Mity na temat diety. Naukowcy obalają niektóre z nich

Znaczna część populacji chce pozbyć się dodatkowych kilogramów. Naukowcy sprawdzili, które z powszechnie stosowanych metod nie są skuteczne, a czasami dają wręcz efekty przeciwne do zamierzonych.

Jednym z mitów dotyczących odchudzania jest ten o "ujemnych" kaloriach selera. "Ujemne" kalorie oznaczają, że spożywane produkty dostarczają nam mniej energii niż nasz organizm zużywa na ich strawienie i przyswojenie.

15-centymetrowa łodyga selera ma 19 kilodżuli (czyli pięć kalorii). Do strawienia jej nasz organizm zużywa około 10 procent całkowitej wartości kilodżuli tego warzywa, co nazywamy efektem termicznym żywności. Problem polega na tym, że w ten sposób spalamy jedynie jeden lub dwa kilodżule, więc bardzo mało.

Prawdziwy efekt "ujemnych" kalorii występuje w przypadku zimnej wody. Jest to spowodowane tym, że żeby się wchłonęła, musi się najpierw rozgrzać do temperatury ciała. I właśnie ten proces "podgrzewania" spala kalorie. Sama woda ich nie zawiera, więc w jej przypadku rzeczywiście mamy do czynienia z "ujemnymi" kaloriami.

Wiele osób, które są na diecie, stara się jeść ostatni posiłek do godziny 18, ponieważ uważa się, że przyspiesza to utratę wagi. Od pory dnia, o której jemy, o wiele ważniejsze jest jednak to, co jemy i w jakich ilościach. O tym, czy przybieramy na wadze, chudniemy lub utrzymujemy wagę zależy całkowita liczba kalorii, jakie przyjmujemy i nasza aktywność fizyczna w ciągu całego dnia. Bez względu na to o jakiej porze jemy, jeśli przyjmujemy więcej kalorii niż potrzebuje nasz organizm, będzie on odkładał nadmiar w postaci tłuszczu.

Analiza przeprowadzona w 2016 roku przez Kristę A. Varady z Uniwersytetu Illinois w Chicago wykazała, że zmiana częstotliwości posiłków nie wpływa na zmianę masy ciała. W opracowaniu brano pod uwagę to, czy je się jeden, dwa czy trzy posiłki dziennie.

Co z piciem wody przed posiłkami? Jednym pomaga zrucać zbędne kilogramy, innym - nie.

Kompleksowa analiza badań na temat wpływu picia wody na metabolizm i przyjmowaną przez nas energię, przeprowadzona przez Jodi J. Stookey ze Szpitala Dziecięcego w Instytucie Badawczym Oakland, wykazała wysoce zmienne wyniki, które wahały się od negatywnych do pozytywnych efektów.

Choć w przypadku niektórych to naprawdę działa. Wykazały to badania opublikowane w 2015 roku, przeprowadzone przez brytyjskich naukowców z uniwersytetów Birmingham i Oxford. Badacze podzielili dorosłe osoby z otyłością na dwie grupy. Jedna z nic miała pić 500 ml wody na pół godziny przed śniadaniem, obiadem i kolacją, a druga grupa na pół godziny przed posiłkiem miała wyobrazić sobie, że ich żołądek jest pełny. W ciągu 12 tygodni wszystkie badane osoby schudły, jednak te, które piły wodę, straciły o 1,3 kg więcej.

Trzeba pamiętać o tym, że picie wody może przyczynić się do zmniejszenia całkowitego dziennego spożycia kalorii, jeśli zastąpimy nią soki i słodzone gazowane napoje.

Dieta ketogeniczna to taka, w której spożywa się dużo tłuszczów, a mało węglowodanów. Ma ona wielu zwolenników, ale czy naprawdę jest lepsza od innych?

W 2013 roku brazylijscy naukowcy z Uniwersytetu Federalnego Alagoas przeprowadzili metaanalizę 13 badań dotyczących utraty wagi, które trwały co najmniej przez rok. Opracowanie wykazało nieznacznie większą utratę masy ciała (o 900 gramów) u osób stosujących dietę ketogeniczną w porównaniu do ludzi na diecie o niskiej zawartości tłuszczu.

Dieta ketogeniczna może być stosowana jedynie pod nadzorem lekarza. W innym wypadku może mieć wiele skutków ubocznych, takich jak bóle głowy, chorobę pęcherzyka żółciowego i zaparcia.

Uważa się, że życie gumy przyspiesza utratę zbędnych kilogramów. Gdy żujemy, do naszego mózgu dociera sygnał, że zaczynamy jeść i niebawem będziemy nasyceni. R. D. Matters z amerykańskiej uczelni Purdue University sprawdził, jaki wpływ na nasz apetyt ma żucie gumy.

Okazało się, że jest on zależny od tego, kto ją żuje. U szczupłych osób dorosłych powodowało ono niewielkie zmniejszenie spożycia energii, z kolei u osób z nadwagą zwiększało ilość spożywanego pokarmu.

W 2015 roku powstała też analiza badań, która miała na celu sprawdzenie związku pomiędzy żuciem, apetytem i spożywaniem pokarmów. Badacze z uniwersytetów Leeds i California, a także z francuskiego ośrodka dietetycznego VAB Nutrition wykazali w metaanalizie 13 opracowań, że żucie gumy wiązało się ze zmniejszeniem odczucia głodu. Z kolei według 10 z 16 eksperymentalnych badań żucie zmniejszało ilość spożywanego jedzenia.

Obecnie nie ma żadnych badań na temat tego, czy żucie gumy sprawia, że tracimy kilogramy.

Zdania na temat jedzenia przed wysiłkiem fizycznym są podzielone. Jedni uważają, że odbywanie treningu na czczo powoduje większe spalanie tłuszczu, według innych nie powinno się ćwiczyć bez jedzenia. Powstało na ten temat opracowanie, które może rozwiać wątpliwości.

W badaniach prowadzonych przez naukowców z Centrum Badań Nad Mózgiem, Wydajnością i Odżywianiem na angielskiej uczelni Northumbria University porównywano całkowite wydatki energetyczne oraz ilość tłuszczu i węglowodanów spalonych przed, podczas i po wysiłku u 12 aktywnych, zdrowych mężczyzn.

Badano ich z samego rana na czczo, a innego dnia po śniadaniu. Niejedzenie przed ćwiczeniami pozwalało spalić o 15 proc. więcej tłuszczu w trakcie ćwiczeń. Jednak jedzenie śniadania powodowało o 20 proc. większy wydatek energetyczny (podstawowy parametr określający ilość energii wydatkowanej przez człowieka podczas wykonywania pracy) w ogóle.

Powszechnie uważa się, że picie zielonej herbaty "podkręca" metabolizm, przez co łatwiej nam schudnąć. W 2012 roku badacze z farmaceutycznego college'u kanadyjskiego Uniwersytetu Dalhousie przeanalizowali 15 różnych badań sprawdzających wpływ zielonej herbaty na utratę lub utrzymanie wagi na grupie osób z nadwagą lub otyłością. Naukowcy nie stwierdzili znaczących długotrwałych efektów.

Jednak analiza przeprowadzona w 2015 roku przez badaczy z chińskich uczelni Jiao Tong i Second Military Medical University w Szanghaju wykazała coś innego. Naukowcy sprawdzili wpływ wszystkich rodzajów herbaty lub jej ekstraktu na osoby z zespołem metabolicznym (zbiorem wzajemnie powiązanych czynników zwiększających ryzyko rozwoju miażdżycy i cukrzycy typu 2 oraz powikłań naczyniowych). Okazało się, że picie herbaty wywierało niewielki korzystny wpływ na utratę wagi.

Wiele osób, odchudzając się, sięga po te owoce, ponieważ mają one podobno pomagać w spalaniu tkanki tłuszczowej. Metaanaliza trzech badań sprawdzających wpływ spożywania grejpfrutów na masę ciała, przeprowadzona przez badaczy z Wydziału Nauk Podstawowej Opieki Zdrowotnej na Uniwersytecie Oksfordzkim, nie wykazała zmiany masy ciała po jedzeniu tych owoców.

Autor: zupi/map / Źródło: IFL Science, National Center for Biotechnology Information