Morawiecki: zrobimy wszystko, by obciążyć Rosję karami

PGNiG potwierdziło w środę rano, że nastąpiło całkowite wstrzymanie dostaw gazu ziemnego dostarczanego przez Gazprom w ramach kontraktu jamalskiego. Według Gazpromu powodem przerwania dostaw gazu do Polski jest odrzucenie przez PGNiG płatności za gaz w rublach. Jeszcze pod koniec marca Władimir Putin podpisał dekret, zgodnie z którym od 1 kwietnia zagraniczni nabywcy muszą płacić za gaz w rublach.

Czytaj także: Rosja zakręciła kurek z gazem. Co trzeba wiedzieć >>>

- Trzeba przypomnieć, że działania ze strony Rosji zostały podjęte dlatego, że próbowano Polskę zaszantażować. Próbowano zmusić nas do tego, abyśmy zapłacili w rublach. Trzymamy się twardo zapisów sankcji, które Komisja Europejska, Rada Unii Europejskiej i Rada Europejska wypracowują - powiedział premier.

Dodał, że "nie będziemy płacić w rublach za rosyjski gaz i apelujemy do wszystkich naszych partnerów w Unii Europejskiej nie tylko o to, żeby nie płacili w rublach za rosyjski gaz, ale żeby po pierwsze nałożyć specjalny mechanizm celny na gaz i ropę ze strony Rosji, żeby Rosja nie mogła sobie w prosty sposób pozyskiwać innych rynków i po drugie, żeby nałożyć sankcje wtórne po to, żeby budżet rosyjski poniósł jak największe straty w związku z tymi sankcjami".

- Póki co widzimy, że Rosja radzi sobie niestety całkiem nieźle z tymi sankcjami. W związku z tym Polska stara się organizować proces konstruowania kolejnych pakietów sankcyjnych w taki sposób, aby odciąć tlen od machiny wojennej Putina - podkreślił szef rządu.

W czasie wizyty w tłoczni gazu Gaz-Systemu w Rembelszczyźnie pod Warszawą Morawiecki przypomniał, że kilka godzin temu "na polecenie Kremla gaz rosyjski przestał płynąć do Polski".

- To pokazuje, jak skutecznie działamy na rzecz niepodległej Ukrainy i jak skutecznie potrafiliśmy zadziałać, aby obronić się przed szantażem gazowym Polski. Od dzisiaj, odkąd Rosja przestała przesyłać gaz, przestaliśmy w jakikolwiek sposób od Rosji zależeć - oświadczył szef rządu.

- Zabezpieczenie Polski w gaz jest absolutnie pewne - stwierdził Morawiecki. Jak dodał, "wraz z objęciem sterów rządowych podjęliśmy decyzję o zwiększeniu produkcji i poszukiwaniu nowych źródeł gazu, i udało się nam znacząco zwiększyć produkcję krajową". Przypomniał też, że konsekwentnie budowane były interkonektory i gazociąg bałtycki.

- W przypadku zasilania gospodarstw domowych nie przewidujemy takich scenariuszy (przerw w dostawach gazu - red.). Zrobimy wszystko, aby przede wszystkim ludzie mogli ogrzewać swoje domy, gotować swoje posiłki - powiedział szef rządu.

- Jeśli chodzi o kolejne stopnie, jak to mówimy w energetyce - zasilania, a tutaj dostępu gazu - to owszem, są różne rezerwowe plany budowane po to, by nie być zaskoczonym, tylko w razie konieczności doprowadzić do ograniczenia w taki sposób, aby gospodarka polska jak najmniej ucierpiała na zmniejszeniu dostaw gazu - dodał.

Jak powiedział Morawiecki, są to plany rezerwowe, plany zapasowe. Premier wyraził nadzieję, że nie trzeba będzie ich uruchamiać.

Według raportu Forum Energii import gazu do Polski wzrósł z poziomu 8 mld m3 w 2000 roku do 17,6 mld m3 pod koniec 2020 roku. W 2020 roku całkowite zużycie gazu w Polsce wyniosło 20 mld m3. Wolumen importowanego gazu z kierunku wschodniego wzrósł w ciągu 20 lat o 46 proc. (z 6,6 mld m3 do 9,6 mld m3). Dzięki terminalowi LNG w Świnoujściu i rewersowi z kierunku zachodniego - udział Rosji w całym imporcie spadł i wynosił 55 proc.

Pozostałe kierunki importu gazu w 2019 roku do Polski to: Niemcy (21 proc.), Katar (13 proc.), USA (6 proc.), Norwegia (2 proc.).

Zabezpieczeniem przed nagłym i nieoczekiwanym przerwaniem importu są magazyny gazu w Polsce. "Stan ich zapełnienia wynosi obecnie około 80 procent" - podał w komunikacie PGNiG. Pojemność magazynów gazu w Polsce wynosi 3,81 mld m3.

We wtorek wieczorem Gazprom poinformował także Bułgarię o planowanym wstrzymaniu dostaw do tego kraju. Bułgarski rzad zadeklarował, że rozpoczęto już poszukiwania alternatywnych dostawców surowca. Informowano, że obecnie nie ma konieczności wprowadzenia limitów zużycia gazu.

Jednocześnie magazyny gazu w Bułgarii są zapełnione w mniejszym stopniu niż w Polsce, na poziomie kilkunastu procent.