Jak obliczyć podatek dochodowy? Progi podatkowe i kalkulator odsetkowy

Źródło:
TVN24 Biznes
Polski Ład i podatki po nowemu
Polski Ład i podatki po nowemuTVN24
wideo 2/4
Polski Ład i podatki po nowemuTVN24

Podatek dochodowy musi płacić każdy, kto w danym roku podatkowym osiągał jakiekolwiek wynagrodzenie. Wysokość tego podatku oraz sposób jego wyliczania jest jednak różny w zależności od przyjętego sposobu rozliczania się z urzędem skarbowym. Jakie są pomiędzy nimi różnice? Jak obliczyć wysokość podatku dochodowego?

Są cztery formy rozliczania się z podatku dochodowego dla osób fizycznych: skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, karta podatkowa. Stawki podatku dochodowego są różne w zależności od sposobu rozliczania się.Najpopularniejsza jest skala podatkowa, w której stawki wynoszą 17, 32 i 36 proc.Niezapłacenie całości należnego podatku dochodowego w terminie oznacza konieczność poniesienia karnych odsetek.

Funkcjonowanie podatku dochodowego uregulowano w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Podatek dochodowy jest jednym z najważniejszych świadczeń płaconych na rzecz państwa. Obowiązek jego zapłaty dotyczy każdej osoby fizycznej, która w danym roku podatkowym otrzymała wynagrodzenie. Płacą go więc m.in. wszyscy zatrudnieni na umowę o pracę, umowę zlecenie, umowę o dzieło czy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą.

Wysokość podatku dochodowego nie jest stała i zależy od obowiązującej podatnika metody rozliczania się z niego. Funkcjonują cztery sposoby rozliczania się z podatku dochodowego przez osoby fizyczne: 

skala podatkowa, zwana również zasadami ogólnymi lub podatkiem progresywnym, – podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, karta podatkowa.

W zależności od sposobu rozliczania się różne są stawki podatku dochodowego, a także kwota, od której podatek ten należy wyliczać, czyli tzw. podstawa podatku.  

Zaliczka na podatek dochodowy

Podatek dochodowy jest płacony w ciągu roku podatkowego przede wszystkim w formie zaliczek na jego poczet. Następnie po zakończeniu roku podatkowego podatnik zobowiązany jest do złożenia deklaracji podatkowej PIT i rozliczenia się w niej z już zapłaconych zaliczek. 

Jeżeli zapłacone zaliczki przewyższyły należny za dany rok podatek, wypłacony  zostanie podatnikowi zwrot podatku. Jeżeli zaliczki były niewystarczające, konieczna będzie natomiast dopłata podatku. 

Skala podatkowa

Najpopularniejszą i niejako domyślną formą opodatkowania jest skala podatkowa, czyli podatek progresywny. Oznacza on, że stawka należnego do zapłacenia podatku dochodowego jest tym wyższa, im wyższe są osiągane przez danego podatnika dochodowy

Płatnikiem zaliczek na poczet podatku dochodowego jest w przypadku skali podatkowej najczęściej pracodawca danego podatnika. Zatrudniony jedynie dokonuje podsumowania tych zaliczek poprzez składanie deklaracji PIT. Samodzielnie zaliczki podatku dochodowego płacą tylko osoby prowadzące własną działalność gospodarczą.

Progi podatkowe

Ponieważ skala podatkowa oznacza wzrost stawki podatku dochodowego wraz ze wzrostem osiąganych dochodów, ustanowione zostały tzw. progi podatkowe:

dochód roczny nieprzekraczający 85 528 zł – stawka podatku dochodowego 17 proc. dochód roczny przekraczający 85 528 zł – stawka podatku dochodowego 32 proc. dochód roczny przekraczający 1 000 000 zł – stawka podatku dochodowego 36 proc.

17 i 32 proc. to tzw. pierwszy i drugi próg podatkowy. Stawka 36 proc. to nieformalny trzeci próg, na który tworzony jest poprzez dodanie do stawki z drugiego progu podatkowego (32 proc.) tzw. daniny solidarnościowej w wysokości 4 proc., co w sumie daje stawkę 36 proc.

Należy przy tym pamiętać, że wyższe stawki podatkowe znajdują zastosowanie jedynie dla części dochodów powyżej danego progu podatkowego. Przykładowo, jeżeli dochód wyniósł np. 100 000 zł, to trzeba zapłacić 17 proc. podatku od kwoty 85 528 zł, oraz 32 proc. od pozostałych 14 472 zł (100 000 – 85 528). Tak samo osoba, której dochód przekroczy w danym roku podatkowym milion złotych, zapłaci 17 proc. podatku od kwoty 85 528 zł, 32 proc. od kwoty 914 472 zł ((1 000 000 – 85 528) oraz 36 proc. od nadwyżki ponad milion złotych.

Na wysokość należnego podatku dochodowego mają ponadto wpływ dwa elementy: kwota wolna od podatku oraz ulgi podatkowe. Kwota wolna od podatku to wysokość dochodu, od którego nie trzeba płacić podatku dochodowego, a co za tym idzie zmniejsza ona wysokość należnego podatku. 

Podatek liniowy

Podatek liniowy jako formę rozliczania się z podatku dochodowego mogą wybrać jedynie osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Jest to rozwiązanie korzystne dla osób osiągających wysokie przychody, ponieważ gwarantuje stałą stawkę niezależną od ich wysokości.

Obecnie stawka podatku liniowego wynosi 19 proc., jest więc wyższa niż pierwszy próg podatkowy, ale znacznie niższa niż drugi próg. W przypadku podatku liniowego, podobnie jak ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych oraz karty podatkowej, nie ma możliwości skorzystania z kwoty wolnej od podatku ani ulg podatkowych. Możliwe jest natomiast odliczenie od dochodu składek na ubezpieczenie społeczne. 

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Drugą formą rozliczania się z podatku dochodowego dostępną jedynie dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Polega on na stosowaniu zróżnicowanych stawek podatkowych w zależności od rodzaju wykonywanej działalności.

Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wynoszą od 2 do 20 proc., są więc najczęściej niższe niż podatek progresywny i podatek liniowy. Skorzystanie z tej formy opodatkowania nie jest jednak dostępne dla każdego – przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym określają zarówno kto, jak i od jakiego rodzaju działalności gospodarczej może rozliczyć się z podatku dochodowego tą metodą.

Osoby prywatne mogą ponadto rozliczać się na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych z dochodów osiąganych z wynajmu

Karta podatkowa

Karta podatkowa jest trzecią formą rozliczania się z podatku dochodowego dostępną dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Skorzystanie z niej jest możliwe jedynie w określonych rodzajach działalności gospodarczej wymienionych w art. 23 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. 

Stawka podatkowa dla osób rozliczających się na zasadzie karty podatkowej jest różna i zależy ona od rodzaju prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników czy wielkości miejscowości, w której prowadzi się daną działalność. Zwykle jest ona jednak niższa niż przy innych formach opodatkowania i stała bez względu na zmiany wysokości osiąganego dochodu. 

Podatek dochodowy od osób prawnych

Z osiąganych w danym roku podatkowym dochodów rozliczać muszą się nie tylko osoby fizyczne, ale również wszystkie osoby prawne, czyli spółki. Dostępne są różne formy opodatkowania dla osób prawnych, a wybrana forma nie musi obowiązywać na zawsze – zawsze możliwa jest jej zmiana.

Kalkulator odsetkowy podatkowy

Niezapłacenie całości należnego podatku dochodowego w terminie oznacza konieczność poniesienia karnych odsetek od zaległości. W przypadku odroczenia terminu płatności zaległego podatku lub rozłożenia płatności na raty powstać może ponadto obowiązek zapłacenia tzw. opłaty prolongacyjnej

Wyliczaniem należnych odsetek podatkowych zajmują się urzędy skarbowe. Osoby, które chciałyby dokonać takich obliczeń samodzielnie, mogą jednak skorzystać ze specjalnych kalkulatorów odsetek podatkowych. Kalkulatory takie dostępne są na stronie Ministerstwa Finansów a także na portalu podatki.gov.pl.   

Akt prawny: Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych; Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne; Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: konkret24

Pozostałe wiadomości

Prezydent Donald Trump odpowiada za nowy trend - "Sell America" (sprzedawaj Amerykę). Cła i wojna handlowa, chaotyczne decyzje czy próby zwolnienia szefa Fed sprawiły, że inwestorzy pozbywają się amerykańskich obligacji, akcji i uciekają od dolara - wskazują media z USA, Francji czy Wielkiej Brytanii.

Donald Trump zaczął nowy trend

Donald Trump zaczął nowy trend

Źródło:
PAP

Rzeczniczka Białego Domu Karoline Leavitt przekazała, że USA otrzymały do tej pory 18 pisemnych propozycji porozumień handlowych, a Stany prowadzą obecnie rozmowy z 34 krajami. Trwają też prace nad umową z Chinami, ale minister finansów Scott Bessent miał określić te rozmowy jako "mordęgę".

"Mordęga". Amerykanie o negocjacjach

"Mordęga". Amerykanie o negocjacjach

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana. Kumulacja rośnie do 360 milionów złotych. W Polsce odnotowano wygrane trzeciego stopnia. Oto liczby, które padły 22 kwietnia 2025 roku.

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

Z 3,5 do 3,2 procent - tak prognozę dla polskiej gospodarki obniżył Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Analitycy Credit Agricole oraz ING Bank Śląski zwrócili uwagę na potencjalny wpływ ceł Donalda Trumpa na PKB Polski.

Coraz gorsze prognozy. "Istnieje wysokie ryzyko"

Coraz gorsze prognozy. "Istnieje wysokie ryzyko"

Źródło:
PAP

Rosja obniżyła prognozę dotyczącą przychodów z eksportu ropy naftowej i gazu na lata 2025–2027 - podał Reuters, powołując się na dokument rosyjskiego ministerstwa gospodarki.

Tym Rosja napędza wojnę. Spodziewa się mniejszych wpływów

Tym Rosja napędza wojnę. Spodziewa się mniejszych wpływów

Źródło:
Reuters

Pokój na Ukrainie jest niezbędny dla globalnej stabilności, a także globalnej gospodarki - stwierdził minister finansów Andrzej Domański. Dodał, że "popieramy każde rozmowy pokojowe", "ale w Polsce nie ufamy Putinowi".

Domański o Ukrainie i Putinie. "To jest jasne"

Domański o Ukrainie i Putinie. "To jest jasne"

Źródło:
PAP

Komisja Europejska zareagowała na doniesienia, że administracja Donalda Trumpa w ramach negocjowania ceł z innymi krajami żąda ograniczenia współpracy gospodarczej z Chinami. Bruksela wskazała, że relacje z USA i z Chinami - to dwie odrębne sprawy.

Bruksela apeluje: nie spekulujmy

Bruksela apeluje: nie spekulujmy

Źródło:
PAP

Departament Handlu USA poinformował o planach nałożenia ceł na import paneli słonecznych i sprzętu fotowoltaicznego z krajów Azji Południowo-Wschodniej. W jednym przypadku taryfa może sięgać nawet 3521 procent.

3521 procent. Zaskakujący plan USA

3521 procent. Zaskakujący plan USA

Źródło:
BBC

Banki będą musiały sprawdzić, czy właściciel rachunku żyje w przypadku braku aktywności przez pięć lat - wynika z założeń projektu opublikowanych w wykazie prac legislacyjnych i programowych rządu.

Sprawdzą, czy żyjesz. Nowe plany rządu

Sprawdzą, czy żyjesz. Nowe plany rządu

Źródło:
PAP

Właściciele sklepów internetowych, przewoźnicy, banki czy operatorzy systemów płatności będą musieli zapewnić od połowy tego roku dostęp do swoich usług bądź produktów osobom z niepełnosprawnością. - Wysokość grzywny (za brak dostosowania - red.) może wynosić do dziesięciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia - wyjaśnia mecenas Magdalena Szczepanek  z kancelarii prawnej Causa Finita Szczepanek i Wspólnicy Sp.K.

Nowy obowiązek dla tysięcy firm. "Największe emocje budzą kary finansowe"

Nowy obowiązek dla tysięcy firm. "Największe emocje budzą kary finansowe"

Źródło:
tvn24.pl

Obniżki stóp procentowych w maju i czerwcu są już przesądzone – napisali ekonomiści Banku Pekao w komentarzu do danych GUS. Ich zdaniem, marcowy spadek dynamiki płac stanowi jeden z argumentów za obniżkami stóp NBP.

"Obniżki stóp są już przesądzone". Padł termin

"Obniżki stóp są już przesądzone". Padł termin

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Do 20 maja przedsiębiorcy, którzy rozliczają się w oparciu o podatek liniowy, skalę podatkową lub ryczałt ewidencjonowany powinni złożyć roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2024 rok.

Obowiązek w sprawie składki zdrowotnej. ZUS wyjaśnia

Obowiązek w sprawie składki zdrowotnej. ZUS wyjaśnia

Źródło:
PAP

Roche zamierza zainwestować 50 miliardów dolarów w pięć lat w USA. Powstać ma 12 tysięcy nowych miejsc pracy - podał Reuters. Zdaniem agencji to kolejny przykład firmy farmaceutycznej reagującej na politykę celną prezydenta Donalda Trumpa.

Widmo ceł Trumpa. Zapowiadają ogromną inwestycję w USA

Widmo ceł Trumpa. Zapowiadają ogromną inwestycję w USA

Źródło:
Reuters

Kurs dolara spadł we wtorek poniżej 3,70 zł. Amerykańska waluta jest najtańsza od czterech lat. Uwagę inwestorów skupia konflikt prezydenta USA Donalda Trumpa z szefem amerykańskiego banku cantralnego.

Dolar najtańszy od czterech lat. "Erozja zaufania inwestorów"

Dolar najtańszy od czterech lat. "Erozja zaufania inwestorów"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w marcu 2025 roku wyniosło 9055,92 złotego, co oznacza wzrost 7,7 procent rok do roku - podał Główny Urząd Statystyczny. Zatrudnienie w tym sektorze w ujęciu rocznym spadło o 0,9 procent.

Tyle przeciętnie zarabiają Polacy

Tyle przeciętnie zarabiają Polacy

Źródło:
PAP

Ceny złota nie przestają bić rekordów - we wtorek przekroczyły 3486 dolarów za uncję. - Szybki wzrost cen złota mówi nam, że rynki mają najmniej zaufania do USA niż kiedykolwiek - wskazują analitycy.

Ceny złota szybują. Historyczne maksima

Ceny złota szybują. Historyczne maksima

Źródło:
PAP

Produkcja przemysłowa w marcu 2025 roku wzrosła o 2,5 procent w ujęciu rocznym, a w porównaniu z poprzednim miesiącem wzrosła o 8,6 procent - podał Główny Urząd Statystyczny.

Nowe dane z przemysłu. "Wiosna nie przyniosła dobrych wieści"

Nowe dane z przemysłu. "Wiosna nie przyniosła dobrych wieści"

Źródło:
PAP

Ponad 13 miliardów złotych wyniosła strata Narodowego Banku Polskiego za 2024 rok - wynika ze sprawozdania finansowego banku centralnego.

NBP na minusie. Ponad 13 miliardów straty

NBP na minusie. Ponad 13 miliardów straty

Źródło:
PAP

Uniwersytet Harvarda złożył pozew przeciwko prezydentowi Donaldowi Trumpowi. "Sprawa dotyczy próby wykorzystania przez rząd wstrzymania federalnych funduszy jako narzędzia do przejęcia kontroli" - czytamy w treści pozwu. Trump zamroził bowiem 2,3 miliarda dolarów dla tej uczelni.

Uniwersytet Harvarda pozwał administrację Trumpa

Uniwersytet Harvarda pozwał administrację Trumpa

Źródło:
PAP

Poniedziałkowa sesja na Wall Street zakończyła się mocnymi spadkami głównych indeksów. Inwestorom nie podoba się atak prezydenta USA na prezesa Fed Jerome'a Powella, a także niepewność wokół polityki celnej Donalda Trumpa.

Czerwono na giełdzie. "Jesteśmy w zasadzie w powtórce COVID"

Czerwono na giełdzie. "Jesteśmy w zasadzie w powtórce COVID"

Źródło:
PAP

Firma kurierska DHL przekazała, że wstrzymuje dostawy części przesyłek do USA. Powodem jest "znaczny wzrost" biurokracji przy odprawie celnej, związany z wprowadzeniem nowego systemu celnego przez Donalda Trumpa.

Wstrzymują część dostaw do USA. Skutki decyzji Trumpa

Wstrzymują część dostaw do USA. Skutki decyzji Trumpa

Źródło:
PAP, BBC

Cła, kontrowersje wokół DOGE i straty wizerunkowe to koszmar dla Tesli i jej inwestorów - wskazują analitycy. Złe wyniki mogą dodatkowo pogrążyć spadające w ostatnim czasie akcje firmy Elona Muska - podał portal stacji CNN.

Gigant "wpadł w pułapkę". "Wina Muska"

Gigant "wpadł w pułapkę". "Wina Muska"

Źródło:
CNN

Chiny przestrzegają inne państwa przed "uleganiem" USA w rozmowach handlowych dotyczących ceł wprowadzonych przez Donalda Trumpa - informuje portal stacji BBC. Pekin grozi też innym krajom "krokami odwetowymi", jeśli porozumienia ze Stanami Zjednoczonymi będą kosztem Chin.

Groźba Pekinu. "Chiny nigdy tego nie zaakceptują"

Groźba Pekinu. "Chiny nigdy tego nie zaakceptują"

Źródło:
BBC

Papież Franciszek rozpoczął reformę Banku Watykańskiego, by po latach skandali i zarzutów o pranie pieniędzy dostosować go do międzynarodowych standardów i wartości Kościoła - opisał Bloomberg. Agencja wyjaśniła, że w watykańskiej instytucji wprowadzono między innymi publikację rocznych raportów, bardziej rygorystyczne zarządzanie i regulacje zapewniające przejrzystość.

Tak papież Franciszek zreformował finanse Watykanu

Tak papież Franciszek zreformował finanse Watykanu

Źródło:
Bloomberg