Za nami najcieplejszy październik w historii Europy. "Musimy podjąć ambitne działania"

Źródło:
 Copernicus Climate Change Service (C3S)
"Zjednoczeni w nauce 2022". Raport WMO
"Zjednoczeni w nauce 2022". Raport WMOWMO
wideo 2/16
"Zjednoczeni w nauce 2022". Raport WMOWMO

Październik 2022 był najgorętszy w historii Europy - poinformował Serwis Monitorowania Atmosfery Copernicus (C3S). Średnia temperatura powietrza dla tego miesiąca na kontynencie wyniosła o prawie dwa stopnie Celsjusza więcej niż średnia z poprzednich 30 lat. Eksperci ostrzegają, że aby zbliżyć się do celów zawartych w porozumieniu paryskim, konieczne są "ambitne działania".

W egipskim Szarm el-Szejk trwa COP27 - szczyt klimatyczny Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. Jednym z głównych tematów poruszanych podczas wydarzenia jest system reakcji na szkody powstające na świecie w wyniku postępujących zmian klimatycznych. Jak pokazuje najnowsza odsłona biuletynu klimatycznego opracowanego przez Serwis Monitorowania Atmosfery Copernicus (C3S), zachodzą one właściwie na naszych oczach.

Najcieplejszy październik w Europie w historii

Dane zebrane przez C3S wskazują, że tegoroczny październik w Europie okazał się najcieplejszym w historii pomiarów. Średnia temperatura była o prawie dwa stopnie Celsjusza wyższa niż w okresie1991-2020. Rekordowe wartości dzienne odnotowano w Austrii, Szwajcarii i Francji, a także w dużej części Włoch i Hiszpanii.

Rekordy ciepła pobito również po drugiej stronie Atlantyku, w Kanadzie, zaś warunki znacznie cieplejsze od przeciętnych wystąpiły także na Grenlandii i Syberii. Stosunkowo chłodno było w październiku w Australii, na dalekim wschodzie Rosji oraz w części zachodniej Antarktydy.

Anomalia temperatury powietrza na powierzchni Ziemi dla października 2022 roku względem średniej dla tego miesiąca z okresu 1991-2020Copernicus Climate Change Service/ECMWF
Średnie przedziały temperatury powietrza przy powierzchni Ziemi dla października 2022 w porównaniu z okresem 1991-2020Copernicus Climate Change Service/ECMWF

Susze i powodzie

Wysoka temperatura w Europie była częściowo powiązana z suchszymi niż zwykle warunkami pogodowymi w październiku. Zaobserwowano je w prawie całej Europie Południowej i obszarach Kaukazu. Nad północno-zachodnim Półwyspem Iberyjskim, Francją, Niemcami, Wyspami Brytyjskimi, północno-zachodnią Skandynawią, dużym regionem Europy Wschodniej oraz środkową Turcją panowały wilgotniejsze niż przeciętnie warunki.

Poza Europą październik okazał się suchy w środkowej Ameryce Północnej, nad Rogiem Afryki, na dużym obszarze Rosji, Azji Środkowej i Chin oraz w części Ameryki Południowej. Z kolei w Ameryce Północnej i w południowej części Azji Środkowej panowały warunki wilgotniejsze niż przeciętnie. W Australii obfite opady doprowadziły do groźnych powodzi na wschodzie i południowym wschodzie - poinformowano.

Anomalie opadów atmosferycznych, wilgotności względnej powietrza, wilgotności wierzchniej części gleby oraz temperatury powietrza w październiku 2022 r. w odniesieniu do średnich z okresu 1991-2020. Copernicus Climate Change Service/ECMWF

Raport wskazuje również, że zasięg arktycznego lodu morskiego był o dziewięć procent poniżej średniej, znacznie przekraczając dotychczasowe październikowe minimum z 2020 roku.

Po lewej: średnia koncentracja lodu morskiego w Arktyce dla października 2022 roku. Po prawej: anomalie koncentracji lodu morskiego w Arktyce dla października 2022 roku względem średniej wrześniowej dla okresu 1991-2020. Copernicus Climate Change Service/ECMWF

Apel do rządzących

Samantha Burgess, zastępczyni dyrektora C3S wskazała, że październikowe dane dobitnie pokazują, jak duży wpływ na nasze życie mają zmiany klimatyczne. Jak przekazała, bez podjęcia zdecydowanych działań niemożliwe będzie bowiem osiągnięcie zapisów porozumienia paryskiego, zobowiązującego sygnatariuszy do ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5 st. C i utrzymania go znacznie poniżej 2 st. C w stosunku do epoki przedprzemysłowej. Według prognoz, przy globalnym ociepleniu o 2 st. C lub wyższym, przekroczone zostaną krytyczne progi istotne dla ekosystemów i ludzi.

- Europa doświadczyła właśnie najcieplejszego października w historii - ponad dwa stopnie powyżej średniej z ostatnich 30 lat, po najcieplejszym sezonie letnim, jaki kiedykolwiek odnotowano - zwróciła uwagę Burgess.

Jak podkreśliła Burgess, "poważne konsekwencje zmian klimatu są dziś widoczne, dlatego musimy podjąć ambitne działania podczas COP27, aby zredukować emisje gazów cieplarnianych i tym samym zapewnić ustabilizowanie temperatury".

Czytaj też: Ludzkość jest na "autostradzie do piekła". "Albo będziemy współpracować, albo zginiemy"

Porozumienie paryskie Adam Ziemienowicz/PAP

Autorka/Autor:as/dd

Źródło:  Copernicus Climate Change Service (C3S)

Pozostałe wiadomości

Pogoda na Boże Narodzenie. W święta aurę w Polsce ma kształtować silny i stabilny wyż. Czeka nas ochłodzenie. Ale czy ośrodek wysokiego ciśnienia przyniesie nam białe święta? Sprawdź w naszej najnowszej prognozie, czy gdzie pojawi się szansa na śnieg.

W Wigilię "warunki w tej części kraju będą bardzo trudne". Najnowsza prognoza na święta Bożego Narodzenia

W Wigilię "warunki w tej części kraju będą bardzo trudne". Najnowsza prognoza na święta Bożego Narodzenia

Źródło:
tvnmeteo.pl

Uwaga na trudne warunki pogodowe na Dolnym Śląsku. Na obszarach górskich w nocy zacznie intensywnie padać śnieg, a do tego będzie mocno wiać. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia.

Intensywne opady, zawieje i zamiecie. IMGW ostrzega

Intensywne opady, zawieje i zamiecie. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

W słynącym z charakterystycznych czerwonych skał parku stanowym w amerykańskim stanie Utah część z nich została zabarwiona na niebiesko. Według władz prawdopodobnie ktoś użył armaty prochowej. Żeby wyczyścić skały, trzeba było użyć 90 litrów wody.

"Co wolelibyście zobaczyć?". Incydent w parku narodowym

"Co wolelibyście zobaczyć?". Incydent w parku narodowym

Źródło:
Miami Herald, The Sacramento Bee

Smog spowił w sobotę Nowe Delhi, stolicę Indii. Spowodował, że widzialność była mocno ograniczona. Mieszkańcy skarżyli się na trudności z oddychaniem. Jakość powietrza była znacznie powyżej normy.

"Pieką mnie oczy i ciągle kaszlę, brakuje mi tchu"

"Pieką mnie oczy i ciągle kaszlę, brakuje mi tchu"

Źródło:
Reuters

W sobotę 21 grudnia o godzinie 10.20 rozpoczęła się astronomiczna zima. Kalendarzową przywitamy dzień później. Na zimowym niebie będzie można zobaczyć różne gwiazdy i ciekawe zjawiska astronomiczne.

Rozpoczęła się astronomiczna zima

Rozpoczęła się astronomiczna zima

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Tydzień temu w Majottę uderzył potężny cyklon Chido. Sytuacja we francuskim terytorium zamorskim jest trudna - wiele domów nie ma prądu, brakuje wody i jedzenia. - Wieczorami, po zachodzie słońca na ulicach robi się dość niebezpiecznie - powiedziała pani Anna, która wysłała nam swoją relację na Kontakt24. Polka mieszka tam od kilku lat.

"Nie ma prądu, dochodzi do kradzieży, słychać wystrzały z broni gazowej"

"Nie ma prądu, dochodzi do kradzieży, słychać wystrzały z broni gazowej"

Źródło:
BBC, Reuters, Kontakt24

Naukowcy z organizacji Conservation International odkryli w peruwiańskiej Amazonii 27 nieznanych dotąd gatunków zwierząt. Najbardziej dziwacznymi są ryby z głowami przypominającymi "wielki, napuchnięty nos", a także wodno-lądowe myszy.

Ryby z "kluchowatymi głowami", pływające myszy

Ryby z "kluchowatymi głowami", pływające myszy

Źródło:
PAP, CNN

Naukowcy z Koreańskiego Instytutu Nauki i Technologii opracowali pływające drony. Wyposażone są one w "hydrofilowe zęby", dzięki którym mogą wychwytywać unoszący się w wodzie mikroplastik.

Pływające drony z "zębami". Nowy sposób walki z mikroplastikiem

Pływające drony z "zębami". Nowy sposób walki z mikroplastikiem

Źródło:
PAP, onlinelibrary.wiley.com

Pogoda na dziś. Sobota 21.12 okaże się chłodnym, raczej ponurym dniem. W większości regionów niepotrzebne będą nam parasole, ale we znaki może dać się silniejszy wiatr. Termometry pokażą od 2 do 6 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - sobota 21.12. Chłodno i pochmurno, miejscami silniej powieje

Pogoda na dziś - sobota 21.12. Chłodno i pochmurno, miejscami silniej powieje

Źródło:
tvnmeteo.pl

Położna z Majotty opowiedziała historię porodu, do którego doszło w noc po uderzeniu cyklonu Chido w wyspy. Jak wspominała, aby dotrzeć do rodzącej, musiała wspinać się i czołgać przez połamane drzewa. Na zdewastowanym przez żywioł terytorium nie ma wody i prądu, co utrudnia pracę szpitalom położniczym.

Czołgała się pod połamanymi drzewami, by odebrać poród. W szpitalu nie ma wody i prądu

Źródło:
Reuters, BBC

Silny wiatr szalał w piątek nad Włochami. W Como na północy kraju podmuchy przewróciły stojącą na placu choinkę. Trudna sytuacja panowała także na wybrzeżu Ostii, gdzie wiatr uszkodził kilka konstrukcji w porcie i na plaży.

Wiatr przewracał świąteczne dekoracje i budynki na nabrzeżu

Wiatr przewracał świąteczne dekoracje i budynki na nabrzeżu

Źródło:
ANSA, Fiumicino Online

Kotik południowy odpoczywał na plaży w Rio de Janeiro. Pojawienie się zwierzęcia o tej porze roku jest rzadkością w tych rejonach Brazylii - zazwyczaj są one częstszymi gośćmi na zimę, nie na początku lata. Obecność ssaka wzbudziła spore zainteresowanie ze strony plażowiczów.

Kotik na kultowej plaży. To rzadki widok o tej porze roku

Kotik na kultowej plaży. To rzadki widok o tej porze roku

Źródło:
G1 Globo, Folha do Leste

Najstarsze na świecie szczątki praprzodka ssaków zostały odnalezione na Majorce. Skamieniałość gorgonopsa, szablozębnego drapieżnika, zachowała się w zaskakująco dobrym stanie. Naukowców zdziwiła jeszcze jedna kwestia - szczątki tych zwierząt znajdowano znacznie dalej od równika.

Na Majorce znaleziono szczątki gorgonopsa

Na Majorce znaleziono szczątki gorgonopsa

Źródło:
CNN, ICP

Z raportu opublikowanego przez brytyjską Agencję Ochrony Środowiska wynika, że 6,3 miliona domów i budynków przedsiębiorstw w Anglii może znaleźć się pod wodą na skutek powodzi. W związku ze zmianami klimatu, które zostały po raz pierwszy uwzględnione w takiej analizie, do 2050 roku liczba ta może wzrosnąć nawet do ośmiu milionów.

Ponad sześć milionów nieruchomości w Anglii zagrożonych powodziami. Alarmujący raport

Ponad sześć milionów nieruchomości w Anglii zagrożonych powodziami. Alarmujący raport

Źródło:
The Guardian, gov.uk, independent.co.uk

Od czwartku na północy Hiszpanii bardzo silnie wieje. Na samym wybrzeżu odnotowano porywy przekraczające 100 kilometrów na godzinę.

Wichury w Hiszpanii. Fale mogą sięgać sześciu metrów

Wichury w Hiszpanii. Fale mogą sięgać sześciu metrów

Źródło:
ENEX, eldiarioalerta.com, wetteronline.de

Naukowcy z Królewskich Ogrodów Botanicznych w Kew w Wielkiej Brytanii opisali w tym roku łącznie 172 nowych gatunków roślin i grzybów i wybrali z nich 10 najciekawszych. Części nowo odkrytych gatunków już nadano status zagrożonych. Jak podkreślają badacze, "trzeba się ścigać z czasem, aby zdążyć je wszystkie odnaleźć".

"Palma widmo", grzyby zębowe, liany o zapachu marcepanu. Oto nowe gatunki opisane w tym roku

"Palma widmo", grzyby zębowe, liany o zapachu marcepanu. Oto nowe gatunki opisane w tym roku

Źródło:
PAP, kew.org

Gdy my szykujemy się do zimy, na półkuli południowej zaczyna się lato. Mieszkańcy Chile mierzą się już z falą upałów. Temperatura znacząco przekracza 30 stopni Celsjusza.

34 stopnie w cieniu. Wydano pierwsze ostrzeżenie

34 stopnie w cieniu. Wydano pierwsze ostrzeżenie

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Z powodu ocieplenia warstwa lodu na tatrzańskich jeziorach, w tym na Morskim Oku, jest bardzo cienka. Pracownicy Tatrzańskiego Parku Narodowego apelują do turystów, aby nie wchodzili na zamarznięte stawy, ponieważ lód z łatwością może się załamać.

"Może dojść do tragedii". Apel do turystów

"Może dojść do tragedii". Apel do turystów

Źródło:
PAP

Sporo szczęścia miał kot z Massachusetts, który we wtorek znalazł się na środku zamarzniętego jeziora. W pewnym momencie pod zwierzakiem załamał się lód. Na pomoc ruszyli mu świadkowie, którzy wskoczyli do łódki i w ostatniej chwili wyciągnęli go z lodowatej wody.

Lód pękł pod kotem. To, że żyje, jest "cudem od początku do końca"

Lód pękł pod kotem. To, że żyje, jest "cudem od początku do końca"

Źródło:
CNN, Westford Animal Control

Skamieniałość mastodonta została znaleziona w przydomowym ogródku w stanie Nowy Jork. Prehistoryczne szczątki, w tym pełna szczęka, zachowały się w doskonałym stanie. To pierwsze takie znalezisko w tym regionie od ponad dekady.

Z ziemi w ogródku wystawały zęby. Należały do przodka słonia

Z ziemi w ogródku wystawały zęby. Należały do przodka słonia

Źródło:
New York State Museum, AMNH

Naukowcy obawiają się, że jeden najstarszych i największych gatunków żaby - Calyptocephallela gayi - znajdzie się niedługo na skraju wyginięcia. Z powodu zmian klimatu i działalności człowieka w niepokojącym tempie niszczone są jej siedliska.

Ta żaba przeżyła zagładę dinozaurów. Niebawem to jej może grozić wyginięcie

Ta żaba przeżyła zagładę dinozaurów. Niebawem to jej może grozić wyginięcie

Źródło:
Reuters, Boerenlandvogels

Do 16 wzrosła liczba ofiar potężnego trzęsienia ziemi, jakie nawiedziło we wtorek Vanuatu na Oceanie Spokojnym. Na miejscu katastrofy nadal trwa akcja poszukiwawcza, ale z każdą godziną maleją szanse na odnalezienie ocalałych. Nad pogrążonym w chaosie krajem unosi się kolejne widmo kataklizmu. Znad Morza Koralowego w kierunku wyspy nadciąga układ niskiego ciśnienia, który w kolejnych dniach może przekształcić się w cyklon.

Widmo kolejnego kataklizmu w Vanuatu

Widmo kolejnego kataklizmu w Vanuatu

Źródło:
Reuters

Widok kalifornijskich wiewiórek ziemnych polujących na norniki i zjadających je wprawił w zdumienie grupę amerykańskich naukowców. Dotychczas drapieżne zachowania tych zwierząt były odnotowywane sporadycznie, bo główne składniki ich diety to orzechy, nasiona i zboża. Nietypowe zachowanie zauważono w trakcie badań na przełomie czerwca i lipca tego roku.

"Te badania radykalnie zmieniają nasze postrzeganie wiewiórek"

"Te badania radykalnie zmieniają nasze postrzeganie wiewiórek"

Źródło:
CNN, Cosmos Magazine, Journal of Ethology

Wysoka temperatura w grudniu sprzyja aktywności kleszczy, dlatego ten niebezpieczny pajęczak może znaleźć się na choince, którą przyniesiemy do domu. Warto przejrzeć swoje zwierzęta, aby sprawdzić czy nie złapały kleszcza, przebywając w pobliżu świątecznego drzewka.

Razem z choinką możemy przynieść do domu nieproszonego gościa. To ryzyko wzrosło

Razem z choinką możemy przynieść do domu nieproszonego gościa. To ryzyko wzrosło

Źródło:
PAP

Renowacja budynku w Alkmaar na północy Holandii doprowadziła do niezwykłego odkrycia. Archeolodzy natrafili na podłogę wykonaną częściowo ze zwierzęcych kości.

Tajemnicza podłoga z kości odkryta w czasie renowacji budynku

Tajemnicza podłoga z kości odkryta w czasie renowacji budynku

Źródło:
alkmaar.nl

Potężne tornado przetoczyło się przez miasto Scotts Valley w amerykańskim stanie Kalifornia. Jego niszczycielską siłę widać na nagraniu uchwyconym przez kamerkę samochodową w ciężarówce.

Tornado przewróciło ciężarówkę. Nagranie z wnętrza pojazdu

Tornado przewróciło ciężarówkę. Nagranie z wnętrza pojazdu

Źródło:
CNN

58-letni myśliwy zmarł po tym, jak z drzewa spadł na niego niedźwiedź. Zwierzę zostało zastrzelone przez innego mężczyznę. Departament Zasobów Dzikiej Przyrody Wirginii "nie wnosi obecnie żadnych oskarżeń w związku z tym incydentem".

Myśliwy nie żyje po tym, jak z drzewa spadł na niego niedźwiedź

Myśliwy nie żyje po tym, jak z drzewa spadł na niego niedźwiedź

Źródło:
CBS News

Naukowcy z Politechniki Krakowskiej sprawdzili, jak zmienia się stężenie dioksyn w pyle zawieszonym PM10 w stolicy Małopolski w zależności od pory roku. Okazało się, że zimą mieszkańcy Krakowa wdychają więcej rakotwórczych związków niż latem. To pierwszy w kraju monitoring dioksyn na taką skalę.

Naukowcy: zimą mieszkańcy Krakowa wdychają więcej szkodliwych dioksyn

Naukowcy: zimą mieszkańcy Krakowa wdychają więcej szkodliwych dioksyn

Źródło:
PAP