Jak nie dać się upałom? Zasady, o których należy pamiętać

[object Object]
Upałowe ABCTVN24
wideo 2/14

Upały są niebezpieczna dla zdrowia, a nawet życia, szczególnie dla osób starszych, chorych i dzieci - podkreślają eksperci. Przypominamy o najważniejszych zasadach, o jakich należy pamiętać w czasie gorących dni.

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed upałami w niemal całym kraju.

Rady RCB

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa zaleca, aby w czasie upałów pić dużo niegazowanej wody, nosić nakrycie głowy, lekką i przewiewną odzież, ograniczyć przebywanie w pełnym słońcu i stosować kremy z filtrem UV. Sugeruje, aby nie wychodzić z domu bez potrzeby, a w ciągu dnia zamknąć i zasłonić okna (ich otwieranie powoduje napływ gorącego powietrza do wnętrza, a zasłony odbijają promieniowanie cieplne i izolują).

RCB podkreśla, że przy wysokiej temperaturze nie powinno się pić alkoholu, który odwadnia organizm i rozszerza naczynia krwionośne, przez co dochodzi do jeszcze silniejszego przegrzania.

Jak przetrwać upały (Rządowe Centrum Bezpieczeństwa)Rządowe Centrum Bezpieczeństwa

Ochrona przed udarem

Lekarze przypominają, że do udaru cieplnego dochodzi najczęściej w wyniku przegrzania głowy i karku. Zbyt długie przebywanie na słońcu prowadzi do zaburzeń w pracy ośrodka termoregulacji, odwodnienia i drastycznej utraty elektrolitów. W najgorszej sytuacji może dojść do utraty przytomności i zaburzeń w oddychaniu.

Dlatego przy takiej pogodzie warto pamiętać o nakryciu głowy - czapce, chustce lub kapeluszu (a nawet parasolce), lekkiej diecie, jasnych i przewiewnych ubraniach, okularach przeciwsłonecznych i kremach z filtrem.

Pierwsza pomoc: udar cieplny (Maria Samczuk/PAP)Maria Samczuk/PAP

Woda wodzie nierówna

Podczas upałów należy przyjmować dużo płynów - co najmniej 2 litry dziennie. Najlepsza jest woda mineralna (gazowana lub nie), a także napoje zawierające elektrolity i mikroelementy, na przykład sok pomidorowy. Podobnie korzystny jest miąższ arbuza.

Dietetycy przestrzegają jednak przed kupowaniem tak zwanej wody owocowej, sprzedawanej w sklepach, która często zawiera cukier.

Podczas wysiłku fizycznego i przebywania na słońcu warto zwiększyć ilość wypijanych płynów, w zależności od indywidualnego zapotrzebowania. Wraz z wiekiem zanika naturalne uczucie pragnienia. Dlatego tak ważne jest, by osoby starsze pilnowały ilości spożytych płynów, na przykład licząc wypite kubki (co najmniej 8 dziennie).

Najmłodsi, najstarsi

W upalne dni rodzice powinni baczniej zwracać uwagę na dzieci - powinny mieć nakrycie głowy. Na spacer z małymi dziećmi powinno się wychodzić do godziny 11.00 lub po godzinie 15.00. Bawiącym się na placu zabaw maluchom rodzice powinni co pół godziny podawać coś do picia.

W grupie osób najbardziej narażonych na ostre słońce są osoby starsze. Im zaleca się pozostanie w domach, szczególnie w środku dnia. Jeśli jednak senior musi wyjść na przykład na zakupy czy do lekarza, powinien włożyć przewiewny strój i nakrycie głowy. Dobrze, by zabrał ze sobą coś do picia.

Przy dłuższym przebywaniu na słońcu konieczne jest odpowiednie zabezpieczenie skóry przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Wskazane są kremy z wysokimi filtrami, najlepiej o faktorze 30 lub 40.

Dieta na upał

Podczas upałów nie wolno zapominać o diecie. Należy jeść lżejsze potrawy: sałatki, owoce, warzywa. Eksperci z Instytutu Żywności i Żywienia radzą, aby w upały kupować i jeść głównie warzywa i owoce. Zawierają bardzo dużo wody, niektóre nawet ponad 90 procent. Zjadając je, nie tylko nawadniamy organizm, ale również uzupełniamy składniki, które szybko tracimy w wysokich temperaturach. Warto też wybrać fermentowane produkty mleczne - zsiadłe mleko, maślankę, kefiry lub naturalne jogurty, które dostarczają do organizmu wodę, a przy okazji mają działanie chłodzące. Są też łatwiej trawione, niż inne produkty mleczne, np. mleko.

Upał wpływa też na bezpieczeństwo żywności, dlatego po zrobieniu zakupów najlepiej jest szybko wrócić do domu. Jeżeli poleżą w bagażniku auta kilka godzin, do spożycia mogą się już nie nadawać: mięso, ryby i ich przetwory, produkty mleczne oraz mrożonki. Ryzyko można nieco zmniejszyć, przewożąc wrażliwe produkty w styropianowych pojemnikach lub torbach termoizolacyjnych.

Jak szybko nagrzewa się samochódMaria Samczuk/PAP

Sposoby na ochłodę

Sposobem na upał w domu są wentylatory oraz klimatyzacja. Korzystając z niej, nie należy jednak siadać tuż przy nawiewie ani nastawiać temperatury na ekstremalnie niską, aby nie wychłodzić organizmu. Grozi to między innymi zapaleniem zatok, na które cierpią często również korzystający latem z klimatyzacji kierowcy.

Lepiej jest unikać gwałtownych zmian temperatury. Wchodzenie ze słonecznej plaży wprost do klimatyzowanego pomieszczenia czy spożywanie po wizycie na plaży bardzo zimnych napojów może skończyć się obniżeniem odporności.

Eksperci przestrzegają również przed chłodzeniem się w fontannach, których woda często krąży w obiegu zamkniętym i może zawierać bakterie, wirusy i pasożyty.

W czasie upałów śmiertelnie niebezpieczne jest pozostawianie dzieci i zwierząt zamkniętych samochodach. Przy 30 stopniach na zewnątrz w samochodzie może być 60 stopni.

Wysiłek fizyczny niewskazany

Dla człowieka neutralna temperatura otoczenia wynosi około 21 stopni – w takich warunkach pozbywamy się nadwyżki ciepła, nawet tego nie zauważając. Przy 25-28 stopniach człowiek odczuwa osłabienie. Szybko się męczy, bo organizm oszczędza siły i nie dopuszcza do wysiłku fizycznego. Nawet niewielka zmiana temperatury dopływającej do mózgu krwi może zagrażać procesom, które zachodzą w podwzgórzu. To właśnie tam znajduje się ośrodek termoregulacji.

Upał męczy, ponieważ organizm wkłada wszystkie siły w utrzymanie stałej temperatury ciała. Osłabienie, które zniechęca nas do wysiłku fizycznego, chroni przed dodatkowym podwyższeniem temperatury krwi i oszczędza cenne mikroelementy. Kiedy do organizmu dostaje się dodatkowe ciepło z zewnątrz, nadwyżka rośnie i trzeba go więcej usuwać. W efekcie przyspiesza tętno (nawet o 20 w ciągu minuty), a oddech staje się płytki. Organizm angażuje siły i traci cenne mikroelementy, potrzebne do normalnych procesów życiowych. Priorytetem staje się niedopuszczenie do podniesienia temperatury krwi powyżej ustalonego optimum, bo mogłoby skończyć się to obumieraniem neuronów.

Każdy wysiłek fizyczny wzmaga ilość wytworzonego ciepła. Dlatego w upalne dni nie należy podejmować bez potrzeby intensywnego wysiłku fizycznego czy obciążających treningów. Wraz z potem u człowieka wydalane są mikro- i makroelementy (np. potas czy sód). Nadmierna utrata wody powoduje problemy z krążeniem i pracą nerek. Zaburzenie równowagi pomiędzy sodem i potasem może prowadzić do zawału serca.

Kiedy dojdzie do omdlenia, osobę nieprzytomną należy ułożyć w pozycji bocznej. Nie jest już zalecane unoszenie kończyn, jako postępowanie uniwersalne z uwagi na możliwość omdlenia z przyczyny kardiologicznej bądź neurologicznej. Po odzyskaniu przytomności można podać wodę.

Czasami warto się spocić! (PAP/Adam Ziemienowicz/Maria Samczuk)PAP/ADAM ZIEMIENOWICZ/MARIA SAMCZUK

Autor: kw/aw / Źródło: PAP, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Przed nami nie tylko spektakularne ochłodzenie, ale także ulewy. Co jeszcze przyniosą nadchodzące dni? Kiedy może wrócić upał? Sprawdź najnowszą prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeto.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: wpadniemy z jednej skrajności w drugą

Pogoda na 16 dni: wpadniemy z jednej skrajności w drugą

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na jutro, czyli na poniedziałek 7.07. W nocy pojawią się opady deszczu, miejscami może zagrzmieć. Dzień przyniesie deszcz, wieczorem spodziewane są burze z ulewnym deszczem i silnym wiatrem.

Pogoda na jutro - poniedziałek 7.07. Nocna wędrówka strefy opadów, możliwe burze

Pogoda na jutro - poniedziałek 7.07. Nocna wędrówka strefy opadów, możliwe burze

Źródło:
tvnmeteo.pl

Przed nami załamanie pogody, które potrwa niemal do końca tygodnia. Śródziemnomorski niż przyniesie opady deszczu, które mogą być obfite. Spodziewane są też burze. Sprawdź, jak dużo deszczu może spaść.

Śródziemnomorski niż przyniesie ulewy i burze. Jak dużo deszczu spadnie

Śródziemnomorski niż przyniesie ulewy i burze. Jak dużo deszczu spadnie

Źródło:
tvnmeteo.pl

W niedzielę firma Axiom Space połączyła się z członkami misji Ax-4 - Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim i Peggy Whitson. Polak powiedział, że cały czas realizują misję. W pewnym momencie podczas transmisji pojawiły się pierogi.

Pierogi w kosmosie. "Smacznego"

Pierogi w kosmosie. "Smacznego"

Źródło:
TVN24

Jeszcze do niedawna w ciepłe, letnie wieczory łąki, parki i ogrody były rozświetlone przez świetliki. Przyrodnicy alarmują jednak, że populacja tych owadów drastycznie maleje, a nawet pojawia się ryzyko ich wyginięcia. Są jednak sposoby na to, aby zatrzymać ten negatywny trend.

Świetliki mogą wyginąć. Ekspert podaje trzy powody

Świetliki mogą wyginąć. Ekspert podaje trzy powody

Źródło:
PAP, Discover Magazine

Bilans ofiar powodzi błyskawicznej, która nawiedziła Teksas, wzrósł do 67 osób. Wśród zabitych są dzieci. Jak podała stacja CNN, trwają poszukiwania 11 zaginionych dziewczynek, uczestniczek chrześcijańskiego obozu Camp Mystic.

Zginęło ponad 60 osób. "Nie zrezygnujemy z poszukiwań"

Zginęło ponad 60 osób. "Nie zrezygnujemy z poszukiwań"

Źródło:
CNN, Reuters

Grecja przygotowuje się na kilkudniową falę upałów. Z prognoz wynika, że miejscami temperatura sięgnie nawet 42 stopni Celsjusza.

Grecja się "zagotuje". Będzie ponad 40 stopni

Grecja się "zagotuje". Będzie ponad 40 stopni

Źródło:
PAP, newpost.gr, iefimerida.gr

Lew uciekł z ogrodu zoologicznego i zaatakował 53-letniego mężczyznę. Ranny został zabrany do szpitala, a zwierzę zastrzelono. Do zdarzenia doszło w tureckim mieście Manavgat.

Lew uciekł z zoo i zaatakował mężczyznę

Lew uciekł z zoo i zaatakował mężczyznę

Źródło:
PAP, milliyet.com.tr

Pogoda w nadchodzącym czasie zmieni się diametralnie. Nad północnymi Włochami rodzi się niż genueński, który w kolejnych dniach ma przynieść intensywne opady, które dotrą do Polski. Ile deszczu może spaść w przyszłym tygodniu? Opowiadał o tym Tomasz Wasilewski na antenie TVN24.

"Przed nami kolosalna zmiana pogody"

"Przed nami kolosalna zmiana pogody"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Wieczorem w niedzielę w części kraju prognozowane są burze. IMGW wydał ostrzeżenia pierwszego stopnia przed tym zjawiskiem. Wciąż obowiązują alarmy drugiego i pierwszego stopnia przed upałem.

Nie tylko wysoka temperatura. Są kolejne ostrzeżenia

Nie tylko wysoka temperatura. Są kolejne ostrzeżenia

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Europa nie była przygotowana na takie lato. Skwar zaczął się w czerwcu, w południowej i zachodniej części kontynentu, by do sierpnia rozlać się właściwie we wszystkich regionach. Dni były o sześć-siedem stopni cieplejsze niż zazwyczaj o tej porze roku. Ludzie, nienawykli do takiego gorąca, mdleli na ulicach. Często było już za późno, by ich uratować - według wstępnych szacunków na skutek upału zmarło ponad 30 tysięcy ludzi, ale późniejsze analizy podniosły ten tragiczny bilans do nawet 70 tysięcy. W Paryżu zakłady pogrzebowe nie nadążały z przyjmowaniem ciał, a władze podjęły decyzję o przekształceniu magazynu przemysłowego w miejscowości Rungis w tymczasową kostnicę.

Upał może nas zabić na 27 sposobów. Wciąż poznajemy nowe

Upał może nas zabić na 27 sposobów. Wciąż poznajemy nowe

Źródło:
TVN24+

Alert RCB. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa wysłało w niedzielę do odbiorców sieci komórkowych na terenie czterech województw ostrzeżenie SMS w związku z dużym zagrożeniem pożarowym w lasach.

Alert RCB na terenie czterech województw

Alert RCB na terenie czterech województw

Źródło:
RCB

Centralną część Teksasu nawiedziły katastrofalne powodzie. W wyniku żywiołu zginęło co najmniej 50 osób, w tym kilkanaścioro dzieci. Pogoda wyrządziła ogromne szkody na terenie katolickiego obozu Mystic Camp, na którym byli także Polacy, nic im się nie stało. Opowiadali o tym, jak wyglądała ewakuacja i załamanie aury.

"Nie wierzyłyśmy w to, co tam się wydarzyło. To było jak zły sen"

"Nie wierzyłyśmy w to, co tam się wydarzyło. To było jak zły sen"

Źródło:
PAP

Stan wykonania polskiej misji wykonywanej przez Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego wynosi 72,9 procenta. Polski astronauta w sobotę połączył się z młodzieżą w Rzeszowie, kontynuował prace nad polskimi eksperymentami oraz nagrał materiały edukacyjne i promocyjne.

Kolejny pracowity dzień polskiego astronauty

Kolejny pracowity dzień polskiego astronauty

Źródło:
PAP

Potężna fala powodziowa przeszła przez hrabstwo Kerr w Teksasie, gdzie odbywał się chrześcijański obóz Camp Mystic. Wśród uczestników wymiany byli Polacy. Wszyscy są cali i zdrowi - poinformował w sobotę przedstawiciel programu Camp America.

Na obozie Camp Mystic w Teksasie byli Polacy. "Są cali i zdrowi"

Na obozie Camp Mystic w Teksasie byli Polacy. "Są cali i zdrowi"

Źródło:
PAP, Kontakt24, tvnmeteo.pl

Lew zaatakował i zranił kobietę oraz dwoje dzieci. Do zdarzenia doszło w pakistańskim mieście Lahaur. Atak dzikiego zwierzęcia został uchwycony na nagraniu.

Lew rzuca się na kobietę. Dramatyczne nagranie

Lew rzuca się na kobietę. Dramatyczne nagranie

Źródło:
Reuters, timesofindia.indiatimes.com

W sobotę polski astronauta doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski po raz kolejny połączył się z Ziemią. Tym razem odpowiadał na pytania młodzieży zgromadzonej w auli Politechniki Rzeszowskiej.

"Halo Rzeszów? Tu ISS". Kolejne łączenie z polskim astronautą

"Halo Rzeszów? Tu ISS". Kolejne łączenie z polskim astronautą

Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

Po ponad tygodniu walki z pożarami lasów w tureckiej prowincji Izmir, władze poinformowały o opanowaniu żywiołu. Ogień strawił tysiące hektarów lasów, zniszczył też trzy miejscowości i zabił tysiące zwierząt. W innych częściach kraju nadal trwa walka z żywiołem.

W pożarach zginęły trzy osoby. Walka z ogniem wciąż trwa

W pożarach zginęły trzy osoby. Walka z ogniem wciąż trwa

Źródło:
PAP

Turcję czeka dziewięciodniowa fala upałów. Z prognoz wynika, że temperatura może sięgnąć nawet 50 stopni Celsjusza. Eksperci ostrzegają przed ryzykiem udaru cieplnego i pożarów lasów, a władze apelują o zachowanie szczególnej ostrożności.

"Kopuła ciepła" nad Turcją. Temperatura może sięgnąć 50 stopni

"Kopuła ciepła" nad Turcją. Temperatura może sięgnąć 50 stopni

Źródło:
PAP

Pożar Madre, który od kilku dni pustoszy południową Kalifornię, rozprzestrzenił się już na obszarze o powierzchni przekraczającej 28 tysięcy hektarów, zmuszając setki osób do ewakuacji. To największy tegoroczny pożar w stanie - jego dym dotarł do sąsiednich hrabstw, a ogień wymknął się spod kontroli na trudnym, górzystym terenie.

Największy pożar w tym roku. Ewakuacje, ogień w pobliżu autostrady

Największy pożar w tym roku. Ewakuacje, ogień w pobliżu autostrady

Źródło:
PAP

Po raz pierwszy od ponad stu lat paryżanie i turyści mogą ponownie pływać w Sekwanie. W sobotni poranek otwarto trzy miejskie kąpieliska na rzece, kończąc symbolicznie proces oczyszczania wód zapoczątkowany przed igrzyskami olimpijskimi w 2024 roku.

Paryż wraca do tradycji sprzed rewolucji francuskiej

Paryż wraca do tradycji sprzed rewolucji francuskiej

Źródło:
PAP, Reuters

W części Krety i w okolicach Aten od kilku dni trwa walka z pożarami, które zmusiły mieszkańców i turystów do ewakuacji. Setki strażaków z pomocą śmigłowców walczą z żywiołem. Sytuację pogarsza silny wiatr. Ogień pochłania lasy, gaje oliwne i zagraża domom.

Kolejny dzień walki z żywiołem. "To było bardzo przerażające"

Kolejny dzień walki z żywiołem. "To było bardzo przerażające"

Źródło:
Reuters, Ekathimerini.com

Włochy zmagają się z falą upałów. Rośnie liczba nagłych zatrzymań pracy serca, zwłaszcza na plażach, gdzie temperatury przekraczają 40 stopni Celsjusza. Służby ratunkowe apelują o ostrożność i przestrzeganie zasad bezpieczeństwa, bo nikt nie jest odporny na skutki ekstremalnego gorąca.

"Nikt nie może czuć się bezpieczny". Taka sytuacja pierwszy raz

"Nikt nie może czuć się bezpieczny". Taka sytuacja pierwszy raz

Źródło:
PAP

Fala mrozów, która nawiedziła Urugwaj, przyczyniła się do śmierci co najmniej ośmiu osób. W odpowiedzi na kryzys otworzono całodobowe schroniska, zapewniając bezdomnym i najbardziej narażonym ciepło, posiłki oraz opiekę medyczną.

Ludzie zamarzali na ulicach. Osiem osób nie żyje

Ludzie zamarzali na ulicach. Osiem osób nie żyje

Źródło:
Reuters

Młody łoś zaskoczył plażowiczów w litewskiej Kłajpedzie, wskakując do wód Morza Bałtyckiego niczym do leśnego jeziora. Choć dla ludzi był to niecodzienny widok, eksperci uspokajają - łosie od czasu do czasu odwiedzają nadmorskie tereny, by się schłodzić, napić wody i kontynuować wędrówkę.

Łoś w Bałtyku? To wcale nie taka rzadkość

Łoś w Bałtyku? To wcale nie taka rzadkość

Źródło:
LNK

Trzeci jak do tej pory międzygwiezdny obiekt został zaobserwowany w Układzie Słonecznym. Kometa otrzymała nazwę 3I/ATLAS. Jak podała amerykańska agencja kosmiczna NASA, w momencie odkrycia znajdowała się około 520 milionów kilometrów od Ziemi, ale w październiku znacznie zbliży się do naszej planety.

Przybyła spoza Układu Słonecznego. NASA już wie, czym jest

Przybyła spoza Układu Słonecznego. NASA już wie, czym jest

Źródło:
NASA, MPC., space.com, virtualtelescope.eu

W Parku Narodowym w Zambii doszło do tragedii - dwie turystki zostały zaatakowane przez słonicę ze słoniątkiem. Przewodnicy próbowali powstrzymać zwierzę, ale zdążyło ono stratować kobiety.

Słoń stratował turystki. Nie udało się ich uratować

Słoń stratował turystki. Nie udało się ich uratować

Źródło:
PAP