Referenda w sprawie aborcji. Tak głosowali Amerykanie

Aborcja była jednym z głównych tematów tegorocznej kampanii wyborczej w USA, ze względu na zniesienie przez Sąd Najwyższy - dzięki głosom konserwatywnych sędziów nominowanych przez Donalda Trumpa - powszechnego prawa do aborcji.

CNN: Donald Trump prezydentem USA. Czytaj relację

Kamala Harris zarzucała republikanom, że chcą wprowadzić federalny zakaz aborcji i obiecywała podpisać ustawę przywracającą stan poprzedni.

Tymczasem Trump podczas kampanii złagodził nieco swoje stanowisko w tej kwestii. Choć opowiadał się za utrzymaniem obecnego stanu - a więc pozostawieniem sprawy aborcji w gestii poszczególnych stanów - to przyznał, że niektóre stanowe restrykcje idą za daleko.

Przeprowadzone równolegle z wyborami prezydenckimi referenda aborcyjne były efektem decyzji Sądu Najwyższego USA z 2022 roku, który uchylił wyrok w sprawie Roe vs Wade, czyli wyrok z 1973 roku, który uznał aborcję w USA za legalną przez cały okres ciąży, pozwalając jednak stanom na wprowadzenie regulacji ograniczających możliwość aborcji w drugim i trzecim trymestrze.

Projekty poprawek do stanowych konstytucji nie były wszędzie takie same. W niektórym miejscach miały stanowić gwarancję już obowiązującego prawa, w innych zakładały liberalizację restrykcyjnych przepisów. Oto, jak głosowali wyborcy w poszczególnych stanach.

Obecnie aborcja w Arizonie jest legalna do 15. tygodnia ciąży. We wtorek wyborcy decydowali, czy zezwolić na aborcję do momentu osiągnięcia przez płód zdolności do przeżycia pozaustrojowego, co zazwyczaj uważa się za około 24. tydzień ciąży. Projekt poprawki do konstytucji stanowej zakłada również możliwość aborcji po tym terminie, jeśli byłoby to konieczne w celu ochrony życia i zdrowia matki. Aby uchwała została przyjęta, potrzeba było ponad 50 proc. głosów.

W referendum mieszkańcy stanu, który był jednym z kluczowych pól bitwy w wyborach prezydenckich, opowiedzieli się za przyjęciem poprawki.

W Kolorado aborcja jest dozwolona bez ograniczeń. Poprawka 79. do konstytucji stanu ma na celu utrwalenie tego prawa i uchylenie obecnej poprawki konstytucyjnej, która uniemożliwia wykorzystywanie funduszy stanowych na pokrycie kosztów aborcji. Do jej uchwalenia wymagane było co najmniej 55 proc. głosów.

Mieszkańcy stanu zagłosowali za przyjęciem poprawki.

Obowiązujące obecnie prawo na Florydzie zabrania aborcji po sześciu tygodniach, chyba że spełniony jest jeden z warunków: dwóch lekarzy stwierdza, że aborcja jest konieczna w celu ochrony życia matki; przedstawione zostaje zaświadczenie lekarskie o nagłym wypadku medycznym; dwóch lekarzy zaświadcza, że płód ma śmiertelną wadę w drugim trymestrze; ciąża jest wynikiem gwałtu, kazirodztwa lub handlu ludźmi (w takim przypadku zabieg jest dozwolony do 15. tygodnia).

Projekt uchwały zakładał prawo do aborcji do czasu osiągnięcia przez płód zdolności do przeżycia pozaustrojowego (ok. 24. tydzień ciąży). Do jej przyjęcia potrzebnych było co najmniej 60 proc. głosów.

Mieszkańcy Florydy opowiedzieli się jednak przeciw liberalizacji prawa aborcyjnego.

W Maryland obecnie nie ma ograniczeń dotyczących aborcji. Do tego, by prawo do aborcji zostało wpisane do konstytucji stanowej, potrzeba było ponad 50 proc. głosów.

Mieszkańcy stanu opowiedzieli się w referendum za poprawką cementującą w stanowym prawie "prawo jednostek do wolności reprodukcyjnej".

W Missouri do tej pory aborcja była zakazana, z wyjątkiem nagłych wypadków medycznych, bez wyjątku gwałtu lub kazirodztwa. Poprawka 3. do konstytucji miałaby zezwolić na aborcję do momentu osiągnięcia przez płód zdolności do życia pozaustrojowego, czyli do ok. 24. tygodnia ciąży. Do zatwierdzenia wymagane było ponad 50 proc. głosów.

We wtorkowym referendum mieszkańcy stanu opowiedzieli się za poprawką.

W Montanie aborcja jest legalna. Projekt zmiany prawa aborcyjnego w tym stanie ma na celu zapisanie w konstytucji stanu prawa do aborcji do momentu osiągnięcia przez płód zdolności do przeżycia pozaustrojowego (24. tydzień ciąży). Do przyjęcia poprawki potrzeba ponad 50 proc. głosów.

Wyniki referendum w Montanie nie są jeszcze znane.

W Nebrasce obowiązuje przyjęta w ubiegłym roku ustawa, zakazująca m.in. wykonywania aborcji po 12. tygodniu ciąży. We wtorek na karcie do głosowania w tym stanie znalazły się dwie konkurujące inicjatywy związane z aborcją: 434 i 439.

Inicjatywa 434 zakłada zmianę konstytucji stanu poprzez wpisanie do niej zakazu aborcji w drugim i trzecim trymestrze, z wyjątkiem nagłych przypadków medycznych lub w przypadku gwałtu lub kazirodztwa. Tutaj mieszkańcy stanu zagłosowali na "tak".

Inicjatywa 439 ustanowiłaby podstawowe prawo do aborcji do momentu osiągnięcia przez płód zdolności do życia lub gdy byłoby to konieczne do ochrony życia lub zdrowia matki. Wyborcy w Nebrasce odrzucili ten projekt w referendum.

W Nevadzie aborcja jest legalna przez pierwsze 24 tygodnie ciąży. Prawo to obowiązuje od 1990 r. Referendum miało na celu zmianę konstytucji stanu i ustanowienie legalności aborcji jako prawa podstawowego, gwarantującego możliwość przerwania ciąży do momentu osiągnięcia przez płód zdolności do przeżycia pozaustrojowego oraz po tym czasie, jeśli zdrowie lub życie matki będzie zagrożone.

Mieszkańcy Nevady opowiedzieli się za poprawką. By została wprowadzona do stanowej konstytucji, referendum musi zostać jednak powtórzone w 2026 roku.

Aborcja w Nowym Jorku jest możliwa do momentu osiągnięcia przez płód zdolności do przeżycia pozaustrojowego.

Wtorkowe referendum dotyczyło rozszerzenia poprawki do konstytucji stanu o równe prawa uwzględniające orientację seksualną, tożsamość płciową, ekspresję płciową, ciążę oraz autonomię w zakresie zdrowia reprodukcyjnego. Zwolennicy projektu twierdzili, że przyjęcie tej propozycji uniemożliwiłoby władzom ustawodawczym stanu ograniczanie dostępu do aborcji w przyszłości.

Wyborcy w stanie zagłosowali za poprawką.

W Dakocie Południowej aborcja jest uznawana za przestępstwo, za wyjątkiem sytuacji, kiedy życie matki jest zagrożone. Zakaz przerywania ciąży wszedł w życie po tym, jak w 2022 roku Sąd Najwyższy USA uchylił wyrok Roe vs Wade, otwierając możliwość zakazywania aborcji na poziomie stanów. 

We wtorek mieszkańcy Dakoty Północnej odrzucili propozycję dodania do stanowej konstytucji poprawki gwarantującej prawo do aborcji w pierwszym trymestrze ciąży.