Zwolnienia grupowe w firmie. Kiedy należy się odprawa i w jakiej wysokości?

Jeżeli dane przedsiębiorstwo zmuszone jest zwolnić większą liczbę osób możliwe, że zastosowanie znajdą przepisy dotyczące zwolnień grupowych. Przepisy te reguluje ustawa z 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. 

Zgodnie z nią zwolnienia grupowe dotyczą jedynie pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników – jeżeli zatrudnionych jest 19 osób lub mniej, nawet jednoczesne zwolnienie wszystkich nie będzie więc zwolnieniem grupowym.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO >>>

Jakie jeszcze warunki muszą zostać spełnione, by sytuację można było uznać za zwolnienia grupowe? Zgodnie z ustawą zwolnienia muszą następować z przyczyn niedotyczących pracowników, również za porozumieniem stron, i w ciągu 30 dni obejmować co najmniej:

- 10 pracowników w przypadku pracodawców zatrudniających mniej niż 100 osób

- 10 proc. pracowników w przypadku pracodawców zatrudniających co najmniej 100, ale mniej niż 300 osób

- 30 pracowników w przypadku pracodawców zatrudniających co najmniej 300 osób

Ponadto o zwolnieniach powiadomione muszą zostać zakładowe związki zawodowe lub przedstawiciele pracowników, jeżeli takich związków nie ma. Pracodawca zobowiązany jest również do poinformowania o zwolnieniach powiatowego urzędu pracy. 

Jeżeli dochodzi do zwolnień grupowych pracownikom, z którymi rozwiązywany jest stosunek pracy, należy się odprawa. Sytuacja ta ma miejsce niezależnie od tego, czy rozwiązanie umowy następuje w trybie grupowym, czy indywidualnym – wystarczy, że pracodawca spełnia w danym czasie przesłanki zwolnień grupowych. 

Jaka jest wysokość należnych pracownikom odpraw? Są one zależne od dotychczas otrzymywanego przez zwalnianych pracowników wynagrodzenia. Odprawa powinna stanowić równowartość:

- Jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik pracował u danego pracodawcy mniej niż 2 lata

- Dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik pracował u danego pracodawcy od 2 do 8 lat

- Trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik pracował u danego pracodawcy ponad 8 lat

Jednocześnie odprawa pieniężna nie może jednak przekroczyć 15-krotności minimalnego wynagrodzenia, jakie obowiązywać będzie w dniu rozwiązania stosunku pracy. Odprawa w odpowiedniej wysokości powinna zostać wypłacona w dniu następującym po dni rozwiązania umowy z pracownikiem.

Nie wszystkich pracowników można zwolnić w ramach zwolnień grupowych. Niektórzy są przed tym prawnie chronieni. Ochrona taka dotyczy osób przebywających na urlopach wypoczynkowych, urlopach macierzyńskich, kobiet w ciąży, a także pracowników, którym pozostało do wieku emerytalnego 4 lata lub mniej. W odniesieniu do tych osób pracodawca może natomiast zmienić warunki zatrudnienia, w tym wysokości wynagrodzenia.

Jeżeli do zwolnienia grupowego dochodzi, istnieje również specjalna ochrona zwalnianych tak pracowników. W przypadku, gdyby pracodawca, który dokonał zwolnień grupowych, w ciągu kolejnych 15 miesięcy chce ponownie zatrudnić ludzi, jest on zobowiązany do przyjęcia do pracy w pierwszej kolejności wcześniej zwolnionych pracowników. Wystarczy, aby pracownicy ci zgłosili się do niego w ciągu roku od wcześniejszego zwolnienia. Ponowne zatrudnienie nie musi przy tym oznaczać powrotu do tego samego stanowiska, warunków pracy i wynagrodzenia, jak przed zwolnieniem grupowym.