17 września prezydent Bronisław Komorowski otworzy w Muzeum Wojska Polskiego wystawę przybliżającą przyszły kształt powstającego w Kaponierze Cytadeli Warszawskiej Muzeum Katyńskiego - powiedział PAP sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Kunert.
- Prawdopodobnie właśnie prezydent otworzy 17 września w Muzeum Wojska Polskiego dużą wystawę katyńską. Będzie to pierwsza prezentacja przybliżająca przyszły kształt ekspozycji Muzeum Katyńskiego w nowej siedzibie - poinformował Kunert.
Wystawa "Pamięć nie dała się zgładzić..." została przygotowana przez zespół, w skład którego wchodzą, oprócz Kunerta, m.in. kurator Muzeum Katyńskiego Sławomir Frątczak i prezes Federacji Rodzin Katyńskich Izabella Sariusz-Skąpska. Tytuł ekspozycji jest cytatem z wiersza Feliksa Konarskiego ps. Ref-Ren pt. "Katyń".
Historia kłamstwa katyńskiego
Jak podkreśla kurator Muzeum Katyńskiego, wystawa ma spełniać funkcję dydaktyczną przybliżając historię kłamstwa katyńskiego i powolnego dochodzenie do prawdy. W ekspozycji zostaną wykorzystane zasoby Muzeum Katyńskiego, głównie przedmioty wydobyte z dołów śmierci w Katyniu, Charkowie i Miednoje.
Wystawa ma przybliżyć zwiedzającym przyszły kształt placówki, a jej twórcom dać możliwość sprawdzenia reakcji na planowane rozwiązania.
Na ekspozycji w Muzeum Wojska Polskiego zostanie także zaprezentowany zalążek elektronicznej bazy danych ofiar zbrodni katyńskiej, w ramach której dostępne będą Księgi Cmentarne Polskich Cmentarzy Wojennych w Katyniu, Charkowie i Miednoje.
"Ściana śmierci"
Sala Hetmańska Muzeum Wojska Polskiego, w której będzie się mieścić ekspozycja czasowa, zostanie podzielona na kilka części, przypominających wnętrze kaponiery w Cytadeli Warszawskiej. W przestrzeni pierwszej określanej jako "Archiwum" znajdą się szafy z dokumentami dotyczącymi zbrodni katyńskiej i przybliżającymi sylwetki ofiar. Elementem dekoracji ścian będzie motyw połówki żołnierskiego nieśmiertelnika.
W części drugiej pt. "Ujawnianie" motyw nieśmiertelnika będzie tłem dla ustawionych pośrodku gablot wypełnionych wodą, w której zanurzone będą dokumenty i fotografie, co poprzez alegorię z wywoływaniem fotografii ma symbolizować powolne ujawniania prawdy o zbrodni.
Pomiędzy przestrzenią drugą i trzecią znajdą się wizualizacje przyszłych instalacji towarzyszących Muzeum Katyńskiemu.
W trzeciej części wystawy znajdą się skrzynie, w których wystawione zostaną dokumenty i ocalałe przedmioty należące do ofiar. Na ścianach umieszczone będą szklane tafle w kształcie nieśmiertelnika z symbolami religijnymi (krzyżem, gwiazdą Dawida i półksiężycem) powtarzającymi motyw z Polskich Cmentarzy Wojennych.
Zwieńczeniem tej przestrzeni będzie prezentowana na wielkoformatowych fotografiach instalacja pt. "Aleja nieobecnych", czyli planowana w Muzeum Katyńskim tzw. ścieżka straży, gdzie stanie ok. 40 pustych postumentów. Na każdym znajdzie się napis z nazwą zawodu lub funkcji pełnionej przez ofiary zbrodni katyńskiej.
"Zmarzlina" to nazwa części czwartej, gdzie znajdujący się na ścianach motyw nieśmiertelnika zostanie "wypełniony" ziemią, imitującą wieczną zmarzlinę. W tej scenerii w gablotach prezentowane będą odnalezione fragmenty mundurów ofiar, a na środku pomieszczenia staną "relikwiarze" - stoły z glinianymi urnami z przedmiotami osobistymi wydobytymi z dołów śmierci. Zamknięciem tego fragmentu będą wielkoformatowe fotografie z Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.
W ostatniej, piątej przestrzeni pt. "Ściana śmierci" widz zobaczy fragment ścian pamięci, które docelowo znajdą się w dawnej działobitni Cytadeli Warszawskiej. Na płytach z blachy znajdą się nazwiska ofiar mordu katyńskiego, podzielone według miejsca straceń i spoczynku (Katyń, Charków, Miednoje, Bykownia), a także puste miejsca, zostawione dla nazwisk nieznanych jeszcze ofiar i miejsc zbrodni.
PAP/bf/ec