Przychód a dochód – czym się różnią? Od której wartości płaci się podatek?

Źródło:
TVN24 Biznes
Premier: podatki w Polsce będzie się płaciło od poziomu 30 tysięcy złotych zarobków rocznie
Premier: podatki w Polsce będzie się płaciło od poziomu 30 tysięcy złotych zarobków rocznieTVN24
wideo 2/6
Premier: podatki w Polsce będzie się płaciło od poziomu 30 tysięcy złotych zarobków rocznieTVN24

Dochód i przychód to pojęcia często pojawiające się choćby w kontekście rozliczeń podatkowych. Pojęcia te mają znacząco różne znaczenie i znajomość tych różnic jest ważna dla uniknięcia pomyłek i finansowych konsekwencji. Czym różni się przychód od dochodu? Kiedy różnica ta ma szczególne znaczenie?

Przychód to całość uzyskiwanych pieniędzy i innych świadczeń. Po odjęciu od niego kosztów uzyskania otrzymuje się dochód, czyli zysk.Koszty uzyskania przychodu są różne w zależności od charakteru pracy i rodzaju umowy.Przychód i dochód mają duże znaczenie m.in. w przepisach podatkowych.Podatek dochodowy co do zasady nalicza się od dochodu, a nie przychodu.

Dochód a przychód

Przychód i dochód są podstawowymi pojęciami ekonomicznymi i powszechnie stosuje się je na gruncie polskiego prawa, m.in. w zakresie rozliczeń podatkowych. 

Definicję przychodu znaleźć można w art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizyczny. Zgodnie z nią przychodem są „otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń”.

Definicję dochodu zawiera z kolei art. 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z nią dochodem jest „nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym”.

Przychód – co to jest?

Ustawowe definicje jednak w mało czytelny sposób wskazują na różnice pomiędzy przychodem i dochodem. W największym uproszczeniu przychód to całość środków, jakie otrzymuje dana osoba, z tytułu m.in.:

– wykonywanej pracy, – prowadzonej działalności, – wynajmu, – sprzedaży.

Będzie to więc zarówno wynagrodzenie za pracę, jak i inne pieniądze, towary lub świadczenia w naturze, jakie dana osoba otrzymuje.

Dochód, przychód – różnice

Przychód w praktyce nie stanowi jednak pełnej informacji o środkach, którymi ta osoba może dysponować. Nie uwzględnia on bowiem kosztów, jakie osoba ta musiała ponieść, aby przychód ten uzyskać. Wiele źródeł przychodu wymaga bowiem wcześniej poniesienia określonych inwestycji, np. wykonanie usługi transportowej wymaga posiadania i utrzymywania środka transportu, a także poniesienia kosztów jego ubezpieczenia i zatankowania.

W związku z tym pojawia się pojęcie dochodu jako środków rzeczywiście pozostających do dyspozycji danej osoby, czyli zysku. Dochód stanowi więc przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Oznacza to, że nie zawsze, gdy osiągany jest przychód, pojawia się również dochód – występuje on jedynie, gdy przychód jest wyższy niż koszty. W przeciwnym przypadku mamy do czynienia ze stratą.

Przykładowo, jeżeli sprzedanie ręcznie wykonanej ozdobnej miski przyniosło autorowi 100 zł, ale koszt jej wyprodukowania wynosił 60 zł, przychodem w tej sytuacji będzie kwota 100 zł, natomiast dochodem tylko 40 zł, a więc kwota, która stanowi zysk z całej transakcji. Jeżeli natomiast koszt wynosiły 120 zł, zamiast dochodu odnotowano by stratę w wysokości 20 zł.

Koszty uzyskania przychodu

Aby określić dochód, konieczne jest wcześniej prawidłowe wyliczenie kosztów uzyskania przychodu. 

Definicję tych kosztów znaleźć można w art. 22 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizyczny: „Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów”. Artykuł ten zawiera również wykaz tego, co stanowi, a co nie może stanowić kosztów uzyskania przychodu.

Istnieje przy tym znacząca różnica pomiędzy wyliczeniem kosztów uzyskania przychodu u osób prowadzących działalność gospodarczą i osób zatrudnionych na umowę o pracę. Przedsiębiorcy samodzielnie wyliczają swoje koszty uzyskania przychodu zgodnie z wykazem z art. 22, w praktyce uzyskując ich rzeczywistą wysokość. 

Natomiast osoby zatrudnione na umowę o pracę nie wyliczają co miesiąc swoich kosztów uzyskania przychodu – zajmuje się tym za nie płatnik ich składek, czyli pracodawca.

Przychód a dochód pracownika

Pojęcia przychodu i dochodu szczególnie często pojawiają się w zakresie prawa podatkowego. Podatek dochodowy, zgodnie ze swoją nazwą, co do zasady naliczany jest jedynie od dochodu – a więc nie płaci się go od kosztów uzyskania przychodu. 

W związku z tym wyróżnić można dwa rodzaje dochodu:

dochód brutto, czyli nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania przed opodatkowaniem, – dochód netto, czyli nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania po opodatkowaniu.

Zaliczki na poczet podatku dochodowego najczęściej odprowadzane są co miesiąc, a ich podsumowania dokonuje się w rocznej deklaracji podatkowej PIT

W nielicznych, określonych ustawą przypadkach podatek dochodowy nalicza się jednak nie od dochodu, ale od przychodu. Sytuacja taka ma miejsce m.in. w przypadku przychodów od dywidend czy w postaci odsetek. Przychód uznaje się w tych przypadkach za tożsamy z dochodem. 

Również niektórzy przedsiębiorcy mogą wybrać opodatkowanie ryczałtowe od przychodów ewidencjonowanych, mając wówczas niższą stawkę podatku, ale tracąc możliwość odliczania kosztów uzyskania przychodu.

Obliczanie wypłaty

Kwestia przychodów i dochodów ma przełożenie na wysokość wynagrodzenia faktycznie wpływającego na rachunek podatnika. 

Po odliczeniu od przychodu kosztów uzyskania przychodu – samodzielnie w przypadku przedsiębiorców lub wykonanym przez pracodawcę w przypadku zatrudnionych na umowę o pracę – uzyskuje się swoje wynagrodzenie brutto. Wynagrodzenie to następnie należy pomniejszyć o podatek dochodowy oraz należne składki, uzyskując w ten sposób wynagrodzenie netto – a więc pensję na rękę.

Akty prawne: Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizyczny, Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: konkret24

Pozostałe wiadomości

Dom gotowy w kilka godzin - tak reklamują się firmy sprzedające budynki modułowe. Ale rozwiązania alternatywne mają też swoje wady: gorszą akustykę, mniejszą trwałość. To jednak nie zniechęca tych, którzy nie chcą poświęcać lat na budowę. - To jest najlepszy dom na świecie. Nic się nie sypie, nie cieknie - mówi nam Małgorzata z Dolnego Śląska. - Dom na pokolenia? Kto dzisiaj takiego potrzebuje? - pyta.

Polacy nie chcą męczyć się z budową domu. Oto rozwiązanie

Polacy nie chcą męczyć się z budową domu. Oto rozwiązanie

Źródło:
tvn24.pl

Amerykańska agencja kosmiczna NASA zapowiedziała, że w najbliższym czasie z pracy odejdzie około 20 procent zatrudnionych - poinformowała agencja Reuters. Według przedstawicieli NASA, decyzja ma na celu usprawnienie funkcjonowania instytucji.

Potężne cięcia w NASA. "Katastrofalne skutki"

Potężne cięcia w NASA. "Katastrofalne skutki"

Źródło:
PAP

Rosnące globalne zainteresowanie japońską herbatą matcha przekłada się na gwałtowny wzrost cen. Eksperci wskazują, że boom na ten produkt, połączony z ograniczoną podażą i barierami handlowymi, powoduje trudności w zaopatrzeniu.

Globalny szał. "Proszą nawet o kilogram dziennie"

Globalny szał. "Proszą nawet o kilogram dziennie"

Źródło:
BBC

Na obecnym etapie nie da się jednoznacznie ocenić jakości gazu ziemnego w złożu odkrytym w pobliżu Świnoujścia - ocenił profesor Christian Holden z Norweskiego Uniwersytetu Naukowo-Technicznego (NTNU) w Trondheim. Jego zdaniem nie są również znane potencjalne koszty inwestycji ani wydobycia.

Złoża na Bałtyku. Ekspert studzi entuzjazm

Złoża na Bałtyku. Ekspert studzi entuzjazm

Źródło:
PAP

Sektor lotniczy mierzy się obecnie z wyjątkowo trudną sytuacją - oceniają ekonomiści Allianz Research w najnowszym raporcie. Z jednej strony rośnie globalny popyt na podróże lotnicze, z drugiej - zakłócenia w łańcuchach dostaw ograniczają dostępność nowych maszyn.

Branża w krytycznym momencie. "Poważne wąskie gardło"

Branża w krytycznym momencie. "Poważne wąskie gardło"

Źródło:
PAP

Średnia kwota podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), płaconego przez Polaków, wyniosła w 2025 roku pięć tysięcy złotych - wynika z raportu firmy PITax. To wzrost o czterdzieści dwa procent w porównaniu z rokiem 2023.

Rekordzista otrzymał 193 tysiące złotych

Rekordzista otrzymał 193 tysiące złotych

Źródło:
PAP

Już wkrótce podróżowanie po krajach Bliskiego Wschodu stanie się łatwiejsze pod względem formalnym. Wszystko za sprawą nowej wizy turystycznej - The GCC Grand Tours Visa - która umożliwi swobodne odwiedzanie Arabii Saudyjskiej, Bahrajnu, Kataru, Kuwejtu, Omanu oraz Zjednoczonych Emiratów Arabskich.

Jedna wiza do sześciu krajów

Jedna wiza do sześciu krajów

Źródło:
PAP

Elektryki, hybrydy, auta o napędzie wodorowym i alternatywnym - o takie pojazdy ma się wydłużyć lista samochodów, którym przysługiwałby zwrot kosztów użytkowania - wynika z odpowiedzi Ministerstwa Infrastruktury dla tvn24.pl. Stawki za tak zwane kilometrówki mają być obliczane na podstawie mocy silnika, a nie pojemności, jak było do tej pory.

Zmiany w kilometrówkach. Kto może na tym zyskać?

Zmiany w kilometrówkach. Kto może na tym zyskać?

Źródło:
tvn24.pl

- Jesteśmy w tej chwili dwudziestą największą gospodarką na świecie, ale oczywiście chcemy więcej. Musimy wzmocnić kluczowe branże polskiego przemysłu, chociażby przemysł kosmiczny, który ma potencjał do tego, aby w polskiej gospodarce mieć rosnące znaczenie - powiedział w "Faktach po Faktach" minister finansów i gospodarki Andrzej Domański. Pytany o plany podniesienia kwoty wolnej od podatku minister nie podał konkretnej daty.

"Jesteśmy 20. gospodarką świata, ale chcemy więcej"

"Jesteśmy 20. gospodarką świata, ale chcemy więcej"

Źródło:
TVN24

W piątek w Eurojackpot została rozbita olbrzymia kumulacja. W Polsce padła duża wygrana drugiego stopnia w wysokości prawie 3,5 miliona złotych. Oto wyniki losowania z 25 lipca 2025 roku.

Kumulacja w Eurojackpot rozbita. Wysoka wygrana w Polsce

Kumulacja w Eurojackpot rozbita. Wysoka wygrana w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Bezpieczna podróż to nie tylko przestrzeganie przepisów, ale także świadome decyzje, które pozwolą uratować życie - przekazała Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) w drogowym dekalogu bezpiecznego kierowcy. Jak podkreślono, kluczowe znaczenie mają między innymi odpowiednie przygotowanie pojazdu, zabezpieczenie bagażu i pełna koncentracja za kierownicą.

Jak bezpiecznie dotrzeć do celu? Wakacyjny kodeks dla kierowców

Jak bezpiecznie dotrzeć do celu? Wakacyjny kodeks dla kierowców

Źródło:
PAP

W przyszłym tygodniu ceny na stacjach paliw pozostaną względnie stabilne - przewidują analitycy e-petrol. Z kolei według Biura Maklerskiego Reflex, możliwe są delikatne spadki. Za litr benzyny Pb95 kierowcy płacą obecnie o 52 gr mniej niż przed rokiem. Diesel w skali roku staniał o 37 gr na litrze - wskazali analitycy Refleksu.

Sytuacja na stacjach benzynowych jest "korzystna dla kierowców"

Sytuacja na stacjach benzynowych jest "korzystna dla kierowców"

Źródło:
PAP

Meta, właściciel Facebooka i Instagrama, poinformowała, że z początkiem października przestanie wyświetlać reklamy związane z polityką, wyborami i kwestiami społecznymi dla użytkowników w Unii Europejskiej. Decyzja amerykańskiego koncernu wynika "z powodu niepewności prawnej wynikającej z przepisów Unii Europejskiej dotyczących reklam politycznych".

Bez politycznych reklam na Facebooku i Instagramie

Bez politycznych reklam na Facebooku i Instagramie

Źródło:
Reuters

Właściciel koncernu LVMH Bernard Arnault powiedział w czwartek "Wall Street Journal", że naciska na europejskich przywódców, by zawarli porozumienie handlowe z USA. Według gazety najbogatszy Europejczyk zachęca do przyjęcia warunków podobnych do tych, które USA zawarły z Japonią.

Najbogatszy Europejczyk "naciska ze wszystkich sił" na liderów UE

Najbogatszy Europejczyk "naciska ze wszystkich sił" na liderów UE

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) ostrzegł w piątek przed talerzami z Chin, dystrybuowanymi przez Woolworth Polska. Powodem jest stwierdzona wysoka migracja ołowiu, która może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia - poinformowano w komunikacie.

Talerze z Chin wycofane ze sklepów. "Istotne zagrożenie dla zdrowia"

Talerze z Chin wycofane ze sklepów. "Istotne zagrożenie dla zdrowia"

Źródło:
PAP

Komornicy będą mogli pracować do 70. roku życia. Tak wynika z nowelizacji ustawy, którą podpisał prezydent Andrzej Duda. Wcześniejsze regulacje pozwalały na pracę do 65. roku życia. Ta sama nowela znosi także maksymalny okres asesury komorniczej, wynoszący obecnie 6 lat.

Koniec z dyskryminacją komorników. Prezydent podpisał nowelizację

Koniec z dyskryminacją komorników. Prezydent podpisał nowelizację

Źródło:
PAP

Spółka Pepco Germany planuje przeorganizować swoją sieć sklepów w Niemczech w ramach postępowania restrukturyzacyjnego i w związku z tym złożyła wniosek o upadłość - poinformowano w komunikacie prasowym.

Niemiecki oddział popularnej sieci składa wniosek o upadłość

Niemiecki oddział popularnej sieci składa wniosek o upadłość

Źródło:
PAP

PKO BP, mBank, ING Bank Śląski, Alior Bank, Bank BPH, Bank Pocztowy - w tych instytucjach finansowych zaplanowano prace serwisowe w nadchodzących dniach. Klienci niektórych z nich powinni zaopatrzyć się na wszelki wypadek w gotówkę. Sprawdziliśmy, jakie prace planują banki.

Prace serwisowe w bankach. Lepiej wypłacić gotówkę

Prace serwisowe w bankach. Lepiej wypłacić gotówkę

Źródło:
tvn24.pl

Administracja prezydenta USA Donalda Trumpa wydała koncernowi Chevron nową licencję na wydobycie ropy w Wenezueli – podał w czwartek dziennik "Washington Post", powołując się na anonimowe źródła. Oznacza to zwrot w polityce Waszyngtonu wobec reżimu w Caracas.

Zwrot Trumpa. Licencja na wydobycie ropy w kraju o największych na świecie złożach

Zwrot Trumpa. Licencja na wydobycie ropy w kraju o największych na świecie złożach

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Amerykańska firma technologiczna Intel poinformowała w czwartek, że rezygnuje z realizacji zapowiadanych inwestycji w Polsce i w Niemczech. Intel planował otworzyć fabrykę półprzewodników pod Wrocławiem.

Gigant rezygnuje z wielkiej inwestycji w Polsce

Gigant rezygnuje z wielkiej inwestycji w Polsce

Źródło:
PAP

Nie chciałbym, by nie tylko takie decyzje jak mrożenie cen energii, ale też decyzje strategiczne dla polskiej energetyki były wetowane - powiedział w programie "Jeden na jeden" na antenie TVN24 minister energii Miłosz Motyka. Zapowiedział, że złożenie ustawy mrożącej ceny energii, bez elementów dotyczących farm wiatrowych, "jest absolutnie na stole". Szef ME zabrał także głos w sprawie zmian w rozliczaniu fotowoltaiki.

Minister o cenach prądu: to jest absolutnie na stole

Minister o cenach prądu: to jest absolutnie na stole

Źródło:
TVN24

Tablice alimentacyjne zniknęły ze stron Ministerstwa Sprawiedliwości. "Mają pomagać, a nie wzbudzać kontrowersje. Ponownie je przeanalizujemy" – napisała na platformie X wiceministra sprawiedliwości Zuzanna Rudzińska-Bluszcz.

Znikające tablice. "Mają pomagać, a nie wzbudzać kontrowersje"

Znikające tablice. "Mają pomagać, a nie wzbudzać kontrowersje"

Źródło:
tvn24.pl

Wojewódzki Sąd Administracyjny wstrzymał decyzję środowiskową Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (GDOŚ) dla terminala kontenerowego w Świnoujściu. Stało się tak na wniosek stowarzyszenia Zielone Wyspy Świnoujście oraz organizacji Lebensraum Vorpommern z wyspy Uznam. Wiceminister infrastruktury zapewnia, że inwestycja zostanie zrealizowana.

Wielka inwestycja w Polsce wstrzymana

Wielka inwestycja w Polsce wstrzymana

Źródło:
PAP

Errol Musk chce utworzyć instytut badawczy zajmujący się grawitacją, czasoprzestrzenią i długowiecznością. Ojciec najbogatszego człowieka na świecie spotkał się w tej sprawie z przedstawicielami Izby Handlowej Federacji Bośni i Hercegowiny.

Zaskakujący pomysł ojca Elona Muska

Zaskakujący pomysł ojca Elona Muska

Źródło:
PAP

Minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz podpisał w piątek umowę o udzieleniu Polsce gwarancji kredytowej w wysokości 4 miliardów dolarów na modernizację polskiej armii. - Potwierdziliśmy sojusz polsko-amerykański. Jesteśmy przykładem dla Europy w sprawie wydatkowania pieniędzy na bezpieczeństwo - powiedział szef MON.

Umowa z USA podpisana. "Jesteśmy gotowi zagospodarować te pieniądze jak najlepiej"

Umowa z USA podpisana. "Jesteśmy gotowi zagospodarować te pieniądze jak najlepiej"

Źródło:
PAP

Prezydent USA Donald Trump spotkał się z szefem banku centralnego Jerome'em Powellem w siedzibie Rezerwy Federalnej w Waszyngtonie. Trump powtórzył, że chciałby, aby Powell obniżył stopy procentowe.

Trump spotkał się z szefem Fed. "Wierzę, że zrobi coś dobrego"

Trump spotkał się z szefem Fed. "Wierzę, że zrobi coś dobrego"

Źródło:
PAP

Reżim Baszara al-Asada w Syrii został obalony, jednak jak podaje Agencja Reutera wygląda na to, że "oligarchia zastępowana jest przez oligarchię". Nowa władza ma potajemnie przekształcać gospodarkę i przejmować aktywa kontrolowane poprzednio przez dyktatora i jego otoczenie.

"Oligarchia zastępowana jest przez oligarchię"

"Oligarchia zastępowana jest przez oligarchię"

Źródło:
PAP

Szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen przestrzegła Chiny, że ich podejście do rosyjskiej agresji na Ukrainę zaważy na przyszłości stosunków z Unią Europejską. W trakcie 25. szczytu UE-Chiny uzgodniono "ulepszony mechanizm" eksportu strategicznych surowców.

Szefowa KE ostrzega Pekin. To "będzie decydującym czynnikiem"

Szefowa KE ostrzega Pekin. To "będzie decydującym czynnikiem"

Źródło:
PAP

Grupa reprezentująca Wielką Trójkę amerykańskich producentów samochodów wyraziła sprzeciw wobec umowy handlowej USA z Japonią - podał portal stacji CNN. Zdaniem branży porozumienie uderza w krajowych producentów oraz dostawców części.

Wielka Trójka krytykuje Trumpa. "Twardy orzech do zgryzienia"

Wielka Trójka krytykuje Trumpa. "Twardy orzech do zgryzienia"

Źródło:
CNN

Komisja Europejska rozpoczęła postępowanie przeciwko 18 krajom członkowskim, w tym Polsce. Chodzi o niewdrożenie dyrektywy uznającej omijanie unijnych sankcji za przestępstwo. Celem przepisów jest skuteczniejsze egzekwowanie ograniczeń nałożonych na Rosję.

Bruksela wszczęła postępowanie wobec 18 państw, w tym Polski

Bruksela wszczęła postępowanie wobec 18 państw, w tym Polski

Źródło:
PAP

Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego pozostawiła stopy procentowe bez zmian - podano w komunikacie po posiedzeniu. Stopa depozytowa została utrzymana na poziomie 2,00 procent.

Decyzja w sprawie stóp procentowych w strefie euro

Decyzja w sprawie stóp procentowych w strefie euro

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Wiceprezeska NBP Marta Kightley przekazała, że inflacja w lipcu powinna obniżyć się do około trzech procent, czyli poziomu zgodnego z celem Narodowego Banku Polskiego. Dodała, że czynniki jakie wpłyną na wskaźnik w średnim okresie to polityka fiskalna, sytuacja na rynku pracy, ceny energii i kształtowanie się koniunktury.

Wiceprezeska NBP o inflacji: jedno jest pewne

Wiceprezeska NBP o inflacji: jedno jest pewne

Źródło:
PAP

Resort finansów dostrzega rosnącą liczbę wypłat z PPK, co zdaniem MF nie jest do końca zgodne z celem programu. PFR Portal PPK, który zarządza środkami, podkreśla, że "możliwość wypłaty przez uczestniczka PPK zgromadzonych środków w dowolnym momencie buduje zaufanie do programu".

Wypłaty z PPK. "To mechanizm budujący zaufanie"

Wypłaty z PPK. "To mechanizm budujący zaufanie"

Źródło:
PAP