Fotoplastikon, czyli przedwojenne 3D. Francuz sfotografował Warszawę w 1927 roku

Szklane negatywy w formacie 4,5x10,7 cm zostały podzielone przez autora zdjęć na osiem zestawów, z czego zachowało się siedem, w sumie 116 zdjęć. Zostały one zakupione na aukcji internetowej przez Tomasz Bielawskiego, kolekcjonera, pasjonata stereoskopii, a także autora wielu wystaw w Fotoplastikonie Warszawskim.

"Internetowy sprzedawca nie znał pochodzenia zdjęć, więc nic nie wiadomo o autorze fotografii, poza tym, że na pewno był Francuzem, który zwiedzając Europę odwiedził Polskę i Warszawę. Z ujęć i podpisów można wywnioskować, że fotograf miał w Wołominie znajomych albo rodzinę, których fotografował będąc w Warszawie" - poinformował w komunikacie prasowym Fotoplastikon Warszawski.

Zdjęcia zostały wykonane jesienią 1927 roku. Przedstawiają reprezentacyjne rejony Śródmieścia, rzadziej odwiedzane przez turystów Solec i Praga. Są też ujęcia z popularnego wtedy wśród mieszkańców stolicy letniska w Wołominie. Na wystawie można zobaczyć też Wielką Synagogę na Tłomackiem, gmach Teatru Wielkiego, plac za Żelazną Bramą, ulicę Marszałkowską, Ogród Saski, Mariensztat oraz rudery na Rybakach.

Ponad 100 lat działalności

Fotoplastikony to urządzenia konstruowane na przełomie XIX i XX wieku, służące do prezentacji kilkudziesięciu zdjęć stereoskopowych. W obudowie automatu umiejscowione były wizjery do oglądania przesuwających się fotografii.

Fotoplastikon Warszawski działa w tym samym miejscu, czyli kamienicy w Alejach Jerozolimskich 51 od 1905 roku. W jego zbiorach znajduje się już ponad 10 000 trójwymiarowych fotografii – od zdjęć dokumentujących egzotyczne podróże po świecie z przełomu XIX i XX wieku, przez kadry pokazujące Warszawę w różnych okresach historycznych, aż po współczesne prace znanych autorów. 

W 2021 roku Muzeum Powstania Warszawskiego (od 2008 roku Fotoplastikon jest pod opieką placówki) przeprowadziło remont i aranżację nowych pomieszczeń, dzięki czemu przestrzeń Fotoplastikonu powiększyła się m.in. o nową salę wystawienniczą, pracownię fotograficzną i archiwum, dzięki czemu można rozszerzyć działalność kulturalną, edukacyjną oraz warsztatową.

W przestrzeni Fotoplastikonu odbywają się nie tylko wystawy, ale również kameralne koncerty, gry miejskie, wykłady czy konferencje.

Fotoplastikon Warszawski będzie otwarty w majowy weekend: 30 kwietnia oraz 1-3 maja w godz. 10-18.

Przeczytaj również: Cricoland, Jarmark Europa i tekturowy Wałęsa. Muzeum poszukuje zdjęć Warszawy z lat 90.