Eksplodujące kratery na Syberii. Rozwikłano ich zagadkę

Źródło:
livescience.com
Krater Yilan - zdjęcie satelitarne
Krater Yilan - zdjęcie satelitarneearthobservatory.nasa.gov
wideo 2/2
Krater Yilan - zdjęcie satelitarneearthobservatory.nasa.gov

Dziesięć lat temu na pokrytej wieloletnią zmarzliną Syberii pojawiły się tajemnicze kratery. Powstały w wyniku gigantycznych eksplozji. Naukowcy od dawna zastanawiali się, dlaczego takie kratery występują tylko w tym regionie. Wreszcie brytyjskim i hiszpańskim badaczom udało się rozwikłać zagadkę.

Tajemnicze kratery o głębokości 50 metrów i średnicy sięgającej 70 metrów po raz pierwszy pojawiły się na półwyspach Jamał i Gydan w Rosji w 2014 roku. Jak pisze portal Live Science, kawałki skał i lodu porozrzucane po krajobrazie wokół kraterów wskazywały na to, że powstały one w wyniku gigantycznych eksplozji. Takie geologiczne twory nigdy nie zostały znalezione w żadnym innym miejscu w Arktyce. Teraz nowe badania mogą wreszcie wyjaśnić, dlaczego te eksplozje występują tylko na Syberii.

"Na Syberii występują bardzo specyficzne warunki, które pozwalają na utworzenie się takich kraterów" - napisała w oświadczeniu autorka badania Ana Morgado z Uniwersytetu Cambridge w Wielkiej Brytanii. "To może być bardzo rzadkie zjawisko, ale ilość uwalnianego podczas niego metanu może mieć dość duży wpływ na globalne ocieplenie" - dodała.

Tajemnicze kratery

W ciągu ostatniej dekady naukowcy rozważali kilka czynników, które mogły przyczynić się do powstawania tajemniczych kraterów na Syberii. Genezę ich powstania łączyli z rozmarzaniem wieloletniej zmarzliny i rozpadem kryształów wody i metanu, zwanych hydratami metanu, na metan i wodę.

- Wiedzieliśmy, że coś powoduje rozpad warstwy hydratów metanu - tłumaczyła w rozmowie z Live Science Morgado.

Aby dowiedzieć się, w jaki sposób wszystkie te czynniki są ze sobą powiązane, naukowcy z Uniwersytetu Cambridge i hiszpańskiego Universidad de Granada opracowali serię równań i przeprowadzili eksperymenty w laboratorium, które naśladowały wieczną zmarzlinę. Ustalili, że eksplozje są prawdopodobnie spowodowane wysokim ciśnieniem, które eksploduje jak balon, gdy jest nadmiernie napompowany. Następnie musieli dowiedzieć się, co spowodowało to nadciśnienie.

Krater na półwyspie Jamałaalutcenko/AdobeStock

Z badań opublikowanych 26 września w czasopiśmie Geophysical Research Letters wynika, że eksplodują kriopegi, czyli kieszenie, soczewki bardzo zimnych solanek. Znajdują się one bezpośrednio nad hydratem metanu. Kriopegi znalezione zostały tylko w północnej Rosji. Są pozostałością prehistorycznych mórz, które zniknęły podczas ostatniej epoki lodowcowej. Kriopegi pozostają ciekłe pomimo ich lodowego otoczenia ze względu na wysokie ciśnienie i zawartość soli.

Ponieważ kriopegi są znacznie bardziej zasolone niż otaczająca je wieczna zmarzlina, woda z topniejącej zmarzliny spływa do ich kieszeni, aby wyrównać stężenie soli między dwoma zbiornikami wodnymi. To powoli buduje ciśnienie wewnątrz kriopegów. Ostatecznie naprężenie staje się tak duże, że w wiecznej zmarzlinie nad kriopegami powstają pęknięcia. Powoduje to uwolnienie ciśnienia w wiecznej zmarzlinie.

Hydraty metanu znajdujące się bezpośrednio pod kriopegami są stabilne dzięki niskim temperaturom i wysokiemu ciśnieniu, więc nagły spadek ciśnienia w tych warstwach może spowodować, że metan oddzieli się od kryształów i powróci do stanu gazowego, wywołując ogromną eksplozję. Autorzy badania zauważyli, że procesy te prawdopodobnie zachodzą przez kilka dziesięcioleci, dlatego eksplozje są rzadkie.

Autorka/Autor:anw

Źródło: livescience.com

Źródło zdjęcia głównego: aalutcenko/AdobeStock

Pozostałe wiadomości

IMGW ostrzega przed burzami. W Małopolsce w jednym z powiatów podniesiono stopień ostrzeżenia do trzeciego, najwyższego. Na południu Polski są także miejsca, gdzie obowiązują alarmy pierwszego stopnia. Sprawdź, gdzie należy uważać.

Uwaga, w tym powiecie wydano czerwony alarm IMGW

Uwaga, w tym powiecie wydano czerwony alarm IMGW

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro, czyli wtorek 17.06. Najbliższa noc przyniesie sporo chmur, a na wschodzie i południowym wschodzie kraju opady deszczu. W ciągu dnia będzie pogodnie, ale miejscami może przelotnie padać. Na termometrach zobaczymy do 26 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - wtorek 17.06. Noc będzie pochmurna, miejscami spadnie deszcz

Pogoda na jutro - wtorek 17.06. Noc będzie pochmurna, miejscami spadnie deszcz

Źródło:
tvnmeteo.pl

Najbliższe dni będą pogodne, choć nie będzie brakowało miejsc z przelotnymi opadami deszczu i burzami. Boże Ciało, a w raz z nim długi, czerwcowy weekend rozpocznie się pochmurnie, a w części kraju - burzowo. Sprawdź, jaka będzie końcówka tygodnia.

Pogoda na Boże Ciało i długi weekend. Ten dzień może być burzowy

Pogoda na Boże Ciało i długi weekend. Ten dzień może być burzowy

Źródło:
tvnmeteo.pl

Gdzie jest burza? W poniedziałek 16.06 w części kraju pojawiają się wyładowania atmosferyczne. Burzom towarzyszą opady deszczu oraz silny wiatr. Śledź aktualną sytuację pogodową w Polsce w tvnmeteo.pl.

Gdzie jest burza? Pada, silnie wieje

Gdzie jest burza? Pada, silnie wieje

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Alert RCB został wysłany w poniedziałek do odbiorców przebywających na terenie powiatu tatrzańskiego. W regionie tym prognozowane są burze, ulewy i silny wiatr.

Alert RCB. "Możliwe podtopienia"

Alert RCB. "Możliwe podtopienia"

Źródło:
RCB

Ulewne deszcze doprowadziły do powstania gwałtownych powodzi w Wirginii Zachodniej. W wyniku skutków żywiołu zginęło pięć osób, w tym trójka dzieci. Trwają poszukiwania zaginionych. Skalę kataklizmu można zobaczyć na dramatycznym nagraniu.

Woda lała się strumieniami z okien i dachu. Nagranie

Woda lała się strumieniami z okien i dachu. Nagranie

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, CNN, Reuters

W austriackich Alpach w weekend doszło do śmiertelnego wypadku. W wyniku uderzenia pioruna zginęło troje turystów. Jak przekazała w poniedziałek lokalna policja, w akcji ratunkowej brał udział śmigłowiec.

Uderzenie pioruna, turyści nie żyją

Uderzenie pioruna, turyści nie żyją

Źródło:
Reuters, ORF Tirol, PAP, The Local Austria

Najstarszy mieszkaniec Zoo Miami został ojcem. W niedzielę skończył 135 lat i tym samym jest prawdopodobnie najstarszym rodzicem na świecie. "Będzie dla nas inspiracją, by nigdy nie tracić nadziei" - napisano w poście.

Został ojcem w wieku 135 lat

Został ojcem w wieku 135 lat

Źródło:
tvn meteo

Burza tropikalna Wutip nawiedziła wschodnie i centralne regiony Wietnamu. W wyniku powodzi i osunięć ziemi zginęło co najmniej siedem osób. Żywioł uszkodził domy i zalał pola uprawne.

Uszkodzone domy, dziesiątki tysięcy hektarów pod wodą

Uszkodzone domy, dziesiątki tysięcy hektarów pod wodą

Źródło:
AFP, PAP

Zaraz po upalnej niedzieli czeka nas wizyta frontu chłodnego. To, jak wpłynie ona na temperaturę, opisuje autorska długoterminowa prognoza temperatury na 16 dni, przygotowana przez Tomasza Wasilewskiego. Ekspert z tvnmeteo.pl sprawdza w niej także, jakie warunki mogą panować w Polsce do końca czerwca.

Pogoda na 16 dni. Taki może być początek wakacji

Pogoda na 16 dni. Taki może być początek wakacji

Źródło:
tvnmeteo.pl

W wyniku trzęsienia ziemi, które nawiedziło w niedzielę zachodnie wybrzeże Peru, zginęła co najmniej jedna osoba, a pięć zostało rannych. Lokalne władze spodziewają się wstrząsów wtórnych.

Przerażeni ludzie wybiegali na ulice. Są ranni i jedna ofiara śmiertelna

Przerażeni ludzie wybiegali na ulice. Są ranni i jedna ofiara śmiertelna

Źródło:
PAP, Reuters, USGS, AFP

W niedzielę termometry w części Polski pokazały powyżej 30 stopni Celsjusza. Najwyższe wartości zanotowano na Ziemi Lubuskiej i Pomorzu Zachodnim. W którym mieście było najgoręcej?

Gorąca aura w niedzielę. Gdzie skwar był największy?

Gorąca aura w niedzielę. Gdzie skwar był największy?

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. Poniedziałek 16.06 w większości kraju będzie pochmurny. Przesuwająca się nad Polską strefa opadów przyniesie miejscami ulewny deszcz, szczególnie obfity na obszarach górskich. Warunki biometeorologiczne będą przeważnie niekorzystne.

Pogoda na dziś - poniedziałek 16.06. Nad Polską wędrować będzie strefa opadów

Pogoda na dziś - poniedziałek 16.06. Nad Polską wędrować będzie strefa opadów

Źródło:
tvnmeteo.pl

Burza tropikalna Dalila szaleje u wybrzeży Meksyku. W sobotę silny wiatr i ulewy spowodowały szkody w Acapulco - restauracje wpadły do oceanu, a ulice zostały zalane. Podczas burzy na Pacyfiku zatonęło kilka łodzi rybackich, na szczęście bez załogi na pokładzie.

Po burzy restauracje wpadły do oceanu

Po burzy restauracje wpadły do oceanu

Źródło:
informador.mx, Conagua

W Hiszpanii trwa sprzątanie po powodziach, które w piątek wieczorem i sobotę przetoczyły się przez kraj. Ulewny deszcz spowodował spore zniszczenia w okolicach Saragossy. Woda zdewastowała wiele domów, uszkodziła drogi i zmyła mosty.

Powódź nadeszła w nocy. "Woda praktycznie sięgała sufitu"

Powódź nadeszła w nocy. "Woda praktycznie sięgała sufitu"

Źródło:
heraldo.es, 20 minutos

Na islandzkim wybrzeżu utknęła orka. Służbom udało się odeskortować ją do wody, jednak kolejnego dnia zwierzę znów znalazło się na lądzie. Specjaliści musieli podjąć trudną decyzję o eutanazji.

Orka utknęła na lądzie. Trudna decyzja służb

Orka utknęła na lądzie. Trudna decyzja służb

Źródło:
ENEX, grapevine.is, icelandreview.com

Start misji Axiom-4 z Polakiem Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) może odbyć się nie wcześniej niż w czwartek 19 czerwca - wynika z sobotniego wspólnego oświadczenia amerykańskiej agencji kosmicznej NASA oraz firm Axiom Space i SpaceX.

Kiedy Sławosz Uznański-Wiśniewski poleci w kosmos? Jest komunikat NASA

Kiedy Sławosz Uznański-Wiśniewski poleci w kosmos? Jest komunikat NASA

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Kilka dni temu do sieci trafiło wideo, na którym mężczyzna w pobliżu Mięguszowieckiego Szczytu Pośredniego w Tatrach kopie w przepaść kamień. Przewodnik tatrzański Jan Krzeptowski-Sabała tłumaczył w TVN24, czym mogą grozić takie zachowania. Opowiadał też o tym, jakie inne nieodpowiedzialne zachowania widuje w górach.

"Czasem wydaje się nam, że turyści niczym już nas nie zaskoczą. A jednak"

"Czasem wydaje się nam, że turyści niczym już nas nie zaskoczą. A jednak"

Źródło:
TVN24

Do redakcji Kontaktu24 zgłosił się pan Wojtek z Szubina (woj. kujawsko-pomorskie), któremu udało się nagrać fruczaka gołąbka, czyli naszego polskiego kolibra.

Fruczak gołąbek przyleciał do Reportera24. Nagranie

Fruczak gołąbek przyleciał do Reportera24. Nagranie

Źródło:
Kontakt24

Jest czerwiec, więc truskawki pojawiają się na naszych stołach. Warto jednak wiedzieć, że nie tylko sama ich czerwona część jest źródłem mnóstwa korzystnych składników odżywczych. Jak przekonują naukowcy z dwóch polskich uczelni, także szypułki są dla nas zdrowe.

Nie wyrzucaj szypułek truskawek

Nie wyrzucaj szypułek truskawek

Źródło:
PAP

Czego spodziewać się w pogodzie w Boże Ciało oraz długi, czerwcowy weekend? W prognozach na ten czas widać dużo słońca. Jeśli pojawią się opady, to tylko lokalnie. Zadowoleni będą ci, którzy nie lubią upału. Sprawdź, co nas czeka.

Najnowsza prognoza na Boże Ciało i długi weekend

Najnowsza prognoza na Boże Ciało i długi weekend

Źródło:
tvnmeteo.pl

Upalna aura dotarła do Włoch. W sześciu miastach, między innymi w Rzymie, w sobotę w mocy jest najwyższy stopień alertu przed upałem, wydany przez ministerstwo zdrowia. W niedzielę miast, w których obowiązuje to ostrzeżenie będzie jeszcze więcej.

40 stopni i więcej. Czerwone alarmy dla kolejnych miast

40 stopni i więcej. Czerwone alarmy dla kolejnych miast

Źródło:
PAP

W Turcji naukowcy potwierdzili występowanie nowego, inwazyjnego gatunku kleszcza. Na Haemaphysalis longicornis natrafiono po raz pierwszy w Stambule, ale jego naturalnym miejscem występowania jest Azja Wschodnia. Badacze są zaniepokojeni, ponieważ pajęczak może być odpowiedzialny za przenoszenie 30 różnych chorób.

Inwazyjny gatunek kleszcza. Naukowcy potwierdzają

Inwazyjny gatunek kleszcza. Naukowcy potwierdzają

Źródło:
Daily Sabah

Maleńki wodny płaz z Meksyku może skrywać wielką tajemnicę dotyczącą zdolności do odrastania kończyn. Naukowcy odkryli właśnie, że kluczową rolę w tym procesie odgrywa znany z leczenia trądziku kwas retinowy. Czy aksolotl w przyszłości pomoże ludziom odzyskiwać utracone części ciała?

Sprawili, że świeciły w ciemności. Tak poznali ich sekret

Sprawili, że świeciły w ciemności. Tak poznali ich sekret

Źródło:
CNN

Gwałtowne powodzie, które nawiedziły miasto San Antonio w Teksasie, pochłonęły co najmniej 11 ofiar śmiertelnych. Kilka osób uznaje się za zaginione. Służby ratunkowe prowadzą intensywne poszukiwania. Władze ostrzegają, że bilans ofiar śmiertelnych może jeszcze wzrosnąć.

"Rozmawiałam z nim przez telefon, kiedy to się działo". Powodzie zabiły 11 osób

"Rozmawiałam z nim przez telefon, kiedy to się działo". Powodzie zabiły 11 osób

Źródło:
PAP, BBC

Choć nietoperze żyją zaskakująco długo jak na swoje niewielkie rozmiary, niemal nie zapadają na nowotwory. Naukowcy z University of Rochester doszli do tego, dlaczego się tak dzieje. To odkrycie może mieć ogromne znaczenie dla rozwoju nowych terapii onkologicznych u ludzi.

Dlaczego nietoperze nie chorują na raka

Dlaczego nietoperze nie chorują na raka

Źródło:
PAP

Międzynarodowy zespół naukowców dokonał interesującego odkrycia na temat bakterii. Okazuje się, że gdy są głodne, mogą zabijać i zjadać swoich "pobratymców". Odkrycie opisano w magazynie "Science".

Co zjadają głodne bakterie. Zaskakujące odkrycie

Co zjadają głodne bakterie. Zaskakujące odkrycie

Źródło:
phys.org

Tajfun Wutip dotarł w piątek do południowych Chin. Przyniósł wichury i obfite opady deszczu. Przed uderzeniem żywiołu władze prewencyjnie ewakuowały kilkanaście tysięcy mieszkańców.

Ewakuacje, nie kursują pociągi, zamknięte szkoły. Wutip uderzył

Ewakuacje, nie kursują pociągi, zamknięte szkoły. Wutip uderzył

Źródło:
Reuters, Xinhua, Anadolu Agency

Dziewięciolatka z USA niemal straciła rękę w wyniku ataku rekina na Florydzie. Dziewczynka została przetransportowana śmigłowcem do szpitala, gdzie przeszła "długą operację". Jej krewni opowiedzieli o dramatycznych wydarzeniach w rozmowie z mediami.

Rekin zaatakował 9-latkę

Rekin zaatakował 9-latkę

Źródło:
ABC News, CNN

W amerykańskim stanie Oregon szaleją pożary lasów. Władze zdecydowały o ewakuacji mieszkańców i zamknięciu odcinków autostrad. Niewykluczone, że pożar zaprószył człowiek.

Pożary lasów nie dają się opanować. Ewakuacje i przygotowanie do kolejnych

Pożary lasów nie dają się opanować. Ewakuacje i przygotowanie do kolejnych

Źródło:
CNN, KOIN.com

Wilczyca zmarła na skutek zadławienia się foliową torebką z resztkami jedzenia. Zwłoki zwierzęcia zostały znalezione w lasach Nadleśnictwa Kobiór w województwie śląskim. Przyrodnicy apelują o niepozostawianie odpadów w lasach - stanowią one śmiertelne zagrożenie dla ich mieszkańców.

Wilczyca konała w męczarniach. Połknęła woreczek foliowy

Wilczyca konała w męczarniach. Połknęła woreczek foliowy

Źródło:
RDLP Katowice, Stowarzyszenie dla Natury "Wilk"