Wzmocnienie wschodniej flanki i walka z dżihadystami. NATO określa priorytety

Decyzje szczytu NATO są zgodne z polityką Berlina, ale ich przeforsowanie nie było dziełem samych Niemiec, lecz grupy państw - uważa Claudia Major z niemieckiej Fundacji Nauki i Polityki (SWP). Według niej Sojusz powrócił do źródeł, eksponując funkcję obronną. Utworzenie 'szpicy' i wzmocnienie obecności wojskowej na wschodzie są decyzjami oznaczającymi powrót Sojuszu do źródeł, do pierwotnej roli polegającej przede wszystkim na obronie sojuszników - powiedziała Major, komentując wyniki szczytu NATO w Newport w Walii. - To bardzo głęboka cezura w działalności Sojuszu - oceniła ekspertka z SWP, jednego z wiodących niemieckich think tanków, doradzających rządowi w sprawach polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Jak zauważyła, podjęte kroki nie będą zapewne w stanie "zapobiec inwazji zielonych ludzików, cyberatakom czy propagandzie rosyjskich mediów", jednak wyraźne potwierdzenie solidarności z sojusznikami jest faktem znaczącym.

W Newport ostatnie konferencje prasowe po zakończonym szczycie NATO, a u nas czas na pierwsze analizy:

Sekretarz generalny NATO Anders Fogh Rasmussen powiedział, że cieszyłby się, gdyby ogłoszone w piątek zawieszenie broni na wschodniej Ukrainie doprowadziło do powstrzymania przemocy. Ale - zastrzegł - ogłaszanie rozejmu to jedno, a wdrażanie to drugie. - Dobrze się stanie, jeśli wprowadzone zostanie rzeczywiste zawieszenie broni. Ale ogłoszenie zawieszenia broni to jedno, ale następnym i kluczowym krokiem jest wdrożenie go w dobrej wierze. O tym się przekonam - powiedział Rasmussen na konferencji prasowej po zakończeniu szczytu NATO w walijskim Newport. - Ale na razie mam nadzieję, że ten krok mógłby być początkiem konstruktywnego procesu politycznego - dodał. - Będę się cieszyć, jeśli ponowne ogłoszenie zawieszenia broni będzie szczerą próbą powstrzymania przemocy i rozpoczęcia politycznego procesu. Teraz liczy się wdrażanie rozejmu w dobrej wierze - dodał.

Obama podkreślił, że NATO wspiera Ukrainę i jej suwerenność. Dodał, że w czasie zakończonego właśnie szczytu Sojuszu w Newport zostało wysłane mocne przesłanie w stronę Rosji, które pokazuje, że wszelkie działania mają swoje konsekwencje. Amerykański prezydent powiedział, że za zawieszeniem broni, które zostało podpisane w Mińsku, muszą pójść konkretne działania. Jak dodał, wobec zawieszenia broni jest "sceptyczny, choć optymistyczny". Dodał, że sankcje nałożone na Rosję będą mogły zostać zniesione, jeśli rozejm będzie długotrwały. Po raz kolejny podkreślił, że droga powrotu do społeczności międzynarodowej jest wciąż dla Rosji otwarta.

Trwa konferencja prasowa Baracka Obamy po zakończonym szczycie w Newport. - Będziemy bronić każdego naszego sojusznika - zapewnił amerykański prezydent.

Premier Włoch Matteo Renzi ogłosił, że jego kraj wejdzie w skład koalicji przeciwko bojownikom Państwa Islamskiego. W ten sposób odpowiedział na apel Stanów Zjednoczonych. Wcześniej tego dnia amerykański sekretarz stanu John Kerry wezwał 10 państw, w tym Włochy, do udziału w koalicji przeciwko islamistom w Iraku. Zaapelował o wsparcie, ale wykluczył zarazem możliwość wysłania wojsk lądowych w rejon Iraku, gdzie dżhihadyści proklamowali kalifat.

"Premier Wielkiej Brytanii zakończył szczyt NATO dziękując Walii za gościnność oraz wszystkim zaangażowanym za zorganizowanie bezpiecznego i udanego spotkania".

Tusk o decyzjach podjętych na szczycie NATO: nasz wschodni sąsiad nie może zlekceważyć tych sygnałów

Brytyjski premier David Cameron powiedział na konferencji prasowej w Newport, że podział terytorialny Ukrainy jest nie do zaakceptowania.

Dodał, że z zadowoleniem przyjmuje informację o podpisaniu zawieszenia broni, jednak sankcje wobec Rosji wciąż będą obowiązywać. Zaznaczył, że aby inne rozwiązanie stało się możliwe, potrzebny jest plan pokojowy.

Sekretarz stanu USA John Kerry wezwał w piątek na szczycie NATO w Newport 10 krajów sojuszniczych, w tym Polskę, do udziału w koalicji przeciwko bojownikom Państwa Islamskiego. Zaapelował o wsparcie, wykluczając przy tym wysłanie do Iraku sił lądowych.

W piątkowym spotkaniu na temat strategii walki z dżihadystami uczestniczyli przedstawiciele USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec, Włoch, Polski, Danii, Turcji, Kanady i Australii. Minister obrony Chuck Hagel powiedział, że ta grupa to na razie "trzon" antyislamistycznej koalicji koniecznej do przeciwstawienia się zagrożeniu. Później grupa może zostać rozszerzona - dodał. - Musimy ich (islamistów) zaatakować w taki sposób, by uniemożliwić im zajmowanie obszarów, a także by wzmocnić irackie siły bezpieczeństwa i inne siły w regionie gotowe zmierzyć się z nimi, bez wysyłania naszych wojsk - powiedział podczas spotkania Kerry. - Oczywiście myślę, że warunkiem nie do przekroczenia jest dla wszystkich to, aby w terenie nie było żołnierzy - zaznaczył szef amerykańskiej dyplomacji, zwracając się do ministrów obrony i szefów MSZ. Szef amerykańskiej dyplomacji podkreślił, że nowo powołana koalicja potrzebuje jasnej strategii działania i podziału zadań. Zaapelował o opracowanie jej w ciągu dwóch tygodni, przed posiedzeniem Zgromadzenia Ogólnego ONZ.

- Jestem bardzo zadowolony z rezultatów szczytu - podkreślił na konferencji prasowej prezydent Ukrainy Petro Poroszenko. Dodał, że fakt, iż to właśnie dzisiaj doszło do podpisania porozumienia w Mińsku, można uznać za symboliczny.

Członkowie NATO będą łożyć więcej na obronność. W ciągu 10 lat mają osiągnąć pułap 2 proc. PKB.

Rosyjskie MSZ: zaplanowane ćwiczenia NATO na Ukrainie zagrażają procesowi pokojowemu.

- Jeśli Rosja wda się w wojnę gospodarczą z Zachodem, przegra - powiedział dziennikarzom szef brytyjskiej dyplomacji Philip Hammond:

- Ten sygnał oznacza, że gwarancje bezpieczeństwa dla Polski przestały istnieć jedynie na papierze - skomentował ustalenia szczytu NATO w Walii premier Donald Tusk.

"Zwycięzcą jest Polska: Tusk przewodniczącym Rady Europejskiej, szczyt NATO 2016 i ważna teka w Komisji Europejskiej?" - zauważa na Twitterze portal Bruxelles2.eu:

Kanclerz Angela Merkel powiedziała, że nowe europejskie sankcje wobec Rosji będą mogły być zawieszone, jeśli dojdzie do deeskalacji napięcia na Ukrainie:

Szef niemieckiego MSZ Frank-Walter Steinmeier powiedział, że operacja wojskowa skierowana przeciwko dżihadystom w Iraku powiedzie się tylko wtedy, jeśli będzie jej towarzyszyć strategia polityczna.

Kanclerz Angela Merkel powiedziała, że NATO będzie przestrzegać umowy z Rosją, nawet jeśli Rosja ją złamała.

Polska delegacja zadowolona z ustaleń szczytu w Newport:

Bronisław Komorowski powiedział, że 9 września na posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa Narodowego zwróci się o wsparcie ogólnonarodowego planu wzmocnienia polskiego bezpieczeństwa i obronności.

Sojusz zgodził się na "konkretny plan", jaki pomoże Gruzji zbliżyć się do członkostwa w NATO - powiedział Sekretarz Generalny.

Żaden "kraj trzeci" nie ma prawa weta w procesie podejmowania przez NATO decyzji o powiększeniu Sojuszu o nowego członka - podkreślił Rasmussen.

- Osiągnęliśmy bardzo wiele w dziedzinie obrony wschodniej flanki NATO - powiedział prezydent.

Siły szybkiego reagowania NATO będą liczyły "do pięciu tysięcy żołnierzy" - oznajmił polski prezydent już na swojej własnej konferencji prasowej.

- Chciałem zaprosić na następny szczyt w 2016 roku do Polski, do Warszawy. To będzie niesłychanie interesujące doświadczenie, bo to będzie szczyt NATO w Polsce, w Warszawie, tam, gdzie kiedyś powstał i został obalony Układ Warszawski - powiedział wcześniej prezydent Komorowski.

Dla zapewnienia odpowiedniego zaplecza dla kilku tysięcy żołnierzy działających w oddziałach NATO "niezbędna będzie obecność w dziedzinie dowodzenia i kontroli na wschodniej flance Sojuszu" - powiedział szef Paktu Północnoatlantyckiego.

- NATO zaktualizowało i będzie aktualizować plany obrony - dodał, tłumacząc, że członkowie Paktu uzgodnili "16 priorytetów, które umożliwią pozostawanie w ciągłej gotowości" do obrony i działania.

- NATO broni wszystkich sojuszników cały czas i niech to będzie wiadomością dla każdego, kto próbowałby zaatakować jeden z tych krajów. Jeżeli powstanie wam w głowie myśl o zaatakowaniu jednego z sojuszników, będziecie musieli się bronić przed całym Sojuszem - dodał Rasmussen.

- Uzgodniliśmy plan na rzecz gotowości NATO do obrony sojuszników. Będziemy utrzymywać stałą obecność w powietrzu, na ziemi i morzu we wschodniej części naszego Sojuszu na zasadzie rotacyjnej. Uzgodniliśmy powstanie szpicy - bardzo zwartej siły zdolnej do reagowania prawie natychmiast - powiedział Anders Fogh Rasmussen na konferencji prasowej.

Jest pierwsza wyraźna decyzja dotycząca przyszłości NATO, podał "Financial Times". Według dziennika 28 państw członkowskich nie zgodziło się na podwyższenie poziomu wydatków na zbrojenia z obecnych 2 procent, ale przystało na zaprzestanie cięć w sektorze obronnym.

Kolejny szczyt Sojuszu Północnoatlantyckiego w 2016 roku odbędzie się w Warszawie - zapowiedział w piątek w Newport prezydent Bronisław Komorowski.

Sala plenarna szczytu NATO. Ostatnie chwile skupienia przed rozpoczęciem przemówienia otwierającego piątkowe obrady. Widać wyraźnie, który z polityków będzie mówcą:

Za kilka chwil ma się rozpocząć wspólna konferencja prasowa Andersa Fogha Rasmussena i Bronisława Komorowskiego. Zapraszamy do oglądania transmisji w TVN24 Biznes i Świat oraz TVN24.

- Z satysfakcją mogę poinformować, że szczyt podejmuje decyzje, które będą dobre dla Polski; rozpoczął się proces wzmacniania wojskowego naszego regionu, a więc to, o co zabiegaliśmy od miesięcy - powiedział szef MSZ Radosław Sikorski w rozmowie z dziennikarzami w Newport. - Polska będzie wzmocniona zdolnościami wojskowymi, które mają przekonać wszystkich, że NATO jest zdolne do obrony wszystkich swoich członków - dodał.

- Baza ułatwia ewentualne przyjście nam z pomocą w przyszłości. Oby nigdy do tego nie doszło - stwierdził, odnosząc się do kwestii stworzenia w Polsce bazy dla szpicy oddziałów szybkiego reagowania NATO.

Tymczasem Ukraińcy poinformowali, że w ciągu kilku miesięcy walk w Donbasie śmierć poniosło ponad dwa tysiące Rosjan.

Szef MON wyjaśnił, skąd się wzięło jego zdziwienie:

"No boots on the ground", czyli "brak interwencji na lądzie" to podstawowe założenie w walce z Państwem Islamskim, którego złamania od żadnego z sojuszników USA nie będą oczekiwały - zapewnił w czasie spotkania z dziewięcioma sojusznikami John Kerry.

Czy reakcja prezydenta Bronisława Komorowskiego i szefa MON Tomasza Siemoniaka na zapowiedź Davida Camerona pokazuje, że polska delegacja chyba nie spodziewała się tak konkretnej propozycji?

Tymczasem John Kerry poinformował o potrzebie stworzenia "rdzenia koalicji" działającej przeciwko Państwu Islamskiemu. Jak informuje Reuters - chodzi o 10 państw NATO, a w roboczym spotkaniu dotyczącym zaangażowania w walkę z dżihadystami uczestniczyła również Polska. Poza Polską to oczywiście USA, Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Włochy, Dania, Turcja, Kanada i Australia.

Pełna zapowiedź Davida Camerona dot. bazy w Polsce: - Mam nadzieję, że dziś uzgodnimy utworzenie wielonarodowych sił szpicy, która może zostać rozmieszczona wszędzie na świecie w ciągu 2-5 dni. To będzie częścią reformy Sił Odpowiedzi NATO, z kwaterą główną w Polsce, czterema jednostkami w krajach Sojuszu w Europie Wschodniej i przemieszczeniem sprzętu i infrastruktury, aby pozwolić na więcej ćwiczeń i - w razie potrzeby - na szybkie wzmocnienie.

David Cameron chce, by członkowie Sojuszu zdecydowali dziś o jednoznacznym przestrzeganiu zapisu traktatowego mówiącego o wydawaniu 2 proc. rocznego PKB na obronność. - To pokaże, że nasza gotowość do obrony jest tak silna, jak nigdy wcześniej - dodał.

Tymczasem Ukraińcy rozpoczynają ofensywę w stronę Nowoazowska zajętego przez oddziały rosyjskie. Do Mariupola dotarła w końcu regularna armia.

Premier Wielkiej Brytanii obiecał, że jego kraj wyznaczy "3,5 tys. żołnierzy do działania w strukturach "szpicy sił szybkiego reagowania Sojuszu", która będzie gotowa do obrony "w ciągu 2-6 dni" i reakcji "gdziekolwiek na świecie":

David Cameron: Kwatera główna sił szpicy NATO będzie w Polsce

David Cameron sfilmował zespół Czerwonych Strzał RAF nad Newport:

Brytyjskie MSZ twierdzi, że Władimir Putin wie, że "wśród państw NATO funkcjonuje czerwona linia", jakiej nie będzie mógł przekroczyć.

Przelot samolotów NATO z perspektywy pilotów:

Przekaz na żywo z Newport:

Transmisja także w TVN24

Szef brytyjskiej dyplomacji stwierdził przed kilkoma minutami, że Wielka Brytania opowie się za kolejnym rozszerzeniem sankcji przeciwko Rosji.

Nad Newport straszliwy huk. Szefowie państw-sojuszników NATO zadzierają głowy, podziwiając przelot ponad 30 samolotów bojowych sił Paktu Północnoatlantyckiego.

Rosyjska prasa szczytowi NATO poświęca niewiele miejsca, ale kiedy już o nim pisze - widzi Rosję i Władmira Putina "na wozie":

O godz. 13.30 czasu polskiego konferencję prasową planuje Anders Fogh Rasmussen, Sekretarz Generalny NATO - czytamy na stronie Sojuszu. Kolejna konferencja prasowa jest zaplanowana na godz. 16.00 czasu polskiego.

O godz. 10.30 na sesji plenarnej spotkają się głowy państw i rządów Sojuszników

Pokojowy plan Władimira Putina jest zdaniem dziennika "Sueddeutsche Zeitung” w istocie kapitulacją osłabionej serią porażek Ukrainy, która nie ma jednak innego wyjścia, bo NATO nie będzie walczyć w jej obronie, a sankcje wobec Rosji na razie nie dają wyników – czytamy w komentarzu opublikowanym w piątek przed spotkaniem grupy kontaktowej w Mińsku.

W tym miejscu NATO przedstawia "kalendarz" dotyczący zaangażowania Sojuszu w rozwiązanie konfliktu na Ukrainie

NATO na swoim Twitterze też już się chwali zapowiedzianą na dzisiejszy poranek paradą lotniczą nad Cardiff i Newport:

Kraje NATO przeznaczą ok. 15 mln euro na pomoc w reformie ukraińskiego sektora obronnego i bezpieczeństwa - zdecydowano na szczycie w czwartek. A czym jest 15 mln dol. na froncie? To np. pół helikoptera bojowego, pół nowoczesnego pojazdu opancerzonego lub uzbrojenie dla dwóch myśliwców bojowych.

Królewskie Siły Powietrzne (RAF) pokazały plan przelotu w szyku maszyn bojowych Sojuszu, do jakiego dojdzie w piątek w Newport.

Pakt Wojskowy NATO - dokument podpisany w trakcie każdego szczytu przez głowy wszystkich państw-sojuszników:

Ministrowie spraw zagranicznych mają zaplanowane konsultacje z szefami OBWE, Rady Europy i wysoką przedstawicielką UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa UE. Szefowie resortów obrony krajów członkowskich będą rozmawiać ze swoimi kolegami z państw partnerskich.

Prezydent Bronisław Komorowski ocenił w czwartek, że choć konieczne są jeszcze wspólne ustalenia, to można już powiedzieć, że wzmocnienie wschodniej flanki NATO, postulowane m.in. przez Polskę, nie wzbudziło "zasadniczych różnic".

Nawiązując do zapowiedzianego przez sekretarza generalnego NATO Andersa Fogha Rasmussena utworzenia tzw. szpicy (sił reagowania o wysokiej gotowości), Komorowski powiedział, że chodzi o wydzielenie w ramach sił odpowiedzi NATO (NRF) liczącej ok. 4 tys. żołnierzy brygady natychmiastowego reagowania. Podkreślił, że dla skuteczności i zdolności odstraszania sojuszu decydujące są szybkość reakcji na ewentualną agresję i zdolność do wcielania w życie planów przygotowywanych na wypadek agresji.

Prezydent podkreślił, że szybka reakcja wymaga zaplecza logistycznego - wysuniętych magazynów i baz, z których korzystałyby przerzucone wojska. Dodał, że bezpieczeństwu sprzyja też "widoczna stała obecność" sił NATO, a polega ona np. na rotacyjnych ćwiczeniach sojuszniczych wojsk w Polsce i krajach bałtyckich. Służyłoby jej też ulokowanie w Polsce elementów dowodzenia "szpicą".

Komorowski wyraził zadowolenie, że NATO odchodzi od wizji organizacji ekspedycyjnej i wraca do tradycyjnej roli sojuszu służącego przede wszystkim obronie państw członkowskich.

Rasmussen zapowiedział w czwartek, że kraje członkowskie przeznaczą ok. 15 mln euro na wsparcie modernizacji sił zbrojnych Ukrainy. Pomoc ma się koncentrować na cyberbezpieczeństwie, logistyce i standaryzacji, reformie struktur dowodzenia, systemach dowodzenia i łączności, a także rehabilitacji byłych żołnierzy. Według źródeł dyplomatycznych w tworzeniu funduszu weźmie udział Polska, która - wraz z Holandią - ma się koncentrować na projektach związanych z logistyką i standaryzacją.

Polski prezydent zaznaczał, że przede wszystkim sama Ukraina musi określić, jakiego wsparcia potrzebuje. Wskazał, że prezydent Ukrainy Petro Poroszenko mówił o potrzebie wsparcia armii ukraińskiej, "ale w warunkach już zakończonego konfliktu". Dodał, że Polska jest gotowa dzielić się doświadczeniami z transformacji sił zbrojnych.

Rasmussen mówił także, że Kijów otrzyma wsparcie finansowe od poszczególnych państw Sojuszu w ramach dwustronnych porozumień.

Jednym z tematów szczytu w Walii jest także podsumowanie operacji sił międzynarodowych ISAF w Afganistanie i przyszłe zaangażowanie NATO w tym kraju w postaci misji szkoleniowej i doradczej. Obie strony potwierdziły w czwartek wolę współpracy; zarazem Rasmussen przypomniał stronie afgańskiej, że ustanowienie nowej misji wymaga podstaw prawnych.

Autor: //gak / Źródło: PAP