Prof. Rafał Lemkin, twórca pojęcia ludobójstwa, wyprzedził sobie współczesnych, zajmując się problemem totalitaryzmów i terroryzmu - tak o polskim prawniku mówił prof. Adam Rotfeld z okazji wydania w Polsce książki Lemkina "Rządy państw Osi w okupowanej Europie".
Książkę - wydaną po raz pierwszy w języku polskim - zaprezentowano we wtorek w Warszawie. Z tej okazji o działaniach i twórczości Lemkina rozmawiali b. minister spraw zagranicznych Adam Daniel Rotfeld, doradca prezydenta Roman Kuźniar i kanadyjski prawnik, b. pierwszy przewodniczący Międzynarodowego Trybunału Praw Człowieka Philippe Kirch; laureat przyznawanej przez MSZ międzynarodowej nagrody im. Lemkina. Podkreślali wagę dokonań Lemkina, który jest autorem projektu Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa, podpisanej 9 grudnia 1948 r. Zaznaczyli, że Lemkin był prekursorem tej dziedziny prawa międzynarodowego.
"Najczarniejsze ponure zło, jakie obudziło się w ludziach"
- Lemkin wyprzedzał swój czas; zarówno wtedy, gdy zajmował się zagadnieniami totalitaryzmów, jak i gdy podjął tematykę terroryzmu międzynarodowego, którym to zagrożeniem nikt się wtedy nie zajmował; czas pokazał, jak okazało się to ważne - zauważył Rotfeld. Podkreślił, że rozległe zainteresowania prawnika i jego zdolność przewidywania zjawisk oraz zdarzeń, do których dopiero miało dojść, wskazują, że jest potrzeba przetłumaczenia na język polski jego innych prac. - Od lat odczuwałem silny dyskomfort, że tej książki nie mamy po polsku i bardzo się cieszę, że choć ten brak nadrobiliśmy - mówił Kuźniar. Podkreślił, że Lemkin podjął temat "najczarniejszego i najbardziej ponurego zła, jakie się w ludziach obudziło i pchnęło ich do zbrodni najstraszniejszych". Ocenił, że gdyby nie jego prace, świat zachodni "trudniej byłoby przekonać, że do straszliwych czynów doszło i potrzeba na to odpowiednich kategorii prawnych".
Wybitny prawnik, promował wiedzę o ludobójstwie
Lemkin urodził się w 24 czerwca 1900 r. w Bezwodnem k. Wołkowyska. Skończył studia prawnicze na uniwersytecie we Lwowie. Ten wzięty adwokat i naukowiec szybko stał się sławny w prawniczym świecie. Publikując w latach 30. głośną pracę o „przestępstwach barbarzyńskich” na narodach, Lemkin zdobył szerokie uznanie wśród karnistów z całej Europy. Jego prace z zakresu prawa karnego i międzynarodowego stały się m.in. podstawą aktu oskarżenia przeciwko nazistom w Procesie Norymberskim. Siedmiokrotnie nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla, Lemkin zmarł w 1959 r. Od 4 września 2013 r. przyznawana jest Międzynarodowa Nagroda im. Lemkina, ustanowiona przez ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego. Ma ona na celu przyczynianie się do pogłębiania wiedzy o zróżnicowanych korzeniach i konsekwencjach zbrodni ludobójstwa, a także do poprawy mechanizmów zapobiegania masowym zbrodniom, poprzez m.in. tworzenie, konsolidowanie i propagowanie instrumentów prawnomiędzynarodowych w tej dziedzinie.
Autor: nsz\mieś / Źródło: PAP