Równonoc wiosenna 2022. Astronomiczne atrakcje przed nami

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl
Wiosna w Szczecinie
Wiosna w Szczecinietvn24
wideo 2/14
Wiosna

Wiosna astronomiczna rozpocznie się w niedzielę 20 marca o godzinie 16.33. O tej porze dojdzie do równonocy wiosennej. Jakie astronomiczne atrakcje na nas czekają? W kwietniu warto przygotować się między innymi na rój meteorów, a w maju widoczne będzie częściowe zaćmienie Księżyca. Pierwsza wiosenna pełnia nastąpi 16 kwietnia.

Kiedy rozpoczyna się astronomiczna wiosna? To moment, w którym Słońce osiąga punkt równonocy wiosennej, zwany punktem Barana. W tym roku dojdzie do tego 20 marca o godzinie 16.33. Od tej pory dni będą stawać się coraz dłuższe, a noce będą coraz krótsze. Wiosna astronomiczna potrwa do przesilenia letniego.

Punkt Barana nie znajduje się w gwiazdozbiorze Barana. Jest położony w konstelacji Ryb i dzieje się tak od bardzo długiego czasu, a dokładnie od pierwszego wieku naszej ery. Przemieszczanie się tego punktu na tle gwiazdozbiorów jest wynikiem precesji osi obrotu Ziemi, która co 25 800 lat zatacza pełen okrąg. Na przykład w 2597 roku punkt Barana będzie znajdował się w gwiazdozbiorze Wodnika.

Początek wiosny kalendarzowej charakteryzuje się natomiast stałą, niezmienną datą, czyli 21 marca. W tym roku będzie to poniedziałek.

Planety widoczne na niebie

Tegoroczną wiosną mamy okazję dostrzec na niebie wszystkie planety. Merkury, czy pierwsza z planet, licząc w odległości od Słońca, będzie dostępna do obserwacji po zachodzie Słońca na zachodnim niebie od kwietnia do maja, najlepiej widoczna stanie się na przełomie tych dwóch miesięcy. W maksimum blasku osiągnie -1,9 magnitudo.

Podawane jasności, fachowo zwane są w astronomii "wielkościami gwiazdowymi". W skali tej im mniejsza liczba, tym jaśniejszy obiekt. Najjaśniejsza gwiazda nocnego nieba, czyli Syriusz, ma -1,46 magnitudo. Najjaśniejsze gwiazdy mają około 0 magnitudo. Z kolei najsłabsze gwiazdy teoretycznie widoczne gołym okiem mają 6 magnitudo, ale aby je zobaczyć,potrzeba dobrego wzroku i nieba, które nie jest rozświetlone światłami. W mocno rozświetlonych obszarach miast, na nocnym niebie mamy szanse dostrzec gołym okiem tylko najjaśniejsze z gwiazd i planet oraz oczywiście Księżyc.

Z kolei Wenus wiosną widoczna będzie na niebie porannym, na wschodzie z blaskiem -4,4 magnitudo, a później nieco malejącym. Nad ranem widoczna będzie też planeta Mars, ale ona stopniowo będzie wydłużać swoją widoczność, wschodząc coraz wcześniej. Jej blask to 1,1 magnitudo na początku wiosny i 0,6 magnitudo pod koniec.

Jowisz, największa planeta Układu Słonecznego, będzie wiosną zachowywać się podobnie jak Mars. Zaczniemy ją widzieć od kwietnia na porannym niebie, a potem każdego dnia będzie wschodzić o 3,5 minuty wcześniej, tak że na koniec wiosny będzie to już około północy. Jasny blask Jowisza wyniesie około -2,0 magnitudo. Analogiczna sytuacja jest z Saturnem, którego dostrzeżemy przed wschodem Słońca już w marcu, a potem będzie na nocnym niebie coraz dłużej. Jasność tej planety na niebie to około 1,1 magnitudo.

Wszystkie wspomniane planety widać gołym okiem. Natomiast do dostrzeżenia Urana potrzebna będzie lornetka lub teleskop. Planeta ta wędruje po niebie w pierwszej części nocy, zachodząc początkowo około godziny 23, a na przełomie kwietnia/maja już równo ze Słońcem. Blask Urana to 5,9 magnitudo.

Ostatnia planeta w Układzie Słonecznym, czyli Neptun, również nie jest dostrzegalna bez pomocy przyrządu optycznego. Będzie mieć jasność około 8 magnitudo i ze wschodem oraz okresem widoczności zachowywać będzie się podobnie jak Jowisz.

Koniunkcja i Trójkąt Wiosenny

Ciekawym widokiem na niebie są zbliżenia planet, albo planet z Księżycem, zwane koniunkcjami. Na porannym niebie pod koniec kwietnia przez pewien okres w jednej linii będą widoczne Jowisz, Mars i Saturn oraz wędrująca wśród nich Wenus. Dodatkowo pomiędzy 25 a 27 kwietnia poniżej linii tych planet będzie przemieszczał się Księżyc.

Z gwiazdozbiorów widocznych na początku wiosny dostrzeżemy jeszcze Oriona z jasnymi gwiazdami rozmieszczonymi tak, że przypominają sylwetkę człowieka, w tym z trzema gwiazdami ułożonymi w jednej linii, stanowiącymi tzw. Pas Oriona. Niedaleko Oriona jest Wielki Pies z gwiazdą - Syriuszem. Po przeciwnej stronie znajduje się gwiazdozbiór Byka z jasną gwiazdą Aldebaran. Niedaleko Oriona widać też gwiazdozbiór Bliźniąt z parą jasnych gwiazd Kasto i Polluks.

Wiosną można też spojrzeć na tzw. Trójkąt Wiosenny. To nie gwiazdozbiór, tylko asteryzm, czyli charakterystyczny układ gwiazd, który nie znajduje się na liście gwiazdozbiorów (np. Wielki Wóz też jest asteryzmem, a nie gwiazdozbiorem). W skład Trójkąta Wiosennego wchodzą gwiazdy: Regulus z konstelacji Lwa, Arktur z Wolarza oraz Spika z Panny.

Łatwym do rozpoznania gwiazdozbiorem jest Kasjopea z gwiazdami ułożonymi w literę W. Część osób potrafi odnaleźć Wielki Wóz, będący częścią gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy, a także Mały Wóz, będący fragmentem konstelacji Małej Niedźwiedzicy. W Małym Wozie widoczna jest Gwiazda Polarna.

Kometa, rój meteorów, częściowe zaćmienie Księżyca

Wiosną będzie także okazja, by zobaczyć kometę C/2021 O3 (PanSTARRS). Odkryto ją 26 lipca 2021 roku. Według obliczeń 21 kwietnia osiągnie peryhelium, czyli punkt swojej orbity znajdujący się najbliżej Słońca. Będzie wtedy na niebie znajdować się w konstelacji Wieloryba, raczej niedostrzegalna z powodu zbytniej bliskości Słońca. Natomiast 8 maja będzie z kolei najbliżej Ziemi, przewidywana wtedy jasność to 7 magnitudo, co jest w zasięgu lornetek. W tym okresie będzie w gwiazdozbiorze Perseusza, dostępna do obserwacji przez całą noc.

Spośród rojów meteorów warto spojrzeć na Lirydy, które są aktywne od 16 do 25 kwietnia, z maksimum 21 lub 22 kwietnia. Nie jest to bardzo obfity rój meteorów, ale mamy szanse na dostrzeżenie do 18 szybko przebiegających meteorów. Z rojem tym związana jest kometa C/1861 G1 (Thatcher), odkryta w 1861 roku i powracająca co 415 lat.

Częściowe zaćmienie Księżyca

Wiosenne pełnie Księżyca nastąpią 16 kwietnia, 16 maja i 14 czerwca, a z kolei nów będzie 1 kwietnia, 30 kwietnia i 30 maja. W dniu 16 maja będzie całkowite zaćmienie Księżyca, w Polsce widoczne będzie jako zaćmienie częściowe przy zachodzie Księżyca. Z kolei 30 kwietnia nastąpi częściowe zaćmienie Słońca (Ocean Spokojny, Ameryka Południowa). W Polsce zaćmienie to nie będzie widoczne.

Autorka/Autor:ps

Źródło: PAP, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Kontakt 24/Jaga_

Pozostałe wiadomości

W prognozach widać ciepło - i to duże. Po 25 maja zmieni się sytuacja baryczna w Europie, a to dlatego, że do głosu dojdą układy niżowe znad Atlantyku oraz Wyż Azorski. Dzięki nim częściej będą napływać do nas ciepłe masy powietrza z zachodu i południa.

Koniec z blokadą ciepła. Dostaniemy zastrzyk znad Afryki

Koniec z blokadą ciepła. Dostaniemy zastrzyk znad Afryki

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał ostrzeżenia przed intensywnymi opadami deszczu. Miejscami może spaść nawet 50 litrów na metr kwadratowy. Sprawdź, gdzie aura będzie groźna.

W tych regionach będzie obficie padać aż do rana. IMGW ostrzega

W tych regionach będzie obficie padać aż do rana. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Czwartek w części kraju upływa pod znakiem groźnej aury - grzmi, mocno pada i wieje. Lej kondensacyjny, czyli zalążek trąby powietrznej, pojawił się Strzelnie na Dolnym Śląsku.

Zalążek trąby powietrznej pojawił się na Dolnym Śląsku

Zalążek trąby powietrznej pojawił się na Dolnym Śląsku

Źródło:
tvnmeteo.pl, Sieć Obserwatorów Burz

Pogoda na jutro, czyli na piątek 23.05. Noc przyniesie wielu regionom kraju opady deszczu, lokalnie spodziewane są zanikające burze. W dzień również popada. Termometry pokażą maksymalnie 16 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - piątek 23.05. Chłodny, w wielu regionach deszczowy dzień

Pogoda na jutro - piątek 23.05. Chłodny, w wielu regionach deszczowy dzień

Źródło:
tvnmeteo.pl

Burze powoli zanikają, ale do Polski wkracza strefa ciągłych opadów deszczu. Na południu, w centrum i na wschodzie może spaść do 20 litrów na metr kwadratowy, a na Śląsku - do 30 l/mkw. Sprawdź, gdzie będzie padać.

Miejscami jeszcze grzmi. Strefa ciągłych opadów przemierzy w nocy kraj

Miejscami jeszcze grzmi. Strefa ciągłych opadów przemierzy w nocy kraj

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

W weekend pogoda w Polsce kształtowana będzie przez niż Magnus. Przyniesie on pochmurną aurę, a miejscami przelotne opady deszczu. - Od niedzieli kraj dostawać się ma pod wpływ zachodniej cyrkulacji - przekazała synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek. Sprawdź, co to dla nas oznacza.

Wir niżowy Magnus przyniesie chmury i deszcz w weekend. Co będzie później?

Wir niżowy Magnus przyniesie chmury i deszcz w weekend. Co będzie później?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Dwóch turystów zgubiło się na szlaku Mumford Bar Trailhead w kalifornijskim hrabstwie Placer. Akcja ratunkowa została uchwycona na nagraniu.

Dwóch turystów zgubiło się na szlaku. Nagranie z akcji ratunkowej

Dwóch turystów zgubiło się na szlaku. Nagranie z akcji ratunkowej

Źródło:
CNN, CBS News

Trzęsienie ziemi o magnitudzie 6,2 odnotowano w pobliżu północno-wschodniego wybrzeża Krety. Z tego powodu wszystkie służby na wyspie zostały postawione w stan najwyższej gotowości, a lokalne władze ogłosiły ostrzeżenie przed tsunami. Europejscy sejsmolodzy zwracają uwagę, że wysokie fale mogą pojawić się nie tylko w Grecji.

Trzęsienie ziemi na Krecie. Nagranie

Trzęsienie ziemi na Krecie. Nagranie

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, Greek Reporter, Independent, Kontakt24

Katastrofalne powodzie na południowo-wschodnim wybrzeżu Australii pochłonęły co najmniej dwie ofiary śmiertelne i odcięły całe miejscowości od świata. Dziesiątki tysięcy ludzi zostało uwięzionych w swoich domach bez prądu i dostępu do pomocy, a władze ostrzegają, że najgorsze może dopiero nadejść - prognozy zapowiadają kolejne intensywne opady.

"To katastrofa naturalna o ogromnej skali"

"To katastrofa naturalna o ogromnej skali"

Źródło:
Reuters

Na Kontakt24 otrzymaliśmy nagranie, na którym widać rodzinę żurawi. "Wspaniale jest obserwować i nagrywać maluchy cieszące się każdą chwilą, odkrywające kolejne leśne zakamarki, uważając przy tym, by nie oddalić się zbytnio od swoich rodziców" - napisał autor filmu.

Niezdarny młody żuraw naśladuje rodzica. "To piękne"

Niezdarny młody żuraw naśladuje rodzica. "To piękne"

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

We wtorkowy wieczór mieszkańcy Wilna byli świadkami niecodziennego widoku - przez samo centrum miasta przepływał łoś. Zwierzę najwyraźniej zabłądziło i postanowiło spróbować sił w pokonaniu rzeki Neris.

Łoś w centrum stolicy. Mieszkańcy przecierali oczy ze zdumienia

Łoś w centrum stolicy. Mieszkańcy przecierali oczy ze zdumienia

Źródło:
ENEX

To miał być dzień jak co dzień, jednak pogoda zadecydowała inaczej. Studentka z Missisipi Maya Grimes znalazła się w samym środku tornada, które dosłownie wyrzuciło ją z samochodu na ulicę. Cudem przeżyła. Dziś dzieli się swoją historią.

Tornado wyrzuciło studentkę z samochodu

Źródło:
CNN

Burze przechodziły w środę nad Polską. Front przesuwał się z zachodu na wschód, po południu zahaczając o Mazowsze i przynosząc efektowne, lokalne opady deszczu. W jaki sposób doszło do powstania widocznego na zdjęciu zjawiska?

Słup wody nad Mazowszem. W jaki sposób powstał?

Słup wody nad Mazowszem. W jaki sposób powstał?

Źródło:
Sieć Obserwatorów Burz, tvnmeteo.pl

Za nami trzy koszmarne tygodnie maja. Średnia temperatura maksymalna dla Warszawy wynosi na dziś zaledwie 14,6 stopnia Celsjusza, podczas gdy średnio w maju osiąga około 19-20 stopni Celsjusza. Po pierwszych ciepłych dniach maja, które napompowały tę wartość, notujemy nieubłagany spadek. Wiry niżowe, nurkujące z rejonów podbiegunowych nad wschodnią i środkową Europę, wtłoczyły kolejne porcje zimnego powietrza w nasz rejon, zamieniając maj w marzec.

Upał po koszmarnie zimnym maju? Co mówią prognozy

Upał po koszmarnie zimnym maju? Co mówią prognozy

Źródło:
TVN24+

Alergia to choroba XXI wieku. Według Światowej Organizacji Alergii (WOA) u 30-40 proc. populacji świata występuje co najmniej jedno ze schorzeń alergicznych. Z kolei Polskie Towarzystwo Alergologiczne (PTA) szacuje, że z alergią zmaga się blisko połowa Polaków. Najczęstszym czynnikiem, który ją wywołuje, są pyłki roślin. Jak radzić sobie z uciążliwymi objawami? 

Kalendarz pylenia - sprawdź, co i kiedy pyli w Polsce. Praktyczne porady dla alergików 

Źródło:
Otrivin

W której fazie życia kleszcza jest on najniebezpieczniejszy dla człowieka? Zanim pajęczak osiągnie dojrzałość, przechodzi przez kilka stadiów rozwojowych, a w większości z nich może przenosić choroby.

Od pyłku do ziarnka grochu. Która forma kleszcza jest najgroźniejsza?

Od pyłku do ziarnka grochu. Która forma kleszcza jest najgroźniejsza?

Źródło:
ECDC, pzh.gov.pl

Po raz pierwszy naukowcy zaobserwowali zdarzenie rozerwania pływowego gwiazdy (ang. tidal disruption event, w skrócie TDE) przez masywną czarną dziurę znajdującą się daleko od centrum galaktyki. Co ciekawsze, niezwykły układ oddalony o 600 milionów lat świetlnych od Ziemi zawiera nie jedną, a dwie supermasywne czarne dziury.

Po tej galaktyce krąży wyjątkowo rzadka czarna dziura

Po tej galaktyce krąży wyjątkowo rzadka czarna dziura

Źródło:
PAP, University of California, Berkeley

W 2024 roku bezpowrotnie straciliśmy 6,7 miliona hektarów dziewiczych lasów tropikalnych - to niemal tyle, ile wynosi powierzchnia całej Panamy. Jak wynika z opracowania Global Forest Watch, to rekordowy wynik, najwyższy od co najmniej 20 lat.

Lasy znikają w tempie 18 boisk piłkarskich na minutę. "Czerwony alert dla świata"

Lasy znikają w tempie 18 boisk piłkarskich na minutę. "Czerwony alert dla świata"

Źródło:
PAP

Pan Szymon z Władysławowa (województwo pomorskie) we wtorek wybrał się do Wejherowa. Pod tamtejszym szpitalem miał okazję podziwiać dwa białe daniele.

Zawiózł kolegę do rodzącej żony, jego oczom ukazał się widok jak z bajki

Zawiózł kolegę do rodzącej żony, jego oczom ukazał się widok jak z bajki

Źródło:
Kontakt24

Fale upałów nie odpuszczają w Meksyku. W wielu stanach temperatury sięgają ponad 40 stopni Celsjusza, a skutki są tragiczne - od początku roku potwierdzono już sześć zgonów i 400 przypadków udaru słonecznego. Służby meteorologiczne i sanitarne apelują o ostrożność.

Sześć ofiar śmiertelnych fal upałów, kilkaset przypadków udaru

Sześć ofiar śmiertelnych fal upałów, kilkaset przypadków udaru

Źródło:
Reuters, tvn24.pl

Naukowcy ostrzegają: ponad trzy i pół tysiąca gatunków zwierząt jest zagrożonych globalnym ociepleniem. Jak wynika z analiz badaczy z Uniwersytetu Stanowego Oregonu, w dużej mierze dotyczy to gatunków morskich.

"Stoimy u progu egzystencjalnego kryzysu dzikich zwierząt na Ziemi"

"Stoimy u progu egzystencjalnego kryzysu dzikich zwierząt na Ziemi"

Źródło:
PAP

Władze włoskiego regionu Umbria stworzyły na jeziorze Trazymeńskim sztuczną, pływającą wyspę wyłapującą gatunek podobnych do komarów owadów. Owady te od lat są utrapieniem okolicznych mieszkańców i przybywających w ten rejon turystów.

Włochy mają nową "wyspę". Z powodu owadów

Włochy mają nową "wyspę". Z powodu owadów

Źródło:
PAP, ANSA, tvn24.pl

Załoga misji Axiom-4 (Ax-4), w tym Polak Sławosz Uznański-Wiśniewski, poleci na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) w nowej kapsule Dragon - przekazała Sarah Walker z firmy SpaceX Elona Muska.

Polak poleci na orbitę w nowej kapsule Dragon

Polak poleci na orbitę w nowej kapsule Dragon

Źródło:
PAP

Gwałtowne burze nawiedziły w nocy z poniedziałku na wtorek południowe departamenty Francji. W wyniku gwałtownej aury co najmniej trzy osoby zginęły, a dwie są poszukiwane - przekazała francuska żandarmeria. Służby wprowadziły pomarańczowy poziom alertu pogodowego, drugi najwyższy w skali zagrożenia. Niebezpieczna aura ma utrzymać się nad regionem także dzisiaj.

Strumyk wezbrał i porwał samochód. Nie żyje para

Strumyk wezbrał i porwał samochód. Nie żyje para

Aktualizacja:
Źródło:
sudouest.fr, tvnmeteo.pl

Temperatura maksymalna na Grenlandii była w poniedziałek wyższa niż w Polsce. Termometry w południowej części wyspy pokazały prawie 20 stopni Celsjusza. Jeszcze cieplej jest na Islandii, gdzie niedawno padł majowy rekord temperatury.

Na Grenlandii cieplej niż w Polsce, na Islandii padają rekordy

Na Grenlandii cieplej niż w Polsce, na Islandii padają rekordy

Źródło:
IMGW, Copernicus, tvnmeteo.pl

Gromy dźwiękowe powstające podczas startu rakiet SpaceX mogą przypominać niewielkie trzęsienia ziemi. Jak wynika z badań amerykańskich naukowców, moment startu bywa słyszalny - lub odczuwalny - nie tylko w sąsiedztwie bazy kosmicznej. Typ gromu zależy od wielu czynników.

Starty rakiet SpaceX mogą być odczuwane jak trzęsienie ziemi

Starty rakiet SpaceX mogą być odczuwane jak trzęsienie ziemi

Źródło:
Acoustical Society of America

Organizacja non profit CEEW opublikowała we wtorek niepokojący raport. Wynika z niego, że blisko 60 procent indyjskich dystryktów, zamieszkanych przez trzy czwarte ludności kraju, jest narażonych na wysokie lub bardzo wysokie ryzyko związane z ekstremalnymi upałami. Rosnąca temperatura powietrza i wilgotność względna mogą negatywnie wpłynąć na zdrowie mieszkańców Indii.

Niepokojący raport o ekstremalnych upałach

Niepokojący raport o ekstremalnych upałach

Źródło:
Reuters, ceew.in

Piorun uderzył w zaparkowany radiowóz. Moment zarejestrowała kamera bezpieczeństwa obserwującą parking przed komisariatem. Do zdarzenia doszło podczas burzy, która przechodziła w poniedziałek nad stanem Oklahoma.

Piorun uderza w radiowóz. Zobacz nagranie

Piorun uderza w radiowóz. Zobacz nagranie

Źródło:
News on 6, Newcastle Emergency Management

Ponad 700 strażaków walczy z pożarem Greer Fire, jaki wybuchł na północnym wschodzie Arizony. Do tej pory ogień strawił już ponad osiem tysięcy hektarów terenu. W regionie obowiązują lokalne stany wyjątkowe. Służby ewakuują mieszkańców najbardziej zagrożonych terenów.

Tysiące hektarów w ogniu. Ogłoszono stan wyjątkowy

Tysiące hektarów w ogniu. Ogłoszono stan wyjątkowy

Źródło:
ABC News, AZ Dept. Forestry and Fire Management

Za kilka dni będzie ponad 20 stopni. Jaką aurę przyniesie druga połowa maja i początek czerwca? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: przyjdzie ocieplenie, ale na moment

Pogoda na 16 dni: przyjdzie ocieplenie, ale na moment

Źródło:
tvnmeteo.pl