Josep Borrell, szef unijnej dyplomacji, wyraził ubolewanie z powodu "niepokojących" kroków, podjętych przez Iran w ciągu ostatnich dwóch lat, w tym powrotu do prac nad wzbogacaniem uranu. W imieniu Unii Europejskiej wezwał Teheran do powrotu do porozumienia nuklearnego. "Wzywamy Iran do powstrzymania się od dalszej eskalacji i niezwłocznego odwrócenia tego kierunku działań" - napisał.
"Unia Europejska potwierdza swoje zdecydowane zaangażowanie i stałe poparcie dla wspólnego kompleksowego planu działania. Porozumienie nuklearne jest kluczowym elementem globalnej architektury nierozprzestrzeniania broni jądrowej i osiągnięciem wielostronnej dyplomacji, zatwierdzonym jednogłośnie przez Radę Bezpieczeństwa ONZ" - napisał w oświadczeniu Josep Borrell.
Jak dodał, Unia Europejska głęboko ubolewa z powodu "niepokojących" kroków podjętych przez Iran w ciągu ostatnich dwóch lat i przypomina, że wielokrotnie wzywała ten kraj do odwrócenia wszystkich działań, które są niezgodne ze zobowiązaniami w ramach porozumienia nuklearnego.
"Bardzo poważne wydarzenie i przedmiot głębokiego niepokoju"
"Zainicjowanie przez Iran wzbogacania uranu do 20 proc. w podziemnych zakładach wzbogacania paliw Fordow, co zostało potwierdzone przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej 4 stycznia, jest bardzo poważnym wydarzeniem i przedmiotem głębokiego niepokoju. (...). W tym krytycznym momencie działanie Iranu może również podważyć wysiłki, mające na celu wykorzystanie istniejącego procesu dyplomatycznego. Wzywamy Iran do powstrzymania się od dalszej eskalacji i niezwłocznego odwrócenia tego kierunku działań. Dalsza pełna i terminowa współpraca z MAEA ma nadal kluczowe znaczenie" - wskazał. Borrell dodał, że Unia Europejska z zadowoleniem przyjmuje "pozytywne oświadczenia" prezydenta elekta Joe Bidena w sprawie porozumienia nuklearnego i liczy na współpracę w tym zakresie z przyszłą administracją USA.
Wznowienie wzbogacania uranu do 20 proc. jest ostatnim naruszeniem przez Iran porozumienia, które kraj ten zaczął łamać w 2019 r. w reakcji na jednostronne wycofanie z tego układu Stanów Zjednoczonych przez prezydenta Donalda Trumpa w maju 2018 r. i ponowne nałożenie na Iran amerykańskich sankcji, zniesionych na mocy porozumienia.
Iran wznawia wzbogacanie uranu
W styczniu Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) potwierdziła, że Iran wznowił wzbogacanie uranu do poziomu 20 proc. zawartości rozszczepialnego izotopu U-235, czego nie robił od czasu zawarcia w 2015 roku porozumienia ze światowymi mocarstwami w sprawie likwidacji swego wojskowego programu atomowego.
1 stycznia Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej poinformowała, że Iran powiadomił ją o zamiarze wznowienia wzbogacania uranu do poziomu 20 proc. U-235 w ukrytych w skalnym wnętrzu góry zakładach w Fordow.
USA wycofuje się z porozumienia nuklearnego
Porozumienie, po wycofaniu się z niego USA, utrzymywane już tylko między Iranem a Wielką Brytanią, Francją, Niemcami, Rosją i Chinami, zezwala Teheranowi na wzbogacanie uranu do poziomu najwyżej 3,67 proc. zawartości U235, ale doszedł on już do 4,5 proc. Jest to wciąż znacznie mniej niż planowane obecnie 20 proc. i niezbędne do skonstruowania bojowych ładunków jądrowych 90 proc.
Na początku września 2020 roku Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej poinformowała, że ilość składowanego przez Iran uranu przekracza obecnie 10-krotnie limit określony w umowie nuklearnej. Agencja podała, że Teheran zmagazynował 2105,4 kg uranu, podczas gdy ma zezwolenie tylko na 202,8 kg.
Źródło: PAP