"Finansowe kalkulacje" i spięcia na szczycie. "Te kraje po prostu się boją"

Źródło:
TVN24 Biznes, PAP

Liderzy państw Unii Europejskiej wciąż nie porozumieli się co do funduszu odbudowy po pandemii COVID-19. W negocjacjach dużą rolę odgrywa tak zwana grupa państw oszczędnych, która chce ograniczenia funduszy na bezzwrotne wsparcie dla państw członkowskich. Eksperci tłumaczą, że wynika to z kilku przyczyn.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE NA TVN24 GO

Cały pakiet finansowy, nad którym od piątku trwają negocjacje w Brukseli - według wstępnej propozycji - miał wynosić około 1,82 bln euro. Na sumę tę miał składać się fundusz odbudowy ze skutków kryzysu związanego z koronawirusem wynoszący 750 mld euro oraz budżet UE na lata 2021-2027 w wysokości 1,074 bln euro.

"Państwa oszczędne"

Jedną z głównych osi sporu i przyczyn przeciągających się negocjacji na unijnym szczycie jest kwestia, jaka część funduszu odbudowy miałaby być realizowana w formie bezzwrotnych grantów, a jaka w formie pożyczek. "Grupa oszczędnych", do której należą Holandia, Austria, Dania, Szwecja i Finlandia, domaga się, by granty funkcjonowały na poziomie 350 miliardów euro. Pierwotna propozycja zakładała 500 mld euro, kolejna 400 mld, a najnowsza - 390 mld euro. Całkowita kwota funduszu odbudowy nie jest ustalona, ale może wynosić między 700 mld a 750 mld euro.

W trakcie negocjacji doszło do spięcia między prezydentem Francji Emmanuelem Macronem, który najdłużej bronił kwoty co najmniej 400 mld euro na granty, a "oszczędnymi". Według relacji źródeł, Macron miał powiedzieć, że Francja i Niemcy to najwięksi płatnicy do budżetu (pod względem kwot bezwzględnych) i to na tych dwóch krajach będzie spoczywała największa część kwot, z których będzie finansowany fundusz odbudowy. Francuski przywódca miał argumentować, że wysoka suma grantów jest nie tylko w interesie jego, czy kanclerz Niemiec Angeli Merkel, ale w interesie całej UE. Wyrzucał też "oszczędnym", że nie poszli na żadne ustępstwa.

Oś sporu

Skąd tak twarda postawa negocjacyjna grupy "państw oszczędnych"? - Cały spór można sprowadzić do jednego, głównego podziału. Ci, którzy najwięcej wpłacają do budżetu, chcą mieć jak największą kontrolę nad wydatkami. A tak zwane państwa "oszczędne", już piątka wraz z Holandią, Szwecją, Danią, Austrią i Finlandią, to kraje, które wpłacają najwięcej w przeliczeniu na liczbę mieszkańców - wyjaśnia korespondent TVN24 w Brukseli Maciej Sokołowski.

Jak dodał, "premierzy tych państw tłumaczą, że jedyne co robią, to dbają o pieniądze swoich podatników i ich obowiązkiem jest walka o to, bo to 'ich pieniądze' były dobrze wykorzystane".

Maciej Sokołowski zwraca uwagę, że jednocześnie kraje Beneluxu i kraje nordyckie wykorzystują argumenty związane z praworządnością, prawami człowieka - to wobec krajów Europy Środkowo-Wschodniej, oraz argumenty związane z marnowaniem środków unijnych i brakiem reform wobec państw południa Europy.

- Północ już nie ukrywa, że jest zniechęcona postawą Europy Wschodniej i zniecierpliwiona brakiem reform na Południu, nie mają już zaufania do państw z tych regionów, a ich obywatele wymagają raczej pilnowania budżetu, a nie okazywania solidarności. Dotyczy to zarówno funduszu odbudowy, kwestii praworządności, jak i klimatu - dodaje.

Kilka przyczyn

W rozmowie z TVN24 Biznes analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych Melchior Szczepanik podkreśla, że przyczyn niechęci Holandii i pozostałych państw "oszczędnych" do dużego funduszu odbudowy i grantów jest kilka.

- Najważniejsze są moim zdaniem kalkulacje finansowe. Państwa te obawiają się, że w ostatecznym rozrachunku będą musiały ponieść koszty tego przedsięwzięcia, które będą dla nich znacznie wyższe niż korzyści. KE co prawda zakłada, że dług zostanie spłacony z nowych podatków, ale jeśli państwa nie porozumieją się w tej kwestii, to spłata będzie dokonywana ze składek państw członkowskich i "piątka" obawia się, że koniec końców ich wkład może być znacznie wyższy niż to, co z funduszu otrzymają - komentuje.

- Poza tym Holandia nie jest wcale entuzjastyczna wobec proponowanego przez KE podatku cyfrowego i granicznego podatku węglowego. A jeśli nie będzie dużej sumy na granty, to i presja na przyjmowanie tych podatków będzie mniejsza - dodaje Szczepanik.

Ekspert podkreśla, że "rządy tych państw obawiają się, że stracą na tym politycznie, bo ich społeczeństwa są sceptyczne wobec pomocy bezzwrotnej". - Co prawda do wyborów w czterech państwach jeszcze daleko, ale na przykład w Holandii rząd koalicyjny ma bardzo słabą większość. Można sobie wyobrazić, że spory o granty doprowadzą do rozpadu koalicji, a (premier Holandii Mark- red.) Rutte traci stanowisko - wskazuje analityk. W Holandii wybory są za osiem miesięcy.

Szczepanik zaznacza, że grupa państw "oszczędnych" uważa, że jeśli państwa Południa dostaną bezzwrotne dotacje, to będą miały znacznie mniejszą motywację, by wydawać te pieniądze w sposób, który przyniesie najlepsze efekty, na przykład będą wspierać firmy, które jeszcze przed pandemią były w kiepskiej kondycji.

- Zgodnie z tym rozumowaniem, jeśli rządy państw Południa dostaną tylko pożyczki, to będą znacznie bardziej ostrożne i rozważne wydając te środki - wyjaśnia.

Ekspert zaznacza, że jeszcze przed kryzysem związanym z pandemią grupa państw "oszczędnych" uważały, że powinien być to budżet ograniczony i nastawiony przede wszystkim na dziedziny, które przynoszą największą wartość dodaną, np. wspólne badania naukowe i rozwój wysokich technologii.

Ekspert podaje, że wpłaty tych pięciu państw oszczędnych "to około 16 proc. składek państw członkowskich, rocznie około 14,5 mld euro (prawie tyle, ile składka Francji)". - Ich znaczenie polega przede wszystkim na tym, że otrzymują ze wspólnego budżetu mniej, niż do niego wpłacają (abstrahując oczywiście od pozabudżetowych korzyści z integracji, takich jak korzyści ze wspólnego rynku). Ich wpłaty umożliwiają więc istnienie polityk wspierających państwa biedniejsze, takich jak polityka spójności - wyjaśnia.

Według Melchiora Szczepanika "wygląda na to, że porozumienie jest blisko". - Suma przeznaczona na pomoc bezzwrotną będzie prawdopodobnie na poziomie 350-400 mld euro - przewiduje ekspert.

"Holandia wyrasta na lidera"

Z kolei prezes Centrum Stosunków Międzynarodowych dr Małgorzata Bonikowska na antenie TVN24 mówiła, że "Holandia wyrasta na lidera państw ostrożnych".

- Ja bym nie nazywała ich "skąpymi". Te kraje po prostu się boją, że będą odpowiadać za różne gospodarowanie środkami za strony innych państw i chcą patrzeć im na ręce. Oczywiście kraje takie jak Włochy czy Grecja nie chcą za bardzo poddawać się takiej weryfikacji - powiedziała.

Podobnego zdania jest Arkadiusz Stempin z Uniwersytetu we Fryburgu i Wyższej Szkoły Europejskiej.

- Nieprzypadkowo Holandia i Niemcy znajdują się po dwóch stronach powiedziałbym nawet Rowu Mariańskiego. Mamy do czynienia po raz pierwszy na szczytach europejskich z sytuacją, gdy Francja i Niemcy oferują całej Unii Europejskiej program i on upada, a na lidera drugiej strony wyrasta Holandia razem z krajami północy Europy - mówił na antenie TVN24.

Szanse na porozumienie

Niewykluczone, że najnowsza propozycja (390 mld euro na granty) uzyska ostatecznie akceptację na unijnym szczycie. Kanclerz Austrii Sebastian Kurz napisał na Twitterze, że trudne negocjacje właśnie dobiegły końca i jego kraj może być bardzo zadowolony z ich przebiegu.

Rozmawiając z reporterami w poniedziałek rano, Premier Holandii Mark Rutte powiedział, że przywódcy przez bardzo długi czas dyskutowali o "awaryjnym" mechanizmie, który pozwoliłby jakiemukolwiek krajowi UE spowolnić wypłatę z funduszu odbudowy poprzez zgłoszenie sprzeciwu na forum Rady Europejskiej lub Rady UE ds. finansowych, czyli spotkaniu ministrów finansów państw UE.

- Mamy obecnie bardzo dobry projekt tekstu dotyczący tego (mechanizmu), który, jak sądzę, powoli zyskuje konsensus - powiedział w Brukseli Rutte cytowany przez "Politico". - Jestem zadowolony, ponieważ był to dla nas kluczowy warunek (...), aby móc zbudować ten pomost między pożyczkami a dotacjami - dodał.

Beneficjenci i płatnicy netto unijnego budżetu (2018)PAP/Adam Ziemienowicz

Autorka/Autor:mp/dap

Źródło: TVN24 Biznes, PAP

Pozostałe wiadomości

Zwycięstwo Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w USA odbija się na rynkach. Rosną główne indeksy na Wall Street, a z pojedycznych spółek wyróżnia się kierowana przez Elona Muska Tesla. Zyskuje dolar, rośnie też kurs bitcoina. Wcześniej Musk i przedsiębiorcy z sektora kryptowalut poparli Trumpa w kampanii wyborczej.

Wall Street w górę. Inwestorzy rzucili się na akcje Tesli

Wall Street w górę. Inwestorzy rzucili się na akcje Tesli

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl, PAP

Rada Polityki Pieniężnej utrzymała stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie - podał w komunikacie bank centralny. RPP ostatni raz obniżyła stopy procentowe w październiku 2023 roku. 

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Główny Inspektorat Sanitarny opublikował ostrzeżenie dotyczące partii mąki żytniej razowej. "Może stwarzać ryzyko dla zdrowia konsumentów" - napisano w komunikacie.

Mąka wycofana ze sklepów. Ostrzeżenie

Mąka wycofana ze sklepów. Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Maciej Świrski dopuścił się "bezczynności w zakresie przekazywania środków z opłat abonamentowych na realizację misji publicznej". Sąd zobowiązał szefa KRRiT do przekazania środków na rzecz Polskiego Radia i Radia Lublin. Oba wyroki są nieprawomocne.

Decyzja sądu w sprawie pieniędzy z abonamentu

Decyzja sądu w sprawie pieniędzy z abonamentu

Źródło:
PAP

Rada Polityki Pieniężnej po raz kolejny utrzymała stopy procentowe na dotychczasowym poziomie. Jednak, jak wynika z danych zebranych przez Jarosława Sadowskiego z serwisu Rankomat, oprocentowanie stałe dla nowych kredytów hipotecznych znacząco wzrosło.

Stopy bez zmian, kredyty drożeją

Stopy bez zmian, kredyty drożeją

Źródło:
tvn24.pl/ rankomat

Rada Polityki Pieniężnej jeszcze przez kilka miesięcy nie zmieni stóp procentowych - ocenili na swoim koncie na portalu X analitycy Pekao. "Pierwsze obniżki będą dopiero w drugim kwartale 2025 roku, wraz ze spadkiem inflacji" - dodali analitycy Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Z kolei Mariusz Zielonka z Lewiatana ocenił, że "wybory w USA nie powinny przejść bez echa w Radzie".

Kiedy zmiana stóp procentowych? Komentarze

Kiedy zmiana stóp procentowych? Komentarze

Źródło:
tvn24.pl, PAP

W trakcie kampanii prezydenckiej Donald Trump przedstawiał się jako zwolennik kryptowalut. CNBC przypomina, że były prezydent złożył wiele obietnic wobec inwestorów i firm zarabiających na handlu bitcoinem czy etherem. Nic dziwnego, że ponowne zwycięstwoTrumpa wywołało entuzjazm na rynku.

Trump i rekord bitcoina. Oto powody

Trump i rekord bitcoina. Oto powody

Źródło:
CNBC

- Zwycięstwo Donalda Trumpa to potencjalnie wolniejsze tempo obniżek stóp procentowych przez amerykańską Rezerwę Federalną i w konsekwencji mniejsze cięcia ze strony Rady Polityki Pieniężnej - ocenił główny ekonomista Velo Banku Piotr Arak.

Zwycięstwo Trumpa może wpłynąć na polskich kredytobiorców

Zwycięstwo Trumpa może wpłynąć na polskich kredytobiorców

Źródło:
tvn24.pl

Polska podpisze z Japonią porozumienie dotyczące szeroko rozumianej współpracy w zakresie energetyki jądrowej - poinformowało Ministerstwo Przemysłu. "Nie oznacza ono zawarcia umów związanych z budową drugiej elektrowni jądrowej" - dodano.

Ministerstwo zabiera głos w sprawie umowy z Japonią

Ministerstwo zabiera głos w sprawie umowy z Japonią

Źródło:
PAP

W maju mediana wynagrodzeń w gospodarce narodowej wyniosła 6480,52 zł - przekazał Główny Urząd Statystyczny w nowym badaniu. To o 19 procent procent mniej w porównaniu do przeciętnego wynagrodzenia brutto.

Tyle naprawdę zarabiają Polacy. Raport GUS

Tyle naprawdę zarabiają Polacy. Raport GUS

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Potwierdzamy otrzymanie od firmy Leapmotor informacji o wstrzymaniu ich inwestycji w naszym kraju - przekazała redakcji biznesowej tvn24.pl Polska Agencja Inwestycji i Handlu. Chiński producent elektryków tłumaczy, że ta informacja wynika z decyzji chińskiego Ministerstwa Gospodarki. Od 30 października obowiązuje unijne rozporządzenie dotyczące ceł na samochody elektryczne z Państwa Środka.

Chiński producent aut wstrzymuje inwestycje w Polsce

Chiński producent aut wstrzymuje inwestycje w Polsce

Źródło:
PAIH, tvn24.pl, PAP

System rozliczeniowy Elixir, obsługujący przelewy międzybankowe w złotych, w najbliższy poniedziałek (11 listopada) będzie miał przerwę w standardowym funkcjonowaniu - poinformowała Krajowa Izba Rozliczeniowa. Przelewy, które zlecimy w piątek, 8 listopada, o godzinie 16, trafią na konta odbiorców w kolejnym dniu roboczym, czyli we wtorek (12 listopada) - wyjaśniono.

Na przelew trzeba będzie poczekać dłużej

Na przelew trzeba będzie poczekać dłużej

Źródło:
tvn24.pl

W Katowicach odnotowano w październiku 50 procentowy spadek sprzedaży mieszkań w ujęciu rocznym, największy spośród siedmiu głównych ośrodków - wynika z danych Otodom Analytics. Najmniej sprzedaż spadła w Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu, gdzie nabywców znalazło o 20-25 procent mniej lokali.

Duże spadki na rynku mieszkaniowym

Duże spadki na rynku mieszkaniowym

Źródło:
PAP

Aż 4,7 tysiąca osób, zatrudnionych w europejskich zakładach niemieckiego producenta maszyn i części samochodowych Schaeffler, straci pracę wskutek zwolnień lub przesunięć etatów w obrębie firmy. Do tak radykalnych cięć skłoniły firmę rozczarowujące wyniki finansowe. Zysk operacyjny firmy spadł niemal o połowę w trzecim kwartale.

Ogromne zwolnienia u niemieckiego producenta

Ogromne zwolnienia u niemieckiego producenta

Źródło:
Reuters

Nie dajmy się oszukać cyberprzestępcom. Co drugi Polak co najmniej raz otrzymał wiadomość od osoby podszywającej się pod znajomego, członka rodziny lub fałszywego funkcjonariusza, a niemal co piąty padł ofiarą kradzieży wrażliwych danych lub pieniędzy. Materiał programu "Polska i Świat".

Co drugi Polak otrzymał taką wiadomość. Ten rok może być najgorszy w historii

Co drugi Polak otrzymał taką wiadomość. Ten rok może być najgorszy w historii

Źródło:
tvn24.pl

Grupa Mulliez, do której należy sieć sklepów wielkopowierzchniowych Auchan, przedstawiła we wtorek przedstawicielom pracowników proponowany plan zwolnień, który obejmuje łącznie 2389 miejsc pracy we Francji. Spółka uzasadniła swoje plany problemami finansowymi - poinformowała agencja AFP.

Auchan przedstawił plan likwidacji prawie 2400 miejsc pracy

Auchan przedstawił plan likwidacji prawie 2400 miejsc pracy

Źródło:
PAP

Podniesienie kwoty świadczenia z funduszu alimentacyjnego z 500 do 1000 złotych miesięcznie zakłada projekt nowelizacji ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, który we wtorek przyjęła Rady Ministrów. Wypłata świadczeń ma nastąpić z wyrównaniem od 1 października 2024 roku.

Kwota świadczenia ma wzrosnąć o 100 procent. Rząd przyjął projekt

Kwota świadczenia ma wzrosnąć o 100 procent. Rząd przyjął projekt

Źródło:
PAP

Recepty na bezpłatne leki dla dzieci i seniorów będą mogli wystawić wszyscy uprawnieni lekarze niezależnie od kontraktu z NFZ - zakłada projekt nowelizacji ustawy, który we wtorek przyjął rząd. Ponadto - zgodnie z regulacją - farmaceuci będą mogli wystawiać refundowane recepty na szczepionki.

Zmiany w wystawianiu recept. Zielone światło z rządu

Zmiany w wystawianiu recept. Zielone światło z rządu

Źródło:
PAP

Rząd przyjął we wtorek projekt nowelizacji ustawy - Prawo lotnicze. Projekt zakłada między innymi wprowadzenie trzech kategorii operacji wykonywanych dronami oraz możliwość wyznaczania w przestrzeni powietrznej stref geograficznych ograniczających lub wykluczających takie loty.

Latanie dronami po nowemu. Trzy kategorie operacji

Latanie dronami po nowemu. Trzy kategorie operacji

Źródło:
PAP