Pomnik Bohaterów II Wojny Światowej w Nowej Soli (woj. lubuskie) został wyburzony. Przy tym pomniku pełniłem wartę, jako mały harcerz z przestrachem i podziwem patrząc podczas uroczystych apeli na radzieckich generałów z lśniącymi orderami na piersiach - komentuje prezydent miasta Wadim Tyszkiewicz. Na tym miejscu stanie nowy monument z napisem: „Bohaterom Walk o Polskę”. - Z tyłu za orłem krzyż Virtuti Militari. Prosty w formie, wymowny w treści - opisuje go Tyszkiewicz.
Monument, który stał na Placu Powstańców Śląskich i Wielkopolskich został rozebrany w środę. Ciężki sprzęt w blisko trzy godziny zniszczył betonowy relikt PRL-u.
Zburzony został dziś betonowy pomnik, na którym były postacie dwóch radzieckich żołnierzy z pepeszami i z gwiazdami na hełmach oraz jeden polski, z orzełkiem. I nie ma tu żadnej nadzwyczajnej ideologii. Był wielki (kilkadziesiąt ton żelbetonu), brzydki, ciągle brudny i z wyciekającą z czeluści pustego wnętrza rdzą, jak krew czy łzy - napisał na jednym z portali społecznościowych o pomniku Wadim Tyszkiewicz, prezydent Nowej Soli.
Miejsce apeli i uroczystości z minionej epoki
Monument powstał w 1967 r. w miejscu niemieckiego pomnika poległych w I wojnie światowej. Został odsłonięty z okazji 50 rocznicy wybuchu Rewolucji Październikowej w Rosji.
Do 1989 r. funkcjonował jako Pomnik Braterstwa Broni Żołnierzy Wojska Polskiego i Armii Radzieckiej. Do końca lat 80. minionego wieku plac i pomnik były centrum obchodów uroczystości o charakterze państwowym. Przy pomniku odbywały się uroczystości związane z historią Polski ludowej i ZSRR. Pamięta je doskonale Wadim Tyszkiewicz: Przy tym pomniku pełniłem wartę, jako mały harcerz z przestrachem i podziwem patrząc podczas uroczystych apeli na radzieckich generałów z lśniącymi orderami na piersiach. Czasy się zmieniły. My dorośliśmy. Rosjanie dawno już wyjechali - pisze prezydent Nowej Soli.
Po upadku PRL zmieniono nazwę pomnika na Pomnik Bohaterów II Wojny Światowej, jednocześnie usuwając z niego radzieckie symbole, w tym symbole sierpa i młota.
Czas na orła z orderem
Pomysł zmiany wizerunku jednego z najbardziej reprezentacyjnych miejsc w Nowej Soli zrodził się przeszło sześć lat temu. Decyzję o budowie nowego pomnika podjął prezydent Nowej Soli Wadim Tyszkiewicz w porozumieniu z kombatantami oraz środowiskami solidarnościowymi.
- Najbardziej delikatną była kwestia przyjęcia pomysłu przez pokolenie, które dotknęło czasu II Wojny Światowej. Jednakże kombatanci zgodzili się na budowę nowego pomnika i jako pierwsi zrobili w swoim środowisku zbiórkę pieniędzy - powiedziała rzeczniczka Urzędu Miejskiego w Nowej Soli, Ewa Batko.
Nowy pomnik będzie przedstawiał orła w koronie, za którym stoi jedno z najważniejszych polskich odznaczeń: order Virtuti Militari. Na pomniku będzie napis: „Bohaterom Walk o Polskę”. Z tyłu za orłem krzyż Virtuti Militari. Prosty w formie, wymowny w treści - opisuje go Tyszkiewicz.
Monument wykonany głównie z granitu będzie miał 6 metrów długości, 1,80 m szerokości i 3 m wysokości. Jego podstawa będzie podświetlona. Autorami projektu pomnika są nowosolanie: plastyczka Grażyna Graszka i historyk Tomasz Andrzejewski.
Oficjalne odsłonięcie nowego pomnika planowane jest w Święto Niepodległości – 11 listopada. Koszt przedsięwzięcia to 245 tys. zł, z czego ponad 100 tys. wyłoży miasto. Reszta środków pochodzi ze zbiórki publicznej przeprowadzonej przez komitet budowy pomnika oraz sponsorów. Starostwo Powiatowe w Nowej Soli przekazało 25 tys. zł na wykonanie dokumentacji pomnika.
Nie tylko Nowa Sól
Z problemami z reliktami PRL-u w tym roku mierzyły się także inne miasta. W Wągrowcu (woj. wielkopolskie) zlikwidowano pomnik milicji, z kolei w Rudnicy, małej wsi w woj. lubuskim, w tym roku dopiero patronem ulicy przestał być Bolesław Bierut.
Autor: FC / Źródło: TVN 24 Poznań / PAP
Źródło zdjęcia głównego: UM Nowa Sól