Jak formowały się lodowce, jaki mają wpływ na naszą planetę i dlaczego mają niebieski kolor?

Źródło:
zpe.gov.pl
Topnienie lodu w Arktyce w przeciągu 35 lat
Topnienie lodu w Arktyce w przeciągu 35 lat NASA Scientific Visual Studio
wideo 2/6
Topnienie lodu w Arktyce w przeciągu 35 lat NASA Scientific Visual Studio

Lodowce istnieją od milionów lat, niestety zaczynają topnieć w bardzo szybkim tempie, a to przez zmiany klimatyczne. Część z nich, w przyszłości całkowicie zniknie, dlatego warto docenić ich istnienie i piękno. Lodowce są niezwykłe nie tylko pod względem swojego majestatycznego wyglądu, ale również dlatego, że spełniają bardzo ważną rolę w życiu ludzi i zwierząt.

● Lodowce to sprasowane masy śniegu. Większość z nich powstała podczas ostatniej epoki lodowcowej.

● Przeważająca część lodowców na świecie występuje w regionach polarnych, jak Arktyka i Antarktyda.

● Lodowce na całym świecie skurczyły się, a nawet zniknęły w przyspieszonym tempie przez ostatnie kilkadziesiąt lat za sprawą globalnego ocieplenia.

Czym jest lodowiec?

Lodowiec jest trwałą masą gęstego lodu, która nieustannie porusza się pod własnym ciężarem. Lodowiec tworzy się tam, gdzie nagromadzenie śniegu przekracza jego ablację (usunięcie lub zniszczenie poprzez odparowanie, odpryskiwanie, procesy erozyjne) na przestrzeni wielu lat, często stuleci. Masy lodowcowe większe niż 50 000 km² nazywane są lądolodami lub lodowcami kontynentalnymi, natomiast te, które zajmują mniejszą powierzchnię są określane mianem czapy lodowej. Badaniem lodowców zajmuje się glacjologia.

Na Antarktydzie i w Arktyce znajduję się większość lodowców - stanowią one aż 99 proc. wszystkich lodowców. Pokrywa lodowa Grenlandii wynosi 1 710 000 km², a jej średnia wysokość to 2135 m. Stanowi to około 80 proc. całej powierzchni wyspy. Pokaźną liczbą lodowców może pochwalić się również Chile. W tym kraju znajduje się największy fragment lądolodu poza Antarktydą i Grenlandią – Lądolód Patagoński Południowy, który zajmuje powierzchnię 16 800 km², z czego 14 200 km² położone jest w Chile, a pozostałe 2600 km² znajduje się na terenie Argentyny.

Lodowiec Lamberta jest największym lodowcem na naszej planecie. Ma on aż 96 km szerokości oraz 435 km długości. Znajduje się on na Antarktydzie. Wspomniany Lądolód Patagoński Południowy, dla porównania, w rozciągłości południkowej liczy około 350 km.

Ile lat mają lodowce?

Naukowcy szacują, że pokrywa lodowa Antarktydy ma co najmniej 30 mln lat, natomiast pokrywa lodowa Grenlandii jest zdecydowanie młodsza, gdyż ma nie więcej niż 2,5 mln lat.

Lodowiec Planpincieux na Mount Blanc też topniejeShutterstock

Powstawanie lodowców jest długotrwałym procesem, który może trwać setki lat. Tworzą się one ze śniegu w miejscach, których kształtowanie się terenu i odpowiednio niska temperatura powietrza umożliwia utrzymywanie się pokrywy śnieżnej przez cały rok. Następnie nagromadzony śnieg zaczyna podlegać przeobrażeniom. W cieplejszych okresach, wierzchnia warstwa topi się, a woda wsiąka w głąb. Dolne warstwy śniegu, pod wpływem wpływającej w nie wody oraz ciężaru kolejnych warstw śniegu, zamieniają się w ziarnisty śnieg, który w trakcie kolejnych przeobrażeń przekształca się w lód lodowcowy.

Słodka woda w lodowcach

W lodowcach, w obszarach bezludnych lub słabo zaludnionych, magazynowana jest słodka woda. Przez to, że lodowce pokrywają około 10 proc. powierzchni Ziemi (czyli 15 mln km²), lodowce są znacznie ważniejsze, niż może się wydawać. Zawierają około 75 proc. światowych zasobów słodkiej wody, dlatego fakt, że 90 proc. lodowców świata topnieje jest poważnym problemem, któremu trzeba zapobiec.

Dlaczego lodowce mogą być niebieskie? Ze względu na to, że lód lodowcowy jest bardzo gęsty, przez co wygląda inaczej, niż lód, który widzimy np. w lodówce. Lodowce pochłaniają czerwone i żółte światło, ale obijają niebieskie, dlatego sprawiają wrażenie, jakby miały niebieski kolor. Starsze części lodowców mają jeszcze większą gęstość, przez co wydają się być bardziej ciemne.

Lodowce tworzą krajobraz

Lodowce mogą rzeźbić krajobraz i kształtować środowisko naturalne. Ciężar lodu lodowców sprawia, że przemieszcza się on w dół. W trakcie tego poruszania się erodują teren pod sobą, wyrywają skały macierzyste i działają jak papier ścierny. Doskonałym przykładem zmian terenu ukształtowanego przez siły lodowca są spektakularne szczyty masywu Torres del Paine w Patagonii. Dzisiaj można obserwować tam większe krajobrazy polodowcowe, które zostały stworzone przez patagońską pokrywę lodową. Pozostałe części tej pokrywy istnieją w Lądolodzie Patagońskim Południowym i Północnym. Innym przykładem są jeziora polodowcowe, również w Polsce, jak Jeziorak czy Hańcza.

Czym grozi topnienie lodowców

Lodowce mogą mieć ogromny wpływ na naszą planetę. Gdyby doszło do sytuacji, w której wszystkie by się roztopiły, poziom wód na świecie podniósłby się o 70 m (mniej więcej o tyle co 30-piętrowy budynek). Taka sytuacja wpłynęłaby na to, że niektóre tereny na Ziemi nie nadawałby się do zamieszkania. Zmieniłby się również globalny rozkład temperatur. To dlatego tak ważne jest, aby zmniejszyć tempo topnienia lodowców.

ZOBACZ TEŻ: Albedo, co to jest i co wiemy o albedo Ziemi?

Źródła: Geografia. Bogactwo przyrodnicze Ziemi, Paweł Wład, Wydawnictwo Szkolne PWN, 2007 encyklopedia.pwn.pl earthobservatory.nasa.gov zpe.gov.pl

Nieznane życie lodowców. Jak lód z kół podbiegunowych wpływa na życie planety, Vassnes Roar, 2019

Autorka/Autor:red.//am

Źródło: zpe.gov.pl

Źródło zdjęcia głównego: Goldilock Project/Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Po obfitych opadach deszczu trudna sytuacja panuje w mieście Tolkmicko (woj. warmińsko-mazurskie), gdzie wciąż trwa wypompowywanie wody z zalanych terenów. Strażacy mają dużo pracy w Nowym Dworze Gdańskim (woj. pomorskie), gdzie zalanych zostało około 300 domów i w Elblągu, gdzie woda popłynęła głównymi ulicami.

Ulewy w Polsce. Zalanych kilkaset domów, woda płynąca ulicami

Ulewy w Polsce. Zalanych kilkaset domów, woda płynąca ulicami

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24

Portugalia nadal płonie - tysiące strażaków zmagają się z trzema dużymi pożarami i kilkudziesięcioma mniejszymi. We wtorek walkę z żywiołem utrudnia pogoda.

"Rozpaczliwie jest na to patrzeć"

"Rozpaczliwie jest na to patrzeć"

Źródło:
PAP, Reuters

Jeszcze kilka miesięcy temu uważano, że asteroida 2024 YR4 może uderzyć w 2032 roku w Ziemię. Po nowych wyliczeniach okazało się jednak, że obiekt minie naszą planetę, ale może trafić w Księżyc. Byłoby to największe takie uderzenie od tysięcy lat, a naukowcy wskazują, jakie miałoby konsekwencje.

Asteroida wielkości bloku może uderzyć w Księżyc

Asteroida wielkości bloku może uderzyć w Księżyc

Źródło:
CNN, tvn24.pl

W poniedziałek straż pożarna przeprowadziła ponad trzy tysiące interwencji związanych z ulewnymi opadami deszczu. - Wydaje się, że te dwie noce o największym zagrożeniu już poza nami - powiedział we wtorek minister spraw wewnętrznych i administracji Marcin Kierwiński.

Ulewy w Polsce. Ranni druhowie, tysiące interwencji. "Najgorsze już za nami"

Ulewy w Polsce. Ranni druhowie, tysiące interwencji. "Najgorsze już za nami"

Źródło:
PAP

Wiele nadmorskich kąpielisk we wtorek 29.07 jest zamkniętych. Powodem jest trudna sytuacja pogodowa, a przede wszystkim wysokie fale.

Czerwone flagi nad morzem. Gdzie nie można się kąpać

Czerwone flagi nad morzem. Gdzie nie można się kąpać

Źródło:
PAP

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) ostrzega przed niebezpiecznymi wezbraniami rzek związanymi z silnymi opadami. W mocy są alerty pierwszego i drugiego stopnia.

Niebezpieczne wezbrania rzek. IMGW nadal ostrzega

Niebezpieczne wezbrania rzek. IMGW nadal ostrzega

Źródło:
IMGW

Pogoda na dziś, czyli na wtorek 29.07. Po niespokojnej nocy w ciągu dnia deszcz ma słabnąć, a na termometrach zobaczymy do 23 stopni Celsjusza. Warunki biometeorologiczne w większości kraju zapowiadają się neutralnie.

Pogoda na dziś - wtorek, 29.07. Opady zakończą swoją wędrówkę nad Polską

Pogoda na dziś - wtorek, 29.07. Opady zakończą swoją wędrówkę nad Polską

Źródło:
tvnmeteo.pl

Irakiem zawładnęły ekstremalne upały - w poniedziałek w wielu częściach kraju termometry pokazały ponad 50 stopni Celsjusza. Organizacja Narodów Zjednoczonych zalicza Irak do krajów najbardziej narażonych na zmiany klimatu.

"Tak gorąco, że aż pali"

"Tak gorąco, że aż pali"

Źródło:
Reuters, Xinhua

Ulewne deszcze, które nawiedziły Pekin i okolice, doprowadziły do powstania gwałtownych powodzi. Zginęło co najmniej 30 osób - poinformowały we wtorek państwowe media. Północne Chiny w ostatnich latach coraz częściej doświadczają ekstremalnych zjawisk pogodowych. Naukowcy wskazują na związek z globalnymi zmianami klimatu.

Odwołane loty, zamknięte muzea, zalane domy. Nie żyje kilkadziesiąt osób

Odwołane loty, zamknięte muzea, zalane domy. Nie żyje kilkadziesiąt osób

Źródło:
PAP, Reuters

Obserwując dziką zwierzynę, można czasem zauważyć osobniki o specyficznym umaszczeniu. Zdjęcia jednego z nich otrzymaliśmy na Kontakt24. Leśnicy wyjaśnili, z czego wynika nietypowy kolor zwierząt.

Łaciaty łoś zauważony na Mazurach

Łaciaty łoś zauważony na Mazurach

Źródło:
Kontakt24, Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych

Najbliższe dni przyniosą poprawę aury w większości Polski, chociaż na wielkie zmiany na plus nie mamy co liczyć. Pochmurne chwile będą przeplatać się z tymi bardziej pogodnymi. Również temperatura nie będzie nas specjalnie rozpieszczać - na termometrach zobaczymy maksymalnie 24 stopnie.

Deszcz ma słabnąć, ale prawdziwe lato nie przyjdzie

Deszcz ma słabnąć, ale prawdziwe lato nie przyjdzie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Grecję sparaliżowały pożary lasów, wywołane falą ekstremalnych upałów, które przez kilka dni nie ustępowały zarówno na kontynencie, jak i na wyspach. Najpoważniejsza sytuacja panowała na Eubei.

Płonęły wyspy i okolice miast. Ogień strawił cztery tysiące hektarów

Płonęły wyspy i okolice miast. Ogień strawił cztery tysiące hektarów

Źródło:
ekathimerini.com

Wokół Bursy, czwartego co do wielkości miasta Turcji, już trzeci dzień szaleją pożary. Podczas walki z żywiołem śmierć poniosły cztery osoby. Płoną także inne rejony kraju.

Spadła cysterna, zginęły trzy osoby

Spadła cysterna, zginęły trzy osoby

Źródło:
PAP, BBC News Turkce, Hurriyet

Obfite opady deszczu doprowadziły do powstania gwałtownej powodzi w mieście Brosteni na północy Rumunii. W wyniku żywiołu zginęła co najmniej jedna osoba - podała agencja Reuters.

Wody powodziowe zrównały z ziemią górskie miasto

Wody powodziowe zrównały z ziemią górskie miasto

Źródło:
Reuters

Nie mamy dobrych wiadomości dla ciepłolubnych - wszystkich nas czeka spadek temperatury znacznie poniżej średniej. Sprawdź najnowszą autorską długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeto.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: ofensywa zimna w samym środku wakacji

Pogoda na 16 dni: ofensywa zimna w samym środku wakacji

Źródło:
tvnmeteo.pl

Temperatura 50,5 stopni Celsjusza została zmierzona 25 lipca w mieście Silopi na południowym wschodzie Turcji. To najwyższa odnotowana wartość w historii kraju.

Ponad 50 stopni. Najwyższa temperatura w historii kraju

Ponad 50 stopni. Najwyższa temperatura w historii kraju

Źródło:
PAP, Deutsche Welle

W rejonie Pekinu i północno-wschodnich Chin ulewne deszcze spowodowały powodzie i lawiny błotne, w wyniku których zginęły dwie osoby, a dwie kolejne są zaginione. W przemysłowym mieście Baoding w ciągu jednej nocy spadło aż 145 litrów na metr kwadratowy deszczu, co wymusiło ewakuację ponad trzech tysięcy mieszkańców.

W nocy spadły zatrważające ilości deszczu. Nie żyją dwie osoby

W nocy spadły zatrważające ilości deszczu. Nie żyją dwie osoby

Źródło:
PAP

Kiedy nastanie jakaś stabilizacja w pogodzie? Czy po deszczowym lipcu sierpień będzie ratunkiem dla branży turystycznej? W wielu regionach kraju słychać narzekania na pogodę. Ostatnie lata z lipcami suchymi i gorącymi jak w Hiszpanii rozpieściły nas i pozwoliły zapomnieć, jak wyglądał kiedyś lipiec w naszym kraju.

"Słychać narzekania" na lipiec. Co z pogodą w sierpniu?

"Słychać narzekania" na lipiec. Co z pogodą w sierpniu?

Źródło:
TVN24+

W sobotę około południa na greckiej wyspie Eubei wybuchł pożar. Zdjęcia i nagranie unoszącego się dymu nad płonącym lasem otrzymaliśmy na Kontakt24. W gaszeniu ognia biorą udział samoloty gaśnicze.

Pożar na greckiej wyspie. Z żywiołem walczy kilkudziesięciu strażaków

Pożar na greckiej wyspie. Z żywiołem walczy kilkudziesięciu strażaków

Źródło:
Kontakt24, protothema.gr, naftemporiki.gr

Para z Kansas City została obudzona w piątek rano przez głośny huk. Okazało się, że na ich dom spadło drzewo. Przebiło ono sufit, a przez dziurę do salonu wlała się woda.

Drzewo spadło na dom. "Brzmiało to jak wybuch bomby"

Drzewo spadło na dom. "Brzmiało to jak wybuch bomby"

Źródło:
CNN, fox4kc.com

Przez kanadyjską prowincję Quebec przeszły silne burze z deszczem, a miejscami gradem. Wywołały szereg szkód. Samochody utknęły w tunelach, powalone zostały liczne drzewa. W pewnym momencie bez prądu było kilkadziesiąt tysięcy odbiorców.

Silne burze uwięziły samochody

Silne burze uwięziły samochody

Źródło:
cbc.ca, theweathernetwork.com

Miasto Ruidoso w amerykańskim stanie Nowy Meksyk po raz trzeci tego lipca nawiedziła powódź błyskawiczna. Co najmniej kilka osób zostało uwięzionych przez rwącą wodę.

Trzecia powódź błyskawiczna w tym miesiącu

Trzecia powódź błyskawiczna w tym miesiącu

Źródło:
Reuters, USA Today

W piątek odwołano ponad 20 rejsów między Maderą a kilkoma lotniskami w Europie. Powodem był utrzymujący się nad portugalską wyspą porywisty wiatr.

Wichury sparaliżowały lotnisko na Maderze. Polscy turyści uziemieni

Wichury sparaliżowały lotnisko na Maderze. Polscy turyści uziemieni

Źródło:
PAP

Powrót wilków do amerykańskiego Parku Narodowego Yellowstone sprawił, że po raz pierwszy od 80 lat zaczęły rosnąć dawno niewidziane tam drzewa - donoszą amerykańscy naukowcy.

Wilki wróciły do parku narodowego. Czegoś takiego nie widzieli od 80 lat

Wilki wróciły do parku narodowego. Czegoś takiego nie widzieli od 80 lat

Źródło:
livescience.com

W okolicach miasta Delvine w południowej Albanii trwa walka z pożarem roślinności. Ogień rozprzestrzenia się bardzo szybko i zagraża mieszkańcom okolicznych wiosek. Co najmniej pięć osób zostało przewiezionych do szpitala. Albańskie ministerstwo obrony zarządziło natychmiastową ewakuację miejscowej ludności.

"Cała nasza wieś spłonęła". Natychmiastowa ewakuacja z powodu pożaru

"Cała nasza wieś spłonęła". Natychmiastowa ewakuacja z powodu pożaru

Źródło:
Reuters, Bold News, shqiptarja.com

W Finlandii trwa najdłuższa od 1961 roku fala ciepła. W piątek w tym kraju odnotowano czternasty dzień z rzędu z temperaturą powietrza powyżej 30 stopni Celsjusza. Upał doskwiera także innymi krajom nordyckim. Norweskie pielęgniarki obawiają się o zdrowie pacjentów w szpitalach, a w Szwecji panuje niezwykle wysokie zagrożenie pożarowe.

Skandynawia kipi. Pociągi zwalniają, by nie zaprószać ognia

Skandynawia kipi. Pociągi zwalniają, by nie zaprószać ognia

Źródło:
ENEX, 8sidor.se, PAP

W piątek w Radżastanie w Indiach silne opady doprowadziły do zawalenia się dachu szkoły. Katastrofa budowlana doprowadziła do śmierci kilkorga dzieci.

Zginęły dzieci. Zawalił się dach szkoły

Zginęły dzieci. Zawalił się dach szkoły

Źródło:
Reuters, indianexpress.com