- Były premier Jan Olszewski, założyciel Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy Jerzy Owsiak oraz jeden z najwybitniejszych polskich chirurgów naczyniowych prof. Mieczysław Szostek to kandydaci na tegorocznych honorowych obywateli Warszawy.

Tytuły honorowego obywatela stolicy nadawane są co roku 31 lipca, w przeddzień rocznicy wybuchu powstania warszawskiego - w Dniu Pamięci Warszawy. Przyznanie tego tytułu jest wyrazem najwyższego wyróżnienia i uznania dla zasług lub wybitnych osiągnięć obywateli polskich i cudzoziemców.

Formalnie o nadaniu tytułów radni prawdopodobnie zdecydują na sesji rady miasta zaplanowanej na 3 lipca. Zwyczajowo radni jednomyślnie przyjmują kandydatury zgłoszone przez wszystkie kluby, jednak w przeszłości były od tej reguły wyjątki. Stało się tak np. w 2010 r. przy głosowaniu w sprawie kandydatury b. prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego - wówczas większość radnych PiS nie wzięła udziału w głosowaniu, a obecni byli przeciw lub wstrzymali się od głosu.

Olszewski przez PiS

Kandydaturę Jana Olszewskiego zgłosił klub PiS.

Olszewski urodził się 20 sierpnia 1930 r. w Warszawie, w związanej z PPS rodzinie kolejarskiej. W czasie okupacji działał w Szarych Szeregach, był łącznikiem w Powstaniu Warszawskim.

Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 60. bronił w procesach politycznych m.in. Jacka Kuronia, Karola Modzelewskiego, Melchiora Wańkowicza, Janusza Szpotańskiego, Wojciecha Ziembińskiego.

W 1975 r. podpisał "List 59" - protest przeciw poprawkom wprowadzającym do konstytucji PRL przewodnią rolę PZPR i sojusz z ZSRR. W 1976 r. bronił w sądach robotników Radomia i Ursusa. Współpracował z KOR i Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W 1980 r. doradzał "Solidarności" i Lechowi Wałęsie.

Był pełnomocnikiem rodziny ks. Jerzego Popiełuszki podczas procesu jego zabójców z SB. W stanie wojennym współpracował z Episkopatem i podziemną Solidarnością. Bronił w sądach m.in. Lecha Wałęsę, Zbigniewa Romaszewskiego i Zbigniewa Bujaka.

Jako członek Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie uczestniczył w rozmowach Okrągłego Stołu.

Premierem był od grudnia 1991 r. do czerwca 1992 r. Jego rząd upadł w tzw. noc teczek, po ujawnieniu przez szefa MSW Antoniego Macierewicza archiwaliów SB - listy polityków figurujących w archiwach MSW jako konfidenci komunistycznych służb specjalnych. Na liście tej znajdował się m.in. Wałęsa, który 4 czerwca 1992 r. wnioskował o odwołanie premiera.

W 2000 r. Olszewski startował w wyborach prezydenckich. Wycofał się jednak przed głosowaniem, udzielając poparcia Marianowi Krzaklewskiemu. W 2001 r. został wybrany do Sejmu z list Ligi Polskich Rodzin. Przed wyborami w 2005 r. utworzył - wraz z Macierewiczem - Ruch Patriotyczny; partia nie weszła do parlamentu.

W latach 1989-1991 i 2005-2006 Olszewski zasiadał w Trybunale Stanu. Później był doradcą prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który odznaczył go Orderem Orła Białego.

Owsiak przez PO

Klub PO zgłosił w tym roku kandydaturę Jerzego Owsiaka - twórcy i prezesa Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Owsiak urodził się w 1953 r. w Gdańsku. W latach 1991 i 1992 kierował razem z Walterem Chełstowskim Festiwalem w Jarocinie.

Założona przez niego fundacja od ponad 20 lat zmienia oblicze polskiej medycyny. Wszystko zaczęło się, gdy na w programie "Róbta, co chceta" Owsiak zachęcił do wsparcia fundacji działającej przy warszawskim Centrum Zdrowia Dziecka, która zbierała pieniądze na zakup sprzętu medycznego. Następstwem tego apelu był pierwszy Finał WOŚP 3 stycznia 1993 r.

Od tego czasu rokrocznie fundacja organizuje zbiórkę na konkretny, wcześniej wytyczony medyczny cel. Podczas 22 Finałów zebrano ponad 581 mln zł. Środki te wykorzystano na zakup sprzętu dla ponad 650 placówek medycznych w całej Polsce. W przygotowanym przez PO uzasadnieniu kandydatury Owsiaka podkreślono, że m.in. we wszystkich oddziałach dziecięcych warszawskich szpitali podstawę nowoczesnego wyposażenia stanowi ten zakupiony przez WOŚP.

Owsiak został uhonorowany m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju działalności państwowej i publicznej.

Radni PO zaznaczyli, że nadanie Owsiakowi tytułu honorowego obywatela miasta będzie uhonorowaniem jego działalności społecznej, wychowawczej i obywatelskiej oraz ukłonem pod adresem organizatorów i uczestników akcji charytatywnych.

Szostek przez SLD

Kandydatem klubu SLD jest prof. Mieczysław Szostek - to związany od lat z Warszawą jeden z najwybitniejszych polskich chirurgów naczyniowych. W latach 90. był prezydentem Europejskiego Towarzystwa Chirurgów Naczyniowych, którego członkiem zarządu nadal pozostaje. Jest też prezesem Fundacji Rozwoju Chirurgii Naczyniowej.

Szostek przez wiele lat zasiadał w stołecznej radzie narodowej; w latach 1981–1990 był jej przewodniczącym. W latach 1985- 1989 był posłem na Sejm. Był zaangażowany w prace komisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw zmieniających przepisy dotyczące rad narodowych i samorządu terytorialnego, która stworzyła podstawy do zmian systemu samorządowego 1989 r. Zasiadał też w komisjach obrony narodowej, polityki społecznej, zdrowia i kultury fizycznej oraz w komisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o mieniu komunalnym.

Tradycja nadawania godności honorowego obywatela sięga w Warszawie 1918 r. Jako pierwszego uhonorowano Józefa Piłsudskiego. Rada miasta nadawała tytuł w latach 1918-1929 osobom szczególnie zasłużonym dla stolicy. Tradycję wznowiono w 1992 r. Wyróżniona w ten sposób osoba (dotychczas było ich 68) otrzymuje akt nadania, odznakę i legitymację.

Honorowy obywatel ma prawo do bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej. Może też uczestniczyć na prawach honorowego gościa w sesjach rady miasta czy organizowanych przez miasto imprezach kulturalnych i sportowych.

W 2010 r. powołano Radę Honorowych Obywateli Warszawy. Jest ona ciałem doradczym i wyraża opinie w sprawach ważnych dla miasta.

W zeszłym roku honorowymi obywatelami Warszawy zostali Irena Santor, Zbigniew Romaszewski i Maria Janion.

PosłuchajWstrzymaj

Honorowi obywatele stolicy

PAP