Eksperci Fundacji Batorego wystosowali list do przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej "o pilne rozważenie wprowadzenia obowiązku korzystania z dwóch spisów z rejestru wyborców" na potrzeby wyborów parlamentarnych oraz referendum wyznaczonych na 15 października. Według nich, przyjęta przez PKW interpretacja przepisów "narusza normy prawa konstytucyjnego, a w szczególności ingeruje w gwarancje uczestników postępowania wyborczego i referendalnego przed zachowaniem w tajemnicy swoich preferencji politycznych".
Zespół Ekspertów Wyborczych oraz Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego w piśmie datowanym na 3 października wskazuje, że 25 września br. Państwowa Komisji Wyborcza "przyjęła uchwałą nr 211/2023 wytyczne dla obwodowych komisji wyborczych, odnoszące się do zadań i trybu przygotowania oraz przeprowadzenia głosowania w obwodach głosowania utworzonych w kraju w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz w referendum ogólnokrajowym zarządzonych na dzień 15 października 2023 r". "Komisji odniosła się w uchwale m.in. do kwestii dokumentowania pobierania kart wyborczych i referendalnych" - dodaje.
Apel o korzystanie z oddzielnych spisów wyborców
Eksperci oceniają, że "przyjęta przez PKW interpretacja narusza normy prawa konstytucyjnego, a w szczególności ingeruje w gwarancje uczestników postępowania wyborczego i referendalnego przed zachowaniem w tajemnicy swoich preferencji politycznych".
"W naszej opinii, możliwe i konieczne jest ponowne odczytanie ww. przepisów w zgodzie z Konstytucją, a co za tym idzie modyfikacja wytycznych PKW przygotowanych dla obwodowych komisji wyborczych, tak aby korzystano z oddzielnych spisów wyborców na potrzeby wyborów parlamentarnych oraz referendum" - czytamy w liście.
Jak piszą eksperci, "należy pamiętać, że pomimo tego, że wybory parlamentarne oraz głosowanie w referendum odbywają się tego samego dnia, to cały czas są to dwie odrębne instytucje prawa konstytucyjnego". "Przepisy prawa wyborczego i referendalnego dopuszczające przeprowadzenie obu tych głosowań jednego dnia, nie unifikują tych aktów władztwa państwowego" - dodają.
"Wprowadzone w drodze ustawy pewne ułatwienia organizacyjne należy interpretować w zgodzie z normami zakreślonymi w Konstytucji, a także nie może się to dziać kosztem naruszania konstytucyjnie gwarantowanych wolności i praw. W analizowanej sprawie nie chodzi o spory wykładnicze, tylko o to, czy możliwe jest przyjęcie takiej wykładni obowiązujących przepisów, która pozostanie w zgodzie z konstytucyjną zasadą tajności oraz uczyni zadość standardom demokratycznego państwa prawnego" - wskazują.
Do listu Zespół Ekspertów Wyborczych oraz Zespół Ekspertów Prawnych Fundacji Batorego załączył opinię prawną prof. Krzysztofa Urbaniaka, który dokonał analizy wytycznych PKW.
Wytyczne PKW
W wytycznych PKW czytamy między innymi, że "wyborcy wydaje się po jednej karcie do głosowania w wyborach do Sejmu, wyborach do Senatu, w referendum. W przypadku gdy wyborca podczas odbioru kart do głosowania "odmówi przyjęcia jednej albo dwóch z nich, wydający karty członek komisji w rubryce spisu wyborców 'Uwagi' czyni właściwą adnotację, tj.: 'bez Sejmu', 'bez Senatu', 'bez referendum', 'bez Sejmu i bez referendum', 'bez Senatu i bez referendum', 'bez Sejmu i bez Senatu'".
PKW wskazuje w wytycznych, że "jeżeli wyborca, który odmówił przyjęcia jednej lub dwóch kart do głosowania, następnie będzie chciał otrzymać kartę do głosowania w głosowaniu, w którym nie uczestniczył, komisja wydaje wyborcy tę kartę lub karty, której przyjęcia wcześniej odmówił. Przewodniczący komisji w rubryce spisu wyborców 'Uwagi' skreśla właściwą adnotację", o której mowa powyżej i "skreślenie to opatruje swoją parafą".
Wybory parlamentarne i referendum
15 października odbędą się wybory do Sejmu i Senatu. W głosowaniu wybranych zostanie 460 posłów i 100 senatorów na czteroletnią kadencję. Tego dnia zaplanowano również referendum. Przeprowadzać je będą te same komisje wyborcze, w tych samych lokalach wyborczych, co wybory parlamentarne.
ZOBACZ RÓWNIEŻ: Referendum 2023. Pytania, które zostaną zadane 15 października
Wszystko o wyborach znajdziesz TUTAJ
Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Adobe Stock