Isakowicz-Zaleski: Są dwa wyjścia. Komisja powołana przez samego papieża albo na wzór francuski 

Marcin Gutowski, dziennikarz "Czarno na białym" TVN24 pokazał w swoim reportażu "Don Stanislao. Druga twarz kardynała Dziwisza" nieznane oblicze kardynała Stanisława Dziwisza. Jawi się w nim on jako potężny hierarcha, szara eminencja, która potrafi zadbać o - specyficznie rozumiany - interes Kościoła. Także wtedy, gdy chodzi o sprawy dotyczące ofiar pedofilii. "Kwestiami poruszanymi w reportażu 'Don Stanislao. Druga twarz kardynała Dziwisza' powinna zająć się niezależna komisja" - napisał w oświadczeniu kardynał Stanisław Dziwisz. Zadeklarował, że jest gotów "do pełnej współpracy z taką komisją".

W reportażu wskazano także na powiązania Dziwisza z byłym amerykańskim kardynałem Theodore'em McCarrickiem, który dopuszczał się pedofilii. We wtorek światło dzienne ujrzał watykański raport o wiedzy Stolicy Apostolskiej na temat amerykańskiego duchownego.

Analiza dotyczy kilku pontyfikatów, w trakcie których McCarrick zajmował wysokie stanowiska w hierarchii kościelnej. Z raportu wynika, że mimo wiedzy Stolicy Apostolskiej o niewłaściwym zachowaniu Amerykanina dostąpił on godności arcybiskupiej i kardynalskiej. 

ZOBACZ CAŁY REPORTAŻ "DON STANISLAO. DRUGA TWARZ KARDYNAŁA DZIWISZA"

O sytuacji związanej z opublikowaniem raportu przez Stolicę Apostolską, a także o zarzutach, jakie pojawiają się pod adresem kardynała Dziwisza, dyskutowali w "Faktach po Faktach" ksiądz archidiecezji krakowskiej Tadeusz Isakowicz-Zaleski (który występuje w reportażu Marcina Gutowskiego), dominikanin, ojciec Paweł Gużyński oraz Zuzanna Radzik z "Tygodnika Powszechnego".

- Uważam, że są dwa rozwiązania - mówił ksiądz Isakowicz-Zaleski. - Pierwsze to decyzja Stolicy Apostolskiej, taka jak była w sprawie kardynała Gulbinowicza. Osoba księdza kardynała Dziwisza jest bardzo ważna dla historii Kościoła, także dla pamięci o Janie Pawle II i na pewno jest wiele pozytywów w tej postaci. Dlatego jednakowoż Ojciec Święty (papież Franciszek - red.) powinien sam powołać komisję - ocenił.

- Nie wierzę, że komisja powołana w Polsce mogłaby cokolwiek rozwiązać - dodał.

Jak mówił dalej, drugim rozwiązaniem jest komisja, która opierałaby się na wzorze zastosowanym we Francji.

- Episkopat francuski poprosił dwa lata temu świeckiego prawnika Marka Sauvé, żeby stworzył taką komisję. Był niezależny, więc powołał wyłącznie osoby świeckie, także niekatolików, ludzi innych wyznań - wskazywał.

Ojciec Paweł Gużyński zwracał uwagę na to, jak opublikowany we wtorek raport może wpłynąć na ogólny społeczny odbiór Kościoła jako instytucji. - Warto dopowiedzieć, że ten dzisiejszy raport to nie jest przede wszystkim coś, co wnosi dużo do dyskusji o tym, czy Jan Paweł II był święty, czy nie. Ten raport bardzo dużo wnosi do dyskusji na temat zarządzania Kościołem - mówił.

- Ten raport (pokazuje - red.) strukturę władzy feudalnej, pionowej, monarchicznej, to wszystko powinno odejść do lamusa - stwierdził. - Jeżeli było tak, że Jan Paweł II dał się oszukać, to znaczy, że ten system był zły (...), musimy całkowicie zmienić strukturę władzy - wskazywał dominikanin.

-  Patrzę na to przez porównania do szkolenia pilotów i badania katastrof lotniczych - mówił ojciec Gużyński. - Ci nasi piloci, którzy sterują statkiem powietrznym pod tytułem Kościół, zostali w określony sposób wyszkoleni. To szkolenie kształtowało się przez wieki. Transportowano w kolejne czasy pewne zachowania, pewną mentalność, pewne schematy myślowe - kontynuował. Jak dodał, ci piloci "mieli bardzo wąski zakres reguł, bardzo ubogą 'checklistę', która im podpowiadała, jak się zachować w określonych sytuacjach".  

- Myślę, że ci nasi piloci byli bardzo niedoszkoleni w stosunku do problemów, z którymi musieli się zmierzyć, a jak jeszcze do tego pierwszy pilot myśli i chce robić co innego, a drugi mu bruździ, to katastrofę mamy i widzimy - dodał.

Do raportu w sprawie McCarricka odniosła się także Zuzanna Radzik.

- Trzeba przestać traktować Jana Pawła II jako osobę, która nie może wziąć odpowiedzialności za to, jakich miała współpracowników. Mówienie, że dał się oszukać, jest pewną naiwnością - oceniła.

.Jak zwróciła uwagę, sam fakt, że "raport jest wydany w tak obszernej formie, jest znaczący". - Porażająca jest lektura dokumentów i opinii wewnętrznych, krążących podczas nominacji na takie stanowisko jak arcybiskup Waszyngtonu - dodała.

W 1999 roku kardynał John O'Connor miał doradzić papieżowi Janowi Pawłowi II, że promocja McCarricka byłaby nieroztropna w świetle "plotek" o jego niewłaściwych zachowaniach seksualnych wobec seminarzystów w Metuchen i Newark w stanie New Jersey, sięgających lat 80.

- To nie są błahe zarzuty również dla samego papieża - stwierdziła Radzik. Jak mówiła, niewiara w to, że oskarżenia pod adresem McCarricka mogą być prawdziwe, pobrzmiewająca we wszystkich dokumentach, cytowanych w raporcie w okolicy decyzji o mianowaniu go na metropolitę waszyngtońskiego, "jest dosyć szokująca".

Kardynał Dziwisz w reportażu "Czarno na białym" podkreśla, że nie docierały do niego żadne informacje w sprawie nadużyć McCarricka, przekonując, że nic nie pamięta i o niczym nie wiedział. - Takich niestety mamy pasterzy, tu w Polsce i nie tylko - stwierdziła Radzik.

Jak przypomniała, sprawa amerykańskiego kardynała "otworzyła w bardzo mocny sposób sezon skandalii" pedofilskich w Kościele katolickim w 2018 roku.

Dziennikarka podkreśliła, że "relacje władzy absolutnej mają także miejsce na poziomie zwykłych diecezji" w Kościele i przejawiają się "w relacjach biskupa do księży, w lękach, jakie mają księża, żeby ujawniać sprawy związane z nadużyciami swoich przełożonych".

- Widzimy, jak ciężko nawet osobom z tej struktury klerykalnej przebić się z informacją o tym, że coś się dzieje niegodziwego - zwróciła uwagę Radzik.

Do sprawy McCarricka odniósł się także ksiądz Isakowicz-Zaleski. Jak mówił, sprawa powinna być wyjaśniona, bo to rzuca cień na Jana Pawła II.

- Myślę, że postać Jana Pawła II obroni się, natomiast kończy się pewien model patrzenia na Jana Pawła II pod kątem pomników, czy rozdawania relikwi, czy takie cukierkowe spojrzenie, jakie jest w Polsce bardzo silne. Natomiast trzeba popatrzeć na wielkie dokonania Jana Pawła II, nawet jeżeli popełniał błędy w pewnych sprawach - mówił Isakowicz-Zaleski.

Jak wskazywał dalej, "to jest właśnie ten moment, kiedy ksiądz kardynał Stanisław Dziwisz również jednak zobaczy, że jego obecne działanie szkodzi pamięci Jana Pawła II". - Powinien stanąć w prawdzie, nie uciekać od niewygodnych pytań, tak jak to robił, i powiedzieć wyraźnie sobie, ale także nam, że dorobek Jana Pawła II to są przede wszystkim jego dzieła duszpasterskie, jego encykliki, troska o drugiego człowieka, także troska o uciśnionych w czasach komunizmu - dodał duchowny.

- Powiem brutalnie, w tym momencie mamy dużo ważniejszych spraw niż zajmowanie się dziedzictwem Jana Pawła II - stwierdził ojciec Gużyński.

Również Zuzanna Radzik stwierdziła, że "obrona pamięci i dziedzictwa Jana Pawła II nie jest najważniejszym zadaniem polskiego katolicyzmu w tym momencie". - Jest nim obrona wiary tych, którzy wątpią, że przynależenie do Kościoła ma sens i którzy nazywają go przestępczą organizacją - podkreśliła.