego, gorącego wiatru znad obszarów górskich i pustynnych. Płomienie uszkodziły ponad 16 tysięcy domów, a co najmniej 28 osób zginęło na skutek żywiołu. Według danych kalifornijskich strażaków, od początku roku ogień zdewastował ponad 23 tysiące hektarów na terenie stanu.

Według raportu opublikowanego przez naukowców z organizacji World Weather Attribution (WWA), zajmujących się śledzeniem wpływu antropogenicznych zmian klimatycznych na zjawiska pogodowe, tak niszczycielskie pożary w Kalifornii mogą obecnie występować średnio nawet raz na 17 lat. Oznacza to 35-procentowy wzrost prawdopodobieństwa wystąpienia pożarów oraz sześcioprocentowy wzrost intensywności zjawiska w porównaniu z czasów sprzed zmian klimatycznych. Tendencja ta ma utrzymać się w przyszłości - jeśli utrzymane zostaną obecne poziomy emisji CO2, do 2100 roku prawdopodobieństwo wystąpienia kataklizmu zwiększy się o kolejne 35 procent.

Kluczową rolę odgrywa tutaj nawiedzająca rejony Los Angeles susza. Jak wyjaśnili naukowcy, roślinność porastająca wybrzeża południowej Kalifornii jest przystosowana do częstych pożarów, a ogień pomaga ekosystemom w odnowie. Szczyt sezonu pożarowego przypada zazwyczaj na okres od lipca do września, a po nim następuje kilka miesięcy opadów. W ostatnich miesiącach aura okazała się jednak wyjątkowo niekorzystna pod względem wilgoci. Opady w okresie od maja 2024 roku do połowy stycznia 2025 r. były śladowe, co spowodowało wysuszenie roślinności. Skalę zjawiska podsyciły podmuchy tzw. Santa Any - gorącego, porywistego wiatru wiejącego z kalifornijskich gór w stronę Pacyfiku.

- To bardzo, bardzo szybko rozprzestrzeniające się pożary. Prędkość wiatru była niewiarygodnie silna. Mieliśmy też niewiarygodnie suche podłoże. Tak więc realistycznie rzecz biorąc, był to gotowy przepis na katastrofę - wyjaśnił John Abatzoglou z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Merced, współautor analizy.

Naukowcy zastanawiali się również, czy zmiany klimatyczne mają wpływ na częstotliwość pojawiania się zjawisk napędzających pożary - suszy oraz wiatru z Santa Ana. Układy baryczne odpowiedzialne za suche, pustynne podmuchy dawniej powstawały głównie jesienią, obecnie coraz częściej występują także w innych porach roku. Badacze zaznaczyli jednak, że związek między tą tendencją a antropogenicznymi zmianami klimatu wymaga dogłębniejszego zbadania. Wpływ ocieplenia klimatu na częstotliwość suszy został lepiej poznany.

- Tak suchy okres obejmujący miesiące październik-grudzień jak w 2024 roku jest spodziewany średnio raz na 20 lat, a prawdopodobieństwo jego wystąpienia jest około 2,4 razy większe w obecnym klimacie niż w chłodniejszym klimacie przedindustrialnym - wyjaśniła Clair Barnes z World Weather Attribution, dodając, że w tym roku sumy opadów zostały dodatkowo zmniejszone przez wystąpienie słabej anomalii La Nina na wschodnim Pacyfiku.