Poradnik dla niedowiarka. Przekonaj się, że Ziemia nie jest płaska na 9 sposobów

Film poklatkowy Ziemi ze stacji kosmicznej
Film poklatkowy Ziemi ze stacji kosmicznej
ESA
Film poklatkowy Ziemi ze stacji kosmicznejESA

Ziemia nie jest płaska, to wiedzą nawet dzieci. Nie potrzeba zakrojonych na wysoką skalę obserwacji, żeby to potwierdzić. Ale wystarczy przejrzeć fora internetowe by stwierdzić, że wątpiących nie brakuje. Oto poradnik w sam raz dla nich.

Koncepcja, że Ziemia wcale nie jest płaska, pojawiła się ponad 2500 lat temu, a już w średniowieczu mało kto z wykształconych ludzi wierzył, że mogłoby być inaczej.

Dziś tym bardziej trudno ten fakt w jakikolwiek sposób podważać. Jednak… Wciąż istnieją pewne jednostki wychodzące przed szereg, dzielnie przeciwstawiając się miliardom. Wystarczy przytoczyć przypadek rapera B.o.B.

"Dwa miasta są od siebie oddalone o 16 mil, a jednak stoją w jednej linii. I gdzie niby jest to słynne zakrzywienie Ziemi? Wyjaśnijcie" - napisał. Raper postanowił zorganizować nawet zbiórkę pieniędzy na wystrzelenie satelity, mającego dowieść jego racji.

No cóż, dowody można uzyskać w inny sposób, w niektórych przypadkach nawet nie wychodząc z domu.

1. Popatrz na Księżyc

Co wspólnego ma Księżyc z teorią płaskiej Ziemi? To, że jego obserwacje mogą tę tezę z łatwością obalić. Wystarczy obserwować cykliczność, czyli zmiany faz naszego satelity. W starożytności było to zagadką na przykład dla Greków.

Do jednych z najbardziej dociekliwych można zaliczyć Arystotelesa. Zauważył, że w trakcie zmian faz Księżyca pada na niego zaokrąglony cień. Pochodzi on od Ziemi, znajdującej się między swoim satelitą, a Słońcem. Nie ma więc wątpliwości, że nasza planeta musi być kulą, a dokładniej - geoidą.

2. Statki i horyzont

Jeżeli kiedykolwiek patrzyłeś na horyzont spacerując po plaży, mogłeś zauważyć ciekawe zjawisko - zbliżające się statki nie tylko "pojawiają" się na morzu, lecz wydają się z niego "wynurzać".

Podobny przykład - wyobraź sobie mrówkę chodzącą po powierzchni pomarańczy, w zasięgu twojego wzroku. Kiedy patrzysz na czubek owocu, zobaczysz, że ciało mrówki powoli pojawia się znad "horyzontu", nie jest ona widoczna przez cały czas, jak miałoby to miejsce, gdyby cytrus był płaski.

Mrówka chodząca po powierzchni pomarańczy (org. Moriel Schottlender/Popular Science)Moriel Schottlender/ TVN Meteo

3. Konstelacje gwiazd

Takie obserwacje po raz pierwszy zostały wykonane przez Arystotelesa. Patrząc na różne konstelacje zauważył ich pozorny ruch na niebie, a w konsekwencji tego znikanie za horyzontem.

Po powrocie z podróży do Egiptu Arystoteles zapisał: "są gwiazdy widoczne w Egipcie i… Cyprze, których nie widać w położonych dalej na północ regionach". To zjawisko może być wytłumaczone tylko wtedy, kiedy ludzie obserwują gwiazdy z poziomu okrągłej powierzchni, jak kontynuował uczony. Zakładał również, że sfera Ziemi nie jest dużych rozmiarów - inaczej efekt nieznacznej zmiany położenia obserwatora nie byłby tak oczywisty.

Im dalej odejdziesz od równika, tym szybciej znane ci konstelacje będą z czasem znikać za horyzontem, będąc zastępowanymi przez inne gwiazdy. Coś takiego nie wydarzyłoby się, gdyby Ziemia była płaska.

Pole widzenia na kulistej powierzchni (org. Moriel Schottlender/Popular Science)Moriel Schottlender/ TVN Meteo

4. Zegar słoneczny

Jeżeli wbijesz patyk w ziemię, rzuci on cień. Cień będzie poruszał się wraz z mijającym czasem. W ten sposób funkcjonują na przykład zegary słoneczne. Jeżeli Ziemia byłaby płaska, wtedy dwa patyki postawione w dwóch różnych miejscach rzucałyby dokładnie taki sam cień. Wniosek jest prosty - ziemia musi być okrągła.

Na podstawie tego eksperymentu żyjący w starożytności Eratostenes dość dokładnie wyliczył obwód naszej planety.

Cienie rzucane na płaskiej powierzchni (org. Moriel Schottlender/Popular Science)Moriel Schottlender/ TVN Meteo

5. Im wyżej, tym dalej

Powszechne uważa się, że zasięg wzroku jest zależny od wysokości, na jakiej się znajdziemy. Krótko mówiąc - im wyżej wejdziesz, tym będziesz widzieć dalej położone miejsca. Zazwyczaj wiążemy to z przeszkodami stojącymi w zasięgu naszego wzroku, ograniczającymi widok - domami, drzewami itp. Ale to nie do końca prawda.

Powierzchnia, którą jesteśmy w stanie zaobserwować, również różni się w zależności od tego, czy znajdujemy się na podłożu płaskim czy kulistym. Z tego pierwszego zawsze zobaczymy mniej niż z drugiego.

6. Hen daleko samolotem

Jeżeli kiedykolwiek leciałeś samolotem, szczególnie na dalekich dystansach, mogłeś zauważyć dwa interesujące fakty na temat samolotów i Ziemi.

Po pierwsze - samoloty mogą przemieszczać się po względnie prostej linii przez długi czas, nie dolatują do żadnej "krawędzi" czy "końca" czegokolwiek. Pomijając aspekt ograniczonych zasobów paliwa, mogłyby oblecieć Ziemię dookoła.

Druga obserwacja jest jeszcze łatwiejsza - zwyczajnie, wyglądając za okno lecąc nad oceanem widać, że horyzont jest zaokrąglony.

7. Nie jesteśmy inni

Ziemia różni się od innych planet, to prawda, jednak są takie cechy, które charakteryzują wszystkie.

Innymi słowy: skoro odkryliśmy tyle planet, w różnych lokalizacjach i biorąc pod uwagę różne kryteria są one do siebie podobne, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że dotyczy to również naszej planety. Wszystkie przeprowadzone przez nas obserwacje pokazały, że planety są kuliste

W 1610 roku Galileusz zaobserwował, że satelity Jowisza obracają się wokół niego. Opisał je jako "małe planety obracające się wokół większej". Zobaczył również, że inne ciała niebieskie (Jowisz, Neptun, a później również Wenus) są krągłe i wszystkie krążą wokół Słońca.

8. Istnienie stref czasowych

Podczas gdy w Warszawie jest godzina 17, Słońce zmierza ku zachodowi, w Nowym Jorku mamy wtedy 11, czyli Słońce znajduje się w prawie najwyższym punkcie, jaki osiągnie tego dnia. W Pekinie zaś panuje ciemność, a na zegarkach widnieje godzina 23. Czemu zrobiło się ciemno?

Można to wytłumaczyć jednym krótkim zdaniem - Ziemia jest okrągła i krąży wokół własnej osi. Jeżeli w jednym miejscu świata jest jasno to po przeciwnej - ciemno.

Jeżeli Słońce byłoby umieszczone w specyficzny sposób - żeby w danym momencie oświetlało na płaskiej powierzchni tylko jeden fragment, tak czy siak widzielibyśmy naszą gwiazdę z każdego miejsca. Nawet kiedy nie znajdowałaby się ona bezpośrednio nad naszymi głowami. Jak wiadomo, taka sytuacja się nie zdarza, słońce zawsze znika za horyzontem o określonej godzinie. Jaka jest tego przyczyna? Kulistość!

U nas dzień, gdzie indziej noc - kolejny dowód na kulistość Ziemi (org. Moriel Schottlender/Popular Science)Moriel Schottlender/ TVN Meteo

9. Wyraża więcej niż tysiąc słów

Na koniec - ostatni dowód, ale nie najmniej ważny. Wręcz przeciwnie - to właśnie ta "obserwacja" stanowi niezbyty dowód na kulistość Ziemi.

W ciągu 60 lat eksplorowania kosmosu, wysłaliśmy w kosmos satelity, sondy oraz oczywiście ludzi. Dzięki temu otrzymaliśmy mnóstwo zdjęć przedstawiających naszą planetę. Czemu, nawet jakby się bardzo chciało, nie da się zaprzeczyć, Ziemia na nich je sferyczna. Jak to mówią - obraz wyraża więcej niż tysiąc słów.

Autor: ao/ja / Źródło: popsci.com

Źródło zdjęcia głównego: NASA

Pozostałe wiadomości

Pogoda na dziś. Sobota 28.06 w większości kraju przyniesie sporo chmur, z których nie powinno jednak padać. Termometry pokażą od 20 do 27 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - sobota 28.06. Chmury w całej Polsce

Pogoda na dziś - sobota 28.06. Chmury w całej Polsce

Źródło:
tvnmeteo.pl

Początek wakacji przyniesie ciepło, ale także chmury. W weekend przelotnie popada w niektórych częściach kraju. W nowym tygodniu temperatura przekroczy 30 stopni Celsjusza.

Już wkrótce będzie ponad 30 stopni

Już wkrótce będzie ponad 30 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Francja zmaga się z falą upałów, która objęła w piątek południową część kraju. Temperatura w najbliższych dniach może przekroczyć 40 stopni Celsjusza. W niektórych regionach z uwagi na zagrożenie pożarowe zabroniono wstępu do lasów. W Marsylii baseny miejskie od weekendu będą darmowe.

Zakaz wstępu do lasów, darmowe butelki z wodą

Zakaz wstępu do lasów, darmowe butelki z wodą

Źródło:
PAP, vigilance.meteofrance.fr, lemonde.fr

Sławosz Uznański-Wiśniewski podzielił się pierwszym zdjęciem z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Jak przekazał, rozpoczęła się praca nad eksperymentami.

"Praca nad naszymi eksperymentami w mikrograwitacji rozpoczęta"

"Praca nad naszymi eksperymentami w mikrograwitacji rozpoczęta"

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Najsuchsza pustynia świata - Atakama, położona w północnej części Chile, została pokryta śniegiem. "Niesamowite" - poinformowało w mediach społecznościowych Obserwatorium ALMA, zlokalizowane na jej terenie.

Śnieg na najsuchszej pustyni świata. "Niesamowite"

Śnieg na najsuchszej pustyni świata. "Niesamowite"

Źródło:
PAP, AFP

Pakistańska rodzina zorganizowała piknik nad brzegiem rzeki. Gdy dzieci bawiły się w wodzie, nagle nadeszła powódź. W wyniku żywiołu zginęło co najmniej dziewięć osób - podała agencja Reuters.

Byli na pikniku, dzieci porwała powódź. Są ofiary śmiertelne

Byli na pikniku, dzieci porwała powódź. Są ofiary śmiertelne

Źródło:
Reuters, independent.co.uk

W kosmos zabrał ze sobą godło i flagę PRL, fotografie Edwarda Gierka i Leonida Breżniewa. Był pierwszym Polakiem, który poleciał w kosmos. Dzisiaj mija 47. rocznica lotu Mirosława Hermaszewskiego na orbitę okołoziemską.

Mija 47. rocznica pierwszego lotu Polaka w kosmos

Mija 47. rocznica pierwszego lotu Polaka w kosmos

Źródło:
PAP

We wtorkowe południe na niebie nad kilkoma stanami USA pojawił się meteor. Jego rozbłyskowi towarzyszył huk. Fragment tej kosmicznej skały, jak donoszą amerykańskie media, mógł przebić dach domu na przedmieściach Atlanty.

Zrobiło dziurę w dachu, zniszczyło podłogę. To "coś" mogło być meteorytem

Zrobiło dziurę w dachu, zniszczyło podłogę. To "coś" mogło być meteorytem

Źródło:
Guardian, CNN, Reuters

Wenezuelę nawiedziły silne opady deszczu, które doprowadziły do powodzi i osunięć ziemi. Władze wprowadziły ogólnokrajowy stan wyjątkowy i ewakuowały tysiące mieszkańców.

"Anioł stróż kazał mi wrócić". Uratował śpiącą rodzinę przed powodzią

"Anioł stróż kazał mi wrócić". Uratował śpiącą rodzinę przed powodzią

Źródło:
Reuters, Watchers.news, CNN

Włoscy meteorolodzy ostrzegają, że tegoroczne lato może przypominać dramatyczny sezon z 2003 roku, kiedy upały pochłonęły życie tysięcy osób. Eksperci alarmują: lipiec i sierpień przyniosą długotrwałe fale gorąca, tropikalne noce i brak deszczu, co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego.

Tamto lato było katastrofą. Włosi boją się powtórki

Tamto lato było katastrofą. Włosi boją się powtórki

Źródło:
PAP

Południowo-zachodnie Chiny mierzą się ze skutkami powodzi, jaka zdarza się raz na 50 lat. Wiele miast i wiosek zostało zalanych.

Woda zalewa miasta i wsie. "Potężny cios"

Woda zalewa miasta i wsie. "Potężny cios"

Źródło:
Reuters

Sławosz Uznański-Wiśniewski jest już na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Poczas oficjalnej ceremonii powitania nowej załogi na pokładzie ISS Polak otrzymał odznakę astronauty z przypisanym sobie numerem.

Pierwszy Polak na ISS - astronauta numer 635

Pierwszy Polak na ISS - astronauta numer 635

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, TVN24

Nad Polską w czwartek i w nocy z czwartku na piątek pojawiały się burze, które miały poważne skutki. W Gorzowie Wielkopolskim (woj. lubuskie) zalane zostały ulice, w powiecie gryfińskim (woj. zachodniopomorskie) drzewo spadło na lokal gastronomiczny, a wiatr "wyrywał 100-letnie dęby".

Burze w Polsce. "Wyrywało 100-letnie dęby"

Burze w Polsce. "Wyrywało 100-letnie dęby"

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Fala upałów nawiedziła Włochy. Piątek i sobota będą krytyczne, bo w te dni wartości na termometrach zbliżą się do 40 stopni. Włoskie ministerstwo zdrowia wydało dla wielu miast czerwony alarm przed spiekotą. Apel o ostrożność kieruje do tysięcy polskich turystów ambasada Rzeczypospolitej Polskiej.

Ambasada ostrzega Polaków we Włoszech przed skwarem

Ambasada ostrzega Polaków we Włoszech przed skwarem

Źródło:
PAP, meteo.it, ilmeteo.it

Gwałtowna burza w zaledwie kilka minut zniszczyła XI-wieczny kościół we francuskiej Normandii. Renowacja historycznego budynku trwała aż 35 lat.

Wieża dzwonnicy runęła na nawę. Burza zniszczyła XI-wieczny kościół

Wieża dzwonnicy runęła na nawę. Burza zniszczyła XI-wieczny kościół

Źródło:
tvnmeteo.pl

Trwa misja Ax-4 z udziałem polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. Polak wraz z załogą zmierza w kierunku Międzynarodowej Stacji Kosmicznej na pokładzie kapsuły Dragon. Kilka minut przed godziną 8 polskiego czasu załoga misji Ax-4 połączyła się z Ziemią. Od godziny 12 w TVN24 i TVN24+ trwa program specjalny, w którym pokażemy kluczowe momenty misji Polaka.

"Witamy, Ziemio!" Pierwsze słowa załogi misji Ax-4 z kosmosu

"Witamy, Ziemio!" Pierwsze słowa załogi misji Ax-4 z kosmosu

Źródło:
PAP, Axiom Space

Nadmierne połowy doprowadziły do ewolucji dorsza bałtyckiego, który w ich skutek stał się mniejszą rybą - piszą naukowcy w nowym artykule. Populacja tej ryby w Bałtyku dotarła "na skraj załamania" i jej połów jest od 2019 roku zakazany.

Dorsz z Bałtyku się skurczył. Zaskakująca ewolucja przez człowieka

Dorsz z Bałtyku się skurczył. Zaskakująca ewolucja przez człowieka

Źródło:
PAP

Sławosz Uznański-Wiśniewski wraz z załogą misji Ax-4 jest w drodze na Międzynarodową Stację Kosmiczną. W nocy ze środy na czwartek na polskim niebie można było zobaczyć ISS i podążającą za nią kapsułę Crew Dragon. To wyjątkowe wydarzenie udało się uwiecznić na nagraniu. Od godziny 12 w TVN24 i TVN24+ trwa program specjalny, w którym pokażemy kluczowe momenty misji Polaka.

Sławosz na polskim niebie! Wyjątkowe nagranie

Sławosz na polskim niebie! Wyjątkowe nagranie

Źródło:
Karol Wójcicki - Z Głową W Gwiazdach

Kapsuła Dragon Grace zbliża się do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. O tym, jak będzie wyglądać ta skomplikowana procedura, opowiadał reporter TVN24BiS Hubert Kijek. Od godziny 12 w TVN24 i TVN24+ trwa program specjalny, w którym pokażemy kluczowe momenty misji Polaka.

Zwolnią do centymetra na sekundę. Tak będzie wyglądało dokowanie do ISS

Zwolnią do centymetra na sekundę. Tak będzie wyglądało dokowanie do ISS

Źródło:
TVN24

Piorun uderzył w powierzchnię jeziora, raniąc przy tym dwadzieścia osób. Do zdarzenia doszło w hrabstwie Lexington w Karolinie Południowej w USA.

Piorun trafił w grupę ludzi. "Pojawił się znikąd"

Piorun trafił w grupę ludzi. "Pojawił się znikąd"

Źródło:
CNN

Lot doktora Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodową Stację Kosmiczną może być ogromnym krokiem Polski w stronę rozwoju technologii. Tomasz Rożek, założyciel Fundacji "Nauka. To lubię", mówił w "Faktach po Faktach", że jeśli tego wydarzenia odpowiednio nie wykorzystamy, to stanie się ono podpalonym snopkiem słomy. - Po to, żeby to nie zostało kupką popiołu, my musimy na to pracować - dodał.

Lot Polaka to wielka szansa. "Trzeba ją wykorzystać, by nie została kupką popiołu"

Lot Polaka to wielka szansa. "Trzeba ją wykorzystać, by nie została kupką popiołu"

Źródło:
Fakty po południu, tvnmeteo.pl

Polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski jest już na orbicie i wraz z załogą misji Ax-4 zmierza w kierunku Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Historyczny start śledziło i oglądało tysiące osób na całym świecie.

Ten dzień zapamiętamy na długo. Historyczny lot Polaka na zdjęciach

Ten dzień zapamiętamy na długo. Historyczny lot Polaka na zdjęciach

Źródło:
PAP

W jednym z chińskich hoteli pandki rude były przez pracowników wpuszczane o poranku do pokojów, by budzić gości. W sieci pojawiły się nagrania, na których widać, jak dorośli i dzieci karmią, głaszczą i nagrywają zwierzęta z bliskiej odległości. Jak podał "The Independent", na hotel spadła fala krytyki z powodu wykorzystywania zagrożonego gatunku do zabawiania gości i nieetycznego zarabiania kosztem zwierząt.

Hotel wykorzystywał pandki rude do budzenia gości

Hotel wykorzystywał pandki rude do budzenia gości

Źródło:
Independent

Ruszyła misja Ax-4, w której udział bierze Sławosz Uznański-Wiśniewski. Załogę na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) wynosi kapsuła Dragon, która wraz z rakietą Falcon 9 zrewolucjonizowała przemysł kosmiczny. W trakcie lotu poznaliśmy imię, jakie astronauci wybrali dla swojego statku kosmicznego.

Tak nazwano kapsułę, w której lecą astronauci. "To więcej niż imię"

Tak nazwano kapsułę, w której lecą astronauci. "To więcej niż imię"

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, SpaceX, Financial Times

Z Centrum Lotów Kosmicznych Johna F. Kennedy'ego na Florydzie wystartowała rakieta, która zabierze misję Ax-4 na Międzynarodową Stację Kosmiczną. W skład załogi wchodzi Sławosz Uznański-Wiśniewski. Będzie pierwszym Polakiem w historii, który postawi stopę na ISS. Misja Ignis, realizowana przy współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną, to nie tylko prestiżowe wydarzenie, ale także technologiczny i edukacyjny przełom dla polskiego sektora kosmicznego.

Otwiera się nowa era w polskiej eksploracji kosmosu

Otwiera się nowa era w polskiej eksploracji kosmosu

Źródło:
PAP

Punktualnie o godzinie 8.31 z przylądka Canaveral na Florydzie w kosmos poleciał Sławosz Uznański-Wiśniewski. Wcześniej Polak pożegnał się jeszcze z rodziną.

Sławosz Uznański-Wiśniewski żegna się z rodziną przed startem. Wzruszające nagranie

Sławosz Uznański-Wiśniewski żegna się z rodziną przed startem. Wzruszające nagranie

Źródło:
TVN24

Upały nawiedziły wschodnią część Stanów Zjednoczonych. W wielu miejscach temperatura przekroczyła 35 stopni Celsjusza, a władze wydały ostrzeżenia. Zwiększone zapotrzebowanie na klimatyzację i wentylację doprowadziło do przerw w dostawie prądu.

Skwar w USA. Jest ofiara śmiertelna

Skwar w USA. Jest ofiara śmiertelna

Źródło:
PAP