40. rocznica islamskiej rewolucji

Niespodziewana śmierć prezydenta Iranu Ebrahima Raisiego w wypadku śmigłowca wywołała więcej poruszenia i pytań o przyszłość tego państwa na Zachodzie niż w samym Iranie. Czy ta śmierć wpłynie na politykę zagraniczną Iranu i czy zmieni cokolwiek w kraju rządzonym dziś przez ajatollahów? Zapytałam o to ekspertów z Niemiec, Stanów Zjednoczonych i Polski.

Piątkowy atak sił Stanów Zjednoczonych w Bagdadzie, w którym zginął między innymi jeden z najważniejszych irańskich generałów, to kolejna odsłona napięć w stosunkach pomiędzy USA a Iranem.

4 listopada 1979 roku, gdy w Iranie trwała islamska rewolucja, do ambasady Stanów Zjednoczonych w Teheranie wtargnął tłum irańskich studentów. Pracownicy placówki zostali wzięci jako zakładnicy, a dramat 52 z nich trwał 444 dni. 40 lat od tamtych wydarzeń wciąż nie widać możliwości poprawy relacji na linii USA–Iran.

Stojący od niedawna na czele irańskiego wymiaru sprawiedliwości skrajnie konserwatywny szyicki duchowny Ebrahim Raisi został również wybrany na wiceszefa Zgromadzenia Ekspertów, które może mianować lub usuwać najwyższego przywódcę duchowo-politycznego kraju.

Ze Stanami Zjednoczonymi nie da się rozwiązać żadnego problemu, a negocjacje z nimi przynoszą straty - ocenił w środę przywódca duchowo-polityczny Iranu ajatollah Ali Chamenei w oświadczeniu opublikowanym na jego oficjalnej stronie internetowej. Szef irańskiej dyplomacji Mohammad Dżawad Zarif stwierdził z kolei, że organizowana w Warszawie konferencja w sprawie Bliskiego Wschodu jest "martwa przed narodzeniem".

Polska obiecała, że organizowana przez nią wraz z USA konferencja bliskowschodnia w Warszawie nie będzie miała antyirańskiego charakteru - oświadczył we wtorek szef sztabu sił zbrojnych Iranu generał Mohammad Bagheri w wywiadzie dla państwowej agencji IRNA. Tymczasem nastroje w Teheranie relacjonował z tego miasta specjalny wysłannik TVN24 Jacek Tacik.

Setki tysięcy Irańczyków wyszły w poniedziałek na ulice, by uczcić zwycięstwo Islamskiej Rewolucji. 40 lat temu w jej wyniku ajatollah Ruhollah Chomejni obalił rządy wspieranego przez Waszyngton szacha Mohammada Rezy Pahlawiego. W rocznicę tamtych wydarzeń manifestanci palili flagi Stanów Zjednoczonych i wykrzykiwali hasła "śmierć Ameryce" i "śmierć Izraelowi" - relacjonuje Reuters.

Iran nie prosił i nie będzie prosił o zgodę, by rozwijać swój program rakietowy - w poniedziałek oświadczył prezydent Iranu Hasan Rowhani. Podczas obchodów 40. rocznicy rewolucji islamskiej przed tysiącami zgromadzonych Irańczyków zapowiedział w ten sposób dalszy rozwój siły militarnej kraju.

Irański Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej zadeklarował, że mimo ostrzeżeń ze strony USA zamierza nadal rozwijać swój program rakietowy i wspierać zbrojny front przeciwko Izraelowi.

Irańskie władze zatrzymały, uwięziły lub poddały karze śmierci co najmniej 860 dziennikarzy w latach 1979-2009 - wynika z dokumentów grupy Reporterzy Bez Granic cytowanych przez agencję Reutera. Raport, prezentujący przypadki prześladowań łącznie wobec ponad 60 tysięcy osób, ukazał się kilka dni po 40. rocznicy islamskiej rewolucji w Iranie.

Irańska Gwardia Rewolucyjna przedstawiła pocisk balistyczny typu ziemia-ziemia o zasięgu do tysiąca kilometrów - podała w czwartek irańska agencja informacyjna Fars. To zignorowanie żądań Zachodu, by Teheran wstrzymał swój program rakietowy - zauważa Reuters.

Skandowane przez Irańczyków hasło "Śmierć Ameryce!" jest kierowane do prezydenta Donalda Trumpa i innych przywódców USA, a nie do narodu amerykańskiego - oświadczył w piątek najwyższy przywódca duchowo-polityczny Iranu ajatollah Ali Chamenei.

Iran zaprezentował nowy pocisk manewrujący Hoveizeh. Jego zasięg wynosi 1300 kilometrów. Irańskie media pokazały w sobotę także kilka innych typów uzbrojenia, między innymi bezzałogową maszynę latającą. Prezentacje odbyły się w ramach obchodów 40. rocznicy rewolucji islamskiej.

Obchody 40. rocznicy rewolucji islamskiej, która w 1979 roku obaliła wspieranego przez USA szacha i utorowała drogę do władzy radykalnym duchownym islamskim, rozpoczęły się w piątek w Iranie. Uroczystości potrwają 10 dni.