Jak formowały się lodowce, jaki mają wpływ na naszą planetę i dlaczego mają niebieski kolor?

Źródło:
zpe.gov.pl
Topnienie lodu w Arktyce w przeciągu 35 lat
Topnienie lodu w Arktyce w przeciągu 35 lat NASA Scientific Visual Studio
wideo 2/6
Topnienie lodu w Arktyce w przeciągu 35 lat NASA Scientific Visual Studio

Lodowce istnieją od milionów lat, niestety zaczynają topnieć w bardzo szybkim tempie, a to przez zmiany klimatyczne. Część z nich, w przyszłości całkowicie zniknie, dlatego warto docenić ich istnienie i piękno. Lodowce są niezwykłe nie tylko pod względem swojego majestatycznego wyglądu, ale również dlatego, że spełniają bardzo ważną rolę w życiu ludzi i zwierząt.

● Lodowce to sprasowane masy śniegu. Większość z nich powstała podczas ostatniej epoki lodowcowej.

● Przeważająca część lodowców na świecie występuje w regionach polarnych, jak Arktyka i Antarktyda.

● Lodowce na całym świecie skurczyły się, a nawet zniknęły w przyspieszonym tempie przez ostatnie kilkadziesiąt lat za sprawą globalnego ocieplenia.

Czym jest lodowiec?

Lodowiec jest trwałą masą gęstego lodu, która nieustannie porusza się pod własnym ciężarem. Lodowiec tworzy się tam, gdzie nagromadzenie śniegu przekracza jego ablację (usunięcie lub zniszczenie poprzez odparowanie, odpryskiwanie, procesy erozyjne) na przestrzeni wielu lat, często stuleci. Masy lodowcowe większe niż 50 000 km² nazywane są lądolodami lub lodowcami kontynentalnymi, natomiast te, które zajmują mniejszą powierzchnię są określane mianem czapy lodowej. Badaniem lodowców zajmuje się glacjologia.

Na Antarktydzie i w Arktyce znajduję się większość lodowców - stanowią one aż 99 proc. wszystkich lodowców. Pokrywa lodowa Grenlandii wynosi 1 710 000 km², a jej średnia wysokość to 2135 m. Stanowi to około 80 proc. całej powierzchni wyspy. Pokaźną liczbą lodowców może pochwalić się również Chile. W tym kraju znajduje się największy fragment lądolodu poza Antarktydą i Grenlandią – Lądolód Patagoński Południowy, który zajmuje powierzchnię 16 800 km², z czego 14 200 km² położone jest w Chile, a pozostałe 2600 km² znajduje się na terenie Argentyny.

Lodowiec Lamberta jest największym lodowcem na naszej planecie. Ma on aż 96 km szerokości oraz 435 km długości. Znajduje się on na Antarktydzie. Wspomniany Lądolód Patagoński Południowy, dla porównania, w rozciągłości południkowej liczy około 350 km.

Ile lat mają lodowce?

Naukowcy szacują, że pokrywa lodowa Antarktydy ma co najmniej 30 mln lat, natomiast pokrywa lodowa Grenlandii jest zdecydowanie młodsza, gdyż ma nie więcej niż 2,5 mln lat.

Lodowiec Planpincieux na Mount Blanc też topniejeShutterstock

Powstawanie lodowców jest długotrwałym procesem, który może trwać setki lat. Tworzą się one ze śniegu w miejscach, których kształtowanie się terenu i odpowiednio niska temperatura powietrza umożliwia utrzymywanie się pokrywy śnieżnej przez cały rok. Następnie nagromadzony śnieg zaczyna podlegać przeobrażeniom. W cieplejszych okresach, wierzchnia warstwa topi się, a woda wsiąka w głąb. Dolne warstwy śniegu, pod wpływem wpływającej w nie wody oraz ciężaru kolejnych warstw śniegu, zamieniają się w ziarnisty śnieg, który w trakcie kolejnych przeobrażeń przekształca się w lód lodowcowy.

Słodka woda w lodowcach

W lodowcach, w obszarach bezludnych lub słabo zaludnionych, magazynowana jest słodka woda. Przez to, że lodowce pokrywają około 10 proc. powierzchni Ziemi (czyli 15 mln km²), lodowce są znacznie ważniejsze, niż może się wydawać. Zawierają około 75 proc. światowych zasobów słodkiej wody, dlatego fakt, że 90 proc. lodowców świata topnieje jest poważnym problemem, któremu trzeba zapobiec.

Dlaczego lodowce mogą być niebieskie? Ze względu na to, że lód lodowcowy jest bardzo gęsty, przez co wygląda inaczej, niż lód, który widzimy np. w lodówce. Lodowce pochłaniają czerwone i żółte światło, ale obijają niebieskie, dlatego sprawiają wrażenie, jakby miały niebieski kolor. Starsze części lodowców mają jeszcze większą gęstość, przez co wydają się być bardziej ciemne.

Lodowce tworzą krajobraz

Lodowce mogą rzeźbić krajobraz i kształtować środowisko naturalne. Ciężar lodu lodowców sprawia, że przemieszcza się on w dół. W trakcie tego poruszania się erodują teren pod sobą, wyrywają skały macierzyste i działają jak papier ścierny. Doskonałym przykładem zmian terenu ukształtowanego przez siły lodowca są spektakularne szczyty masywu Torres del Paine w Patagonii. Dzisiaj można obserwować tam większe krajobrazy polodowcowe, które zostały stworzone przez patagońską pokrywę lodową. Pozostałe części tej pokrywy istnieją w Lądolodzie Patagońskim Południowym i Północnym. Innym przykładem są jeziora polodowcowe, również w Polsce, jak Jeziorak czy Hańcza.

Czym grozi topnienie lodowców

Lodowce mogą mieć ogromny wpływ na naszą planetę. Gdyby doszło do sytuacji, w której wszystkie by się roztopiły, poziom wód na świecie podniósłby się o 70 m (mniej więcej o tyle co 30-piętrowy budynek). Taka sytuacja wpłynęłaby na to, że niektóre tereny na Ziemi nie nadawałby się do zamieszkania. Zmieniłby się również globalny rozkład temperatur. To dlatego tak ważne jest, aby zmniejszyć tempo topnienia lodowców.

ZOBACZ TEŻ: Albedo, co to jest i co wiemy o albedo Ziemi?

Źródła: Geografia. Bogactwo przyrodnicze Ziemi, Paweł Wład, Wydawnictwo Szkolne PWN, 2007 encyklopedia.pwn.pl earthobservatory.nasa.gov zpe.gov.pl

Nieznane życie lodowców. Jak lód z kół podbiegunowych wpływa na życie planety, Vassnes Roar, 2019

Autorka/Autor:red.//am

Źródło: zpe.gov.pl

Źródło zdjęcia głównego: Goldilock Project/Shutterstock

Pozostałe wiadomości

W najbliższych dniach spodziewamy się intensywnych opadów deszczu, w związku z czym Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) wydał ostrzeżenia przed podtopieniami. W niektórych rejonach obowiązują alerty nawet trzeciego stopnia.

Tam może dojść do podtopień. IMGW ostrzega

Tam może dojść do podtopień. IMGW ostrzega

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa rozsyła alerty w związku z prognozowanymi intensywnymi, nawalnymi opadami deszczu. Eksperci ostrzegają, by przygotować się na ewentualne podtopienia.

Alert RCB w 10 województwach. "Intensywne, nawalne opady"

Alert RCB w 10 województwach. "Intensywne, nawalne opady"

Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia przed intensywnymi opadami deszczu oraz burzami, które w najbliższych dniach będą obowiązywać na terenie większości Polski. W niektórych miejscach synoptycy IMGW wydali alerty nawet trzeciego stopnia. Sprawdź szczegóły.

Nadciągają ulewy. Ostrzeżenia najwyższego stopnia

Nadciągają ulewy. Ostrzeżenia najwyższego stopnia

Źródło:
IMGW

Co najmniej 1200 interwencji przeprowadzili w poniedziałek strażacy z samego tylko Podkarpacia po nawałnicy, która przetoczyła się nad regionem. Skutki burz straż usuwała przez całą noc także w innych regionach Polski - łącznie wyjeżdżano do akcji 2200 razy. W jednym miejscu konieczna była prewencyjna ewakuacja obozu harcerskiego.

Setki strażaków w akcji. Ranni, ewakuacja i duże straty

Setki strażaków w akcji. Ranni, ewakuacja i duże straty

Źródło:
PAP

Niż genueński, zwykle stacjonarny wir z centrum ulokowanym w rejonie północnych Włoch, wyrywa się właśnie z kolebki i rusza w kierunku Bałkanów, a później Polski. Otrzymał imię Gabriel i wszystko wskazuje na to, że będzie odpowiedzialny za przenos ogromnej ilości wilgoci znad Morza Śródziemnego. Przyniesie on ulewne opady deszczu.

"Imponujące" i "alarmujące" opady. Zagrożone są także duże miasta

"Imponujące" i "alarmujące" opady. Zagrożone są także duże miasta

Źródło:
TVN24+

Pogoda na dziś. Wtorek 8.07 zapowiada się pochmurnie i deszczowo. W części kraju mogą pojawić się burze. Aura niekorzystnie wpłynie na nasze samopoczucie.

Pogoda na dziś - wtorek 8.07. Deszcz niemal wszędzie. Do 26 stopni

Pogoda na dziś - wtorek 8.07. Deszcz niemal wszędzie. Do 26 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Sławosz-Uznański Wiśniewski ma za sobą już jedenaście dni misji IGNIS. Polski astronauta osiągnął podstawowe cele w ponad 80 procentach. W poniedziałek Polak połączył się z Warszawą, a dziś zrobi to ponownie.

Halo, Warszawa! Raport z misji IGNIS

Halo, Warszawa! Raport z misji IGNIS

Źródło:
PAP

Przez Europę przechodzi burzowy front atmosferyczny. We wtorek w kilkunastu regionach Włoch obowiązują alerty pogodowe. Silne burze przeszły przez Węgry, gdzie doszło do przerw w dostawie prądu i wody, a także paraliżu kolei i lotniska.

Burze nad Europą. Alerty pogodowe i paraliż kolei

Burze nad Europą. Alerty pogodowe i paraliż kolei

Źródło:
PAP

Do 104 wzrósł bilans ofiar tragicznej powodzi błyskawicznej w środkowym Teksasie. Wśród ofiar są dzieci. Kataklizm szczególnie dotknął hrabstwo Kerr, gdzie odbywał się chrześcijański obóz dla dzieci Camp Mystic. Skalę katastrofy i śmiertelną siłę żywiołu oddaje film pokazujący - w przyspieszonym tempie - gwałtowny wzrost stanu wody w rzece Guadalupe.

Tak rósł poziom wody w rzece Guadalupe

Tak rósł poziom wody w rzece Guadalupe

Aktualizacja:
Źródło:
CNN, PAP

Zalany terminal i zablokowane pasy startowe - to skutki burzy, jaka przeszła dziś nad największym międzynarodowym lotniskiem na Węgrzech. Przez załamanie pogody port lotniczy im. Ferenca Liszta w Budapeszcie wstrzymał prace na niecałe dwie godziny. Część lecących do stolicy Węgier samolotów została przekierowana do innych miast.

Burza sparaliżowała europejskie lotnisko

Burza sparaliżowała europejskie lotnisko

Źródło:
PAP, dailynewshungary.com

Praca na ISS i jej ważność dla Polski - między innymi o te kwestie pytali w poniedziałek Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego dziennikarze zgromadzenie w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Polski astronauta od ponad tygodnia przebywa na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej w ramach misji Ax-4.

Czy Sławosz Uznański-Wiśniewski widział Polskę z kosmosu?

Czy Sławosz Uznański-Wiśniewski widział Polskę z kosmosu?

Źródło:
PAP, TVN24

Przed nami nie tylko spektakularne ochłodzenie, ale także ulewy. Co jeszcze przyniosą nadchodzące dni? Kiedy może wrócić upał? Sprawdź najnowszą prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeto.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: wpadniemy z jednej skrajności w drugą

Pogoda na 16 dni: wpadniemy z jednej skrajności w drugą

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wulkan Lewotobi Laki-Laki na wschodzie Indonezji ponownie dał o sobie znać - jego erupcja w poniedziałek wyrzuciła popiół na wysokość aż 18 kilometrów, zmuszając władze do ogłoszenia najwyższego stopnia alarmowego. W związku z zagrożeniem wstrzymano także część lotów.

Odwołano loty do turystycznego raju. Gigantyczna erupcja

Odwołano loty do turystycznego raju. Gigantyczna erupcja

Źródło:
Reuters, ABC News

Przed nami załamanie pogody, które potrwa niemal do końca tygodnia. Śródziemnomorski niż przyniesie opady deszczu, które mogą być obfite. Spodziewane są też burze. Sprawdź, jak dużo deszczu może spaść.

Śródziemnomorski niż przyniesie ulewy i burze. Jak dużo deszczu spadnie

Śródziemnomorski niż przyniesie ulewy i burze. Jak dużo deszczu spadnie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Burze nawiedziły w niedzielę północne Włochy. Szczególnie niebezpieczna aura panowała w Mediolanie i okolicach, gdzie doszło do śmiertelnego wypadku. Podczas burzy drzewo przygniotło turystów, a jednej osoby nie udało się uratować.

Burza zaskoczyła turystów. Nie żyje kobieta

Burza zaskoczyła turystów. Nie żyje kobieta

Źródło:
PAP, Rai News

W niedzielę firma Axiom Space połączyła się z członkami misji Ax-4 - Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim i Peggy Whitson. Polak powiedział, że cały czas realizują misję. W pewnym momencie podczas transmisji pojawiły się pierogi.

Pierogi w kosmosie. "Smacznego"

Pierogi w kosmosie. "Smacznego"

Źródło:
TVN24

Jeszcze do niedawna w ciepłe, letnie wieczory łąki, parki i ogrody były rozświetlone przez świetliki. Przyrodnicy alarmują jednak, że populacja tych owadów drastycznie maleje, a nawet pojawia się ryzyko ich wyginięcia. Są jednak sposoby na to, aby zatrzymać ten negatywny trend.

Świetliki mogą wyginąć. Ekspert podaje trzy powody

Świetliki mogą wyginąć. Ekspert podaje trzy powody

Źródło:
PAP, Discover Magazine

Grecja przygotowuje się na kilkudniową falę upałów. Z prognoz wynika, że miejscami temperatura sięgnie nawet 42 stopni Celsjusza.

Grecja się "zagotuje". Będzie ponad 40 stopni

Grecja się "zagotuje". Będzie ponad 40 stopni

Źródło:
PAP, newpost.gr, iefimerida.gr

Lew uciekł z ogrodu zoologicznego i zaatakował 53-letniego mężczyznę. Ranny został zabrany do szpitala, a zwierzę zastrzelono. Do zdarzenia doszło w tureckim mieście Manavgat.

Lew uciekł z zoo i zaatakował mężczyznę

Lew uciekł z zoo i zaatakował mężczyznę

Źródło:
PAP, milliyet.com.tr

Europa nie była przygotowana na takie lato. Skwar zaczął się w czerwcu, w południowej i zachodniej części kontynentu, by do sierpnia rozlać się właściwie we wszystkich regionach. Dni były o sześć-siedem stopni cieplejsze niż zazwyczaj o tej porze roku. Ludzie, nienawykli do takiego gorąca, mdleli na ulicach. Często było już za późno, by ich uratować - według wstępnych szacunków na skutek upału zmarło ponad 30 tysięcy ludzi, ale późniejsze analizy podniosły ten tragiczny bilans do nawet 70 tysięcy. W Paryżu zakłady pogrzebowe nie nadążały z przyjmowaniem ciał, a władze podjęły decyzję o przekształceniu magazynu przemysłowego w miejscowości Rungis w tymczasową kostnicę.

Upał może nas zabić na 27 sposobów. Wciąż poznajemy nowe

Upał może nas zabić na 27 sposobów. Wciąż poznajemy nowe

Źródło:
TVN24+

Centralną część Teksasu nawiedziły katastrofalne powodzie. W wyniku żywiołu zginęło co najmniej 50 osób, w tym kilkanaścioro dzieci. Pogoda wyrządziła ogromne szkody na terenie katolickiego obozu Mystic Camp, na którym byli także Polacy, nic im się nie stało. Opowiadali o tym, jak wyglądała ewakuacja i załamanie aury.

"Nie wierzyłyśmy w to, co tam się wydarzyło. To było jak zły sen"

"Nie wierzyłyśmy w to, co tam się wydarzyło. To było jak zły sen"

Źródło:
PAP

Stan wykonania polskiej misji wykonywanej przez Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego wynosi 72,9 procenta. Polski astronauta w sobotę połączył się z młodzieżą w Rzeszowie, kontynuował prace nad polskimi eksperymentami oraz nagrał materiały edukacyjne i promocyjne.

Kolejny pracowity dzień polskiego astronauty

Kolejny pracowity dzień polskiego astronauty

Źródło:
PAP

Potężna fala powodziowa przeszła przez hrabstwo Kerr w Teksasie, gdzie odbywał się chrześcijański obóz Camp Mystic. Wśród uczestników wymiany byli Polacy. Wszyscy są cali i zdrowi - poinformował w sobotę przedstawiciel programu Camp America.

Na obozie Camp Mystic w Teksasie byli Polacy. "Są cali i zdrowi"

Na obozie Camp Mystic w Teksasie byli Polacy. "Są cali i zdrowi"

Źródło:
PAP, Kontakt24, tvnmeteo.pl

Lew zaatakował i zranił kobietę oraz dwoje dzieci. Do zdarzenia doszło w pakistańskim mieście Lahaur. Atak dzikiego zwierzęcia został uchwycony na nagraniu.

Lew rzuca się na kobietę. Dramatyczne nagranie

Lew rzuca się na kobietę. Dramatyczne nagranie

Źródło:
Reuters, timesofindia.indiatimes.com

W sobotę polski astronauta doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski po raz kolejny połączył się z Ziemią. Tym razem odpowiadał na pytania młodzieży zgromadzonej w auli Politechniki Rzeszowskiej.

"Halo Rzeszów? Tu ISS". Kolejne łączenie z polskim astronautą

"Halo Rzeszów? Tu ISS". Kolejne łączenie z polskim astronautą

Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

Po ponad tygodniu walki z pożarami lasów w tureckiej prowincji Izmir, władze poinformowały o opanowaniu żywiołu. Ogień strawił tysiące hektarów lasów, zniszczył też trzy miejscowości i zabił tysiące zwierząt. W innych częściach kraju nadal trwa walka z żywiołem.

W pożarach zginęły trzy osoby. Walka z ogniem wciąż trwa

W pożarach zginęły trzy osoby. Walka z ogniem wciąż trwa

Źródło:
PAP

Turcję czeka dziewięciodniowa fala upałów. Z prognoz wynika, że temperatura może sięgnąć nawet 50 stopni Celsjusza. Eksperci ostrzegają przed ryzykiem udaru cieplnego i pożarów lasów, a władze apelują o zachowanie szczególnej ostrożności.

"Kopuła ciepła" nad Turcją. Temperatura może sięgnąć 50 stopni

"Kopuła ciepła" nad Turcją. Temperatura może sięgnąć 50 stopni

Źródło:
PAP

Pożar Madre, który od kilku dni pustoszy południową Kalifornię, rozprzestrzenił się już na obszarze o powierzchni przekraczającej 28 tysięcy hektarów, zmuszając setki osób do ewakuacji. To największy tegoroczny pożar w stanie - jego dym dotarł do sąsiednich hrabstw, a ogień wymknął się spod kontroli na trudnym, górzystym terenie.

Największy pożar w tym roku. Ewakuacje, ogień w pobliżu autostrady

Największy pożar w tym roku. Ewakuacje, ogień w pobliżu autostrady

Źródło:
PAP

Po raz pierwszy od ponad stu lat paryżanie i turyści mogą ponownie pływać w Sekwanie. W sobotni poranek otwarto trzy miejskie kąpieliska na rzece, kończąc symbolicznie proces oczyszczania wód zapoczątkowany przed igrzyskami olimpijskimi w 2024 roku.

Paryż wraca do tradycji sprzed rewolucji francuskiej

Paryż wraca do tradycji sprzed rewolucji francuskiej

Źródło:
PAP, Reuters

W części Krety i w okolicach Aten od kilku dni trwa walka z pożarami, które zmusiły mieszkańców i turystów do ewakuacji. Setki strażaków z pomocą śmigłowców walczą z żywiołem. Sytuację pogarsza silny wiatr. Ogień pochłania lasy, gaje oliwne i zagraża domom.

Kolejny dzień walki z żywiołem. "To było bardzo przerażające"

Kolejny dzień walki z żywiołem. "To było bardzo przerażające"

Źródło:
Reuters, Ekathimerini.com