Próba zamachu stanu w Turcji

Wywiad turecki wiedział o przygotowywanym zamachu i planował obławę na przyszłych puczystów; zmusiło ich to do podjęcia próby puczu wcześniej niż planowali. Prezydent Recep Tayyip Erdogan umiejętnie to wykorzystał – pisze we wtorek ośrodek Stratfor.

Kilka godzin po wymierzonej przeciwko niemu próbie puczu prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan udał się do Stambułu, swego politycznego bastionu, i dotychczas nie wrócił do stolicy kraju, Ankary. W internecie wzbudza to wiele pytań - pisze we wtorek agencja AFP.

W Turcji odebrano licencje wszystkim stacjom radiowym i telewizyjnym, mającym powiązania z ruchem religijnym Hizmet, którego sympatycy są oskarżani o zorganizowanie niedawnego puczu - poinformował organ nadzoru mediów.

Czystki w tureckiej armii, policji, administracji publicznej i wymiarze sprawiedliwości dotknęły już ponad 50 tys. ludzi. Po nieudanej próbie puczu wojskowego w nocy z 15 na 16 lipca w ciągu zaledwie czterech dni ludzie prezydenta Recepa Tayyipa Erdogana i rząd przystąpili do usuwania ze stanowisk osób, na które pada najmniejszy nawet cień podejrzeń. Dotyczy to nie tylko struktur siłowych. Czystka Erdogana to wydarzenie bezprecedensowe we współczesnej historii Turcji.

Turcja czeka na decyzję Aten w sprawie wniosku o ekstradycję grupy uczestników puczu, którzy zbiegli do Grecji. Ambasador zapewnia, że będą mieli w kraju uczciwy proces i w zawoalowany sposób grozi Grecji jakimiś konsekwencjami, gdyby ta nie wydała żołnierzy.

Czternaście tureckich okrętów nie wróciło do baz po próbie zamachu stanu w Stambule – pisze brytyjski dziennik "The Times". Gazeta informuje, że w czasie puczu jednostki przebywały na Morzu Czarnym i Morzu Egejskim. Wicepremier Turcji zaprzeczył jednak tej informacji.

Pierwsze informacje wywiadowcze o przygotowywaniu puczu Sztab Generalny odebrał ok. godz. 16 czasu lokalnego (15 polskiego czasu) w piątek, czyli na kilka godzin przed tym, jak ulice w największych tureckich miastach zablokowało wojsko.

Prezydent Turcji nie wyklucza kary śmierci w związku z piątkową próbą puczu, pomimo ostrzeżeń, że jej przywrócenie może pogrzebać szansę na wejście do Unii Europejskiej. - To było oczywiste przestępstwo zdrady, więc wniosek o karę śmierci nie może być odrzucony przez rząd - oświadczył w rozmowie z CNN.

Polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych kategorycznie odradza wyjazdy do Turcji, ale dla agentów biur podróży nie jest to takie oczywiste. Od wielu z nich zamiast ostrzeżenia można usłyszeć zapewnienia, że w kurortach jest bezpiecznie i "można lecieć". Materiał magazynu "Polska i świat" TVN24.

Turecki minister spraw zagranicznych Mevlut Cavusoglu oświadczył w poniedziałek, że krytykowanie przez inne kraje tego, jak władze w Ankarze traktują podejrzanych o przygotowanie puczu jest równoznaczne z popieraniem nieudanej próby obalenia rządu Turcji.

Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan zapowiedział, że w środę, kiedy odbędą się posiedzenia Rady Bezpieczeństwa Narodowego i rządu, zapadnie "ważna decyzja", która będzie konsekwencją nieudanej próby puczu wojskowego.

Szefowie dyplomacji państw UE wezwali w poniedziałek Turcję do przestrzegania ładu konstytucyjnego, podkreślając znaczenie praworządności. Również sekretarz generalny NATO zwrócił uwagę, że Turcja, jak inni sojusznicy, musi szanować instytucje demokratyczne.

Były dowódca tureckich sił powietrznych gen. Akin Ozturk, oskarżony o udział w nieudanym zamachu stanu w Turcji, którego próbę podjęto w piątek, zaprzeczył w poniedziałek przed sądem w Ankarze, że odgrywał w nim jakąkolwiek rolę - podała agencja Anatolia.

Europejska Sieć Rad Sądownictwa (ENCJ) potępiła w poniedziałek próbę zamachu stanu w Turcji, ale zaapelowała do tureckich władz o pełne poszanowanie niezależności sędziów oraz przestrzeganie zasady rzetelnego procesu. Wyraziła zaniepokojenie "czystką" w tureckim wymiarze sprawiedliwości.

Premier Turcji Binali Yildirim wstrzymał do odwołania wszystkie urlopy w liczącym ponad trzy miliony urzędników korpusie służby cywilnej. Decyzja została opublikowana w poniedziałek w dzienniku urzędowym "T.C. Resmi Gazete".

Unia Europejska i USA są zgodne, że Turcja, odpowiadając na próbę zamachu stanu, musi respektować zasady demokracji i prawa człowieka - oświadczyli na wspólnej konferencji prasowej szefowie dyplomacji UE i USA, Federica Mogherini i John Kerry.

Władze na Kremlu są zaniepokojone brakiem stabilizacji w Turcji, Kazachstanie i Armenii. Nie dostrzegają jednak związku między wydarzeniami w tych państwach.

Mamy udokumentowanie dowody na zorganizowanie spisku przeciwko naszemu rządowi. Gdyby USA zażądały ich pokazania, mogłoby to "podważyć naszą przyjaźń" - stwierdził premier Turcji Binali Yildrim. Od soboty prezydent Tayyip Recep Erdogan oskarża otwarcie o zorganizowanie wojskowego puczu przebywającego na emigracji w USA swojego politycznego wroga, Fetullaha Gunula.