Wiedzieliście, że banany są radioaktywne?

Większość ludzi obawia się kontaktu z radioaktywnymi substancjami. Nadmierna dawka promieniowania może powodować poważne zmiany w komórkach organizmów żywych - gdy zostanie zaabsorbowana jednorazowo, może w ciągu kilku dni spowodować poważne, często śmiertelne uszkodzenia.

Nie oznacza to jednak, że wszystkie źródła promieniowania mogą powodować nieodwracalne szkody w ludzkim zdrowiu. Z wieloma z nich stykamy się na co dzień, a część może działać z korzyścią dla naszego zdrowia.

Niektóre produkty spożywcze posiadają naturalnie występujące izotopy promieniotwórcze. W przypadku bananów jest to potas, a konkretnie potas-40. Banany są bogate w ten niezbędny dla zdrowia pierwiastek, a jego niewielka część występuje naturalnie w swojej radioaktywnej formie.

Oznacza to zatem, że banany są radioaktywne, ale nie w stopniu, jaki mógłby zagrozić naszemu zdrowiu. Okres połowicznego rozpadu potasu-40 wynosi ponad miliard lat, co oznacza, że proces rozpadu radioaktywnego zachodzi bardzo wolno. Owoce emitują dawkę promieniowania wynoszącą około 0,1 mikrosiwerta - dla porównania, jedno zdjęcie rentgenowskie zębów dostarcza dawkę 5 μSv. Aby przyjąć śmiertelną dla człowieka dawkę 5 Sv, konieczne byłoby spożycie 50 milionów bananów.

Potas-40, jako naturalnie występujący izotop, występuje nie tylko w produktach spożywczych. Szacuje się, że ciało dorosłego człowieka zawiera około 140 g potasu, w tym około 16 mg potasu-40 - co sprawia, że jest bardziej radioaktywne od bananów. Zjedzenie jednego owocu tymczasowo podwyższa emitowaną przez nas dawkę promieniowania, ale dzięki procesom metabolicznym szybko wraca ona do normy.

Banany nie są jedynymi produktami spożywczymi, które zawierają śladowe ilości izotopów promieniotwórczych. Należą do nich między innymi orzechy brazylijskie, w których oprócz potasu-40 znajdziemy także niewielką ilość radu.