36 kamiennych bloków, a na nich wyryty krzyż, polskie godła i inskrypcje - tak wygląda nowy projekt panteonu-mauzoleum na Łączce. To już drugie rozstrzygnięcie konkursu. Poprzedni zwycięzcy wycofali się po oskarżeniach o plagiat.
Praca Jana Kuki i Michała Dębka została wybrana jako projekt, według którego powstanie panteon-mauzoleum ofiar zbrodni komunistycznych na Łączce na stołecznych Wojskowych Powązkach - poinformowała w piątek Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, która jest współorganizatorem konkursu.
Kamienne bloki i krzyż
Zwycięski projekt ma mieć formę 36 kamiennych jasnych bloków formujących zwarty czworokąt. Na jednym z nich ma zostać wyryty ciemny krzyż, na innych - polskie godło oraz inskrypcje.
Jak poinformowała Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, po przeanalizowaniu wybranych opracowań złożonych na konkurs, przeprowadzono negocjacje z zespołami autorskimi.
"W efekcie tych działań i po odniesieniu się przez zespoły autorskie do zgłoszonych korekt i warunków wykonania zadania, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa podjęła decyzję o wyborze koncepcji, będącej podstawą do realizacji inwestycji, autorstwa Jana Kuki i Michała Dąbka" - napisano w komunikacie.
Plagiat czy inspiracja?
W zakończonym 9 marca konkursie zwyciężył projekt architektów Leszka Maksyma Czai, Izabeli Tomczak i Piotra Kuflewskiego z Warszawy. Zakładał on umieszczenie mauzoleum częściowo pod ziemią. Projekt przypominał jednak koncepcję krematorium z 2009 r., autorstwa pracowni BIG. Firma zgłosiła organizatorom konkursu zastrzeżenia dotyczące praw autorskich, dlatego I nagroda została unieważniona, a jej autorzy wykluczeni z konkursu.
Konkurs bez I miejsca
Pod koniec marca prezes Stowarzyszenia Architektów Polskich Mariusz Ścisło poinformował, że sąd konkursowy nie zdecydował się na unieważnienie konkursu, pozostawiając jego wyniki - przyznanie drugiej i trzeciej nagrody oraz dwóch wyróżnień równorzędnych i wyróżnienia honorowego - zgodnie z pierwszym rozstrzygnięciem.
Jak dodał, sąd konkursowy rekomendował tych pięć prac do realizacji, zgodnie z decyzją zamawiającego, czyli Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
Prace, które wówczas rekomendowano to: projekt laureatów drugiej nagrody - krakowskiej pracowni Ad Artis Emerla Wojda (w składzie Maciej Wojda i Arkadiusz Emerla we współpracy z Krzysztofem Kuczyńskim) oraz praca zdobywców nagrody trzeciej (zespół w składzie: Michał Adamczyk, Piotr Bylka, Piotr Musiałowski i Krzysztof Nowotka). Dwa równorzędne wyróżnienia przyznano dwóm zespołom w składzie: Jan Kuka i Michał Dębek oraz Tomasz Birezowski i Tomasz Burno. Skład zespołu, który otrzymał wyróżnienie honorowe, to Maciej Sidorowicz, Piotr Lange i Iwo Borkowicz.
Upamiętnią żołnierzy AK
Teren Łączki na Wojskowych Powązkach to miejsce, gdzie w latach 1948-1956 funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa skrycie grzebali ciała zamordowanych żołnierzy podziemia niepodległościowego. Wśród zidentyfikowanych do tej pory ofiar reżimu (pracami ekshumacyjnymi i identyfikacyjnymi kieruje IPN) są wybitni dowódcy Armii Krajowej oraz Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość".
27 września br., z udziałem najwyższych władz państwowych, planowany jest uroczysty pogrzeb ekshumowanych szczątków ofiar oraz odsłonięcie i poświęcenie panteonu-mauzoleum.
Archiwalne zdjęcia z ekshumacji na Powązkach:
PAP/jk
Źródło zdjęcia głównego: materiały prasowe