Małe reaktory składane jak z klocków. "One wciąż są jedynie na deskach kreślarskich"

Źródło:
TVN24 Biznes
Małe reaktory jądrowe w Polsce. Szef Orlenu podał wstępne lokalizacje
Małe reaktory jądrowe w Polsce. Szef Orlenu podał wstępne lokalizacjeTVN24
wideo 2/4
Małe reaktory jądrowe w Polsce. Szef Orlenu podał wstępne lokalizacjeTVN24

Typ reaktora, o którym mówi Orlen, jest w fazie licencjonowania. Nie jest to gotowy produkt, który możemy kupić i od razu postawić - wyjaśnił w rozmowie z TVN24 Biznes Rafał Zasuń z portalu Wysokienapięcie, odnosząc się do siedmiu wstępnych lokalizacji reaktorów BWRX-300 w Polsce. Jego zdaniem rynek obrócił swoje nadzieje w kierunku małych jednostek, ponieważ pomimo że są droższe, to nie mają wielu wad dużego reaktora.

Daniel Obajtek, prezes PKN Orlen, przekazał podczas konferencji w tym tygodniu listę siedmiu wstępnych lokalizacji, w których spółka Orlen Synthos Green Energy mogłaby zbudować reaktory BWRX-300 projektu GE Hitachi. Wytypowane miejsca mają być poddane co najmniej dwuletnim badaniom. Podano 7 lokalizacji, między innymi to Ostrołęka, Włocławek i okolice Warszawy.

- Dokonaliśmy wstępnych badań, ale potrzebne przez dwa lata będą badania geofizyczne i dialog społeczny - powiedział Obajtek na konferencji prasowej.

Duży reaktor produkuje prąd, mały również ciepło

Rafał Zasuń z portalu Wysokienapięcie wskazał na jedną wadę SMR (Small Modular Reactors), czyli małych reaktorów modułowych. - Wada jest taka, że ich jeszcze nie ma. One wciąż są (jedynie) na deskach kreślarskich. Reaktor, o którym mówi Orlen, jest w fazie licencjonowania. Nie jest to gotowy produkt, który możemy kupić i od razu postawić - wyjaśnił w rozmowie z TVN24 Biznes.

Na pytanie, czym jest mały modułowy reaktor, odpowiedział, że teoretycznie niczym nie różni się od dużego rektora poza tym, że jego produkcja przebiega w jednym miejscu, modułowo i później na miejscu składa się go jak z klocków. - Co oczywiście bardzo upraszcza montaż. To powoduje, że budowa trwa o wiele krócej. One są też dużo prostsze w budowie, zajmują mniej miejsca - stwierdził. 

Zauważył, że do tej pory modułowe reaktory nie były wdrażane ze względu na finalną cenę. 

- Jak policzono koszty, w przeliczeniu na megamoce, budowy małych reaktorów, to się okazało, że one są mimo wszystko droższe niż te duże. Później jednak okazało się, że budowa tych dużych reaktorów nie idzie zgodnie z planem, na przykład w Finlandii, we Francji czy w Stanach Zjednoczonych. One zaczęły się ślimaczyć. W Finlandii ten czas był dłuższy o 15 lat, we Francji reaktor miał być oddany w 2012 roku, a jest budowany do dziś. Budżet przekroczono pięciokrotnie. To samo jest w Stanach Zjednoczonych. Jest już po terminie ponad 10 lat, a budżet wzrósł trzykrotnie - wyliczał.

Czytaj też: Uruchomiono największy reaktor atomowy w Europie. "Historyczny dzień"

Luka kompetencyjna na rynku

W jego ocenie powodem takiej sytuacji jest luka kompetencyjna. - Reaktorów praktycznie nie budowano w latach 90. Energii na świecie było dosyć, spadł popyt na energię elektryczną. W latach dwutysięcznych wrócono do ich budowy, ale zwiększono kryteria bezpieczeństwa, przez to inwestycja stała się bardziej skomplikowana. Ludzie, którzy budowali reaktory w latach 70., poszli na emeryturę. Ci nowi nie umieli skończyć ich w terminie i w budżecie. Reaktory buduje się długo, każda zmiana powoduje wzrost kosztów - tłumaczył.

Te powody sprawiły, że "rynek obrócił swoje nadzieje w kierunku małych reaktorów, bo pomimo że są droższe, to nie mają wad dużego reaktora".

- Buduje się je krócej, łatwiej zaplanować budżet, a poza tym mają tę kolosalną zaletę, że mogą produkować ciepło, parę technologiczną. Duży reaktor produkuje tylko prąd. Mały reaktor, jeśli się go postawi w przy fabryce, która potrzebuje pary technologicznej, może produkować również ciepło. Może też dostarczać ciepło do sieci ciepłowniczej w Warszawie czy Krakowie - wskazał. 

Wyjaśnił, że dużo mniejsze reaktory Rosjanie stosują na Arktyce przy złożach minerałów. - Chodzi o reaktory 5, 10 megawatowe. To jest jednak inny przypadek, bo u nas mówimy o eksploatacji na długie lata - zaznaczył.

Duże reaktory budzą więcej wątpliwości

Zdaniem Rafała Zasunia większość firm, które budowały duże reaktory, dzisiaj inwestuje w małe. - Dlatego, że duże reaktory budzą więcej wątpliwości na przykład ze względu na pieniądze, które trzeba wyłożyć i zaryzykować, bo każde opóźnienie, wzrost cen stali czy cementu powoduje gigantyczne trudności - wskazał. 

Przypomniał, że w lat 60. czy 70. reaktory budowało państwo, biorąc odpowiedzialność w dużej mierze za planowanie, zakup materiałów i surowców potrzebnych do tych reaktorów. To, co powstaje dzisiaj, dzieje się w bardziej rynkowych warunkach. 

- Kiedy Francja budowała reaktory w latach 90., to nie było rynku energii i Francuzi mogli przerzucić na podatników i na konsumentów koszt budowy tych elektrowni. Dzisiaj mamy rynek energii, przerzucenie kosztu budowy elektrowni jądrowej czy to na podatnika czy na konsumentów takie proste nie jest - zauważył. 

Wskazał jednocześnie, że zaletą małych modułowych reaktorów jest to, że wydatki można rozłożyć na kilka lat. - Najpierw się buduje jeden moduł, który kosztuje półtora miliarda euro, a nie tak jak ten duży, gdzie koszt to 50 miliardów euro - podał.

Małe reaktory modułowe w Polsce PAP/Maciej Zieliński

Kiedy w Polsce pojawią się małe reaktory?

Rafał Zasuń zwraca uwagę, że teraz jest pytanie, czy SMR-y się pojawią na rynku i czy udowodnią, że działają. - Jeśli tak, to nie mam wątpliwości, że zawojują rynek i wyprą duże elektrownie. Pod warunkiem, że się pojawią - stwierdził.

- A ciągle ich nie ma. Dlatego to, co robią Kanadyjczycy, którzy są najbardziej zaawansowani w licencjonowaniu modułowych reaktorów, to jest rozpoznanie bojem - dodał.

Według Zasunia, jeśli Kandyjczycy osiągną sukces, a mają największe doświadczenie w eksploatacji reaktorów jądrowych, to to znaczy, że innym krajom też może się udać.

Szef Orlenu Daniel Obajtek informował, że pierwszy blok SMR mógłby zostać uruchomiony w Polsce w 2029 roku.

- Nie przywiązywałbym się do tych dat w Polsce, bo decydujące będzie to, co się stanie w Kanadzie. Jeżeli Kanada odpali w 2028 roku swój reaktor, to nie będzie przeszkód, żeby budować go w Polsce. Jak to się nie uda, to projekt się wywali. Nie wyobrażam sobie, że nie będzie reaktorów w Kanadzie, a będą w Polsce. To nie wchodzi w grę - stwierdził Rafał Zasuń.

Czytaj wiecej: "Pewność dostaw energii jest zagrożona"

Autorka/Autor:jr/dap

Źródło: TVN24 Biznes

Pozostałe wiadomości

Komisja Europejska ma monitorować ceny po przystąpieniu Bułgarii do strefy euro - zapowiedział unijny komisarz gospodarki Valdis Dombrovskis. Ministrowie finansów państw UE zgodzili się na przystąpienie Bułgarii do strefy euro.

Wzrost cen przez euro. Bruksela ma się przyjrzeć

Wzrost cen przez euro. Bruksela ma się przyjrzeć

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana, a kumulacja rośnie do 60 milionów złotych. W Polsce odnotowano wygraną trzeciego stopnia w wysokości około miliona złotych. Oto liczby, które wylosowano 20 czerwca 2025 roku.

Duża wygrana w Eurojackpot w Polsce

Duża wygrana w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Ministrowie finansów państw członkowskich Unii Europejskiej zgodzili się na przystąpienie Bułgarii do strefy euro 1 stycznia 2026 roku. Bułgaria będzie 21. unijnym krajem w eurolandzie.

Przyjęcie euro. Jest decyzja ministrów

Przyjęcie euro. Jest decyzja ministrów

Źródło:
PAP

Polska znalazła się wśród 14 sygnatariuszy porozumienia mającego na celu podjęcie skoordynowanych działań przeciwko rosyjskiej "flocie cieni". Za jej pomocą Rosja obchodzi sankcje międzynarodowe.

Walka z "flotą cieni". 14 państw się zobowiązało

Walka z "flotą cieni". 14 państw się zobowiązało

Źródło:
PAP

- Teraz, w ślad za najnowszą narracją prezesa NBP rynek przestaje wierzyć w lipiec. W sierpniu decyzji RPP nie mamy, więc zakłady idą dopiero o wrzesień - powiedział Mateusz Sutowicz, ekonomista ING Banku Śląskiego, opisując sytuację na rynku. Jeśli chodzi o waluty, to złoty lekko umacnia się do euro, co wspiera lepszy sentyment globalny.

Co ze stopami procentowymi? "Rynek przestaje wierzyć"

Co ze stopami procentowymi? "Rynek przestaje wierzyć"

Źródło:
PAP

Polska wraz z Estonią, Litwą i Łotwą, a także konsorcjum prywatnych przedsiębiorców oraz instytutów badawczych, złożyła do Komisji Europejskiej wniosek dotyczący budowy GigaFabryki Sztucznej Inteligencji - podał resort cyfryzacji. Projekt ma kosztować trzy miliardy euro.

Wiceminister o "przełomowej inwestycji". "Wspólnie z Litwą, Łotwą i Estonią"

Wiceminister o "przełomowej inwestycji". "Wspólnie z Litwą, Łotwą i Estonią"

Źródło:
PAP

Kwestia sztucznej inteligencji (AI) wymaga głębokiej refleksji etycznej - uważa papież Leon XIV. Przestrzega też przed możliwymi konsekwencjami tej technologii dla rozwoju dzieci i młodzieży.

Papież Leon o sztucznej inteligencji

Papież Leon o sztucznej inteligencji

Źródło:
PAP

TSUE wypowiedział się jednoznacznie za tym, że banki nie mogą występować o zwrot kwoty faktycznie wypłaconego kredytu, gdy konsument już go spłacił. Eksperci w rozmowach z tvn24.pl mówią zgodnie: to dobry sygnał dla konsumentów. - Bank będzie mógł po tym wyroku występować tylko o uregulowanie różnicy, czyli zwrot kapitału, który jeszcze pozostał do spłaty - komentuje czwartkowy wyrok adwokat Anna Wolna-Sroka z kancelarii Czabański Wolna-Sroka.

Co wyrok TSUE oznacza dla frankowiczów? Eksperci odpowiadają

Co wyrok TSUE oznacza dla frankowiczów? Eksperci odpowiadają

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Ministrowie finansów krajów Unii Europejskiej zaakceptowali zmiany w polskim Krajowym Planie Odbudowy (KPO). Chodzi o utworzenie Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności o wartości prawie 26 miliardów złotych. Otwiera to drogę do wypłaty trzeciej transzy środków z KPO dla Polski.

Zmiany w polskim KPO. Szefowie resortów zdecydowali

Zmiany w polskim KPO. Szefowie resortów zdecydowali

Źródło:
PAP

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad podsumowuje pierwsze półrocze. Drogowcy planują ogłosić w tym roku przetargi na co najmniej 330 km dróg o szacunkowej wartość 13,5 mld zł. GDDKiA poinformowała, że w tym roku w Polsce przybędzie ponad 400 km nowych dróg.

Ponad 400 kilometrów nowych dróg w tym roku

Ponad 400 kilometrów nowych dróg w tym roku

Źródło:
PAP

W ubiegłym roku blisko dwa miliony podatników znalazło się w drugim progu podatkowym. - Wszelkie progi, czy to w składkach emerytalnych, czy w podatkach, powodują również niepożądane działania na rynku pracy, czego jednym z przykładów jest tak zwany arbitraż, czyli uciekanie z etatu na działalność gospodarczą - komentuje w rozmowie z TVN24+ doktor Sławomir Dudek, ekonomista, prezes i założyciel Instytutu Finansów Publicznych.

Blisko dwa miliony Polaków przekroczyło próg. "Wypchnęli nas na klif"

Blisko dwa miliony Polaków przekroczyło próg. "Wypchnęli nas na klif"

Źródło:
TVN24+

Polska branża samochodowa ma problemy. Produkcja spada, a zaległe zobowiązania firm z branży motoryzacyjnej gwałtownie rosną. Na koniec kwietnia 2025 wyniosły ponad 309 mln zł - wynika z raportu BIG InfoMonitora i BIK. Zadłużenie firm produkujących części motoryzacyjne zwiększyło się w ciągu roku z 18 do 280 milionów złotych, tj. o 1400 proc.

"Kondycja branży budzi niepokój". Zadłużenie rośnie w błyskawicznym tempie

"Kondycja branży budzi niepokój". Zadłużenie rośnie w błyskawicznym tempie

Źródło:
PAP

Każdy Austriak, który będzie chciał zarejestrować psa, a nie miał wcześniej zwierzęcia, będzie musiał przejść szkolenie. W ciągu czterech godzin dowiedzą się między innymi więcej o podstawach sprawowania opieki nad czworonogiem. Pomysł został już przetestowany z powodzeniem w Wiedniu, gdzie w szkoleniu dotąd wzięło udział ponad 20 tys. osób.

W tym kraju wprowadzono obowiązkowe kursy dla przyszłych właścicieli psów

W tym kraju wprowadzono obowiązkowe kursy dla przyszłych właścicieli psów

Źródło:
PAP

Bruksela wyklucza chińskich producentów sprzętu medycznego. W piątek Komisja Europejska ogłosiła, że zostaną wykluczeni z unijnych zamówień publicznych przekraczających wartość 5 mln euro. Ma to być odpowiedź na ograniczenia, jakie spotykają europejskie firmy na tamtejszym rynku.

"Nie" dla chińskiego sprzętu medycznego

"Nie" dla chińskiego sprzętu medycznego

Źródło:
PAP

Znane osoby w reklamie to żadna nowość. Co jednak, gdy znana osoba "poleca" produkt, o istnieniu którego nie ma pojęcia? To jest możliwe dzięki technologii "klonowania mowy". Zagrożeni są nie tylko celebryci czy osoby, które skuszą się na promowane produkty. "Sklonowany głos" może być też wykorzystywany do wyłudzeń przez telefon metodą "na wnuczka".

Ukradli jej głos i wykorzystali go w reklamie. "To kwestia paru kliknięć"

Ukradli jej głos i wykorzystali go w reklamie. "To kwestia paru kliknięć"

Źródło:
tvn24.pl

Trwa długi weekend czerwcowy, związany ze świętem Bożego Ciała. W tym czasie duża część Polaków biorąc jeden dzień urlopu (piątek), ma wolne aż cztery dni. Sprawdziliśmy, jak w tym czasie pracują sklepy.

Zakupy w długi weekend czerwcowy. Jak pracują sklepy

Zakupy w długi weekend czerwcowy. Jak pracują sklepy

Źródło:
tvn24.pl

Polska znalazła się na podium wśród trzech najtańszych krajów Unii Europejskiej pod względem wydatków gospodarstw domowych w 2024 roku - wynika z obliczeń Eurostatu. Najdrożej jest w Danii.

Polska jednym z najtańszych krajów UE

Polska jednym z najtańszych krajów UE

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Czy wiesz, że w Polsce możesz posługiwać się elektronicznymi dokumentami, ale jadąc za granicę, musisz mieć ich papierowe odpowiedniki? Że wystarczy prosta polisa za kilkadziesiąt złotych, aby uniknąć horrendalnych kosztów leczenia? Podpowiadamy, jak uniknąć przykrych niespodzianek podczas urlopu.

Jak przygotować się do zagranicznych wakacji. Lista

Jak przygotować się do zagranicznych wakacji. Lista

Źródło:
TVN24+

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł w czwartek, że polski zakaz reklamy aptek, punktów aptecznych i ich działalności jest niezgodny z prawem UE. Skargę przeciwko Polsce złożyła w tej sprawie Komisja Europejska w 2024 roku. Przepisy w Polsce w ocenie TSUE mają naruszać swobodę przedsiębiorczości i świadczenia usług.

Polska łamie unijne prawo. Chodzi o apteki

Polska łamie unijne prawo. Chodzi o apteki

Źródło:
PAP