Fundacja Batorego pilnie apeluje do PKW w sprawie tajności głosowania

Zespół Ekspertów Wyborczych oraz Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego w piśmie datowanym na 3 października wskazuje, że 25 września br. Państwowa Komisji Wyborcza "przyjęła uchwałą nr 211/2023 wytyczne dla obwodowych komisji wyborczych, odnoszące się do zadań i trybu przygotowania oraz przeprowadzenia głosowania w obwodach głosowania utworzonych w kraju w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz w referendum ogólnokrajowym zarządzonych na dzień 15 października 2023 r". "Komisji odniosła się w uchwale m.in. do kwestii dokumentowania pobierania kart wyborczych i referendalnych" - dodaje. 

Eksperci oceniają, że "przyjęta przez PKW interpretacja narusza normy prawa konstytucyjnego, a w szczególności ingeruje w gwarancje uczestników postępowania wyborczego i referendalnego przed zachowaniem w tajemnicy swoich preferencji politycznych".

"W naszej opinii, możliwe i konieczne jest ponowne odczytanie ww. przepisów w zgodzie z Konstytucją, a co za tym idzie modyfikacja wytycznych PKW przygotowanych dla obwodowych komisji wyborczych, tak aby korzystano z oddzielnych spisów wyborców na potrzeby wyborów parlamentarnych oraz referendum" - czytamy w liście. 

Jak piszą eksperci, "należy pamiętać, że pomimo tego, że wybory parlamentarne oraz głosowanie w referendum odbywają się tego samego dnia, to cały czas są to dwie odrębne instytucje prawa konstytucyjnego". "Przepisy prawa wyborczego i referendalnego dopuszczające przeprowadzenie obu tych głosowań jednego dnia, nie unifikują tych aktów władztwa państwowego" - dodają.

"Wprowadzone w drodze ustawy pewne ułatwienia organizacyjne należy interpretować w zgodzie z normami zakreślonymi w Konstytucji, a także nie może się to dziać kosztem naruszania konstytucyjnie gwarantowanych wolności i praw. W analizowanej sprawie nie chodzi o spory wykładnicze, tylko o to, czy możliwe jest przyjęcie takiej wykładni obowiązujących przepisów, która pozostanie w zgodzie z konstytucyjną zasadą tajności oraz uczyni zadość standardom demokratycznego państwa prawnego" - wskazują. 

Do listu Zespół Ekspertów Wyborczych oraz Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego załączył opinię prawną prof. Krzysztofa Urbaniaka, który dokonał analizy wytycznych PKW.

OPINIA PRAWNA PROFESOERA KRZYSZTOFA URBANIAKA

ZOBACZ LIST DO PAŃSTWOWEJ KOMISJI WYBORCZEJ

W wytycznych PKW czytamy między innymi, że "wyborcy wydaje się po jednej karcie do głosowania w wyborach do Sejmu, wyborach do Senatu, w referendum. W przypadku gdy wyborca podczas odbioru kart do głosowania "odmówi przyjęcia jednej albo dwóch z nich, wydający karty członek komisji w rubryce spisu wyborców 'Uwagi' czyni właściwą adnotację, tj.: 'bez Sejmu', 'bez Senatu', 'bez referendum', 'bez Sejmu i bez referendum', 'bez Senatu i bez referendum', 'bez Sejmu i bez Senatu'". 

PKW wskazuje w wytycznych, że "jeżeli wyborca, który odmówił przyjęcia jednej lub dwóch kart do głosowania, następnie będzie chciał otrzymać kartę do głosowania w głosowaniu, w którym nie uczestniczył, komisja wydaje wyborcy tę kartę lub karty, której przyjęcia wcześniej odmówił. Przewodniczący komisji w rubryce spisu wyborców 'Uwagi' skreśla właściwą adnotację", o której mowa powyżej i "skreślenie to opatruje swoją parafą". 

15 października odbędą się wybory do Sejmu i Senatu. W głosowaniu wybranych zostanie 460 posłów i 100 senatorów na czteroletnią kadencję. Tego dnia zaplanowano również referendum. Przeprowadzać je będą te same komisje wyborcze, w tych samych lokalach wyborczych, co wybory parlamentarne.

CZYTAJ TAKŻE: Wybory 2023. Ile dostaniemy kart? Czy trzeba wziąć udział w referendum? 

ZOBACZ RÓWNIEŻ: Referendum 2023. Pytania, które zostaną zadane 15 października

Wszystko o wyborach znajdziesz TUTAJ