Umowa o współpracy jako nienazwana umowa cywilnoprawna – co to jest? Jak ją wypowiedzieć?

● Umowa o współpracy to nienazwana umowa, która zawierana jest w oparciu o zasadę swobody umów.  ● Umową o współpracy strony deklarują działania dla osiągnięcia wspólnego celu. ● Umowa o współpracy powinna zawierać choćby podstawowe elementy, należy jednak pamiętać, że warto szczegółowo określić jej warunki, aby uniknąć niejasności w trakcie jej trwania.  ● Szczególną postacią umowy o współpracy jest umowa o współpracy partnerskiej. 

Umowa o współpracy, nazywana także umową ramową o współpracy, to umowa, której strony deklarują podjęcie działania dla osiągnięcia wspólnego celu. Umowa ta zaliczana jest do tzw. umów nienazwanych. Oznacza to, że nie została ona w sposób szczegółowy uregulowana w Kodeksie cywilnym czy innych ustawach. Umowę o współpracy można zaliczyć do umów zobowiązujących, czyli takich, w których jedna ze stron może żądać od drugiej określonego działania. Co więcej, wskazuje się, że jest to umowa dwustronnie zobowiązująca, tzn. obie strony są uprawnione do żądania spełnienia świadczenia i jednocześnie zobowiązane do spełnienia innego.

Umowa o współpracy zawierana jest w oparciu o obowiązującą w polskim porządku prawnym zasadę swobody umów. Zgodnie z art. 353¹ Kodeksu cywilnego strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania. Jedyny warunek, który stawiany jest przez ustawodawcę, dotyczy tego, aby treść powstałego stosunku prawnego lub cel nie sprzeciwiały się jego właściwości, ustawie i zasadom współżycia społecznego. 

Umowa o współpracy, mimo że jest umową nieuregulowaną szczegółowo w Kodeksie cywilnym, powinna zawierać elementy, które pozwolą jasno stwierdzić powstanie zobowiązania. Jak napisać umowę o współpracy? Należy określić w niej m.in.:

– datę i miejsce zawarcia umowy o współpracy, – strony umowy ze wskazaniem, czy umowa o współpracy zawierana jest z osobą fizyczną, czy też z przedsiębiorcą – wówczas konieczne jest określenie osób reprezentujących i podstawy umocowania, – przedmiot umowy, czyli jasne i jednoznaczne określenie, do czego zobowiązują się strony podpisujące umowę, – czas trwania umowy, który w przypadku umowy współpracy może być określony lub nieokreślony, – sposób i termin wypowiedzenia lub rozwiązania umowy, – wynagrodzenie i sposób płatności, – zasady postępowania w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań.

Warto podkreślić, że im bardziej szczegółowo określone zostaną warunki umowy o współpracy, tym mniejsze ryzyko niejasności i sporów w trakcie jej wykonywania.

Ustawodawca nie określił szczególnych warunków wypowiedzenia umowy o współpracy, dlatego warto doprecyzować je w umowie. Co do zasady wypowiedzenie umowy to jednostronna czynność prawna, której skutkiem jest rozwiązanie umowy. Powinna ona zostać dokonana w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Dla skuteczności wypowiedzenia umowy o współpracy należy doręczyć je drugiej stronie umowy.

Szczególną postacią umowy o współpracy jest umowa o współpracy partnerskiej. Jej stronami są przedsiębiorstwa, a także podmioty publiczne, podmiot publiczny z prywatnym lub strony spółki partnerskiej. Przedmiotem umowy o współpracy partnerskiej jest realizacja określonego wspólnego celu.

W praktyce stroną umowy o współpracy często jest osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą. Jest to rozwiązanie, w ramach którego umowa o współpracy podpisywana jest zamiast umowy o pracę. W takiej sytuacji nie mają zastosowania przepisy Kodeksu pracy, praca świadczona jest bowiem w oparciu o umowę cywilnoprawną. Pociąga to za sobą szereg konsekwencji. W szczególności wskazać należy, że samozatrudniony nie posiada statusu pracownika, składki odprowadza on samodzielnie, nie przysługuje mu również urlop wypoczynkowy w wymiarze określonym w Kodeksie pracy.