Rośliny chronione. Czym jest Polska Czerwona Księga Roślin?

[object Object]
"Jeśli nie będzie roślin, nie będzie życia""Polska i Świat" TVN24
wideo 2/22

Wiele roślin, które spotykamy podczas spacerów po lesie, górach czy nad morzem, objęte są ochroną - całkowitą lub częściową. Nie można ich niszczyć ani zbierać. Podpowiadamy, których dzikich roślin nie możesz zabrać do ogrodu.

Jedną z form ochrony przyrody w Polsce jest tworzenie parków narodowych.

Gatunki zagrożone wyginięciem opisane są w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin.

Jednym z gatunków objętych ochroną jest krokus.

Jak chronić ginące gatunki roślin i zwierząt?

Ochronę przyrody reguluje w Polsce ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody. Według niej ochrona przyrody polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu i odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody tj.:

- dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów,

- roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową,

- zwierząt prowadzących wędrowny tryb życia,

- siedlisk przyrodniczych,

- siedlisk roślin, zwierząt i grzybów zagrożonych wyginięciem, rzadkich i chronionych,

- tworów przyrody żywej i nieożywionej oraz kopalnych szczątków roślin i zwierząt, krajobrazu,

- zieleni w miastach i na wsiach,

- zadrzewień.

Chronić przyrodę można na różne sposoby, między innymi tworzone są parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu czy pomniki przyrody. Aby chronić ginące gatunki roślin i zwierząt, Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) publikuje co roku listę zagrożonych wyginięciem gatunków. Po raz pierwszy wydana została w 1963 roku.

Polska Czerwona Księga Roślin

W Polsce rejestr ginących gatunków wraz z opisem biologii, występowania, zagrożeń i sposobów ochrony można znaleźć w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin. Ostatnie jej wydanie pochodzi z 2014 roku. Było to trzecie wydanie przygotowane przez Różę Kaźmierczakową, Kazimierza Zarzyckiego i Zbigniewa Mirka, wydane przez Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk. W Polskiej Czerwonej Księdze Roślin znajdują się między innymi opisy 42 gatunków wymarłych i 111 krytycznie zagrożonych.

Jakie rośliny są pod ścisłą ochroną?

W Polsce objętych ochroną jest wiele roślin. Niektóre gatunki objęte są ochroną ścisłą (415 gatunków), inne są pod ochroną częściową (300 gatunków). Lista gatunków, które są chronione, została opublikowana w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 roku w sprawie ochrony gatunkowej roślin.

Przykładowe rośliny pod ścisłą ochroną w Polsce:

- dzwonecznik wonny,

- dzwonek brodaty,

- fiołek bagienny,

- goździk siny,

- grążel błotny,

- powojnik prosty,

- kosaciec syberyjski,

- tojad,

- lilia złotogłów,

- storczyk błotny,

- obrazki plamiste,

- szarotka alpejska

- mikołajek nadmorski.

Mikołajek nadmorski jest pod ścisłą ochroną w PolsceShutterstock

Jeżeli zobaczysz te rośliny żyjące dziko, pamiętaj, że nie możesz ich umyślnie niszczyć, zrywać lub uszkodzić. Nie możesz też niszczyć ich siedlisk, pozyskiwać lub zbierać. Obowiązuje zakaz między innymi ich sprzedaży, wymiany, wwożenia do kraju i wywożenia ich poza granicę.

Fakt, że kwiaty te są pod ścisłą ochroną, nie oznacza, że nie możesz niektórych z nich mieć w swoim ogrodzie. Niektóre gatunki są uprawiane i sprzedawane. Pamiętaj jednak, żeby nie zrywać ich na własną rękę i kupować z pewnych źródeł.

Kwiaty pod ochroną w Polsce

Spacerując po lesie można natknąć się na wiele kwiatów, które chciałoby się zerwać. Trzeba jednak wtedy pamiętać, że nie można tego robić. Jednym z nich jest przebiśnieg. Czy przebiśnieg jest pod ochroną? Tak, śnieżyczka przebiśnieg podlega częściowej ochronie gatunkowej.

Wątpliwości budzi również cis pospolity. Czy cis pospolity jest pod ochroną? Tak, mimo słowa „pospolity” w nazwie cis pospolity podlega częściowej ochronie gatunkowej.

Kwiaty górskie pod ochroną

W górach rośnie wiele kwiatów, które wymagają ochrony. Widać je na przykład w Tatrzańskim Parku Narodowym:

szafran spiski - nazywany krokusem, fioletowy kwiat górski. Nie sposób nie zauważyć go na tatrzańskich polanach. Objęty częściową ochroną;

sasanka alpejska - biały kwiat, który poza Tatrami występuje również w Sudetach i na Babiej Górze. Objęty został ochroną gatunkową;

pierwiosnek maleńki - purpurowe kwiaty na krótkiej łodyżce. Występuje poza Tatrami również w Karkonoszach. Objęty jest ścisłą ochroną gatunkową.

Chronione rośliny w parkach narodowych

Co jest chronione w Ojcowskim Parku Narodowym?

Na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego chronione są 84 gatunki roślin. Są to między innymi: róża alpejska, brzoza ojcowska, kruszczyk błotny i rdzawoczerwony, gnidosz rozesłany, rokitnik zwyczajny, bluszcz zwyczajny, lilia złotogłów, paprotka zwyczajna, pokrzyk wilcza-jagoda, śnieżyczka przebiśnieg, storczyk plamisty czy konwalia majowa.

Słowiński Park Narodowy - co jest chronione?

Na terenie Słowińskiego Parku Narodowego ochroną ścisłą i częściową objętych jest 66 gatunków roślin naczyniowych, 48 gatunków mchów, cztery gatunki grzybów, 24 porosty i pięć glonów plechowatych. Są to między innymi: mikołajek nadmorski, woskownica europejska, błotniszek wełnisty, haczykowiec błyszczący, brodaczka nadobna, krasnorost słodkowodny czy morszczyn pęcherzykowaty.

Bieszczadzki Park Narodowy - co jest chronione?

Na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego występuje 90 gatunków roślin pod ochroną, z czego 81 jest objętych ochroną ścisłą. Są to między innymi: zawilec narcyzowaty, widłak alpejski, rojnik górski, tojad wschodniokarpacki.

Woliński Park Narodowy - co jest pod ochroną?

Na terenie Wolińskiego Parku Narodowego występuje 65 gatunków prawnie chronionych, z czego 50 objętych jest ochroną całkowitą. Są to między innymi: wiciokrzew pomorski, rokitnik, turzyca piaskowa, kukułka plamista czy bagno zwyczajne.

Autor: aw / Źródło: gov.pl, zpe.gov, Ojcowski Park Narodowy, Słowiński Park Narodowy, Bieszczadzki Park Narodowy, Woliński Park Narodowy

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Start misji Axiom-4 na Międzynarodową Stację Kosmiczną został przełożony - poinformowała amerykańska agencja kosmiczna w komunikacie opublikowanym w czwartek po południu.

Co z lotem Polaka w kosmos. Komunikat NASA

Co z lotem Polaka w kosmos. Komunikat NASA

Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

Start misji Axiom-4 z udziałem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego znów został przełożony. Nieznana jest data kolejnej próby startu. Z komunikatu NASA wynika, że tym razem powodem przesunięcia jest problem występujący na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, a dokładniej o jego o pewną charakterystyczną część. Opisał to popularyzator astronomii Karol Wójcicki.

Skąd opóźnienie misji Polaka? Chodzi o ten element ISS

Skąd opóźnienie misji Polaka? Chodzi o ten element ISS

Źródło:
tvnmeteo.pl, "Z głową w gwiazdach", POLSA

W nadchodzących dniach możemy spodziewać się słońca i wyższych temperatur niż ostatnio. W weekend w niektórych rejonach Polski słupki rtęci pokażą nawet 30 stopni. A jak będzie po niedzieli?

Wreszcie zapanuje prawdziwie letnia aura. Jak długo potrwa

Wreszcie zapanuje prawdziwie letnia aura. Jak długo potrwa

Źródło:
tvmeteo.pl

Miasto San Antonio w Teksasie nawiedziły ulewy, które doprowadziły do katastrofalnych powodzi. Według informacji władz w wyniku gwałtownej aury zginęły co najmniej cztery osoby. Miejscami w kilka godzin spadło tyle deszczu, ile średnio spada łącznie w czerwcu i lipcu.

Dwumiesięczne opady w kilka godzin. Rośnie bilans ofiar

Dwumiesięczne opady w kilka godzin. Rośnie bilans ofiar

Aktualizacja:
Źródło:
news4sanantonio.com, The Weather Channel, KTSA, PAP

Pogoda na jutro. W nocy będzie dość chłodno, miejscami mogą pojawić się niewielkie opady deszczu. Piątek 13.06 zapowiada się z temperaturą do 23 stopni Celsjusza, a lokalnie może popadać.

Pogoda na jutro - piątek, 13.06. Chłodna noc, lokalnie może popadać

Pogoda na jutro - piątek, 13.06. Chłodna noc, lokalnie może popadać

Źródło:
tvnmeteo.pl

Część Republiki Południowej Afryki nawiedziły katastrofalne powodzie, wywołane przejściem zimnego frontu. Liczba ofiar śmiertelnych wzrosła w czwartek do 78. Władze podkreślają, że może być ich jednak jeszcze więcej.

"Kiedy wody opadną, zostanie znalezionych więcej ludzi"

"Kiedy wody opadną, zostanie znalezionych więcej ludzi"

Źródło:
Reuters, SABC

30-latek został zraniony przez bizona w Parku Narodowym Yellowstone we wtorek. Pracownicy podali, że zwiedzający podeszli zbyt blisko do grupy zwierząt, tym samym narażając się na atak. To drugie takie zdarzenie tej wiosny. W maju ofiarą bizona padł 47-latek.

"Są nieprzewidywalne, biegają trzy razy szybciej niż ludzie". Kolejny atak

"Są nieprzewidywalne, biegają trzy razy szybciej niż ludzie". Kolejny atak

Źródło:
The Independent, The Guardian

"Jaki dzień jest w Boże Ciało, takich dni potem niemało" - głosi stare, gospodarskie przysłowie. W tym roku Boże Ciało, święto ustanowione w Kościele katolickim na pamiątkę Eucharystii, przypada na 19 czerwca. W związku z wymiarem społecznym święta, które jednoczy wiernych we wspólnej modlitwie podczas procesji wiejskimi drogami i miejskimi ulicami, szalenie ważna jest pogoda, pomagająca lub nie, kultywować ludowe tradycje.

Pogoda na Boże Ciało. Jaki będzie długi weekend

Pogoda na Boże Ciało. Jaki będzie długi weekend

Źródło:
TVN24+

Gorąca aura zawitała do Francji. W czwartek we wschodniej części kraju spodziewane są upały rzędu 35 stopni Celsjusza, które utrzymają się przez najbliższe dni. W Bordeaux wysokie temperatury dawały się we znaki mieszkańcom już w środę.

Jest aż 10 stopni goręcej niż zazwyczaj

Jest aż 10 stopni goręcej niż zazwyczaj

Źródło:
Reuters, Meteo France

Beztroska zabawa młodych lisów została uwieczniona przez Reportera24. Zwierzaki bawiły się w błotnistym, osłoniętym terenie. Jak opowiadał autor nagrania, Leśny Kawaler, doskonale widać na nim, jak młode naśladują zachowania matki.

Nic bardziej uroczego dziś nie zobaczysz. Młode lisy uczą się od mamy

Nic bardziej uroczego dziś nie zobaczysz. Młode lisy uczą się od mamy

Źródło:
Kontakt24

Regularne przyjmowanie leków może pomóc w profilaktyce ciężkiej astmy. Jak wyjaśnił prezes Polskiego Towarzystwa Alergologicznego prof. Radosław Gawlik, wiele osób mylnie postrzega astmę jako chorobę napadową, incydentalną i przerywa leczenie. Jej lekceważenie może jednak mieć poważne skutki dla naszego zdrowia.

To nie jest choroba napadowa. Nie warto przerywać leczenia

To nie jest choroba napadowa. Nie warto przerywać leczenia

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Zwłoki pływacza szarego zostały wyrzucone na brzeg w rejonie San Francisco. Naukowcy przekazali, że to 18 podobny przypadek od początku roku - to najwyższa liczba, jaką zanotowano od wielu lat. Eksperci nie są pewni, co spowodowało nagły wzrost zgonów zwierząt.

W tym miejscu zginęło 18 waleni. Badacze nie wiedzą, dlaczego

W tym miejscu zginęło 18 waleni. Badacze nie wiedzą, dlaczego

Źródło:
The Charlotte Observer, Cal Academy

Truskawkowy Księżyc zalśnił na niebie. Ta pełnia była wyjątkowo efektowna - nasz naturalny satelita pojawił się nisko nad horyzontem, przez co wydawał się szczególnie okazały. Materiały otrzymaliśmy na Kontakt24.

Za nami wyjątkowa pełnia. Na kolejną taką trochę poczekamy

Za nami wyjątkowa pełnia. Na kolejną taką trochę poczekamy

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24, tvn24.pl

W Grecji po podmorskim trzęsieniu ziemi w rejonie góry Athos uszkodzone zostały co najmniej trzy klasztory - poinformowało ministerstwo kultury. Wstrząsy odnotowano w ubiegły weekend.

Trzy klasztory uszkodzone po trzęsieniu ziemi

Trzy klasztory uszkodzone po trzęsieniu ziemi

Źródło:
PAP, AFP

Choroby alergiczne są problemem cywilizacyjnym i określa się je mianem epidemii XXI wieku. Jak wskazuje Światowa Organizacja Zdrowia, zajmują już trzecią pozycję na liście najczęstszych chorób przewlekłych. Z alergiami zmagają się nie tylko dzieci, lecz także również dorośli. Sprawdź, jak rozpoznać objawy, kiedy zgłosić się do specjalisty i jak radzić sobie z alergią na co dzień.  

Alergie u osób dorosłych. Jak sobie z nimi radzić? 

Alergie u osób dorosłych. Jak sobie z nimi radzić? 

Źródło:
Otrivin

Rośnie bilans burz śnieżnych i intensywnych opadów deszczu w Republice Południowej Afryki. W środę lokalne władze przekazały, że w wyniku żywiołu zginęło co najmniej 49 osób. Wśród nich byli uczniowie podróżujący szkolnym autobusem, który został zepchnięty do rzeki.

Atak śniegu i ulew, nie żyje prawie 50 osób

Atak śniegu i ulew, nie żyje prawie 50 osób

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, CNN, SABC

Efekty zmiany klimatu widoczne są wszędzie, a szczególnie w Antarktyce. Według najnowszego raportu populacja pingwinow cesarskich spada szybciej, niż przewidywano. W ciągu ostatnich 15 lat ich liczebność zmniejszyła się o ponad 20 procent.

Ich populacja dramatycznie spada. "To absolutnie alarmujące"

Ich populacja dramatycznie spada. "To absolutnie alarmujące"

Źródło:
PAP

Usterka techniczna związana z wyciekiem płynnego tlenu stała się przyczyną kolejnego opóźnienia startu misji Ax-4 z udziałem polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. - Trzymajmy kciuki, pewnie wszystko będzie dobrze, ale musimy mieć wszystko zapięte na ostatni guzik - powiedział w TVN24 astronom Jerzy Rafalski.

"Najbezpieczniejszy sprzęt", ale "trzeba dopiąć na ostatni guzik". Stąd opóźnienie

"Najbezpieczniejszy sprzęt", ale "trzeba dopiąć na ostatni guzik". Stąd opóźnienie

Źródło:
TVN24

Lód na Grenlandii topniał w tym roku 17-krotnie szybciej niż przeciętnie - wynika z raportu organizacji World Weather Attribution. Wszystko przez falę ciepła, która nawiedziła ten region w trzecim tygodniu maja. Według islandzkiego instytutu meteorologicznego 94 procent stacji zarejestrowało w ubiegłym miesiącu nowe rekordy temperatury.

Fala ciepła nad Grenlandią i Islandią. Pobito niemal wszystkie rekordy

Fala ciepła nad Grenlandią i Islandią. Pobito niemal wszystkie rekordy

Źródło:
PAP, WWA,

Tragicznie zakończył się niedzielny turniej golfowy w jednym z klubów w amerykańskim stanie Teksas. W trakcie gry, przy idealnych warunkach pogodowych, z nieba uderzył piorun. Nie żyje 40-letni zawodnik, a jego 70-letni ojciec trafił w ciężkim stanie do szpitala.

Piorun śmiertelnie ranił golfistę. Pogoda była idealna

Piorun śmiertelnie ranił golfistę. Pogoda była idealna

Źródło:
ENEX, KXII, tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej sporządził eksperymentalną prognozę pogody na wakacje i początek jesieni. Jaka aura spodziewana jest w regionach, w których najchętniej wypoczywają Polacy? Sprawdź najnowsze prognozy na lipiec, sierpień, wrzesień i październik 2025.

Niezwykły skwar ma ominąć jeden region. Prognoza IMGW na wakacje

Niezwykły skwar ma ominąć jeden region. Prognoza IMGW na wakacje

Źródło:
IMGW

Stado krów poturbowało parę turystów w trakcie spaceru po alpejskiej ścieżce, niedaleko austriackiej miejscowości Heiligenblut am Grossglockner. Zwierzęta przestraszyły się ich psa, który towarzyszył im w trakcie spaceru.

Krowy przestraszyły się psa i poturbowały turystów

Krowy przestraszyły się psa i poturbowały turystów

Źródło:
PAP

Turysta podczas górskiej wyprawy na północy Grecji natknął się w poniedziałek na niedźwiedzia. Mężczyzna został zepchnięty w głąb wąwozu. Ciało poszkodowanego zostało znalezione we wtorek - akcję ratunkową utrudniały warunki pogodowe.

Niedźwiedź zepchnął turystę w przepaść. Mężczyzna zmarł

Niedźwiedź zepchnął turystę w przepaść. Mężczyzna zmarł

Źródło:
PAP, ekathimerini

Budowlańcy zostali uwięzieni przez pożar lasu w kanadyjskiej prowincji Ontario. 19-osobowa ekipa przez kilka godzin chowała się przed dymem w kontenerach transportowych. Ze względu na słabą widzialność niemożliwa była ewakuacja z powietrza, więc budowlańcy musieli ostatecznie ratować się ucieczką.

Przez kilka godzin kryli się w kontenerach. Dookoła szalał pożar

Przez kilka godzin kryli się w kontenerach. Dookoła szalał pożar

Źródło:
The Globe and Mail

Amerykańskie służby schwytały zebrę, która przez kilka dni włóczyła się po stanie Tennessee na Południowym Wschodzie USA. Właściciel ssaka zgłosił jego zaginięcie pod koniec maja. Od tego czasu pasiaste zwierzę było widywane kilkukrotnie i stało się "gwiazdą internetu".

Zebra przez ponad tydzień "zwiedzała" amerykański stan

Zebra przez ponad tydzień "zwiedzała" amerykański stan

Źródło:
CNN, CBS, PAP

W nocy z niedzieli na poniedziałek nad rumuńskim miastem Targu Mures przeszła gwałtowna burza z ulewnym deszczem, silnym wiatrem i gradem. Powaliła dziesiątki drzew, uszkodziła samochody i linie energetyczne.

Potężna burza wyrządziła wiele poważnych szkód

Potężna burza wyrządziła wiele poważnych szkód

Źródło:
Enex

Po kilku bardzo ciepłych, a nawet gorących dniach temperatura spadnie poniżej 20 stopni. Jak długo potrwa ochłodzenie? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni. Nadchodzi duże ochłodzenie - czy na długo?

Pogoda na 16 dni. Nadchodzi duże ochłodzenie - czy na długo?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ponad 700 razy interweniowali strażacy w związku z frontem burzowym, który przechodził w niedzielę przez Polskę. W Wielkopolsce dwie osoby zostały ranne po tym, jak drzewa spadły na samochody. Jednym z poszkodowanych był 11-letni chłopiec. W wielu regionach obowiązywały ostrzeżenia meteorologiczne, wydane przez IMGW.

Dwie osoby ranne, uszkodzone auta. Ponad 700 interwencji

Dwie osoby ranne, uszkodzone auta. Ponad 700 interwencji

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

Cypr zmaga się z ogromną suszą. Poziom wody w zbiornikach retencyjnych niebezpiecznie maleje, co widać na zdjęciach satelitarnych. Kurczące się zasoby wody nie pozostały bez wpływu na obchody ważnego dla mieszkańców Cypru święta.

"Święto Potopu" z brakiem wody. Wszystko przez suszę

"Święto Potopu" z brakiem wody. Wszystko przez suszę

Źródło:
EU Copernicus, philenews.com