Udar słoneczny. Jakie są objawy, jak się przed nim chronić

[object Object]
Upałowe ABCTVN24
wideo 2/14

Udar słoneczny, zwany też udarem cieplnym lub porażeniem słonecznym, to skutek przegrzania organizmu, które powstaje po bezpośrednim nasłonecznieniu karku i głowy. Promienie słoneczne działające na nieosłoniętą skórę mogą doprowadzić do przekrwienia opon mózgowych i mózgu.

Aby uniknąć wystąpienia udaru słonecznego należy nosić nakrycie głowy i nawadniać organizm.

W przypadku wystąpienia udaru słonecznego kluczowa jest pierwsza pomoc.

Skutkami udaru słonecznego może być wiele problemów zdrowotnych, a nawet śpiączka i śmierć.

Na porażenie słoneczne narażone są zwłaszcza dzieci, seniorzy i osoby wykonujące wysiłek fizyczny w upalne dni.

Przegrzanie słoneczne to ostrzeżenie przed możliwością wystąpienia udaru cieplnego.

Udar słoneczny – objawy

Objawy udaru słonecznego nie zawsze mogą być rozpoznane jako porażenie słoneczne, gdyż wiele dorosłych osób zmaga się z podobnymi przypadłościami w innych okolicznościach, nawet na co dzień. Do głównych objawów udaru słonecznego należą:

- bóle i zawroty głowy i/lub karku,

- kurcze mięśni brzucha lub kończyn,

- dreszcze, uczucie zimna jak podczas gorączki,

- zaczerwienienie skóry,

- osłabienie, niepokój,

- przyspieszone tętno,

- nudności i wymioty,

- gorączka (temperatura ciała powyżej 39 st. Celsjusza).

Przyczyną wystąpienia udaru słonecznego jest przede wszystkim długotrwałe przebywanie na słońcu bez nakrycia głowy, zwłaszcza w godzinach okołopołudniowych (między 11.00 a 15.00). Pośrednimi przyczynami porażenia słonecznego mogą być:

- wysiłek fizyczny,

- odwodnienie organizmu,

- wysoka wilgotność powietrza,

- wysoka temperatura powietrza w nocy uniemożliwiająca ochłodzenie organizmu

Skutki udaru słonecznego

Bardzo ważną rolę pełni szybkie rozpoznanie i pierwsza pomoc przy udarze cieplnym. Poza wezwaniem pogotowia, należy jak najszybciej ochronić poszkodowanego przed dalszą ekspozycją na słońce oraz postarać się schłodzić jego ciało. W tym celu należy w miarę możliwości rozluźnić lub zdjąć ubranie, robić wilgotne, chłodne okłady na szyję, głowę i klatkę piersiową i podawać schłodzone płyny.

Sprawne i właściwe udzielenie pomocy podczas wystąpienia porażenia słonecznego może uratować komuś życie. Skutkami przegrzania organizmu może być:

- niewydolność nerek, - niedokrwistość, - niewydolność oddechowa, - niewydolność wątroby, - zaburzenia neurologiczne, - śpiączka, - zawał serca, - śmierć.

Śmiertelność pełnoobjawowego udaru słonecznego wynosi średnio 40 proc., a najbardziej na nią narażone są osoby otyłe.

Pierwsza pomoc: udar cieplny (Maria Samczuk/PAP)Maria Samczuk/PAP

Udar słoneczny u dziecka

Dzieci nie posiadają wykształconego w pełni mechanizmu termoregulacji organizmu, dlatego bardziej niż dorośli są narażone na udar cieplny. Objawy udaru słonecznego u dzieci są bardzo podobne, jak u osób dorosłych, jednak dodatkowo może wystąpić biegunka czy skąpomocz. W przypadku podejrzenia wystąpienia porażenia cieplnego u najmłodszych należy:

- przenieść dziecko do zacienionego, chłodnego pomieszczenia, najlepiej klimatyzowanego,

- ułożyć w bezpiecznej pozycji i zdjąć ubranie,

- schładzać nawilżonymi ręcznikami głowę, kark i klatkę piersiową do czasu, aż ciepłota ciała spadnie poniżej 39 st. Celsjusza,

- dostarczyć mu płynów (najlepsza będzie woda z odrobiną soli),

- masować ręce i nogi w celu wyregulowania krążenia.

Jeśli dziecko zaczyna tracić przytomność, należy jak najszybciej wezwać pogotowie.

W przypadku wystąpienia udaru słonecznego, zarówno u dzieci, jak i dorosłych, najważniejsze jest zachowanie spokoju i racjonalne postępowanie. Schładzania organizmu nie należy wykonywać gwałtownie – dla przykładu: włożenie dziecka do baseniku lub wanny z lodem może bardziej zaszkodzić niż pomóc.

Udar słoneczny – zapobieganie

Profilaktyka jest bardzo istotna, szczególnie w okresie wakacyjnym, gdy całe dnie spędza się na plaży lub przy basenie. Aby uniknąć udaru słonecznego, powinno się:

- nawadniać organizm, - unikać nadmiernego wysiłku fizycznego, - unikać przebywania w nasłonecznionych miejscach, zwłaszcza w godzinach południowych, - nosić lekkie, przewiewne ubranie, najlepiej w jasnej kolorystyce, - obowiązkowo nosić nakrycie głowy – kapelusza, czapkę z daszkiem, chustę, nie spożywać alkoholu.

Słoneczne BHPPAP/Małgorzata Latos
Opalanie nie dla każdegoPAP/Maciej Zieliński, Adam Ziemienowicz

Udar słoneczny – leczenie

Choć kluczowa jest pierwsza pomoc przy udarze słonecznym, to może zdarzyć się tak, że osoba, która go doznała i tak trafi do szpitala. Dzieje się tak z różnych przyczyn, do których głównie należą: zbyt późne rozpoznanie porażenia słonecznego, nieumiejętne bądź bezskuteczne schładzanie organizmu, czy też współistniejące choroby, które uniemożliwiają termoregulację organizmu. Gdy pacjent trafia do szpitala po wystąpieniu udaru cieplnego, jego organizm schładzany jest na dwa sposoby.

Zewnętrzne schładzanie organizmu przy pomocy:

- umieszczenia pacjenta w łaźni lodowej, - przykrycia pacjenta kocem chłodzącym, - odparowywaniem, czyli natryskiwanie mgiełką zimnej wody, która przyspiesza parowanie, a co za tym idzie odbiera nadmiar ciepła z organizmu.

Wewnętrzne metody schładzania organizmu;

- płukanie zimną wodą żołądka, pęcherza moczowego i odbytnicy, - stosowane w ekstremalnych przypadkach płukanie klatki piersiowej i otrzewnej, - zastosowanie krążenia pozaustrojowego.

Jak szybko nagrzewa się samochódMaria Samczuk/PAP

Przegrzanie słoneczne a udar cieplny

Przegrzanie słoneczne, zwane również osłabieniem cieplnym to sygnał ostrzegawczy organizmu przed możliwością wystąpienia udaru słonecznego. Organizm alarmuje, że jest przegrzany poprzez tzw. kurcze cieplne, czyli kurcze brzucha i kończyn, a także poprzez ból i zawroty głowy, ogólne osłabienie i nudności. Te oznaki świadczą, że należy jak najszybciej zejść ze słońca i nawodnić organizm. Na przegrzanie słoneczne narażone są szczególnie osoby wykonujące pracę fizyczną na powietrzu, nawet jeśli nie robią tego cały czas w zasięgu słońca.

Najbardziej zauważalną różnicą między objawami udaru słonecznego a osłabienia cieplnego jest reakcja skórna. W przypadku przegrzania słonecznego skóra staje się blada, spocona i chłodna, natomiast podczas udaru jest gorąca i zaczerwieniona.

Zasady bezpieczeństwa w czasie upałówRCB

Autor: mags

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Pogoda na dziś. Środa 2.07 przyniesie słoneczną i upalną aurę w niemal całym kraju. Warunki biometeo Odczuwalną temperaturę momentami zmniejszy wiatr.

Pogoda na dziś - środa, 2.07. Upalnie niemal w całym kraju

Pogoda na dziś - środa, 2.07. Upalnie niemal w całym kraju

Źródło:
tvnmeteo.pl

Czy woda najlepiej nawadnia organizm? Szkoccy naukowcy donoszą, że niekoniecznie. W badaniu opublikowanym na łamach pisma Amerykańskiego Towarzystwa Żywieniowego "The American Journal of Clinical Nutrition" udowadniają, że lepszym wyborem mogą być inne płyny.

Co nawadnia lepiej niż woda

Co nawadnia lepiej niż woda

Źródło:
PAP

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed upałem. Do czwartku w ciągu na termometrach możemy zobaczyć nawet do 36 stopni Celsjusza. Z kolei w nocy temperatura minimalna nie spadnie poniżej 15 st. C. W kraju obowiązują pomarańczowe i żółte alarmy.

Dzieje się na mapie Polski. Szereg alarmów przed upałem - nawet drugiego stopnia

Dzieje się na mapie Polski. Szereg alarmów przed upałem - nawet drugiego stopnia

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Włochy zmagają się z ekstremalną pogodą. Z powodu upału oraz gwałtownych burz z silnym deszczem w kraju zginęły co najmniej dwie osoby. We Florencji na skutek gorąca doszło do przerw w dostawach prądu. Dynamiczna aura sparaliżowała także ruch kolejowy. Do odwołania zostało wstrzymane połączenie między Paryżem i Mediolanem.

Między skwarem a burzami. Trzy osoby nie żyją, blackout we Florencji

Między skwarem a burzami. Trzy osoby nie żyją, blackout we Florencji

Źródło:
Ansa, ENEX

Fala upałów, która nawiedziła Francję, dotyka nie tylko mieszkańców miast. Lokalny dziennik poinformował, że wysokie temperatury skłoniły operatora elektrowni atomowej Goltech do jej czasowego wyłączenia.

Wyłączyli elektrownię atomową przez upały

Wyłączyli elektrownię atomową przez upały

Źródło:
PAP, Sud Ouest

We włoskiej Lombardii ziemia osunęła się na alpejskie osady, powodując uszkodzenia budynków i opóźnienia w ruchu.

Ziemia runęła na osady w Lombardii

Ziemia runęła na osady w Lombardii

Źródło:
ENEX, SondrioToday

W Hiszpanii 51-letnia kobieta zmarła po powrocie do domu z pracy. W ubiegłą sobotę sprzątała ulice Barcelony, podczas gdy w mieście szalał upał. Po tragedii w kraju rozgorzała debata na temat bezpieczeństwa pracowników w szczególnie gorące dni.

Sprzątała ulice Barcelony. Po powrocie do domu zmarła

Sprzątała ulice Barcelony. Po powrocie do domu zmarła

Źródło:
Reuters, El Pais, El Nuevo Dia, La Razon

Kolejne dni przyniosą najwyższe do tej pory temperatury w tym roku. W niektórych rejonach Polski termometry pokażą nawet 36 stopni Celsjusza. Już w czwartek w części kraju pogoda się załamie, przynosząc deszcz i burze.

Najwyższe temperatury w tym roku. Gdzie żar będzie największy

Najwyższe temperatury w tym roku. Gdzie żar będzie największy

Źródło:
tvnmeteo.pl

Potężna bomba niżowa natarła na Nową Południową Walię, wywołując intensywne opady deszczu i silne porywy wiatru. Warunki pogodowe spowodowały ewakuacje w nadmorskich miejscowościach. Służby ostrzegają, że sytuacja pogorszy się w ciągu najbliższych 24 godzin.

Bomba niżowa w Australii. Będzie jeszcze gorzej

Bomba niżowa w Australii. Będzie jeszcze gorzej

Źródło:
Reuters

Francja mierzy się z rekordową falą upałów - we wtorek w 16 departamentach ogłoszono czerwony alert pogodowy, a temperatury sięgają 41 stopni Celsjusza. Zamknięto setki szkół i szczyt wieży Eiffla, a w regionie stołecznym wprowadzono ograniczenia w ruchu drogowym.

Zamknięto szczyt wieży Eiffla

Zamknięto szczyt wieży Eiffla

Źródło:
PAP

Pożary pustoszą południową Kalifornię, pochłaniając setki hektarów lasów i zmuszając mieszkańców do ewakuacji. Nagrania udostępnione przez ALERTCalifornia i UC San Diego, pokazują skalę żywiołu w rejonie hrabstwa Riverside.

Kolumna dymu i morze ognia. "Nakazujemy natychmiastową ewakuację"

Kolumna dymu i morze ognia. "Nakazujemy natychmiastową ewakuację"

Źródło:
Reuters

Poznaliśmy laureata konkursu Drzewo Roku 2025 organizowanego przez Klub Gaja. W głosowaniu serca internautów zdobyło Krzywe Drzewo w Szydłowcu, które zdobyło 7999 głosów. Zwycięzca plebiscytu będzie reprezentować nasz kraj w europejskim konkursie Tree Of The Year 2026.

Oto Drzewo Roku 2025. Ma "niecodzienny kształt"

Oto Drzewo Roku 2025. Ma "niecodzienny kształt"

Źródło:
Klub Gaja

Co najmniej siedem rannych osób, zamknięte drogi oraz akcje ewakuacyjne - to skutki fali pożarów drzewostanów i łąk, jaka nawiedziła Portugalię. Od poniedziałkowego popołudnia akcja gaśnicza prowadzona była w ponad 30 miejscach, głównie na północy kraju. Wśród poszkodowanych osób znaleźli się także strażacy.

Tysiące hektarów trawionych przez ogień. Strażacy wśród rannych

Tysiące hektarów trawionych przez ogień. Strażacy wśród rannych

Źródło:
PAP, sicnoticias.pt

To, że sen zajmuje znaczną część kociej doby i jest dla tych zwierząt niezwykle ważny, nie jest tajemnicą. Nowe międzynarodowe badanie pokazuje, że czworonogi te częściej wybierają spanie na lewym boku i wcale nie jest to przypadek.

Koty chętniej śpią na lewym boku. Dlaczego?

Koty chętniej śpią na lewym boku. Dlaczego?

Źródło:
PAP, upei.ca

Za Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim i załogą misji Ax-4 kolejny pracowity dzień na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Polski astronauta przeprowadzał eksperymenty dotyczące m.in. wpływu mikrograwitacji na psychikę człowieka czy sterowania komputerem za pomocą mózgu. Pojawił się także w mediach społecznościowych.

Sterował komputerem tylko za pomocą mózgu. Trwa misja polskiego astronauty

Sterował komputerem tylko za pomocą mózgu. Trwa misja polskiego astronauty

Źródło:
Axiom Space, PAP

Huragan Flossie wędruje nad Oceanem Spokojnym. Żywioł prawdopodobnie nie uderzy w ląd, ale ma poruszać się wzdłuż wybrzeża Meksyku. Władze wydały ostrzeżenia przed intensywnymi opadami deszczu oraz silnymi podmuchami wiatru.

Flossie rośnie w siłę. Władze wydały ostrzeżenia

Flossie rośnie w siłę. Władze wydały ostrzeżenia

Źródło:
ABC News, NHC

Latem rejon Hiszpanii skupia na sobie uwagę meteorologów, ponieważ z wielką siłą potrafi wpłynąć na pogodę w Europie. Upały, które już od wielu dni są tam normą, dotrą również do Polski, co również zaczyna być pewną tradycją. W tym tygodniu temperatura w naszym kraju może sięgnąć zadziwiających wartości, a natura, dążąc do równowagi, każe sobie za to gorąco słono zapłacić.

Energii w atmosferze będzie moc. Ryzyko dużego zamieszania w pogodzie

Energii w atmosferze będzie moc. Ryzyko dużego zamieszania w pogodzie

Źródło:
TVN24+

W Turcji trwa walka z pożarami, które szaleją w prowincjach Izmir, Manisa i Hatay. Z powodu zagrożenia w bezpieczne miejsca ewakuowano ponad 50 tysięcy osób. Gaszenie ognia utrudnia silny wiatr.

Regiony turystyczne objęte pożarami. Ewakuacja ponad 50 tysięcy osób

Regiony turystyczne objęte pożarami. Ewakuacja ponad 50 tysięcy osób

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters, gazeteoksijen.com

W niedzielę temperatura powierzchni Morza Śródziemnego wyniosła 26,01 stopnia Celsjusza. To aż o trzy stopnie więcej niż średnio o tej porze roku.

Rekordowa temperatura Morza Śródziemnego

Rekordowa temperatura Morza Śródziemnego

Źródło:
PAP, AFP

Sławosz Uznański-Wiśniewski, który przebywa na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, podzielił się w mediach społecznościowych kolejnym nagraniem. Tym razem polski astronauta pokazał, jak wygląda proces oswajania się z funkcjonowaniem w warunkach mikrograwitacji.

Kolejne nagranie od polskiego astronauty. "Lecę do Was!"

Kolejne nagranie od polskiego astronauty. "Lecę do Was!"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na północy Indii zawalił się budynek mieszkalny. Zdarzenie zostało wywołane osunięciem się ziemi, które było konsekwencją ulewnego deszczu.

Pięciopiętrowy budynek zawalił się jak domek z kart

Pięciopiętrowy budynek zawalił się jak domek z kart

Źródło:
Reuters

Trwa akcja usuwania skutków powodzi, które przetoczyły się w ubiegłym tygodniu przez część Wenezueli. Gwałtowna pogoda doprowadziła do zniszczenia mostów oraz licznych ewakuacji. Choć obyło się bez ofiar śmiertelnych i rannych, niektórzy mieszkańcy stracili cały swój dobytek.

"Nie umiem wyrazić tego słowami". Sprzątają po powodziach

"Nie umiem wyrazić tego słowami". Sprzątają po powodziach

Źródło:
Reuters

W poniedziałek we Włoszech w rejonie Pól Flegrejskich zanotowano trzęsienie ziemi o magnitudzie 4,6. Wstrząs był wyraźnie odczuwalny w Neapolu.

Trzęsienie ziemi we Włoszech, nieopodal Neapolu. "Wywołało panikę"

Trzęsienie ziemi we Włoszech, nieopodal Neapolu. "Wywołało panikę"

Źródło:
PAP, ANSA

Szczyt upalnej fali, jaka nastanie w Polsce, przypadnie na drugą połowę tygodnia. O tym, jak długo będzie niezwykle gorąco, mówi autorska długoterminowa prognoza temperatury na 16 dni, przygotowana przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: to może być największy upał w roku

Pogoda na 16 dni: to może być największy upał w roku

Źródło:
tvnmeteo.pl

Podróżowanie z alergią wymaga odpowiedniego przygotowania. Trzeba nie tylko wziąć pod uwagę alergeny w miejscu docelowym, lecz także dostosować plan podróży, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia niepożądanej reakcji.

Jak zaplanować daleką podróż, mając alergię

Jak zaplanować daleką podróż, mając alergię

Źródło:
anaphylaxis.org.uk

Fala upałów objęła Chorwację. W niedzielę w Rijece, do której dojeżdża pociąg z Warszawy, termometry pokazały 37 stopni Celsjusza. Przed spiekotą ostrzegają meteorolodzy i lekarze.

Najwyższy stopień ostrzeżeń przed upałem w Rijece

Najwyższy stopień ostrzeżeń przed upałem w Rijece

Źródło:
ENEX, vecernji.hr, nacional.hr, PAP

Fala upałów utrzymuje się nad Europą. Wysokie temperatury stanowią zagrożenie dla zdrowia - we Włoszech do szpitali trafiają mieszkańcy i turyści, którzy z powodu gorąca słabną na ulicach. Skwar utrudnia również walkę z pożarami w Portugalii.

Ludzie mdleją na ulicach. Noc nie przynosi wytchnienia

Ludzie mdleją na ulicach. Noc nie przynosi wytchnienia

Źródło:
PAP, El Periodico, IPMA, AEMET, tvnmeteo.pl

W Egipcie rozpoczął się program śledzenia rekinów z kosmosu - poinformował w niedzielę lokalny portal Egypt Independent. Monitorowanie ruchów tych zwierząt w Morzu Czerwonym w czasie rzeczywistym pomoże zrozumieć zachowanie konkretnych gatunków, potencjalnie może też zmniejszyć ryzyko ich ataków.

Będą śledzić rekiny z kosmosu

Będą śledzić rekiny z kosmosu

Źródło:
PAP, dailynewsegypt.com

Trzeciego dnia pobytu na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) Sławosz Uznański-Wiśniewski pracował nad dwoma polskimi eksperymentami i przygotowywał materiały promocyjne.

Kolejny intensywny dzień polskiego astronauty. Tym się zajmował na ISS

Kolejny intensywny dzień polskiego astronauty. Tym się zajmował na ISS

Źródło:
PAP, POLSA

Gwałtowne burze i tornada przetoczyły się w weekend przez Minnesotę w Stanach Zjednoczonych. W niedzielę ponad 50 tysięcy gospodarstw domowych było pozbawionych prądu, głównie na obszarze metropolitalnym Twin Cities (Minneapolis-Saint Paul). W niektórych regionach doszło też do powodzi.

Drzewa wyrwane z korzeniami, domy bez prądu. Seria tornad w USA

Drzewa wyrwane z korzeniami, domy bez prądu. Seria tornad w USA

Źródło:
PAP, CBS News

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS), w której obecnie przebywa polski astronauta doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski, była widoczna na polskim niebie w nocy z niedzieli na poniedziałek. Materiał otrzymaliśmy na Kontakt24.

Jasny punkt przeciął niebo. Przelot ISS nad Polską

Jasny punkt przeciął niebo. Przelot ISS nad Polską

Źródło:
tvnmeteo.pl, Z głową w gwiazdach, Kontakt24

Hiszpania od soboty zmaga się z pierwszą w tym sezonie letnim falą upałów. Jest tak gorąco, że padł historyczny rekord. W gminie El Granado w Andaluzji w sobotę odnotowano 46 stopni Celsjusza. Tym samym pobita została największa wartość dla czerwca sprzed 60 lat.

46 stopni w czerwcu. Padł historyczny rekord

46 stopni w czerwcu. Padł historyczny rekord

Źródło:
PAP, El Pais, RTVE