25 lat temu, 15 kwietnia 1983 roku, rozpoczęto budowę pierwszej linii warszawskiego metra. W tym czasie wybudowano 17 stacji, a jej rozbudowa nadal trwa. W planach miasto ma kolejne dwie linie metra, łączące oba brzegi Wisły.
W 1927 roku opracowany został projekt połączenia stacji metra z Dworcem Głównym oraz przejścia tunelu metra pod budowanym tunelem średnicowym PKP, jednak w wyniku kryzysu gospodarczego na początku lat 30. prace zostały wstrzymane.
Metro pod ziemią, metro na powierzchni
W 1938 roku powołane przez prezydenta Stefana Starzyńskiego Biuro Studiów Kolei Podziemnej wznowiło prace nad projektem. W ciągu 35 lat miała powstać linia, która w zależności od warunków terenowych, miała biec pod ziemią, a także na i nad jej powierzchnią. Wybuch wojny w 1939 roku zniweczył te plany. Po wojnie w 1945 roku powstał pierwszy projekt sieci szybkiej kolei miejskiej, natomiast w 1950 roku zapadła decyzja budowy metra głębokiego. Plan sieci metra, opracowany przez Państwowe Przedsiębiorstwo "Metroprojekt", zakładał powstanie dwóch linii - na osi północ-południe i wschód-zachód. W 1953 roku, z uwagi na zbyt wysokie koszty i skomplikowaną budowę, prace zostały przerwane.
Decyzja Jaruzelskiego
W styczniu 1982 roku Wojciech Jaruzelski ogłosił w Sejmie decyzję o rozpoczęciu budowy I linii metra. Ponad rok później, 15 kwietnia 1983 roku, został wbity pierwszy pal obudowy wykopu metra. Mimo trudnych początków związanych z ograniczeniami surowcowymi i maszynowymi, prace powoli posuwały się do przodu.
Metro w tempie... żółwia
Od 1985 roku władze coraz bardziej zmniejszały wydatki na inwestycję, co doprowadziło do zadłużenia Generalnej Dyrekcji Budowy Metra u wykonawców. Prace zostały częściowo wstrzymane, koncentrując się na linii Kabaty - Politechnika. Na przełomie 1989/1990 roku, zgodnie z umową pomiędzy rządami PRL i ZSRR, polskie metro dostało 10 radzieckich wagonów. Kolejne 32 wagony sprowadzono z Sankt Petersburga. Pod koniec 1994 roku I odcinek metra został ukończony. Pierwszy pociąg z pasażerami ruszył jednak dopiero 7 kwietnia 1995 roku.
Plany
Obecnie metro warszawskie liczy 17 stacji: Kabaty, Natolin, Imielin, Stokłosy, Ursynów, Służew, Wilanowska, Wierzbno, Racławicka, Pole Mokotowskie, Politechnika, Centrum, Świętokrzyska, Ratusz-Arsenał, Dworzec Gdański, Plac Wilsona i Marymont. Rozbudowa pierwszej linii nadal trwa.
Układanie zwrotnic i torów drugiej linii metra z Chrzanowa na Bródno planowane jest jeszcze na ten rok. Centralny odcinek tej nitki metra od ronda Daszyńskiego do Dworca Wileńskiego będzie przebiegał obok Stadionu Narodowego. Władze Warszawy liczą, że do 2012 roku uda się uruchomić ten odcinek, by mógł dowozić kibiców na mecze. Biorąc pod uwagę dotychczasowe tempo prac, szanse na realizację tego planu są niewielkie. Nie wiadomo na razie, kiedy powstanie odcinek trzeciej linii metra z Ochoty na Pragę. Urzędnicy wstępnie planują, że będzie gotowy po 2020 roku.
ep
Źródło: PAP, "Gazeta Wyborcza"
Źródło zdjęcia głównego: Archiwum