Uwaga na słońce: aż 70 procent Polaków w grupie ryzyka

Opalanie
Opalanie
TVN Meteo
OpalanieTVN Meteo

Ze względu na jasną karnację ok. 70 proc. Polaków należy do grupy o wysokim ryzyku zachorowania na czerniaka; nie powinni się oni opalać oraz korzystać z solariów – ostrzegają eksperci przy okazji Tygodnia Świadomości Czerniaka, który trwa do 18 maja.

Jest to bardzo ważne, ponieważ w ciągu ostatnich 20 lat liczba zachorowań na ten agresywny nowotwór skóry wzrosła o 300 proc., podkreślają specjaliści z Akademii Czerniaka, która organizuje obchody Tygodnia. Z Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że co roku w Polsce czerniaka diagnozuje się u 2,5-3 tys. osób.

Moda na opalanie

- Zachorowalność na czerniaka wzrosła we wszystkich grupach wiekowych, nawet wśród osób młodych. To wynika wyłącznie z nadmiernego opalania się i korzystania z solariów, które są szczególnie niebezpieczne dla młodej skóry – ocenił w rozmowie z PAP prof. Piotr Rutkowski, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków w Centrum Onkologii w Warszawie. Zwrócił uwagę, że wśród Polaków ciągle panuje błędne przekonanie, że na wakacjach trzeba się opalić.

- Na wyjazdach nasi rodacy spędzają głównie czas nad basenem lub na plaży opalając się - powiedział.

Narażeni na poparzenia

Tymczasem, od 65 proc. do 70 proc. Polaków - czyli większość - ma fototyp skóry I lub II.

- Osoby te nie są genetycznie predysponowane do tego, by eksponować się na słońcu - nawet jeśli będą stosowały preparaty z filtrami przeciwsłonecznymi. Należą bowiem do grupy w największym stopniu narażonej na zachorowanie na czerniaka – zaznaczył prof. Rutkowski, przewodniczący Rady Naukowej Akademii Czerniaka. Osoby z fototypem I skóry mają jasną lub bardzo jasną cerę, często piegi lub znamiona, blond lub rude włosy oraz jasne oczy. Po ekspozycji na słońce zawsze ulegają poparzeniom i trudno się opalają. Do grupy z fototypem II skóry zalicza się osoby o jasnej cerze, włosach blond, ciemny blond lub jasny brąz oraz jasnych oczach. Również te osoby trudno się opalają, a ich skóra łatwo ulega poparzeniom.

Najlepiej unikać UV

Prof. Rutkowski podkreślił, że na czerniaka zachorować może jednak każdy, kto w ciągu życia niewłaściwie eksponuje swoją skórę na promieniowanie UV i dopuszcza do jej poparzeń. - Poparzenia skóry pod wpływem promieniowania UV są istotnym czynnikiem ryzyka zachorowania na czerniaka w przyszłości, zwłaszcza, jeśli dochodzi do nich w dzieciństwie – zaznaczył onkolog. Na przykład, poparzenie słoneczne w wieku 4-5 lat dwukrotnie zwiększa ryzyko rozwoju czerniaka w dorosłym życiu. Dlatego ochrona przed promieniami UV jest szczególnie ważna w przypadku dzieci. Ogólnie rzecz biorąc, polega ona na stosowaniu na skórę preparatów z wysokimi filtrami UVA i UVB, czapek z daszkiem lub kapeluszy z dużym rondem, okularów przeciwsłonecznych, odpowiedniego ubioru. Należy też w miarę możliwości unikać ekspozycji na silne słońce między godziną 11.00 a 16.00. - Pamiętajmy też, że kremu z filtrem nie stosujemy po to, byśmy mogli się bezpiecznie opalać, ale byśmy mogli dłuższy czas przebywać na świeżym powietrzu i uniknąć poparzenia skóry - zaznaczył prof. Rutkowski. Przypomniał, że należy pamiętać o aplikowaniu preparatu po każdej kąpieli w morzu, jeziorze, czy basenie.

Nie tylko na wakacjach

Eksperci z Akademii Czerniaka zwracają uwagę, że o ochronie skóry przed słońcem należy pamiętać nie tylko na wakacjach, ale również, gdy uprawiamy jakąś aktywność sportową na świeżym powietrzu, np. wybieramy się na wycieczkę rowerową. Wtedy bardzo łatwo może dojść do oparzenia słonecznego.

Nie dla solarium

Do złotych zasad profilaktyki czerniaka specjaliści zaliczają też unikanie solarium.

- Nasza skóra nie jest przystosowana do tego, by znosić promieniowanie UV, jakie jest tam emitowane. Tymczasem, wiele młodych dziewcząt traktuje chodzenie do solarium jako coś normalnego, np. odwiedzają je po wyjściu ze szkoły – powiedział prof. Rutkowski. Przypomniał, że z badań prof. Lidii Rudnickiej, kierownik Kliniki Dermatologii CSK MSWiA w Warszawie, wynika, iż średnia wieku osób odwiedzających solaria w Polsce wynosi 16 lat. To oznacza, że chodzą do niego również znacznie młodsze dzieci. Zdaniem specjalisty liczbę młodych ludzi odwiedzających solarium można zmniejszyć, gdyby w Polsce wprowadzone zostało ograniczenie, że do 18. roku życia można korzystać z solariów tylko za zgodą rodziców.

- Wszystkie kraje Europy Zachodniej, z wyjątkiem Irlandii Północnej w Wielkiej Brytanii, wprowadziły takie ograniczenia, bądź w ogóle zakazy korzystania z solariów przez osoby nieletnie – zaznaczył prof. Rutkowski.

Regularne badania

W ramach Tygodnia Świadomości Czerniaka eksperci zachęcają też, by regularnie – przynajmniej raz w roku – przebadać swoje znamiona u dermatologa lub chirurga onkologa, którzy dysponują dermatoskopem. Czerniak wcześnie wykryty, gdy jego grubość w głąb skóry nie przekroczyła jeszcze 1 mm, jest uleczalny niemal w 100 proc.

Autor: PW/mj / Źródło: PAP

Pozostałe wiadomości

Ochłodzenie, które wszyscy poczuliśmy w sobotę, z nami zostanie. W niektórych częściach Polski o poranku temperatura będzie spadać znacznie poniżej zera. Na najbliższe dni nie zapowiadamy opadów, jednak na niebie będą przeważać chmury.

Czekają nas lodowate poranki

Czekają nas lodowate poranki

Źródło:
tvnmeteo.pl

Hiszpania zmaga się ze skutkami powodzi, które we wtorek i środę dotknęły wschodnie regiony. Liczba ofiar śmiertelnych wzrosła do 211. Mieszkańcy i lokalne władze twierdzą, że nie zadziałał system ostrzeżeń. Tysiące wolontariuszy zebrało się, by pomóc mieszkańcom zatopionych miejscowości.

Ostrzeżenia przyszły, gdy wody było po szyję. Rośnie bilans ofiar powodzi w Hiszpanii

Ostrzeżenia przyszły, gdy wody było po szyję. Rośnie bilans ofiar powodzi w Hiszpanii

Aktualizacja:
Źródło:
El Mundo, RTVE, PAP

Dzień Wszystkich Świętych upłynął w Polsce pod znakiem wietrznej pogody. Najgroźniejsza aura panowała na północy kraju, gdzie silny wiatr przewracał drzewa i łamał konary. Na niektórych cmentarzach doszło do uszkodzeń nagrobków.

Połamane drzewa, uszkodzone nagrobki. Bilans wichur we Wszystkich Świętych

Połamane drzewa, uszkodzone nagrobki. Bilans wichur we Wszystkich Świętych

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Złota polska jesień dobiega końca, nadchodzi szarobura aura, taka z pogranicza zimy. O tym, jak w różnych modelach meteorologicznych rysuje się listopad, pisze synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

Co szykuje pogoda na listopad? Synoptyk o najnowszych wyliczeniach modeli

Co szykuje pogoda na listopad? Synoptyk o najnowszych wyliczeniach modeli

Źródło:
tvnmeteo.pl

NASA nawiązała kontakt z sondą Voyager 1 po kilkudniowej przerwie. Jak wyjaśniła agencja, do zerwania łączności doszło na skutek uruchomienia systemu awaryjnego urządzenia. Obecnie kontakt utrzymywany jest za pośrednictwem systemu, który ostatni raz był wykorzystywany w 1981 roku.

Nie działał od ponad czterech dekad. Teraz pełni kluczową rolę

Nie działał od ponad czterech dekad. Teraz pełni kluczową rolę

Źródło:
NASA, CNN, tvnmeteo.pl

Jeden z największych tajfunów, jakie nawiedziły Tajwan w ostatnich dekadach, spowodował śmierć co najmniej dwóch osób, a ponad pół tysiąca osób odniosło obrażenia - poinformowały w piątek lokalne media. Wielu mieszkańców zostało odciętych od prądu i wody.

Największy tajfun od dekad. Zabici i setki rannych

Największy tajfun od dekad. Zabici i setki rannych

Źródło:
PAP

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) opublikowała zdjęcia satelitarne, które pokazują ogromną skalę zniszczeń i zalań po powodziach w tym tygodniu w Walencji u wschodnich wybrzeży Hiszpanii. Widać na nich, jak zmienił się krajobraz w rejonie laguny La Albufera.

"Dramatyczna transformacja" na zdjęciach satelitarnych

"Dramatyczna transformacja" na zdjęciach satelitarnych

Źródło:
El Pais, ESA, tvnmeteo.pl

Ta mgławica przypomina kształtem sylwetkę wilka, a może nawet wilkołaka. Nowe zdjęcie, na którym widać ten obłok gazu i pyłu, pokazało w czwartek Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

Czarny wilk na niebie. Niesamowite zdjęcie

Czarny wilk na niebie. Niesamowite zdjęcie

Źródło:
PAP, ESO

"Kosmiczny pociąg" przeleciał w czwartek wieczorem nad Polską. Satelity Starlink - bo to o nich mowa - były widoczne między innymi we Wrocławiu i Częstochowie. Materiały otrzymaliśmy na Kontakt24.

"Kosmiczny pociąg" przeciął niebo

"Kosmiczny pociąg" przeciął niebo

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl, O kosmosie i astronautyce

Naukowcy ostrzegają przed ryzykiem poważnej zmiany cyrkulacji oceanicznej na Atlantyku. Mogłaby ona wywołać zakłócenia klimatyczne na nieobserwowaną wcześniej skalę.

"Wyłączenie" atlantyckich prądów może przynieść niszczycielskie skutki

"Wyłączenie" atlantyckich prądów może przynieść niszczycielskie skutki

Źródło:
PAP

Związane z ociepleniem klimatu wskaźniki zagrożenia dla zdrowia ludzi osiągnęły nowe rekordowe wartości - wynika z najnowszej edycji raportu Lancet Countdown on Health and Climate Change. Znacząco wzrosła między innymi liczba zgonów spowodowanych upałem wśród osób powyżej 65. roku życia. Eksperci alarmują, że z powodu zmian klimatycznych zdrowie człowieka jest narażone na niespotykane dotąd zagrożenia.

Liczby, które powinny nas niepokoić. "Rekordowe zagrożenie"

Liczby, które powinny nas niepokoić. "Rekordowe zagrożenie"

Źródło:
PAP, The Guardian, The Lancet

Dynia zawiera wiele cennych składników odżywczych, dlatego warto włączyć ją do diety. - Pomarańczowy kolor dyni jest wynikiem wysokiej zawartości w niej witaminy A i beta-karotenu, które korzystnie wpływają na wzrok, skórę, układ sercowo-naczyniowy oraz układ odpornościowy - przekonuje doktor Lizzy Davis z Wydziału Nauk o Żywieniu Uniwersytetu Alabama w Birmingham.

Trwa sezon na dynię. "To prawdziwa bomba odżywcza"

Trwa sezon na dynię. "To prawdziwa bomba odżywcza"

Źródło:
PAP

Zwierzęta konsumują alkohol częściej niż mogłoby się to wydawać. Najnowsze badania brytyjskich naukowców wykazały, że wiele gatunków, od drobnych bezkręgowców po ssaki, regularnie spożywa etanol w postaci sfermentowanych owoców lub nektaru. Niektóre wykorzystują go w celach obronnych, zaś inne - jako doskonałe źródło kalorii.

Wiele zwierząt regularnie spożywa alkohol. W jakim celu?

Wiele zwierząt regularnie spożywa alkohol. W jakim celu?

Źródło:
Cell Press, The Guardian

Naukowcom udało się nauczyć wielkoszczury gambijskie wykrywania nielegalnych produktów pochodzących od roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem. Chodzi między innymi o łuski łuskowca, kości słoniowe, rogi nosorożca oraz drewno hebanowca afrykańskiego. Trwają prace, by te niezwykłe umiejętności gryzoni były wykorzystywanie w portach, które zmagają się z problemem przemytu.

Chcą wykorzystać supermoce tych gryzoni do walki z przemytem

Chcą wykorzystać supermoce tych gryzoni do walki z przemytem

Źródło:
Phys, Frontiers

Z pustyni Gobi wystartowała chińska misja Shenzhou-19, transportująca tajkonautów na stację kosmiczną Tiangong. Na pokładzie statku znaleźli się członkowie załogi urodzeni w latach 90 - najmłodsi jak do tej pory obywatele Chin w przestrzeni pozaziemskiej.

Tak młodej załogi jeszcze tam nie było. Poza Ziemią spędzi pół roku

Tak młodej załogi jeszcze tam nie było. Poza Ziemią spędzi pół roku

Źródło:
PAP, BBC

W ostatnich dniach wzrosła aktywność wulkanu Popocatépetl w Meksyku. Z jego krateru wydobywa się dym, zawierający popiół i żarzące się fragmenty. Krajowe służby zabroniły zbliżania się do wulkanu, a także wprowadziły alert drugiego stopnia dotyczący jego aktywności.

Gęsty dym od kilku dni unosi się nad wulkanem

Gęsty dym od kilku dni unosi się nad wulkanem

Źródło:
Cenapred, ENEX, Infobae, Milenio

Pyton birmański pożerający w całości jelenia - na taki widok natknęli się naukowcy z południowej Florydy. Aby połknąć ofiarę, samica gada rozwarła szczęki na prawie maksymalną szerokość. Pytony birmańskie są uznawane na Florydzie za gatunki inwazyjne, mające negatywny wpływ na lokalną faunę.

Pyton pożerał jelenia w całości. "Niezapomniany widok"

Pyton pożerał jelenia w całości. "Niezapomniany widok"

Źródło:
Conservancy od Southern Florida, Live Science

Wcześnie rano w ubiegły piątek kamery sieci bolidowej Skytinel zarejestrowały prawdopodobny upadek meteorytu w Polsce. Gwiezdna skała, której największy fragment może ważyć około 80 gramów, miała spaść w rejonie miejscowości Grzebsk, niedaleko Mławy na Mazowszu.

Kosmiczna skała rozświetliła niebo nad Polską. Jej fragment mógł spaść na ziemię

Kosmiczna skała rozświetliła niebo nad Polską. Jej fragment mógł spaść na ziemię

Źródło:
Skytinel, tvnmeteo.pl

Japońscy naukowcy z niepokojem patrzą na szczyt najwyższej góry w ich kraju. Mierzący 3776 metrów stratowulkan Fudżi o tej porze roku powinien być już biały od śniegu. Jednak kolejny dzień z rzędu w tym miejscu nie zarejestrowano opadów. Eksperci zaznaczają, że taka sytuacja wydarzyła się pierwszy raz od końca XIX wieku, kiedy rozpoczęto zbierać dane.

W tym miejscu wciąż nie spadł śnieg. Pierwszy raz od co najmniej 130 lat

W tym miejscu wciąż nie spadł śnieg. Pierwszy raz od co najmniej 130 lat

Źródło:
Phys.org

Podczas jesiennego liczenia kozic w Tatrach przyrodnicy naliczyli 949 sztuk tych chronionych zwierząt, w tym 67 koźląt urodzonych wiosną tego roku - podał we wtorek Tatrzański Park Narodowy (TPN). Więcej osobników zanotowano po słowackiej stronie.

Policzyli kozice w Tatrach

Policzyli kozice w Tatrach

Źródło:
PAP

Osoby w średnim wieku, mające problemy ze snem, wykazują więcej oznak złego stanu mózgu - twierdzą eksperci. Specjaliści z zakresu neurologii w niedawno opublikowanym badaniu przekonują, że istnieje powiązanie między jakością naszego snu a kondycją jednego z najważniejszych organów w ludzkim ciele.

Jesteś w średnim wieku i źle sypiasz? To może wpływać na twój mózg

Jesteś w średnim wieku i źle sypiasz? To może wpływać na twój mózg

Źródło:
American Academy of Neurology