Najwęższy budynek świata, czyli Dom Kereta, który od roku stoi w Warszawie, został doceniony przez portal The World Geography. Znalazł się na liście 15. najciekawszych wąskich budowli świata, obok takich ikon architektury jak wieżowiec Flatiron w Nowym Jorku i Chudy Dom Haussmanna w Paryżu. "Jest tak mały, że możesz go nie zauważyć" - napisano.
"Czy mieszkasz w domu nie szerszym niż futryna drzwi? Etgar Keret tak. Izraelski pisarz jest teraz dumnym właścicielem najwęższego budynku świata, domu tak małego, że możesz go nie zauważyć, jeśli długo nie poszukasz" - napisał portal The World Geography i umieścił tzw. Dom Kereta w swoim rankingu 15. najciekawszych wąskich budynków świata.
Dom od października 2012 roku stoi między przedwojenną kamienicą na Żelaznej i peerelowskim blokiem na Chłodnej, na warszawskiej Woli. W szczelinie między nimi - o szerokości od 152 cm do 92 cm - architekt Jakub Szczęsny stworzył w pełni funkcjonalną instalację artystyczną, w której mogą mieszkać i tworzyć zaproszeni artyści. Pierwszym lokatorem był Edgar Keret.
Nie bez przyczyny. Jego matka pochodzi z Warszawy. Podczas niemieckiej okupacji trafiła do getta - kilkadziesiąt metrów od obecnego Domu Kereta przebiegała kładka łącząca małe getto z dużym (Niemcy nie chcieli tak ważnej komunikacyjnie ulicy jak Chłodna odcinać murem). Pomogła jej stamtąd uciec polska niania, potem przechowała ją polska prostytutka. Po wojnie matka pisarza trafiła do sierocińca, potem przez Francję wyjechała do Izraela.
- Zdecydowałem się dedykować budynek Keretowi, ponieważ łączy w sobie polską i żydowską historię, tak ważną w kontekście tej okolicy. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że zbudowanie tak małej przestrzeni do życia jest niewykonalne. Dom Kereta ma znosić to wyobrażenie, poszerzając jednocześnie pojęcie architektury niemożliwej - tak Jakub Szczęsny, twórca budynku, mówił w dniu jego otwarcia.
Dom Etgara Kereta
"Nie było ataków klaustrofobii"
Dom zbudowany jest na planie trójkąta prostokątnego i ma trzy poziomy. Elewację wykonano z poliwęglanu, a frontową ścianę zabezpieczono siatką ze stali. Światło zapewnia spadzisty szklany dach. Do budynku wchodzi się przez podnoszoną klapę, na piętrze mieszczą się w amfiladzie: pomieszczenie z biurkiem, kuchenka i toaleta z prysznicem. Na drugie piętro - gdzie mieści się łóżko o szerokości 90 cm - trzeba się wspinać po drabinie. Za wycieraczkę służy ostatni stopień schodów, a miniaturowa lodówka mieści tylko kilka napojów.
Gdy pobyt Kereta dobiegł końca, w budynku rozpoczęto realizację programu rezydencyjnego, w ramach którego zapraszani są twórcy z całego świata. Mieszkają w "najwęższym domu świata", poznają historię i kulturę Warszawy oraz tworzą dzieła zadedykowane stolicy. Nocowały w nim już m.in. dwie dziennikarki z amerykańskich telewizji i młody włoski pisarz Valerio Millefoglie.
Poza tym od roku zwiedziło go blisko 4 tys. osób. - O dziwo wszyscy przeżyli w nim miłe chwile, nie było ataków klaustrofobii. W małej przestrzeni człowiek robi się skłonny do zwierzeń oraz introspekcji - wspominał architekt w jednym z wywiadów.
Po upływie dwóch lat projekt Szczęsnego zniknie z Warszawy - to instalacja czasowa zarządzana przez Fundację Polskiej Sztuki Nowoczesnej. Już pojawili się pierwsi zagraniczni kolekcjonerzy chcący go kupić i postawić jako rzeźbę z widokiem na Jezioro Lemańskie na Mazurach.
Na razie można go oglądać w stolicy - wciąż ustawiają się długie kolejki. Można zapisać się na dni otwarte, które są organizowane w soboty, ale najpierw trzeba dokonać darowizny w wysokości 20 zł (zgłoszenia są przyjmowane pod adresem domkereta@gmail.com).
Dom, który jest tylko... fasadą
Projekt wzbudził tak duże zainteresowanie twórców rankingu 15. najciekawszych wąskich budynków świata, że umieścili go na nim jako bonus. Znalazł się obok takich ikon architektury jak trójkątny wieżowiec Flatiron w Nowym Jorku (w najwęższym miejscu 21-piętrowa konstrukcja ma 2 m szerokości, a kąt ścian wynosi 25 stopni. W 1966 roku uznano go za ikonę miasta, a 13 lat później dodano go do Narodowego Rejestru Zabytków), Chudy Dom Haussmanna w Paryżu (to tylko fasada z oknami i balkonami, bo nigdy nie został ukończony) oraz dom przy Thurloe Square w Londynie, który liczy niewiele ponad metr szerokości i jest wyposażony w zewnętrzną windę.
Na liście najwięcej - aż sześć - jest cienkich budowli z Japonii, bo tam każdy skrawek lądu jest na wagę złota. Najciekawszy z nich jest ten z Kisarazu na Honsiu (6. pozycja) - wyposażono go w półokrągłe balkony szerokości niecałych 2 metrów, z których mieszkańcy mogą podziwiać widok pod kątem 180 stopni. Ale wyżej na liście (miejsce 2.) znajduje się "Pancake House" w Osace. Bo to, co go wyróżnia, to znana na cały świat restauracja "Try Angle".
"Naleśniki są tam niesamowite! W środku jest tak mało miejsca (zaledwie kilka stolików), że nie o każdej porze da się tam wejść. Najlepiej wcześniej się zapisać" - napisał internauta J_LHoward na jednej z podróżniczych stron.
15. najciekawszych wąskich budynków świata, według The World Geography:
1. Wieżowiec Flatiron w Nowym Jorku, USA2. "Pancake House" w Osace, Japonia3. "Super Thin Building" w Narze, Japonia4. Wieżowiec Icon w Nowym Jorku, USA5. Wieże Gateway w Singapurze6. Budynek w Kisarazu, Japonia7. Chudy Dom Haussmanna w Paryżu, Francja8. Dom przy Thurloe Square w Londynie, Wielka Brytania9. Budynek w Nagasaki, Japonia10. "Czerwony budynek" w Okajamie, Japonia11. Blok w Tarragonie, Hiszpania12. "Srebrny budynek" w Tokio, Japonia13. Wieżowiec John Hancock Center w Bostonie, USA14. Dom na Sycylii, Włochy15. Blok gdzieś w Ameryce PołudniowejBonus: Dom Kereta w Warszawie
Agnieszka Kowalska/ tvn24.pl
Zobacz rozmowę Macieja Mazura z Edgarem Keretem:
Maciej Mazur rozmawia z Edgarem Keretem
Źródło zdjęcia głównego: Bartek Warzecha/ Fundacja Sztuki Nowoczesnej