Najstarsze drzewa oliwne są młodsze niż przypuszczano. Ze względu na wysokość i grubość pnia eksperci przypisywali im nawet tysiąc lat. Jednak najnowsze badania wykazały, że najstarsze z nich, rosnące w Katalonii, ma 627 lat.
Drzewa oliwne rosnące w rejonie śródziemnomorskim bywają tak duże, że ekspertom zdarza się twierdzić, iż mają one tysiąc lat. - Ich wieku nigdy jednak nie zweryfikowano za pomocą badań naukowych - zwraca uwagę ekolog Bernat Claramunt z hiszpańskiego Centre de Recerca Ecologica i Aplicacions Forestals (CREAF).
Badacze z tego centrum analizowali ostatnio wiek słynnych drzew oliwnych i stwierdzili, że najstarsze z nich ma 627 lat. - To jeden z najstarszych okazów zbadanych w ekosystemie śródziemnomorskim i na całym kontynencie europejskim - twierdzi Claramunta.
Poznają drzewo po jego historii
Naukowcy z CREAF pod kierunkiem Jordiego Martinez-Vilalta zastosowali w swojej pracy klasyczne metody dendrochronologiczne, polegające na analizach słojów w pniach drzew. Przebadali 14 drzew oliwnych (Olea europea) z wybrzeża Montsia w Katalonii.
Claramunt zapewnia, że wykorzystana została technika, która pozwala wykroić z pnia drzewa niewielki, cylindryczny fragment, idący od kory po sam rdzeń. - Taka próbka zawiera historię życia drzewa - powiedział. Naukowcy przebadali również całe fragmenty wcześniej ściętego pnia.
Problematyczne słoje
Zbadanie wieku takiego pnia nie jest tak proste, jak się może wydawać. Jak mówi Claramunt, zdarza się, że słoje są ledwie widoczne albo ich budowa nie odpowiada powszechnemu schematowi. Analiz nie ułatwia też fakt, że drzewa oliwne bywają bardzo mocno poskręcane.
Dane uzyskane przy okazji tego badania mogą posłużyć do poznania klimatu z kilkuset ostatnich lat. Drzewa oliwne z Hiszpanii pochodzą od odmiany uprawianej w Palestynie już 6 tys. lat temu. Gatunek ten rozprzestrzenił się na śródziemnomorskie wybrzeże Europy dzięki Fenicjanom, Etruskom, Grekom i Rzymianom. Uważa się, że na Półwyspie Iberyjskim zaczęto go uprawiać ok. 4 tys. lat temu.
Najstarsze iglaki
Na świecie istnieje co najmniej 17 gatunków drzew, które mogą rosnąć ponad tysiąc lat. Niemal wszystkie to iglaki. Do najstarszych znanych należą sosny (Pinus longaeva) z Gór Skalistych w Ameryce Północnej. Mają prawie 5 tys. lat.
W Polsce rekordzistą cis!
Najstarszym drzewem w Polsce jest cis rosnący w Henrykowie Lubańskim (na Dolnym Śląsku). Ma prawdopodobnie ok. 1200-1300 lat, pięć metrów w obwodzie i jest częściowo uszkodzony po nawałnicy z 1989 roku. Inny, blisko 800-letni cis rośnie w Bystrzycy (również na Śląsku, w gminie Wleń). Powszechnie uważany za najstarsze drzewo dąb Bartek ma - według najnowszych badań dendrochronologicznych - 645-670 lat.
W okresie międzywojennym mówiono, że liczy nawet 1,2 tys. lat. Jego dokładnego wieku nie można obecnie ustalić ze względu na spróchniały środek pnia.
- W Europie rośnie wiele drzew, o których się mówi, że mają tysiąc lat. Nikt jednak nie obliczył dokładnie ich wieku - zwraca uwagę Claramunt.
Autor: mm/mj / Źródło: PAP