Jak obliczyć podatek dochodowy? Progi podatkowe i kalkulator odsetkowy

Źródło:
TVN24 Biznes
Polski Ład i podatki po nowemu
Polski Ład i podatki po nowemuTVN24
wideo 2/4
Polski Ład i podatki po nowemuTVN24

Podatek dochodowy musi płacić każdy, kto w danym roku podatkowym osiągał jakiekolwiek wynagrodzenie. Wysokość tego podatku oraz sposób jego wyliczania jest jednak różny w zależności od przyjętego sposobu rozliczania się z urzędem skarbowym. Jakie są pomiędzy nimi różnice? Jak obliczyć wysokość podatku dochodowego?

Są cztery formy rozliczania się z podatku dochodowego dla osób fizycznych: skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, karta podatkowa. Stawki podatku dochodowego są różne w zależności od sposobu rozliczania się.Najpopularniejsza jest skala podatkowa, w której stawki wynoszą 17, 32 i 36 proc.Niezapłacenie całości należnego podatku dochodowego w terminie oznacza konieczność poniesienia karnych odsetek.

Funkcjonowanie podatku dochodowego uregulowano w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Podatek dochodowy jest jednym z najważniejszych świadczeń płaconych na rzecz państwa. Obowiązek jego zapłaty dotyczy każdej osoby fizycznej, która w danym roku podatkowym otrzymała wynagrodzenie. Płacą go więc m.in. wszyscy zatrudnieni na umowę o pracę, umowę zlecenie, umowę o dzieło czy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą.

Wysokość podatku dochodowego nie jest stała i zależy od obowiązującej podatnika metody rozliczania się z niego. Funkcjonują cztery sposoby rozliczania się z podatku dochodowego przez osoby fizyczne: 

skala podatkowa, zwana również zasadami ogólnymi lub podatkiem progresywnym, – podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, karta podatkowa.

W zależności od sposobu rozliczania się różne są stawki podatku dochodowego, a także kwota, od której podatek ten należy wyliczać, czyli tzw. podstawa podatku.  

Zaliczka na podatek dochodowy

Podatek dochodowy jest płacony w ciągu roku podatkowego przede wszystkim w formie zaliczek na jego poczet. Następnie po zakończeniu roku podatkowego podatnik zobowiązany jest do złożenia deklaracji podatkowej PIT i rozliczenia się w niej z już zapłaconych zaliczek. 

Jeżeli zapłacone zaliczki przewyższyły należny za dany rok podatek, wypłacony  zostanie podatnikowi zwrot podatku. Jeżeli zaliczki były niewystarczające, konieczna będzie natomiast dopłata podatku. 

Skala podatkowa

Najpopularniejszą i niejako domyślną formą opodatkowania jest skala podatkowa, czyli podatek progresywny. Oznacza on, że stawka należnego do zapłacenia podatku dochodowego jest tym wyższa, im wyższe są osiągane przez danego podatnika dochodowy

Płatnikiem zaliczek na poczet podatku dochodowego jest w przypadku skali podatkowej najczęściej pracodawca danego podatnika. Zatrudniony jedynie dokonuje podsumowania tych zaliczek poprzez składanie deklaracji PIT. Samodzielnie zaliczki podatku dochodowego płacą tylko osoby prowadzące własną działalność gospodarczą.

Progi podatkowe

Ponieważ skala podatkowa oznacza wzrost stawki podatku dochodowego wraz ze wzrostem osiąganych dochodów, ustanowione zostały tzw. progi podatkowe:

dochód roczny nieprzekraczający 85 528 zł – stawka podatku dochodowego 17 proc. dochód roczny przekraczający 85 528 zł – stawka podatku dochodowego 32 proc. dochód roczny przekraczający 1 000 000 zł – stawka podatku dochodowego 36 proc.

17 i 32 proc. to tzw. pierwszy i drugi próg podatkowy. Stawka 36 proc. to nieformalny trzeci próg, na który tworzony jest poprzez dodanie do stawki z drugiego progu podatkowego (32 proc.) tzw. daniny solidarnościowej w wysokości 4 proc., co w sumie daje stawkę 36 proc.

Należy przy tym pamiętać, że wyższe stawki podatkowe znajdują zastosowanie jedynie dla części dochodów powyżej danego progu podatkowego. Przykładowo, jeżeli dochód wyniósł np. 100 000 zł, to trzeba zapłacić 17 proc. podatku od kwoty 85 528 zł, oraz 32 proc. od pozostałych 14 472 zł (100 000 – 85 528). Tak samo osoba, której dochód przekroczy w danym roku podatkowym milion złotych, zapłaci 17 proc. podatku od kwoty 85 528 zł, 32 proc. od kwoty 914 472 zł ((1 000 000 – 85 528) oraz 36 proc. od nadwyżki ponad milion złotych.

Na wysokość należnego podatku dochodowego mają ponadto wpływ dwa elementy: kwota wolna od podatku oraz ulgi podatkowe. Kwota wolna od podatku to wysokość dochodu, od którego nie trzeba płacić podatku dochodowego, a co za tym idzie zmniejsza ona wysokość należnego podatku. 

Podatek liniowy

Podatek liniowy jako formę rozliczania się z podatku dochodowego mogą wybrać jedynie osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Jest to rozwiązanie korzystne dla osób osiągających wysokie przychody, ponieważ gwarantuje stałą stawkę niezależną od ich wysokości.

Obecnie stawka podatku liniowego wynosi 19 proc., jest więc wyższa niż pierwszy próg podatkowy, ale znacznie niższa niż drugi próg. W przypadku podatku liniowego, podobnie jak ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych oraz karty podatkowej, nie ma możliwości skorzystania z kwoty wolnej od podatku ani ulg podatkowych. Możliwe jest natomiast odliczenie od dochodu składek na ubezpieczenie społeczne. 

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Drugą formą rozliczania się z podatku dochodowego dostępną jedynie dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Polega on na stosowaniu zróżnicowanych stawek podatkowych w zależności od rodzaju wykonywanej działalności.

Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wynoszą od 2 do 20 proc., są więc najczęściej niższe niż podatek progresywny i podatek liniowy. Skorzystanie z tej formy opodatkowania nie jest jednak dostępne dla każdego – przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym określają zarówno kto, jak i od jakiego rodzaju działalności gospodarczej może rozliczyć się z podatku dochodowego tą metodą.

Osoby prywatne mogą ponadto rozliczać się na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych z dochodów osiąganych z wynajmu

Karta podatkowa

Karta podatkowa jest trzecią formą rozliczania się z podatku dochodowego dostępną dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Skorzystanie z niej jest możliwe jedynie w określonych rodzajach działalności gospodarczej wymienionych w art. 23 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. 

Stawka podatkowa dla osób rozliczających się na zasadzie karty podatkowej jest różna i zależy ona od rodzaju prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników czy wielkości miejscowości, w której prowadzi się daną działalność. Zwykle jest ona jednak niższa niż przy innych formach opodatkowania i stała bez względu na zmiany wysokości osiąganego dochodu. 

Podatek dochodowy od osób prawnych

Z osiąganych w danym roku podatkowym dochodów rozliczać muszą się nie tylko osoby fizyczne, ale również wszystkie osoby prawne, czyli spółki. Dostępne są różne formy opodatkowania dla osób prawnych, a wybrana forma nie musi obowiązywać na zawsze – zawsze możliwa jest jej zmiana.

Kalkulator odsetkowy podatkowy

Niezapłacenie całości należnego podatku dochodowego w terminie oznacza konieczność poniesienia karnych odsetek od zaległości. W przypadku odroczenia terminu płatności zaległego podatku lub rozłożenia płatności na raty powstać może ponadto obowiązek zapłacenia tzw. opłaty prolongacyjnej

Wyliczaniem należnych odsetek podatkowych zajmują się urzędy skarbowe. Osoby, które chciałyby dokonać takich obliczeń samodzielnie, mogą jednak skorzystać ze specjalnych kalkulatorów odsetek podatkowych. Kalkulatory takie dostępne są na stronie Ministerstwa Finansów a także na portalu podatki.gov.pl.   

Akt prawny: Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych; Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne; Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: konkret24

Pozostałe wiadomości

Ożywienie gospodarcze w Stanach Zjednoczonych w drugim kwartale było silniejsze niż wcześniej szacowano. Wszystko dzięki konsumentom, którzy zwiększyli wydatki przez niepokoje związane z wojną handlową prezydenta Donalda Trumpa - podał portal stacji CNN.

Gospodarka USA zaskoczyła. "Gwałtowne odbicie"

Gospodarka USA zaskoczyła. "Gwałtowne odbicie"

Źródło:
CNN

Kreml chce przejąć złoża uranu w Nigrze - informuje paryski magazyn "Jeune Afrique". W zamian Moskwa obiecuje rządzącej krajem juncie wojskowej budowę elektrowni jądrowej.

Jedno z największych złóż uranu na świecie. Chce je przejąć Rosja

Jedno z największych złóż uranu na świecie. Chce je przejąć Rosja

Źródło:
PAP

Prezydent Francji Emmanuel Macron uważa, że Unia Europejska powinna rozważyć odwet wobec amerykańskiego sektora cyfrowego - podał portal Politico. Wcześniej prezydent Donald Trump zagroził cłami i ograniczeniem dostępu do technologii z USA tym krajom, które stosują podatki bądź regulacje cyfrowe.

Macron: Europa nie powinna wykluczać tego

Macron: Europa nie powinna wykluczać tego

Źródło:
PAP

Rząd przyjął projekt budżetu na 2026 rok. - Żyjąc w realiach tak dużego deficytu, nie mamy specjalnie marginesu na niepowodzenia, które nie zawsze od nas zależą - stwierdził w TVN24 doktor Przemysław Kwiecień, główny ekonomista XTB. Łukasz Wilkowicz z "Dziennika Gazety Prawnej" dodał, że "bardziej martwi długi termin" i to, że "punkt odniesienia, od którego ten deficyt miałby się obniżać, jest stale przesuwany".

Budżet 2026. "To jest coś, co powinno nas najbardziej martwić"

Budżet 2026. "To jest coś, co powinno nas najbardziej martwić"

Źródło:
tvn24.pl

Rząd przyjął projekt budżetu na 2026 rok - przekazała ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Minister finansów Andrzej Domański poinformował, że deficyt budżetowy w przyszłym roku wyniesie ponad 270 miliardów złotych.

Rząd przyjął projekt budżetu na 2026 rok

Rząd przyjął projekt budżetu na 2026 rok

Źródło:
PAP

Jest rekordowy pod wieloma względami - tak o projekcie budżetu na 2026 rok mówił premier Donald Tusk. - Koniec z drożyzną - podkreślił szef rządu.

Tusk: to nie jest nasze ostatnie słowo

Tusk: to nie jest nasze ostatnie słowo

Źródło:
PAP

Resort pracy przygotował projekt, który zakłada wypłatę zasiłku chorobowego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych już od pierwszego dnia choroby pracownika. Propozycja będzie rozpatrywana teraz podczas posiedzenia Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów.

Zmiany w zasiłku chorobowym. Jest projekt

Zmiany w zasiłku chorobowym. Jest projekt

Źródło:
PAP

Z okazji początku roku szkolnego niektórzy z rodziców mogą otrzymać dodatkowe przelewy w łącznej wysokości nawet ponad 500 złotych. Chodzi o szereg świadczeń wspierających wychowanie dzieci. Wyjaśniamy, kto i ile może dostać.

Dodatkowe pieniądze na początek roku szkolnego. Jak dostać świadczenia?

Dodatkowe pieniądze na początek roku szkolnego. Jak dostać świadczenia?

Źródło:
tvn24.pl

We wrześniu ma pojawić się projekt ustawy, który będzie zakładał mrożenie cen energii na czwarty kwartał 2025 roku oraz wprowadzi bon ciepłowniczy - zapowiedział Miłosz Motyka, minister energii. Z kolei Paulina Hennig-Kloska, szefowa resortu klimatu i środowiska, powiedziała, że dwa z trzech komponentów zawetowanej przez prezydenta ustawy wiatrakowej zostaną zrealizowane pozaustawowo.

Jest zapowiedź ministra w sprawie cen prądu

Jest zapowiedź ministra w sprawie cen prądu

Źródło:
PAP

We Włocławku powstanie pierwsza w Europie mała elektrownia jądrowa BWRX-300. To jedno z uzgodnień porozumienia między Orlenem a Synthos Green Energy - podał Orlen.

Tu powstanie "pierwsza w Europie mała elektrownia jądrowa". Jest porozumienie

Tu powstanie "pierwsza w Europie mała elektrownia jądrowa". Jest porozumienie

Źródło:
PAP

Orlen ogłosił, że we Włocławku powstanie nie tylko pierwsza w Polsce, ale także w Europie, mała modułowa elektrownia jądrowa, czyli SMR. Wyjaśniamy, co to jest.

Pierwsza taka inwestycja w Europie. Co to jest SMR

Pierwsza taka inwestycja w Europie. Co to jest SMR

Źródło:
tvn24.pl

Tysiące miejsc pracy jest zagrożonych po tym, gdy Biały Dom wstrzymał budowę niemal ukończonej farmy wiatrowej u wybrzeży Rhode Island w Stanach Zjednoczonych. To kolejny cios administracji Trumpa wymierzony w energetykę wiatrową.

Trump wstrzymał wielką inwestycję. Tysiące miejsc pracy zagrożonych

Trump wstrzymał wielką inwestycję. Tysiące miejsc pracy zagrożonych

Źródło:
CNN

Wyobraźmy sobie taką scenę: twój samolot właśnie wylądował w Antalyi w Turcji, a ty nie możesz się doczekać, by wysiąść. Odpinasz pasy, wyskakujesz z fotela i wyciągasz torbę z półki nad głową, pełen zapału do rozpoczęcia urlopu. Ale trochę się pospieszyłeś. Stewardessa zabiera cię na bok i nakłada szybki mandat w wysokości 62 euro (265 złotych). W tym roku Europa rozprawia się z nieokrzesanymi turystami.

"Mieszkańcy mają dość". Nawet 13 tysięcy złotych mandatu

"Mieszkańcy mają dość". Nawet 13 tysięcy złotych mandatu

Źródło:
BBC

Prezydent Karol Nawrocki zawetował w środę dwie nowelizacje: ustawę o zapasach ropy i gazu oraz ustawę o środkach ochrony roślin. Wyjaśniamy, jakie rozwiązania zawierały i jak te weta uzasadnia Kancelaria Prezydenta.

"Nie rozumie potrzeb bezpieczeństwa". Co zawetował Nawrocki?

"Nie rozumie potrzeb bezpieczeństwa". Co zawetował Nawrocki?

Źródło:
tvn24.pl

SK Telecom, największy operator komórkowy w Korei Południowej, będzie musiał zapłacić 134,8 miliarda wonów (97 milionów dolarów) za wyciek danych wszystkich abonentów. To najwyższa kara nałożona przez Południowokoreańską Komisję Ochrony Danych Osobowych od czasu jej powstania w 2020 roku.

Wyciek danych wszystkich klientów. Rekordowa kara

Wyciek danych wszystkich klientów. Rekordowa kara

Źródło:
PAP

Kawa w sklepach drożeje w dwucyfrowym tempie. Jak wynika z raportu UCE Research i Uniwersytetów WSB Merito mielona podrożała sklepach w ujęciu rocznym o niemal 18 procent, a rozpuszczalna o blisko 17 procent. Mało jest promocji, które mogłyby złagodzić podwyżki.

Dwucyfrowy wzrost cen popularnego produktu

Dwucyfrowy wzrost cen popularnego produktu

Źródło:
PAP

Zapasy ropy wystarczą nam na od 25 do 30 dni i jeśli dostawy rurociągiem Przyjaźń nie zostaną przywrócone we wrześniu, Węgry i Słowacja będą musiały skorzystać z rezerw strategicznych - powiedział w środę tygodnikowi "Mandiner" Zsolt Hernady, prezes węgierskiego koncernu energetycznego MOL.

Szef giganta zabrał głos w sprawie ropy z Rosji

Szef giganta zabrał głos w sprawie ropy z Rosji

Źródło:
PAP

Władze Florencji zamierzają używać kamer termowizyjnych i narzędzi sztucznej inteligencji do monitoringu napływu turystów. System ma działać w historycznym centrum miasta, które jest wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Pilotażowy projekt we włoskim mieście. Dotyczy turystów

Pilotażowy projekt we włoskim mieście. Dotyczy turystów

Źródło:
PAP

Prezydent USA Donald Trump obiecał wyborcom jesienią ubiegłego roku, że szybko pokona inflację po powrocie do Białego Domu. Bezprecedensowe i nieustępliwe ataki Trumpa na Rezerwę Federalną mogą przynieść dokładnie odwrotny skutek - przestrzegają ekonomiści w rozmowie z CNN.

"Trump łamie kardynalną zasadę"

"Trump łamie kardynalną zasadę"

Źródło:
CNN