Golce rozwinęły się w taki sposób, że świetnie funkcjonują w kwaśnym środowisku, które dla innych ssaków - w tym ludzi - byłoby nie do zniesienia. Naukowcy z Uniwersytetu Illionois zbadali, co decyduje o przystosowaniu gryzoni do takich warunków. Liczą, że ta wiedza pomoże znaleźć sposoby na łagodzenie bólu u ludzi.
Golce to gryzonie z rodziny kretoszczurów, które żyją na pustynnych obszarach Afryki wschodniej. Budują rozległe podziemne kolonie, z których prawie nigdy nie wychodza na powierzchnię. W ich mocno zatłoczonych norach stężenie dwutlenku węgla wzrasta do poziomów, które byłyby toksyczne dla innych ssaków, a powietrze staje się bardzo zakwaszone. Jednak golce doskonale znoszą te niekorzystne warunki.
Ból wynika z zakwaszenia tkanki
Zdaniem Thomasa Parka, profesora nauk biologicznych na Uniwersytecie Illionois w Chicago, ten fenomen może dostarczyć nam wskazówki, jak łagodzić ból u innych zwierząt i u ludzi.
Uporczywy ból towarzyszący ranom często jest spowodowany zakwaszeniem uszkodzonej tkanki. - Zakwaszenie jest nieuniknionym efektem ubocznym powstania rany - mówi Park. - Badania zwierząt, które nie odczuwają bólu w zakwaszonym środowisku, powinny doprowadzić do opracowania nowych sposobów łagodzenia bólu u ludzi - wyjaśnia.
Włókna nerwowe reagują na kwas
W nosie ssaka znajdują się wyspecjalizowane włókna nerwowe, które zostają aktywowane przez kwaśne opary. Pobudzają one nerw trójdzielny - zbiór nerwów w pniu mózgu - co z kolei wywołuje fizjologiczne i behawioralne reakcje służące ochronie - jak wydzielanie śluzu i pocieranie nosa. Pozwalają one uniknąć lub pozbyć się kwaśnych wyziewów.
Naukowcy umieścili golce w systemie klatek, w których pewne obszary zawierały powietrze z kwaśnymi oparami. Zwierzęta mogły w nich swobodnie wędrować, a czas spędzony przez nie w każdym obszarze uważnie śledzono. Zachowanie golców porównano z kontrolnymi grupami szczurów laboratoryjnych, myszy i blisko spokrewnionych gatunków kretoszczurów.
Tylko golce nie unikały oparów
Okazało się, że golce spędzały taką samą ilość czasu w przestrzeniach z kwaśnym i z czystym powietrzem. Zwierzęta z grup kontrolnych natomiast unikały kwaśnych oparów.
Naukowcom udało się określić fizjologiczne rakcje na wystawienie na kwaśne opary przez pomiar białka c-Fos, stanowiącego wskaźnik aktywności nerwu trójdzielnego. U golców nie stwierdzono takiej aktywności po stymulacji nerwu.
Autor: js/mj / Źródło: science daily