Wakacje bez przykrych niespodzianek. Wszystko, co trzeba wiedzieć

Planując podróż za granicę, warto w pierwszej kolejności sprawdzić ważność dokumentu tożsamości. Przy czym należy pamiętać, że tylko w części krajów wystarczy sam dowód osobisty. Do przekroczenia pozostałych granic będzie potrzebny paszport. I w jego przypadku termin ważności ma kluczowe znaczenie, bowiem część krajów ma dodatkowe wymagania. Przykładowo lecąc do Egiptu, nasz paszport musi być ważny jeszcze co najmniej przez 6 miesięcy od przekroczenia granicy. Warto również wziąć pod uwagę, że wjazd do wybranych państw jest możliwy tylko i wyłącznie z wizą, bądź z zezwoleniem na wjazd.

Polski dowód osobisty uprawnia do przekroczenia następujących granic: - państw członkowski Unii Europejskiej - Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry i Włochy. - państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego - Islandia, Lichtenstein i Norwegia. - Szwajcarii, - części pozostałych państw, które zwolniły Polaków z posiadania paszportu, tj. Albania, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Kosowo, Macedonia, Serbia, Turcja i w określonych sytuacjach Wielka Brytania (do końca grudnia 2025 roku i tylko osoby posiadające status osiedleńca w tym kraju).

Osoby z podwójnym obywatelstwem, w tym jednym polskim, które przekraczają polską granicę, są zobowiązane do posługiwania się zarówno na niej, jak i na terenie całego kraju, wyłącznie polskimi dokumentami tożsamości.

Podróżując z dzieckiem poza granice Polski, musimy przede wszystkim wyposażyć je w dokument tożsamości. Jest nim przede wszystkim paszport. Przy okazaniu dowodu osobistego może przekraczać granice państw wymienionych powyżej.

"Osoby, które nie wyrażają zgody na podróż dziecka i chcą zapobiec wywozowi go z terytorium RP, muszą złożyć odpowiedni wniosek do sądu opiekuńczego o ustanowienie (w drodze prawomocnego postanowienia) zabezpieczenia wobec małoletniego, które zakazuje jego wywozu poza granice RP i zlecić zarządzenie jego wykonania przez Straż Graniczną" - wyjaśniają KAS i MF.

Należy wziąć pod uwagę, podróżując z nieletni, że mimo braku obowiązku posiadania innych dokumentów, np. zgody opiekunów, cześć krajów wymaga specjalnych zgód. Czasem nawet z tłumaczeniem przez tłumacza przysięgłego. Dlatego każdorazowo warto sprawdzić wymogi państwa, do którego lecimy.

Ponadto warto zabezpieczyć się na wypadek problemów zdrowotnych i zaopatrzyć się w Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Karta ta jest bezpłatna, ale dostępna tylko dla osób, które posiadają ubezpieczenie zdrowotne w Polsce. Wniosek o nią składamy online tylko przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP), mojeIKP lub ePUAP. Zwykle zostanie przygotowana w ciągu 5 dni. Jednak w okresie od czerwca do września zdarza się, że poszczególne wojewódzkie oddziały wydłużają ten czas do kilkunastu dni.

Warto również wziąć pod uwagę, że posiadaczom karty EKUZ przysługują prawa obowiązujące w kraju, do którego się wybieramy. Zatem, jeśli w danym kraju koniecznością jest dopłacanie do leczenia, to również będziemy musieli to zrobić. Przykładowo we Francji zapłacimy 30 proc. honorarium lekarza, a w Niemczech 10 euro za każdy dzień pobytu w szpitalu. Dodatkowo w wielu krajach pomoc ratowników górskich po wypadku narciarskim jest dodatkowo płatna, np. w Austrii. Dlatego też Krajowa Administracja Skarbowa i Ministerstwo Finansów rekomendują wykupienie dodatkowego indywidualnego ubezpieczenia kosztów leczenia.

Podróżując autem poza granice kraju, będziemy potrzebowali odpowiednich dokumentów. W krajach Unii Europejskiej będzie to prawo jazdy, dowód rejestracyjny oraz dowód zawarcia obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego. Wybierając się poza UE, musimy mieć dodatkowo Zieloną Kartę, czyli międzynarodowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej lub wykupić tzw. ubezpieczenie graniczne. W przypadku podróży samochodem, który nie jest naszą własnością, warto mieć pisemne upoważnienie od właściciela do użytkowania pojazdu. W części krajów jest to dokument obowiązkowy.

Wjeżdżając na drogowe przejście graniczne, należy wybrać odpowiedni pas ruchu. W zależności od środka transportu wjeżdżamy na pas przeznaczony dla ruchu osobowego, ruchu ciężarowego lub dla autobusów.

"W trakcie kontroli granicznej i celnej należy słuchać poleceń funkcjonariuszy, oraz stosować się do znaków drogowych i sygnalizacji świetlnej na przejściu granicznym. Bez zgody funkcjonariuszy nie można samodzielnie oddalać się z miejsca kontroli. Teren przejścia granicznego można opuścić po zakończeniu odprawy granicznej i celnej" - przestrzegają Krajowa Administracja Skarbowa i Ministerstwo Finansów.

Wybierając się na wakacje samolotem, warto w pierwszej kolejności zaplanować rozmiar bagażu. Podlega on bowiem ograniczeniom. Zarówno w przypadku wagi, rozmiaru, jak i zawartości. Zasady te ustalają poszczególni przewoźnicy, a nie lotniska. Dlatego mając już bilet lotniczy i znając nazwę firmy, z którą lecimy, warto uzyskać informacje bezpośrednio od przewoźnika, np. z jego strony internetowej.

Należy również wziąć pod uwagę, że nie wszystkie przedmioty możemy też wnieść na pokład samolotu w bagażu podręcznym, a część w ogóle nie może być transportowana samolotem. Zabronione jest przewożenie w bagażu kabinowym m.in. pistoletów, czy broni palnej - w tym również zabawek dziecięcych w kształcie broni, replik, łuków, kusz, strzał, włóczni, proc, paralizatorów, substancji ogłuszających typy gaz obronny, przedmiotów z ostrym zakończeniem lub ostrą krawędzią typu czekany, szpikulce do lodu, noży o długości ostrza powyżej 6 cm, czy nożyczek.

W przypadku przewożenia leków w płynie na pokładzie samolotu są one dozwolone tylko wówczas, gdy są niezbędne. Kontroler może prosić o potwierdzenie autentyczności danego lekarstwa. Żywność typu kanapki, czekolada, warzywa i owoce jest dozwolona, ale też zależna od przepisów celnych. Żywność w płynie, np. jogurty, nie mogą mieć objętości większej niż 100 ml. Z kolei sprzęt elektroniczny. np. telefon, czy laptop oraz odzież wierzchnia muszą zostać skontrolowane jako oddzielna sztuka bagażu. Zbliżając się do kontroli bezpieczeństwa, należy wyjąć do kontroli cały sprzęty oraz zdjąć wierzchnie elementy garderoby oraz te z metalowymi częściami, np. pasek i włożyć je do przeznaczonego na to pojemnika.

W dniu podróży wybierając się na lotnisko, należy pojawić się na nim 2-3 godziny wcześniej niż planowana godzina wylotu. W pierwszej kolejności będziemy musieli przejść odprawę biletowo- bagażową. Kolejno będziemy zobligowani poddać się procedurom kontroli bezpieczeństwa, czy w niektórych przypadkach odprawy granicznej. Pasażer jest dopuszczany do kontroli bezpieczeństwa po okazaniu karty pokładowej, czyli tzw. boarding’u.

KAS i MF szczególnie przestrzegają przed przyjmowaniem od nieznajomych pakunków, czy bagażu. Zwłaszcza o nieznanej zawartości. W przypadku spotkania się z podejrzaną propozycją, należy natychmiast powiadomić służby lotniskowe.

"W ostatnich latach zatrzymano wielu Polaków tzw. narkokurierów. Jest to efekt działalności gangów narkotykowych, których ofiarami stają się coraz częściej polscy turyści. Przemytnicy znajdują swoje ofiary w restauracjach oraz hotelach. Nawiązują znajomość, a potem proszą o przewiezienie przez granicę paczki albo podrzucają narkotyki do bagażu. W ten sposób ofiarami gangów narkotykowych staje się rocznie co najmniej pół tysiąca Polaków" - alarmują służby.

Zwierzęta domowe towarzyszące podróżnym (psy, koty, fretki, w liczbie nieprzekraczającej 5 sztuk) mogą być przywożone do Polski, przewożone pomiędzy państwami członkowskimi Unii oraz wywożone poza UE na następujących warunkach:

- muszą posiadać elektroniczny identyfikator, - muszą być zaszczepione przeciwko wściekliźnie, - muszą posiadać dokumenty potwierdzające fakt szczepienia (paszport zwierząt lub świadectwo weterynaryjne).

Warto jednak wziąć pod uwagę, że w niektórych krajach obowiązuje kwarantanna przy przewożeniu pupili. W przypadku przewożenia zwierząt gatunków chronionych, objętych Konwencją Waszyngtońską (CITES), należy dysonować stosownymi dokumentami, uprawnionymi do ich przewozu.

Zwolnienia z należności celnych jest możliwe pod warunkiem, że ilość i rodzaj przywożonych towarów ma charakter niehandlowy. Ich wartość nie może przekroczyć 300 euro w ruchu lądowym i 430 euro w ruchu lotniczym i morskim.

Bez ograniczeń związanych z przeprowadzeniem granicznej kontroli fitosanitarnej, dopuszczalny jest wwóz do Polski tylko 5 gatunków owoców: bananów, kokosów, durianów, ananasów i daktyli. Podróżni nie mogą natomiast przewozić żywności pochodzenia zwierzęcego, np. wyrobów mięsnych, czy zawierających mleko. Ponadto dopuszczalny jest przywóz z zagranicy przez podróżnego produktu leczniczego na własne potrzeby lecznicze, w liczbie nieprzekraczającej 5 najmniejszych opakowań.

W przypadku zakupu pamiątek musimy być bardzo ostrożni. Nie należy nabywać i przewozić przez granicę m.in.:

- kawioru, - skór lub wyrobów ze skór dzikich kotów, niedźwiedzi, wilków, - wypchanych ptaków drapieżnych, - wyrobów wykonanych ze skór węży, krokodyli lub waranów, - naturalnych medykamentów i produktów leczniczych (maści, balsamów, itp.) zawierających pochodne z niedźwiedzi, pijawek lekarskich i innych zwierząt, - koralowców, muszli, wszelkich pamiątek turystycznych, takich jak np. nalewki na kobrach lub innych wężach.

Ich przewóz jest możliwy tylko i wyłącznie przy uzyskaniu stosownych zezwoleń i świadectw CITES, potwierdzających legalność pochodzenia. Są one wydawane przez właściwe organy administracyjne państw, z których chcemy je wywieść.

W przypadku wątpliwości warto skontaktować się z konsulatem państwa do którego się wybieramy, bądź też z przedstawicielstwem dyplomatycznym. Dobrze jest także pozostawić informację o miejscu planowanego pobytu osobie bliskiej, która zostaje w kraju. 

Ponadto przy planowaniu podróży zagranicznej rekomendowane jest zapoznanie się z informacjami/ ostrzeżeniami zamieszczonymi na stronach internetowych Ministerstwa Spraw Zagranicznych.