Kiedy zaczyna się cisza wyborcza? Czego nie wolno

W niedzielę 18 maja odbędzie się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Tego dnia od 7:00 do 21:00 otwarte będą lokale wyborcze. Wcześniej, bo w nocy z piątku na sobotę, dokładnie o godz. 24:00, zakończy się kampania wyborcza i tym samym rozpocznie się cisza wyborcza. Potrwa ona aż do zakończenia głosowania w niedzielę o 21:00, o ile żadna z obwodowych komisji wyborczych nie zdecyduje o jego przedłużeniu.

W trakcie ciszy wyborczej zabronione jest prowadzenie agitacji wyborczej. Według Kodeksu wyborczego "agitacją wyborczą jest publiczne nakłanianie lub zachęcanie do głosowania w określony sposób, w tym w szczególności do głosowania na kandydata określonego komitetu wyborczego". W najbliższy weekend nie wolno więc m.in. organizować zgromadzeń, pochodów, manifestacji, wygłaszać przemówień i rozpowszechniać materiałów wyborczych. Nie wolno też eksponować w lokalu wyborczym symboli, napisów i znaków kojarzonych z danymi kandydatami i komitetami wyborczymi. Można za to zachęcać do udziału w samym głosowaniu, nie wskazując, na kogo głos powinien być oddany.

Aż do zakończenia głosowania w niedzielę nie wolno też podawać do wiadomości publicznej wyników sondaży "dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych i wyników wyborów oraz wyników sondaży wyborczych przeprowadzanych w dniu głosowania". Można jednak podawać informacje na temat wyborczej frekwencji. Te Państwowa Komisja Wyborcza podaje w niedzielę dwukrotnie - o 12:00 i o 17:00.

Cisza wyborcza obowiązuje również w internecie, gdzie dotyczy publikacji nowych materiałów. Tych stworzonych wcześniej nie trzeba usuwać, ale nie można wprowadzać do nich modyfikacji. Podobnie jest w przypadku rozwieszonych wcześniej reklam czy banerów - nie trzeba ich zdejmować. Zabroniona jest jednak jazda pojazdami oklejonymi plakatami wyborczymi.

Według informacji podanych na stronie PKW, naruszenie zakazu prowadzenia agitacji jest wykroczeniem, a naruszenie zakazu publikowania sondaży - przestępstwem. Zgodnie z art. 498 Kodeksu wyborczego, "kto, w związku z wyborami, w okresie od zakończenia kampanii wyborczej aż do zakończenia głosowania prowadzi agitację wyborczą - podlega karze grzywny". Art. 500 wskazuje z kolei, że ten, kto w tym okresie poda do publicznej wiadomości wyniki sondaży wyborczych, podlega grzywnie od 500 tys. zł do 1 mln zł.

Cisza wyborcza może zostać wydłużona, jeśli dojdzie do sytuacji nadzwyczajnej. Musiałoby być to wydarzenie, które realnie uniemożliwia głosowanie - np. katastrofa budowlana w budynku, w którym znajduje się lokal wyborczy. Takim wydarzeniem nie będą jednak okoliczności techniczno-organizacyjne. O przyczynach uzasadniających zarządzenie przerwy w głosowaniu, jego przedłużenie lub odroczenie komisja powiadamia okręgową komisję wyborczą i za jej zgodą podejmuje stosowną uchwałę.