Kiedy zmieniać opony na zimowe – i czy zmiana ta jest obowiązkowa?

● Zmiana opon na zimowe nie jest obowiązkowa, ale jest zalecana. ● Letnie opony zimą, tak samo jak zimowe latem, mają gorszą przyczepność, dłuższą drogę hamowania, a także szybciej się zużywają. ● Opony zimowe należy zakładać, gdy średnia dobowa temperatura spada poniżej 7-8 stopni Celsjusza. ● W wielu państwach europejskich zmiana opon na zimowe jest obowiązkowa.

Zmiana opon na zimowe w okresie jesienno-zimowym nie jest w Polsce obowiązkowa, a jedynie zalecana.

Co do zasady nie należy się mandat za jazdę na oponach letnich zimą lub na zimowych latem  Warto jednak pamiętać, że obowiązujące zalecenie sezonowej zmiany opon stanowi jeden z elementów dostosowania pojazdu do warunków jazdy. Zmiana opon na zimowe ma duże znaczenie dla bezpieczeństwa na drodze i z tego powodu nie powinna być zaniedbywana. 

Niedostosowane ogumienia do warunków jazdy bywa czasem powodem otrzymania mandatu za zły stan techniczny pojazdu. Policjant w czasie kontroli drogowej może nałożyć taką karę, jeżeli uzna, że kierowca np. jeżdżący na letnim ogumieniu w czasie intensywnych opadów śniegu stwarza zagrożenie w ruchu drogowym. 

Zalecenie zmiany opon na zimowe wynika z tego, że letnie opony w niskich temperaturach nadmiernie twardnieją i tracą swoje właściwości. Spada wówczas ich przyczepność, co znacząco wydłuża drogę hamowania. Przykładowo przy prędkości 80 km/h samochód jadący na oponach zimowych zatrzyma się po 70 metrach, zaś jadący na oponach letnich dopiero po 110 metrach.

Co więcej, opony letnie słabo sprawują się nie tylko przy jeździe po śniegu, ale również po większych ilościach wody lub błota pośniegowego. Węższe rowki w takich oponach sprawiają, że opona gorzej radzi sobie z odprowadzaniem tych zanieczyszczeń i szybciej zaczyna się ślizgać, co może stanowić poważne zagrożenie dla osób w pojeździe.

W związku z coraz łagodniejszymi zimami część kierowców decyduje się na opony całoroczne, które mają nadawać się do jazdy w każdych warunkach. Warto jednak pamiętać, że guma, z której przede wszystkim zbudowana jest opona, nigdy nie będzie taka sama w temperaturze +30 stopni i -20 stopni Celsjusza. Nie da się uniknąć jej twardnienia zimą i mięknięcia latem, w rezultacie czego opony całoroczne nie gwarantują takiego samego poziomu bezpieczeństwa jak opony zimowe.

Nie ma określonych terminów, kiedy najlepiej jest zmieniać opony na zimowe. Wszystko zależy bowiem nie od kalendarza, ale od aktualnych warunków pogodowych. Zmianę ogumienia zaleca się, gdy średnia dobowa temperatura spada poniżej 7-8 stopni Celsjusza. Przyjmuje się, że zimowe opony najlepiej radzą sobie właśnie poniżej tych wartości. 

Branie pod uwagę średnich dobowych temperatur oznacza, że ważne są więc nie tylko temperatury w ciągu dnia, ale również w nocy. Mieszanka, z której produkowane są opony zimowe, zawiera więcej naturalnej żywicy zapewniając ich miękkość i elastyczność w niskich temperaturach. Dzięki temu zarówno zapewniają lepszą przyczepność i bezpieczeństwo podczas jazdy, jak też zmniejszają zużycie paliwa. 

Najlepszy czas, by zmienić opony na letnie, także nie jest określony. Tak samo jak w przypadku opon zimowych, o zmianie ogumienia powinny decydować aktualne warunki atmosferyczne. Opony letnie przystosowane są do temperatur powyżej 7-8 stopni Celsjusza i przy takich warunkach pogodowych należy je zmieniać. 

Jazda na oponach zimowych w ciągu lata jest niezalecana. Nie tylko szybko zużywają się one w wysokich temperaturach, ale powodują też gorszą przyczepność i dłuższą drogę hamowania. Mając zimowe opony latem wyższe jest również ryzyko wystąpienia tzw. aquaplaningu, czyli wpadnięcia w poślizg na tafli wody tworzącej się pod kołami pojazdu jadącego z dużą prędkością.

W wielu innych państwach europejskich zmiana opon na zimowe jest tymczasem obowiązkowa. Obowiązek ten bywa jednak różnie określany. W Niemczech jazda na oponach zimowych jest obowiązkowa, gdy występują zimowe warunki na drodze. Kierowca sam więc musi decydować o tym, kiedy powinien dokonać zmiany opon. Taka sama sytuacja ma miejsce m.in. w Chorwacji, Norwegii i na Słowacji.

W innych państwach obowiązek jazdy na oponach zimowych występuje jedynie w miejscach, w których nakazuje to odpowiedni znak drogowy. Z takimi przypadkami kierowcy spotykają się m.in. we Włoszech, we Francji oraz w Hiszpanii.

Część państw zdecydowała z kolei o obowiązku sezonowej zmiany opon do określonej daty. Przykładowo w Austrii jazda na oponach zimowych jest obowiązkowa od 1 listopada do 15 kwietnia, w Czechach od 1 listopada od 31 marca, a w Szwecji od 1 grudnia do 31 marca.