15 października Polacy zagłosują w wyborach parlamentarnych. Jak i na kogo głosować? Ilu posłów i senatorów zostanie wybranych do odpowiednio Sejmu i Senatu? W jaki sposób powstanie nowy rząd? Wyjaśniamy.
15 października odbędą się wybory parlamentarne. Polacy będą oddawać głosy na kandydatów do Sejmu i Senatu. W głosowaniu wybranych zostanie 460 posłów i 100 senatorów na czteroletnią kadencję. Tego dnia zaplanowano również referendum. Przeprowadzać je będą te same komisje wyborcze, w tych samych lokalach wyborczych co wybory parlamentarne. Adres swojej komisji wyborczej - czyli miejsce, w którym zagłosujemy - można sprawdzić poprzez wyszukiwarkę dostępną na stronie Państwowej Komisji Wyborczej.
Wybory parlamentarne 2023. Kto startuje? Lista komitetów
Sześć komitetów wyborczych wystawi swoich kandydatów do Sejmu w całej Polsce, czyli we wszystkich 41 okręgach. Kolejne cztery komitety wystawią ich w więcej niż jednym okręgu. Sposób przeliczania uzyskanych przez nie głosów na mandaty określa metoda d'Hondta. Najpierw jednak komitety wyborcze partii muszą przekroczyć 5-proc. próg oddanych na nie głosów lub 8-proc. w przypadku komitetów wyborczych koalicji.
Jak poinformowała PKW, w wyborach do Sejmu i Senatu zarejestrowano łącznie 40 komitetów wyborczych partii politycznych, 2 komitety wyborcze koalicji partii politycznych i 43 komitety wyborcze wyborców. Równo miesiąc przed wyborami odbyło się losowanie numerów list wyborczych. Zgodnie z nim, ugrupowania, które startują w wyborach i wystawią kandydatów w całej Polsce to:
1 - Komitet Wyborczy Bezpartyjni Samorządowcy
2 - Koalicyjny Komitet Wyborczy Trzecia Droga Polska 2050 Szymona Hołowni - Polskie Stronnictwo Ludowe
3 - Komitet Wyborczy Nowa Lewica
4 - Komitet Wyborczy Prawo i Sprawiedliwość
5 - Komitet Wyborczy Konfederacja Wolność i Niepodległość
6 - Koalicyjny Komitet Wyborczy Koalicja Obywatelska PO .N IPL Zieloni
Swój numer listy otrzymały także komitety, które wystawią kandydatów w więcej niż jednym okręgu:
7 - Komitet Wyborczy Polska Jest Jedna
8 - Komitet Wyborczy Polska Liberalna Strajk Przedsiębiorców
9 - Komitet Wyborczy Wyborców Ruchu Dobrobytu i Pokoju
10 - Komitet Wyborczy Normalny Kraj.
Trzy komitety - KW Antypartia, KW Ruch Naprawy Polski i KWW Mniejszość niemiecka - wystawią kandydatów w tylko jednym okręgu i każdy z nich otrzymał 11 numer listy. Pozostałe, niewymienione wyżej komitety wystawią więc swoich kandydatów tylko w wyborach do Senatu lub nie zarejestrowały ich wcale.
Wybory 2023. Jak powstanie nowy rząd?
Wyłanianie rządu po wyborach parlamentarnych jest opisane w Konstytucji RP. Może się to odbyć w trzech krokach. Jeśli nie powstanie rząd, prezydent musi skrócić kadencję Sejmu i zarządzić nowe wybory.
Krok pierwszy to desygnowanie premiera i powołanie rządu. Oba te obowiązki należą do prezydenta. Ma on na to 14 dni od pierwszego posiedzenia Sejmu. Wówczas premier w ciągu kolejnych 14 dni przedstawia Sejmowi program działania jego rządu. Wygłasza expose i zwraca się z wnioskiem o udzielenie nowej Radzie Ministrów wotum zaufania. Jeśli nowo powołany rząd nie zdobędzie zaufania parlamentarzystów, premier podaje się do dymisji, a inicjatywę w tej sprawie przejmuje Sejm. Prezydent zaś temu rządowi powierza dalsze sprawowanie obowiązków.
Krokiem drugim jest wybór premiera przez Sejm. Kandydata na prezesa Rady Ministrów może zgłosić grupa co najmniej 46 posłów. Ale wyboru szefa rządu i zaproponowanych przez niego ministrów dokonuje Sejm bezwzględną większością w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Prezydent nie może odmówić powołania i zaprzysiężenia tak wybranego rządu.
Jeśli osoba desygnowana na premiera nie uzyskuje bezwzględnej większości głosów, inicjatywa wraca do prezydenta. Powtarzają się czynności z pierwszego kroku: najpierw powołanie premiera i rządu, a potem wniosek o wotum zaufania. Lecz tym razem do jego uzyskania wystarczy zwykła większość głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Jeśli w żadnej z tych opcji nie zostanie utworzony nowy rząd cieszący się zaufaniem sejmowej większości, koniecznie są nowe wybory.
Źródło: PKW, tvn24.pl