Poczta zamówiła 3 miliony kart wyborczych więcej niż jest wyborców? "Tajemnica przedsiębiorstwa"

O to, ile kart wyborczych zamówiła Poczta Polska, zapytaliśmy jej rzecznika prasowego Justynę Siwek. – Szczegółowe dane stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu artykułu 11 ustęp 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i jako takie nie mogą zostać ujawnione – tak brzmi odpowiedź, którą otrzymaliśmy mailem.

Dziennikarzowi tvn24.pl udało się dotrzeć jednak do kilku osób, które są zaangażowane w przygotowywanie głosowania korespondencyjnego, które rząd chciał przeprowadzić w najbliższą niedzielę. Datę 10 maja zarządziła na początku lutego marszałek Sejmu Elżbieta Witek. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, nie ma obecnie możliwości przeprowadzenia ich w sposób korespondencyjny.

- Poczta chciała druku trzech milionów kart wyborczych więcej, niż jest wyborców. Tych jest 29 milionów 800 tysięcy, a kart miało zostać wydrukowanych 33 miliony – tak twierdzą nasze źródła, które zastrzegły swoją anonimowość.

Podobnie brzmiąca informacja trafiła do posłów Koalicji Obywatelskiej Marcina Kierwińskiego i Cezarego Tomczyka, którzy przez ostatnie dni przeprowadzali kontrolę poselską we wszystkich instytucjach zaangażowanych w przygotowania do wyborów.

- Nie otrzymaliśmy odpowiedzi na zadawane pytania. Chcieliśmy poznać umowę między Pocztą Polską a PWPW, której premier zlecił druk. Między innymi właśnie po to, by poznać liczbę zleconych kart do druku – mówi tvn24.pl poseł Marcin Kierwiński.

Źródła, z którymi rozmawialiśmy, są zgodne w jednym: na razie strategiczna spółka Skarbu Państwa - Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych, której premier zlecił druk kart wyborczych, nie wydała poczcie żadnego egzemplarza karty ponad liczbę wynikającą ze spisu wyborców.

Zawsze dotąd informacja, ile kart wyborczych - na zlecenie Państwowej Komisji Wyborczej - drukowano, była informacją publiczną.

- W poprzednich wyborach prezydenckich wydrukowano dokładnie tyle samo kart, ile liczy spis wyborców. To zasada – mówi rzecznik Krajowego Biura Wyborczego Tomasz Grzelewski. Były przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej (w latach 2014 do 2019) Wojciech Hermeliński potwierdza to: - Drukowanie ponad 100 procent kart nie ma sensu. Z reguły drukowane było niecałe 100 procent, ponieważ frekwencja i tak sięgała 40-50 procent, więc karty zostawały.

Zapytany, dlaczego Poczta mogła chcieć druku większej liczby kart, odpowiada: - Trudno mi powiedzieć, może wynikać to z braku doświadczenia. Nie posądzam oczywiście Poczty, by ktoś tak chciał te karty wprowadzić do obiegu w sposób niezgodny z prawem, ale byłoby to (druk większej liczby kart - red.) marnotrawstwo.

Jak wcześniej ujawniliśmy w tvn24.pl, zlecenie druku kart otrzymała na mocy decyzji premiera sama PWPW. Mimo to PWPW wynajęła podwykonawcę, drukarnię z niemieckim kapitałem Samindruk, która zajęła się wyprodukowaniem wszystkich kart wyborczych. Transporty kart – już ponad tydzień temu – trafiły do firm podwykonawców Poczty Polskiej, która im zleciła konfekcjonowanie tzw. pakietów wyborczych, czyli umieszczanie w jednej kopercie m.in. karty do głosowania oraz instrukcji głosowania.

Jak opisaliśmy, u jednego z podwykonawców – firmy EDC z Piotrkowa Trybunalskiego – jeden z pracowników okazał się zakażony wirusem. Od kolejnego z podwykonawców Poczty Polskiej natomiast wyciekł oryginał karty wyborczej, którą na swojej konferencji prasowej pokazał kandydat w tych wyborach Stanisław Żółtek.

- Precyzując, to wynajęliśmy firmę do kopertowania pakietów, która podnajęła kolejnego podwykonawcę. I tutaj nastąpił wyciek – mówi jeden z naszych rozmówców.

Po konferencji kandydata wzory kart do głosowania, które - jak odkryli posłowie Koalicji Obywatelskiej, prowadzący kontrolę - powstały w PWPW bez konsultacji z Państwową Komisją Wyborczą, zaczęły się pojawiać w kilku miastach kraju. Zagrożenie pojawienia się fałszywych kart starało się rozwiązać Ministerstwo Aktywów Państwowych oraz Poczta Polska. - Ćwiczyli pomysł, że już gotowe pakiety wyborcze będą otwierane, by podstemplować kartę. Ale to działanie zajmuje kilkadziesiąt sekund, które przemnożyć trzeba przez 30 milionów pakietów - ujawnia tvn24.pl jeden z urzędników.

Problem leży w tym, że wydrukowane karty wyborcze są zabezpieczone. Takimi jednak metodami, że fałszerstwo mogą rozpoznać wyłącznie fachowcy z PWPW, a nie np. członkowie komisji wyborczych. Nie ma na nich np. znaku wodnego.

- Na druk znaku wodnego zabrakło czasu. Są inne zabezpieczenia, ale takie, których nie da się gołym okiem wyłapać - mówi nam urzędnik resortu spraw wewnętrznych.

Dotychczas w kolejnych wyborach wszystkie firmy były wybierane w ramach jawnych przetargów. Tym razem tak PWPW, jak Poczta Polska wybrały swoich podwykonawców we własnym zakresie, pomijając jawne procedury przetargowe.

Jednak według informacji tvn24.pl, na te zlecenia wydają pieniądze z własnych budżetów. Nie otrzymały jeszcze środków z nadzorujących ich działalność ministerstw: spraw wewnętrznych w przypadku PWPW i aktywów państwowych w przypadku Poczty Polskiej. To kluczowy problem dla tych dwóch publicznych spółek, gdyż aktualnie nie mają podstaw, by wydawać środki pochodzące z własnych budżetów na udział w wyborach. O ile ostatecznie nie zostanie przegłosowana ustawa o tzw. wyborach korespondencyjnych, ministerstwa również nie będą miały podstawy prawnej, by spółkom zwrócić poniesione koszta. Zapytaliśmy spółki o kwestię finansowania, jednak odpowiedziały, że stanowi to tajemnicę przedsiębiorstwa.

Już po publikacji artykułu, Poczta Polska - odnosząc się do niego - opublikowała oświadczenie, w którym informuje, że "Poczta Polska nie zlecała PWPW druku kart wyborczych. Działania Poczty Polskiej ograniczą się wyłącznie do wykonania zadań określonych w procedowanej obecnie Ustawie (po jej uchwaleniu) oraz stosownych aktach wykonawczych. Poczta Polska działa obecnie w oparciu o obowiązujące prawo wynikające z decyzji Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 kwietnia 2020 r. (BPRM.4820.2.3.2020) dotyczącej podjęcia przez Pocztę Polską S.A. czynności niezbędnych do przygotowania przeprowadzenia wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r.".

Słowa o tym, jakoby Poczta zleciła PWPW druk kart wyborczych, w naszym artykule nie padły.