10 największych zagrożeń zdrowotnych ludzkości

[object Object]
Smog generują stare silniki diesla. fragment materiału "Uwagi""Uwaga"
wideo 2/31

Zanieczyszczenie powietrza, odmowa poddawania się szczepieniom, odporność na antybiotyki i wirus HIV znalazły się na liście 10 największych zagrożeń dla zdrowia w 2019 roku, przygotowanej przez Światową Organizację Zdrowia. WHO oceniła też, że "świat zmierzy się z kolejną pandemią grypy" - pytanie tylko, kiedy i na jaką skalę.

1. Zanieczyszczenie powietrza i zmiany klimatu

Za największe zagrożenie dla zdrowia ludzi w 2019 roku Światowa Organizacja Zdrowia uznała zanieczyszczenie powietrza i zmiany klimatu.

Według danych tej organizacji dziewięć na dziesięć osób codziennie oddycha zanieczyszczonym powietrzem. Co roku około siedmiu milionów ludzi umiera przedwcześnie na spowodowane tym choroby nowotworowe, choroby układu krążenia i płuc oraz udary.

Jedną z głównych przyczyn zanieczyszczenia powietrza jest spalanie paliw kopalnych, co wpływa również na zmiany klimatyczne. WHO szacuje, że w latach 2030-2050 z powodu przypadłości powiązanych ze zmianami klimatycznymi (niedożywienie, biegunka, malaria, stres termiczny) każdego roku może umierać 250 tysięcy osób.

Smog niszczy organizm tvn24

2. Choroby niezakaźne

Według danych WHO, takie choroby niezakaźne, jak cukrzyca, choroby nowotworowe i choroby serca, odpowiadają za ponad 70 procent zgonów na świecie. 15 milionów cierpiących na te choroby ludzi umiera przedwcześnie - między 30. a 69. rokiem życia.

Światowa Organizacja Zdrowia zwraca uwagę, że zapadaniu na te choroby sprzyjają takie czynniki, jak między innymi palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej, nadużywanie alkoholu, niezdrowa dieta i zanieczyszczone środowisko.

3. Groźba pandemii grypy

"Świat zmierzy się z kolejną pandemią grypy. Jedyną kwestią pozostaje to, kiedy nastąpi i na jaką skalę" - czytamy w opracowaniu WHO. Organizacja podkreśla, że w przypadku zagrożenia kluczowa będzie szybkość reakcji. Zauważa też, że globalne strategie w tym zakresie są tak silne, jak silne jest najsłabsze ogniwo w systemie - czyli kraj najmniej przygotowany na rozprzestrzenianie się choroby.

Skala zachorowań na grypę w Europie na początku 2018 rokutvn24

4. Złe warunki życia

Według WHO, ponad 1,6 miliarda ludzi na świecie (czyli około 22 procent populacji) żyje w złych warunkach. Chodzi o mieszkańców regionów długotrwałego kryzysu (konflikt zbrojny, susza, klęska głodu, przesiedlenia) i ze słabą opieką medyczną.

5. Odporność na antybiotyki

WHO ostrzega przed rosnącą odpornością bakterii, pasożytów, wirusów i grzybów na antybiotyki, leki antywirusowe i antymalaryczne.

Jako przyczynę odporności WHO wskazuje zbyt częste przepisywanie i stosowanie antybiotyków oraz pozostałych środków, a także nadużywanie ich w hodowli zwierząt przeznaczonych do produkcji żywności.

"Grozi to przeniesieniem nas z powrotem do czasów, kiedy nie byliśmy w stanie leczyć infekcji takich, jak zapalenie płuc, gruźlica, rzeżączka czy salmonelloza" - czytamy w opracowaniu.

Sama odporność na leki przeciwko gruźlicy mogłaby oznaczać, że zachoruje około 10 milionów ludzi, a 1,6 miliona osób mogłoby choroby nie przeżyć. Już w 2017 roku około 600 tysięcy osób chorych na gruźlicę wykazywało odporność na ryfampicynę, czyli jeden z używanych w takich przypadkach w pierwszej kolejności antybiotyków.

Materiał o stosowaniu antybiotyków u zwierząt

Antybiotykowa apokalipsa
Antybiotykowa apokalipsaTVN BiŚ

6. Niebezpieczne patogeny, jak wirus Ebola czy MERS

W 2018 roku w Demokratycznej Republice Konga na ebolę zmarło ponad milion ludzi. Jak twierdzi WHO, największe ryzyko epidemii występuje na obszarach wiejskich, niekoniecznie tych najgęściej zaludnionych.

WHO, poza wirusem Ebola, wymienia kilka innych gorączek krwotocznych, wirus Zika czy koronawirus MERS-CoV, odpowiadający za chorobę bliskowschodniego zespołu oddechowego. Organizacja przyznaje, że na wiele z tych chorób nie ma skutecznych metod leczenia ani szczepionek.

WHO przypomniała również o chorobie X, jak oznaczono konieczność przygotowania się na nieznany patogen, mogący spowodować poważną epidemię.

Procedury przyjęć pacjentów z podejrzeniem zakażenia ebolą (TVN24)
Procedury przyjęć pacjentów z podejrzeniem zakażenia ebolą (TVN24)tvn24

7. Niedostateczna podstawowa opieka medyczna

Podstawowa opieka medyczna, pierwszy kontakt z instytucjami opieki zdrowotnej, powinna być kompleksowa i przystępna cenowo - podkreśla WHO. Wczesna diagnoza i leczenie są kluczowe w zwalczaniu infekcji i chorób.

Tymczasem w wielu krajach medycyna pierwszego kontaktu jest na niskim poziomie, trudno dostępna lub zbyt droga. .

8. Postawy i ruchy antyszczepionkowe

WHO alarmuje, że odmowa poddawania się szczepieniom ochronnym grozi zaprzepaszczeniem sukcesów w walce z niektórymi chorobami. Organizacja wskazuje, że szczepionki co roku pozwalają uniknąć śmierci 2-3 milionów ludzi. Nasilają się jednak postawy antyszczepionkowe i to one w głównej mierze sprawiły, że na przykład liczba zachorowań na odrę wzrosła w skali świata o 30 proc.. W części krajów, w których całkowite wyeliminowania tej choroby było już bliskie, zaobserwowano ponowny wzrost liczby zachorowań. W 2018 roku liczne zachorowania na odrę odnotowano również w Polsce.

"Liczba osób niezaszczepionych na Odrę rośnie". Rozmowa z doktorem Wojciechem Feleszko
"Liczba osób niezaszczepionych na Odrę rośnie". Rozmowa z doktorem Wojciechem Feleszkotvn24

9. Wirus dengi

Denga to wirusowa choroba tropikalna, przenoszona przez komary. Może powodować gorączkę krwotoczną lub małopłytkowość. Śmiertelność sięga nawet 20 procent. Wiele osób zapada na nią w Bangladeszu i Indiach, lecz choroba rozprzestrzenia się też na obszary, na których do tej pory nie występowała. Pojawiła się między innymi w Nepalu.

WHO szacuje, że na zachorowanie narażonych jest około 40 procent ludzkości.

10. Wirus HIV

Na liście zagrożeń znalazł się również ludzki wirus nabytego upośledzenia odporności, czyli HIV. Mimo postępów w badaniach i udostępniania środków profilaktycznych, epidemia zarażeń HIV trwa. Co roku prawie milion ludzi umiera na HIV lub wywoływany przez ten wirus zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS).

Od początku epidemii zachorowało 70 milionów ludzi, zmarło 35 milionów. Obecnie na świecie żyje 37 milionów osób zarażonych HIV, często pozbawionych dostępu do opieki medycznej.

Grupą coraz bardziej narażoną na zarażenie wirusem HIV są dziewczęta i młode kobiety w wieku 15-24 lat, zwłaszcza żyjące w Afryce Subsaharyjskiej.

Co to jest HIV/AIDS? (Anna Zajkowska, Adam Ziemienowicz/PAP)Anna Zajkowska, Adam Ziemienowicz/PAP

Autor: ao//rzw / Źródło: WHO, PAP, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Public Health Image Library, (domena publiczna), Shutterstock

Pozostałe wiadomości

W weekend pogoda w Polsce nadal będzie kształtowana przez wyż Serkan. Wszędzie dopisze słoneczna aura. W części kraju noce będą zimne, w tym na terenach dotkniętych powodzią. Nowy tydzień przyniesie powrót burz.

Czekają nas zimne noce. Wrócą burze

Czekają nas zimne noce. Wrócą burze

Źródło:
tvnmeteo.pl

W nocy ze środy na czwartek fala kulminacyjna na Odrze dotarła do Wrocławia. Jak wynika z danych opublikowanych przed godziną 16 przez IMGW, stan wody na stacji wodowskazowej Trestno wynosił 643 centymetry przy trendzie rosnącym.

Fala, która płynie przez Wrocław, jest spłaszczona. To "góra wody"

Fala, która płynie przez Wrocław, jest spłaszczona. To "góra wody"

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW, PAP

Pogoda na jutro, czyli na piątek 20.09. Noc miejscami będzie mglista. W dzień dopisze słoneczna aura. Termometry pokażą maksymalnie 25 stopni.

Pogoda na jutro - piątek, 20.09. Mglista noc, miejscami będzie zaledwie 7 stopni

Pogoda na jutro - piątek, 20.09. Mglista noc, miejscami będzie zaledwie 7 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Poziom wody w rzekach na południu i południowym zachodzie Polski nadal pozostaje bardzo wysoki. Stan alarmowy jest przekroczony na 45 stacjach hydrologicznych. Obowiązują też ostrzeżenia hydrologiczne IMGW.

Lista i mapa rzek, na których jest przekroczony stan alarmowy

Lista i mapa rzek, na których jest przekroczony stan alarmowy

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW, PAP

Powodzie, które są wynikiem działalności niżu Boris, doprowadziły do śmierci 24 osób w Europie Środkowej. W Polsce i w Rumunii zginęło po siedem osób, a w Austrii i w Czechach - po pięć. Żywioł pozostawił za sobą szlak zniszczeń, który zaczyna się w Rumunii, a kończy na Polsce.

Powódź w Europie Środkowej. Zginęły 24 osoby

Powódź w Europie Środkowej. Zginęły 24 osoby

Źródło:
PAP, Reuters

Ogień trawi Portugalię. Rząd otrzymał w ostatnich dniach wiele dowodów, że szalejące od weekendu w tym kraju pożary terenów leśnych i łąk to często dzieło podpalaczy.

Portugalskie władze: wiele pożarów lasów i łąk to dzieło podpalaczy     

Portugalskie władze: wiele pożarów lasów i łąk to dzieło podpalaczy     

Źródło:
PAP, Reuters

Niż Boris, który szalał nad Polską w ostatnich dniach przeniósł się nad północne regiony Włoch. W wyniku powodzi, spowodowanych intensywnymi opadami deszczu, w regionie Emilia-Romania ewakuowano ponad tysiąc osób. Według lokalnych władz sytuacja jest skrajnie trudna.

Niż Boris przeniósł się tu. Ponad tysiąc osób ewakuowanych w wyniku powodzi

Niż Boris przeniósł się tu. Ponad tysiąc osób ewakuowanych w wyniku powodzi

Źródło:
PAP, ANSA, Reuters, ENEX, L'unione Sarda

Powódź w Polsce trwa. Wojewoda lubuski ogłosił wieczorem alarmy powodziowe dla kilku powiatów: zielonogórskiego, gorzowskiego, wschowskiego, nowosolskiego, krośnieńskiego oraz słubickiego. W czwartek nad ranem fala powodziowa dotarła do Wrocławia. Stan Odry w stacji pomiarowej Trestno prawie o dwa metry przekroczył stan alarmowy. Na godzinę 18.50 wynosił 642 centymetry.

Alarmy powodziowe w Lubuskiem

Alarmy powodziowe w Lubuskiem

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl, TVN24., PAP

Stan wody w Łabie stale się podnosi, a w czwartek wieczorem osiągnie najwyższy poziom - informują niemieckie media. Łaba jest obecnie jedyną rzeką w Saksonii, na wschodzie Niemiec, która wylewa.

Niemcy. Poziom wody w Łabie zbliża się do maksimum

Niemcy. Poziom wody w Łabie zbliża się do maksimum

Źródło:
PAP, Brandenburg State Office of Environment

W najbliższym czasie unikajmy wchodzenia do lasów na terenach, gdzie przeszła powódź - apelują służby. Grunt wciąż jest mocno nasączony wodą, co sprawia, że nawet delikatny podmuch wiatru powoduje, że drzewa się przewracają.

Delikatny podmuch wiatru sprawia, że drzewa się przewracają

Delikatny podmuch wiatru sprawia, że drzewa się przewracają

Źródło:
PAP

W Polsce w najbliższych dniach i tygodniach wzrośnie zagrożenie osuwiskami ziemi - ostrzegają geolodzy. W wyniku intensywnych opadów deszczu już teraz lokalnie pojawiają się niebezpieczne osunięcia gruntu. Zjawiska są bardzo trudne do przewidzenia i uaktywniają się po pewnym czasie.

Uwaga na osuwiska! Te miejsca będą zagrożone w najbliższych dniach i tygodniach

Uwaga na osuwiska! Te miejsca będą zagrożone w najbliższych dniach i tygodniach

Źródło:
tvnmeteo.pl, PIG

Po ekstremalnych opadach deszczu trudna sytuacja powodziowa ma również miejsce na Węgrzech. Przemieszczająca się fala kulminacyjna na Dunaju zmierza w kierunku Budapesztu. W mieście trwają przygotowania na nadejście wezbrania. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia ze stolicy Węgier.

Budapeszt szykuje się na nadejście wielkiej wody. Na Dunaju możliwe prawie 850 cm

Budapeszt szykuje się na nadejście wielkiej wody. Na Dunaju możliwe prawie 850 cm

Źródło:
PAP

Czeska policja poinformowała w środę, że odnaleziono ciało zaginionej 70-letniej kobiety z miejscowości Kobyla nad Vidnavkou w regionie Jesionika. To już czwarta śmiertelna ofiara powodzi. Po raz pierwszy od czterech dni liczba zagrożonych powodzią terenów jest niższa niż sto. W 23 miejscach obowiązuje najwyższy poziom alarmu powodziowego.

Wróciła do domu z centrum ewakuacyjnego. Jej ciało znaleziono zaplątane w ogrodzenie

Wróciła do domu z centrum ewakuacyjnego. Jej ciało znaleziono zaplątane w ogrodzenie

Źródło:
PAP, Reuters

Sytuacja powodziowa w środkowej Europie poprawia się, ale wciąż jest trudna. W Austrii potwierdzono piątą ofiarę śmiertelną żywiołu. Niektóre akweny w Czechach wciąż grożą wylaniem. Fala powodziowa na Dunaju przechodzi przez Węgry, szykuje się na nią Budapeszt.

Wiele ofiar śmiertelnych, ogromne zniszczenia, a to jeszcze nie koniec

Wiele ofiar śmiertelnych, ogromne zniszczenia, a to jeszcze nie koniec

Źródło:
Reuters, PAP, tvnmeteo.pl

Dzięki zaangażowaniu strażaków i służb leśnych udało się uratować życie sarenki poszkodowanej w powodzi. Niszczycielska siła żywiołu nie pozostaje bez wpływu na lasy i mieszkające w nich zwierzęta. Jednak - jak podkreślają eksperci - natura szybciej zabliźnia rany związane z kataklizmem.

Sarenka w ręczniku. Zwierzęta wyczuwają zagrożenia, ale czasem i one nie zdążą uciec

Sarenka w ręczniku. Zwierzęta wyczuwają zagrożenia, ale czasem i one nie zdążą uciec

Źródło:
tvnmeteo.pl. RDLP w Zielonej Górze

Płacimy za 100-200 lat zaniedbań polegających na masowym obsadzeniu świerkiem naszych gór - mówi prof. Krzysztof Świerkosz z wydziału nauk biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego w rozmowie z "Gazetą Wyborczą". Na duże znaczenie lasów w retencji wód wskazuje również dr Antoni Kostka z Centrum Strategii Środowiskowych. "Nie istnieje żadna sprzeczność pomiędzy rolą lasów a koniecznością budowania instalacji hydrotechnicznych. Jedno nie wyklucza drugiego", podkreślił.

Co górskie lasy mają wspólnego z powodziami? "Konieczna jest ich szybka przebudowa"

Co górskie lasy mają wspólnego z powodziami? "Konieczna jest ich szybka przebudowa"

Źródło:
PAP, Gazeta Wyborcza, tvn24.pl

Po ekstremalnych opadach deszczu w ostatnich dniach gwałtownie podniósł się poziom rzek w południowej i południowo-wschodniej Polsce, powodując powodzie. Na niektórych stacjach hydrologicznych zanotowano najwyższy poziom wody od początku prowadzenia pomiarów.

Powódź 2024. Na tych rzekach padły historyczne rekordy

Powódź 2024. Na tych rzekach padły historyczne rekordy

Źródło:
IMGW

Tempo przyrostu jest bardzo duże, widać je wręcz gołym okiem. Spodziewamy się, że w weekend będzie około dwóch metrów - mówi Jan Piotrowski, pełnomocnik prezydenta Warszawy do spraw Wisły, pytany o sytuację na stołecznym odcinku rzeki.

Rośnie poziom Wisły w Warszawie. W ciągu ostatniej doby o kilkadziesiąt centymetrów

Rośnie poziom Wisły w Warszawie. W ciągu ostatniej doby o kilkadziesiąt centymetrów

Aktualizacja:
Źródło:
tvnwarszawa.pl

Po intensywnych opadach śniegu w Alpach nadal obowiązuje stan zagrożenia lawinowego. We wtorek lawina, która zeszła w środkowej Austrii, porwała kilka osób, jedna z nich została poważnie ranna - podały służby. Kraj zmaga się ze skutkami powodzi, choć sytuacja zaczęła się poprawiać. We wtorek poinformowano o piątej ofierze śmiertelnej, ponad 20 miejscowości jest odciętych od świata.

Lawina w Austrii porwała kilka osób. Turystka poważnie ranna

Lawina w Austrii porwała kilka osób. Turystka poważnie ranna

Źródło:
PAP, bergrettung-salzburg.at, tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej uspokaja: Warszawa nie jest zagrożona powodzią. Fala wezbraniowa na Wiśle dotrze do stolicy w piątek.

Kiedy fala wezbraniowa na Wiśle dotrze do Warszawy?

Kiedy fala wezbraniowa na Wiśle dotrze do Warszawy?

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało instrukcję, jak należy zachować się, gdy utkniemy w domu w trakcie powodzi. Nasze życie mogą nam uratować konkretne gesty i kolory, które pomogą przekazać cenne informacje ratownikom.

Jak wezwać pomoc w trakcie powodzi

Jak wezwać pomoc w trakcie powodzi

Źródło:
MSWiA, TVN24

Niemiecka turystka, która straciła nogę w wyniku ataku rekina około 500 kilometrów od Wysp Kanaryjskich, zmarła kilka godzin później na pokładzie śmigłowca ratunkowego – podała agencja EFE.

Turystka zaatakowana przez rekina. Zmarła na pokładzie śmigłowca ratunkowego

Turystka zaatakowana przez rekina. Zmarła na pokładzie śmigłowca ratunkowego

Źródło:
PAP

Sytuacja powodziowa w części południowo-zachodniej Polski jest bardzo trudna. Giną ludzie, woda zalewa miasta i domy. Zarządzono wiele ewakuacji. Ekohydrolożka Iwona Wagner próbowała na antenie TVN24 odpowiedzieć na pytanie, co doprowadziło do tak tragicznych skutków tego kataklizmu.

"Może to dramatyczne wydarzenie w końcu pozwoli nam wyjść z iluzji"

"Może to dramatyczne wydarzenie w końcu pozwoli nam wyjść z iluzji"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Dzięki eksperymentalnemu projektowi współprowadzonemu przez IMGW-PIB możemy zobaczyć zasięg zalanych terenów na mapach. Potężne rozlewiska widać koło Prudnika, w Kotlinie Kłodzkiej i w okolicach zbiornika Racibórz Dolny. Natomiast najnowsze dane, z 16 września z godziny 14, pokazują m.in. rozlewiska rzeki Bóbr w okolicach Pilchowic, Wlenia, Lwówka Śląskiego.

Powódź 2024 na mapach. "Pochodzą z satelitów radarowych obserwujących Ziemię"

Powódź 2024 na mapach. "Pochodzą z satelitów radarowych obserwujących Ziemię"

Źródło:
tvn24.pl

Pogoda w Polsce w niedzielę była dynamiczna. W Wielkopolsce odnotowano dwie trąby powietrzne. Zjawiska można zaobserwować na nagraniach.

Trąby powietrzne w Wielkopolsce

Trąby powietrzne w Wielkopolsce

Źródło:
tvnmeteo.pl, TVN24, PAP

Co przyniesie pogoda w nadchodzącym czasie? Możemy spodziewać się fali bardzo ciepłego powietrza. Sprawdź, co czeka nas w drugiej połowie września w najnowszej prognozie temperatury na 16 dni, przygotowanej przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: niż Boris zanika, wkrótce połączą się ze sobą dwa wyże

Pogoda na 16 dni: niż Boris zanika, wkrótce połączą się ze sobą dwa wyże

Źródło:
tvnmeteo.pl

Trąba powietrzna przeszła w sobotę w powiecie radomskim na Mazowszu. Ponad 20 dachów budynków mieszalnych i gospodarczych zostało uszkodzonych. Silny wiatr zerwał dachy także w powiecie kozienickim.

Trąba powietrzna nieopodal Radomia. "Dachy zerwane częściowo lub całkowicie"

Trąba powietrzna nieopodal Radomia. "Dachy zerwane częściowo lub całkowicie"

Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

Lato wielkimi krokami zbliża się do końca. Czego spodziewać się w pogodzie jesienią i jaki będzie początek zimy 2024/2025? Grudzień i styczeń to mogą być mokre miesiące - wynika ze wstępnej, długoterminowej prognozy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW).

Co czeka nas jesienią i jak zacznie się zima? Prognoza IMGW

Co czeka nas jesienią i jak zacznie się zima? Prognoza IMGW

Źródło:
IMGW