Jak duże ciepło może znieść człowiek? Wyniki eksperymentu zaskoczyły naukowców

Źródło:
ScienceAlert, tvnmeteo.pl, PAP
Bezpieczeństwo w górach w upalny dzień
Bezpieczeństwo w górach w upalny dzieńTVN24
wideo 2/26
Upały - ogólnie

Amerykańscy badacze przeprowadzili eksperyment, który wykazał, że próg wytrzymałości człowieka na wysoką temperaturę i wilgotność może być o wiele niższy, niż zakładano. W kontekście kolejnych fal upałów i stałego podwyższania się średniej temperatury na świecie badania wydają się szczególnie ważne.

Fale upałów, które rokrocznie stają się coraz dłuższe i intensywniejsze, potrafią niekorzystnie wpływać na organizm człowieka. Długotrwałe i częste narażenie na wysoką temperaturę może powodować przegrzanie, zawroty głowy, uczucie wyczerpania, zaburzenia krążenia, w skrajnych przypadkach wywoływać udar, śpiączkę, a nawet prowadzić do śmierci. Upał jest szczególnie niebezpieczny dla dzieci, osób w podeszłym wieku oraz chorych, ale i młody, zdrowy człowiek może odczuwać poważne dolegliwości.

Granica przetrwania w upale

Środowisko naukowe od lat przekonane było, że ostateczna granica przetrwania młodego i zdrowego człowieka przez sześć godzin wynosi 35 stopni Celsjusza przy stuprocentowej wilgotności lub 46 stopni przy wilgotności rzędu 50 procent. Wtedy pot – główne narzędzie, jakim organizm obniża swą ciepłotę – nie odparowuje już ze skóry, co prowadzi do udaru cieplnego, niewydolności narządów i śmierci.

Wspomniane warunki są w zasadzie teoretyczne, takie wartości bardzo rzadko bowiem zostają naprawdę przekroczone w naturze. Ale i to się zdarzało, kilkanaście razy odnotowano to w Azji Południowej i rejonie Zatoki Perskiej. - Nigdy takie ekstremalne warunki nie trwały dłużej niż dwie godziny, dlatego też nie doszło do masowego umierania ludzi - zaznaczył w rozmowie z AFP, cytowanej przez serwis ScienceAlert, Colin Raymond z Laboratorium Napędu Odrzutowego NASA (NASA Jet Propulsion Laboratory ), który sam prowadził szeroko zakrojone studia nad tą kwestią.

Jednak według najnowszych badań próg naszej wytrzymałości może być o wiele niższy. Szacuje się, że latem 2022 roku w Europie z powodu upałów zmarło ponad 61 tysięcy osób, a przecież - choć temperatura bywa bardzo wysoka - rzadko na naszym kontynencie występuje stuprocentowa wilgotność.

PAP/DPA/Ziemienowicz Adam, Maciej Zieliński, Maria Samczuk

Jak badano granicę niebezpiecznej temperatury

Granicę niebezpiecznej temperatury określa się, wykorzystując metodę zwaną mokrym termometrem. Nakłada się na termometr wilgotną szmatkę i wystawia na działanie powietrza. Pozwala to zmierzyć, jak szybko woda - imitująca pot na skórze - odparowuje z tkaniny.

By przetestować opisane powyżej limity, badacze z Pennsylvania State University w Stanach Zjednoczonych mierzyli temperaturę organów wewnętrznych młodych, zdrowych ludzi, umieszczonych w komorze cieplnej o stuprocentowej wilgotności. Okazało się, że uczestnicy eksperymentu osiągali granicę krytyczną - kiedy ich ciało nie było w stanie powstrzymać dalszego wzrostu temperatury organów wewnętrznych - przy 30,6 stopnia Celsjusza, a więc znacznie poniżej wcześniej zakładanych 35 st. C. Zespół oszacował przy tym, że osiągnięcie "naprawdę, naprawdę niebezpiecznych" poziomów nastąpiłoby po upływie pięciu do siedmiu godzin – powiedział agencji AFP Daniel Vecellio, jeden z badaczy pracujących przy eksperymencie.

Należy podkreślić, że wartości ustalone w trakcie badania dotyczyły ludzi młodych i zdrowych, którzy nie wykonywali aktywności fizycznej, lecz przebywali we względnym spoczynku. Większość śmiertelnych przypadków w czasie fal upałów w Europie i Azji Południowej nastąpiła przy znacznie niższych poziomach temperatury i wilgotności. 

PAP

Wpływ zmian klimatu

Naukowcy ostrzegają, że wraz ze wzrostem globalnej temperatury na świecie niebezpieczne warunki, do których dochodzi, gdy duża wilgoć łączy się z upałem, stają się coraz bardziej powszechne. - Częstotliwość występowania wspólnie tych dwóch czynników w ciągu ostatnich 40 lat co najmniej się podwoiła i ma to związek ze zmianami klimatu spowodowanymi przez człowieka - podkreślił Colin Raymond.

Jego badania przewidują, że temperatura rzędu 35 stopni przy wilgotności 100 procent będzie "regularnie przekraczana" w najbliższych latach w kilku miejscach na świecie, jeśli Ziemia ogrzeje się o 2,5 st. Celsjusza powyżej poziomów sprzed epoki przemysłowej.

(Wyjaśnijmy, że zgodnie z decyzją specjalistów opracowujących Raport Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu - IPCC - obecnie za reprezentatywne dla "okresu przedprzemysłowego" uznaje się średnie z lat 1850-1900. Nie brakuje jednak naukowców, którzy sugerują, że te ramy czasowe powinno się cofnąć.)

RCB

Autorka/Autor:kw//rzw

Źródło: ScienceAlert, tvnmeteo.pl, PAP

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Synoptycy ostrzegają przed burzami, które mogą wystąpić dziś w części kraju. Niestabilny front obejmie pas od Dolnego Śląska po Warmię i prócz wyładowań przyniesie opady deszczu oraz silny wiatr. Sprawdź szczegóły.

W tych regionach mogą pojawić się burze

W tych regionach mogą pojawić się burze

Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW

Wkrótce rozpocznie się nowy etap trwającej kilka lat renowacji Hagii Sophii. Remont jednej z najbardziej rozpoznawalnych budowli Stambułu skupia się przede wszystkim na ochronie historycznych kopuł przed skutkami potencjalnych trzęsień ziemi.

Symbol Stambułu ma być wzmocniony na wypadek trzęsienia ziemi

Symbol Stambułu ma być wzmocniony na wypadek trzęsienia ziemi

Źródło:
PAP, AP

Jeszcze przed świętami będzie tak ciepło jak bywa w czerwcu albo w lipcu. Jaką temperaturę przyniosą nadchodzące dni? Sprawdź, co przewiduje Tomasz Wasilewski w swojej prognozie długoterminowej na kolejne 16 dni.

Pogoda na 16 dni: lato tydzień po zimie

Pogoda na 16 dni: lato tydzień po zimie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na Wielkanoc 2025. Z najnowszych prognoz wynika, że nadchodzące święta mogą być deszczowe w wielu regionach, a miejscami także burzowe. Temperatura może podzielić Polskę.

Pogoda na Wielkanoc. Temperatura może podzielić Polskę

Pogoda na Wielkanoc. Temperatura może podzielić Polskę

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. W poniedziałek 14.04 w całym kraju należy spodziewać się opadów deszczu. Miejscami pojawią się burze, podczas nich opady będą większe. Na termometrach zobaczymy ponad 20 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - poniedziałek, 14.04. Deszcz podczas burz będzie dość ulewny

Pogoda na dziś - poniedziałek, 14.04. Deszcz podczas burz będzie dość ulewny

Źródło:
tvnmeteo.pl

W sercu odległej galaktyki w gwiazdozbiorze Panny znajduje się masywna, czarna dziura, która budzi się do życia. Zjawisko kosmiczne, któremu nadano imię Ansky, zaczęło wystrzeliwać intensywne rozbłyski rentgenowskie w regularnych odstępach czasu. To zachowanie bardzo zaintrygowało naukowców.

To zachowanie czarnej dziury zadziwiło naukowców. "Nie wiemy jeszcze, co je powoduje"

To zachowanie czarnej dziury zadziwiło naukowców. "Nie wiemy jeszcze, co je powoduje"

Źródło:
AFP, ESA

Nowy tydzień przyniesie opady deszczu, a miejscami również burze. Podczas wyładowań dodatkowym zagrożeniem stanie się porywisty wiatr. Gdzie spodziewać się gwałtownych zjawisk pogodowych?

Do Polski wkraczają fronty atmosferyczne. Będzie padać i grzmieć

Do Polski wkraczają fronty atmosferyczne. Będzie padać i grzmieć

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zwolnienia i cięcia w amerykańskim budżecie przeprowadzane w ostatnim czasie przez Donalda Trumpa dotknęły także Narodową Administrację Oceaniczną i Atmosferyczną (NOAA), zajmującą się prognozowaniem pogody. Eksperci w rozmowie z magazynem "Rolling Stone" zwracają uwagę, że takie działania mogą w przyszłości pogorszyć proces ostrzegania przed gwałtownymi zjawiskami w Stanach Zjednoczonych.

Cięcia Trumpa. Nawet prognozy pogody są zagrożone

Cięcia Trumpa. Nawet prognozy pogody są zagrożone

Źródło:
Rolling Stone, tvnmeteo.pl

Naukowcy z Grecji opracowali modele, które przewidują, kiedy i jak mocno drzewa oliwne i dęby będą pylić. To przełomowe odkrycie może pomóc osobom uczulonym na pyłki tych drzew lepiej przygotować się do sezonu alergicznego.

Te drzewa najczęściej uczulają Greków. Od teraz będzie im lżej

Te drzewa najczęściej uczulają Greków. Od teraz będzie im lżej

Źródło:
greekreporter.com

Pod koniec tygodnia w Hiszpanii wyruszyły pierwsze wielkanocne procesje, co roku przyciągające uwagę całego świata. Niestety niektóre z nich musiały zawrócić do świątyń, a inne w ogóle ich nie opuściły z powodu ulewnych deszczy. Plany efektownych obchodów Wielkiego Tygodnia w Hiszpanii może pokrzyżować gwałtowna aura - donoszą lokalne media.

Słynne obchody Wielkiego Tygodnia zagrożone przez potężne opady

Słynne obchody Wielkiego Tygodnia zagrożone przez potężne opady

Źródło:
PAP, laopiniondemurcia.es

Ulewne deszcze związane z burzą Olivier nawiedziły Wyspy Kanaryjskie. W sobotę władze ogłosiły stan wyjątkowy na jednej z wysp archipelagu - Lanzarote. W związku z gwałtowną aurą strażacy interweniowali ponad 300 razy.

Stan wyjątkowy w turystycznym raju. "Nigdy czegoś takiego nie widziałem"

Stan wyjątkowy w turystycznym raju. "Nigdy czegoś takiego nie widziałem"

Źródło:
PAP, laprovincia.es, rtvc.es

Pełnia Różowego Księżyca była widoczna na niebie w nocy ze soboty na niedzielę. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia tego zjawiska. Pierwsza wiosenna pełnia jest szczególnie istotna, ponieważ na jej podstawie określana jest data Wielkanocy - święta ruchomego.

Różowy Księżyc zalśnił na niebie

Różowy Księżyc zalśnił na niebie

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Niedźwiedzie pojawiły się w sobotę w zakopiańskich Kuźnicach, blisko popularnego szlaku. Zwierzęta te stają się coraz bardziej aktywne, a w pobliże ludzkich siedzib przyciąga je zapach odpadków kuchennych. Jeśli natkniemy się na zwierzę, powinniśmy zachować ostrożność.

Niedźwiedzie w Zakopanem. Pojawiły się przy popularnym szlaku

Niedźwiedzie w Zakopanem. Pojawiły się przy popularnym szlaku

Źródło:
PAP, Tygodnik Podhalański, tvnmeteo.pl

W ciągu ostatnich dwóch dekad Europejczycy skuteczniej przystosowali się do niskiej temperatury niż do ekstremalnych upałów. - To proces, który w nauce nazywamy adaptacją - powiedział jeden z autorów publikacji na ten temat, Zhao-Yue Chen.

Lepiej znosimy zimno niż upały

Lepiej znosimy zimno niż upały

Źródło:
PAP

Trzęsienie ziemi nawiedziło w niedzielę Papuę-Nową Gwineę. Jak podało niemieckie centrum badań geologicznych GFZ, miało magnitudę 5,79.

Trzęsienie ziemi w Papui-Nowej Gwinei

Trzęsienie ziemi w Papui-Nowej Gwinei

Źródło:
Reuters, USGS

Wichury nawiedziły w sobotę Chiny. W Pekinie, gdzie podmuchy rozpędzały się do ponad 100 kilometrów na godzinę, wiatr przewracał drzewa i łamał gałęzie. Wystąpiły utrudnienia na drogach. Jeszcze groźniej było na północy, w Mongolii Wewnętrznej, gdzie silnemu wiatrowi towarzyszyły intensywne opady śniegu.

Stolica sparaliżowana. Wiało z prędkością 100 kilometrów na godzinę

Stolica sparaliżowana. Wiało z prędkością 100 kilometrów na godzinę

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, Xinhua, AFP, PAP

Ulewy nawiedziły w piątek zachodnią Hiszpanię. Najsilniej padało w Galicji - w Lugo woda całkowicie zalała niektóre ulice i wdarła się na miejski stadion. Według lokalnych mediów taka niestabilna aura może nawiedzać Półwysep Iberyjski jeszcze przez jakiś czas.

Woda na ulicach, zmyty most. To dopiero początek ulew

Woda na ulicach, zmyty most. To dopiero początek ulew

Źródło:
El Progreso, La Razon, SIC Noticias

Kot przez trzy tygodnie był zamknięty w szybie wentylacyjnym. Jak opowiadała właścicielka, zwierzak nagle zniknął z zamkniętego pomieszczenia, z którego mógł wydostać się jedynie w ten sposób. Przeprowadzenie akcji ratunkowej utrudniała administracja budynku, która nie wierzyła, że kot mógł sam dostać się do szybu.

Kot spędził trzy tygodnie w szybie wentylacyjnym

Kot spędził trzy tygodnie w szybie wentylacyjnym

Źródło:
CNN, WISN 12

Ponad setka osób zginęła na skutek burz, jakie nawiedzają północne Indie i Nepal. Najtrudniejsza sytuacja panuje w indyjskim stanie Bihar, gdzie gwałtowne warunki pogodowe uszkodziły uprawy. Tak intensywne ulewy są w Indiach rzadkością o tej porze roku.

W dwa dni zginęło sto osób. "Myśleli, że bóg ich ochroni"

W dwa dni zginęło sto osób. "Myśleli, że bóg ich ochroni"

Źródło:
Reuters, Times of India, Hindustan Times

Trudne warunki panują na szlakach turystycznych w Beskidach. Szlaki są mokre i śliskie. Ratownicy przestrzegają tych, którzy chcą wybrać się w góry. W Tatrach obowiązuje lawinowa "dwójka".

"W górach wciąż trwa zima"

"W górach wciąż trwa zima"

Źródło:
PAP, TPN

Włoski wulkan Etna nie daje o sobie zapomnieć. W powietrze trafiła porcja lawy, która rozświetliła niebo. Lokalne lotnisko funkcjonuje jednak bez żadnych utrudnień.

Erupcja Etny. Lawa wydobyła się z wulkanu

Erupcja Etny. Lawa wydobyła się z wulkanu

Źródło:
ANSA, Reuters

W sobotę obchodzony był Światowy Dzień Chomika. Chomik europejski to krytycznie zagrożony gatunek ssaka. Jak alarmują naukowcy, w ciągu najbliższych kilkunastu lat może wyginąć na całym euroazjatyckim obszarze występowania.

W sobotę obchodził swoje święto, za kilkanaście lat może wyginąć

W sobotę obchodził swoje święto, za kilkanaście lat może wyginąć

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Naukowcy z japońskiej uczelni Okinawa Institute of Science and Technology (OIST) odkryli dwa nowe gatunki tasiemców. Larwy tych pasożytów znaleziono w jelitach i żołądkach dziko żyjących kałamarnic.

Odkryto dwa nowe gatunki tasiemców

Odkryto dwa nowe gatunki tasiemców

Źródło:
Okinawa Institute of Science and Technology

Jak sugerują nowe badania naukowców z amerykańskiej Yale School of Medicine, świeże skaleczenie na skórze, które mamy podczas pierwszego próbowania nowego jedzenia, może zwiększać ryzyko wystąpienia alergii pokarmowej. Eksperyment na razie przeprowadzono na myszach, są potrzebne kolejne analizy.

Urazy skóry i alergie pokarmowe mogą mieć coś wspólnego

Urazy skóry i alergie pokarmowe mogą mieć coś wspólnego

Źródło:
ScienceAlert, Yale School of Medicine

Warto wieczorami wypatrywać na niebie niezwykłego zjawiska - fałszywego Pasa Oriona. Jak napisał Karol Wójcicki, autor profilu "Z głową w gwiazdach", "to jeden z tych przypadków, kiedy niebo zaskakuje geometrią i chwilową harmonią".

Spójrzmy w niebo. "Pojawiło się tam coś, co może mocno zaskoczyć"

Spójrzmy w niebo. "Pojawiło się tam coś, co może mocno zaskoczyć"

Źródło:
Z głową w gwiazdach

Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump wezwał w piątek amerykański Kongres do przyjęcia ustawy, która zniosłaby zmianę czasu. Miałaby ona wprowadzić na stałe obecny czas letni. W jego opinii taka decyzja zostałaby dobrze przyjęta przez obywateli.

Donald Trump wzywa do zniesienia zmiany czasu    

Donald Trump wzywa do zniesienia zmiany czasu    

Źródło:
PAP

W Mikoszewie w województwie pomorskim znajduje się najmłodsza plaża w Polsce. Nowy fragment wybrzeża powstał w lutym 2025 roku, ale jak pokazują zdjęcia satelitarne z lat 2017-2025, zmiany linii brzegowej to następstwo wieloletniego procesu nanoszenia osadów. Piaszczysty skrawek od razu zyskał sporą popularność.

Najmłodsza plaża w Polsce. Tak wygląda z kosmosu

Najmłodsza plaża w Polsce. Tak wygląda z kosmosu

Źródło:
Copernicus.eu, tvn24.pl, Radio Gdańsk

Meteoryt mógł spaść nieopodal Opola. Jak podał serwis Skytinel, fragment kosmicznej skały pochodzi z bolidu, który rozświetlił niebo nad Polską 27 marca. Według obliczeń największy kawałek może ważyć 100 gramów.

Mógł spaść nieopodal Opola. Pochodzi spomiędzy Marsa a Jowisza

Mógł spaść nieopodal Opola. Pochodzi spomiędzy Marsa a Jowisza

Źródło:
Skytinel

Piorun trafił w grupę uczniów w Japonii w czwartek. Jak podały lokalne media, do zdarzenia doszło podczas treningu szkolnej drużyny piłkarskiej. Do szpitala trafiło sześcioro uczniów, a dwóch chłopców jest w stanie ciężkim.

Piorun trafił w grupę uczniów

Piorun trafił w grupę uczniów

Źródło:
AP News, asahi.co.jp